31 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014

Βαλκανική σκακιέρα

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ

Η προσοχή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής ως προς τα εθνικά μας θέματα δικαίως είναι στραμμένη τούτη την περίοδο στο Κυπριακό, όπου οι εξελίξεις στο προσκήνιο και, κυρίως στο παρασκήνιο, τρέχουν. Επ’ ουδενί δεν πρέπει η Αθήνα να εφησυχάσει και στο άλλο ανοιχτό εθνικό μέτωπο, αυτό της ονομασίας των Σκοπίων. Εως τώρα η ελληνική πλευρά δείχνει επαναπαυμένη στο «μαξιλάρι» των αποφάσεων του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι και της απροθυμίας των ΥΠΕΞ, και κατ’ επέκταση των ηγετών της Ε.Ε., στα ετήσια δεκεμβριανά συμβούλια να προχωρήσουν την ενταξιακή διαδικασία. Ολα δείχνουν ότι και φέτος τα Σκόπια δεν θα πάρουν την πολυπόθητη ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Μέχρι πότε όμως το ζήτημα του ονόματος θα αποτελεί για εμάς το ακαταμάχητο όπλο με το οποίο θα πιέζουμε τα Σκόπια, μέσω Ε.Ε., για να υποχωρήσουν;

Τα δεδομένα αλλάζουν στην περιοχή και δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι Ουάσιγκτον, Βερολίνο και Βρυξέλλες θα συνεχίσουν να διατηρούν την αλληλεγγύη τους προς την Ελλάδα. Εως τώρα τα Δυτικά Βαλκάνια ήταν για τους δυτικούς χαμηλά στην κλίμακα των γεωπολιτικών τους προτεραιοτήτων. Αμερικανοί και Ευρωπαίοι έχοντας επιβάλει ένα κάπως ισορροπημένο μεταπολεμικό status έστρεψαν το ενδιαφέρον τους σε άλλα πιο εύφλεκτα σημεία του πλανήτη, όπου διακυβεύονται μεγάλα συμφέροντά τους. Η κρίση όμως στη Μέση Ανατολή και αυτή στις σχέσεις της Δύσης με τη Ρωσία, με αφορμή το ουκρανικό ζήτημα, ακουμπά ήδη και τα Βαλκάνια. Το ακραίο Ισλάμ πολεμάει στη Συρία και στο Ιράκ, αλλά βρίσκει απήχηση και ριζοσπαστικοποιεί τμήματα μουσουλμανικών πληθυσμών βορείως των συνόρων μας, μεταξύ αυτών και στα Σκόπια. Η Ρωσία επιχειρεί να επανακάμψει στα δυτικά Βαλκάνια και να ανακτήσει τη χαμένη της επιρροή με άξονα το ενεργειακό αλλά και εμφανιζόμενη ως συμπαραστάτρια και προστάτιδα του σλαβικού στοιχείου.

Η ηγεσία των Σκοπίων δεν θα αφήσει ανεκμετάλλευτη τη ρωσική κινητικότητα και την ισλαμική διάβρωση του γενικά φιλήσυχου μουσουλμανικού στοιχείου, για να απαλλαγεί από τις πιέσεις των δυτικών (και) στο θέμα της ονομασίας. Ηδη στη Δύση κάνουν δεύτερες σκέψεις, του τύπου «ας μην τους πιέζουμε άλλο γιατί μπορεί να πέσουν στην αγκαλιά του Πούτιν». Ο Ρώσος πρόεδρος επισκέφθηκε ήδη το Βελιγράδι με δώρα, θα πάει στη Βοσνία και θα είναι καλοδεχούμενος εάν θελήσει να συνεχίσει στα Σκόπια. Ο Γκρούεφσκι, ευρισκόμενος σε αδιέξοδο, δεν θα διστάσει να παίξει και αυτό το χαρτί προκειμένου να θορυβήσει όσους επιμένουν να κρατούν τη FYROM έξω από ΝΑΤΟ και Ε.Ε. Και τότε κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος ότι δεν θα πάει περίπατο η αλληλεγγύη των εταίρων μας. Στο παιγνίδι της επιρροής αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα της Δύσης, πλέον στα Βαλκάνια, η αποτροπή της ρωσικής και ισλαμιστικής διείσδυσης. Τα υπόλοιπα, όπως η διένεξη Αθήνας - Σκοπίων για το όνομα, έρχονται σε δεύτερη μοίρα και αυτό πρέπει να το λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν μας.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 31 Οκτωβρίου 2014

31 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014

Ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ

Εντοπίστηκε όρυγμα και το δεύτερο

μαρμάρινο θυρόφυλλο στην Αμφίπολη

Ένα τεχνητό όρυγμα στο σχιστολιθικό έδαφος του τέταρτου χώρου του τύμβου Καστά, το οποίο είναι επιχωμένο με ιλυώδη άμμο, διαπιστώθηκε από τους αρχαιολόγους κατά την αποχωμάτωση του σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού. Επίσης, κατά την απομάκρυνση της αμμώδους επίχωσης εντοπίστηκε και το δεύτερο μαρμάρινο θυρόφυλλο σε καλή κατάσταση διατήρησης, πεσμένο μέσα στο όρυγμα.

Σύμφωνα με το υπουργείο, ήδη έχει προχωρήσει η ανασκαφή, σε βάθος περίπου 1,40μ. από την επιφάνεια του κατωφλίου και η επίχωση συνεχίζεται.

Σημειώνεται ότι την Τετάρτη τοποθετήθηκαν έξι αισθητήρες μέτρησης της παραμόρφωσης επί αντίστοιχων αντηρίδων του τέταρτου χώρου για να διαπιστώνεται στο εξής η ένταση των μεταλλικών στοιχείων αντιστήριξης, κατά την πρόοδο των ανασκαφικών εργασιών, ενώ για σήμερα Πέμπτη έχει προγραμματιστεί η εγκατάσταση επιπλέον 10 αισθητήρων, αλλά και ρωγμομέτρων, για την παρακολούθηση τυχόν εξέλιξης υφιστάμενων ρωγμών μεγάλου εύρους σε δομικά στοιχεία των εγκάρσιων διαφραγμάτων.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ:

1. Προχωρεί η απομάκρυνση χωμάτων από τον τέταρτο χώρο και αποκαλύφθηκε η θεμελίωση των πλαϊνών τοίχων. Η έδραση των τοίχων γίνεται επί τεχνητής επίχωσης, από καλά συμπυκνωμένο αμμοχάλικο με άργιλο, πάχους περίπου 0, 40μ. Η επίχωση αυτή πατά πάνω στο φυσικό έδαφος του λόφου Καστά, το οποίο εμφανίζεται επιφανειακά ως εδαφοποιημένος-κερματισμένος σχιστόλιθος.

2. Κατά την ανασκαφή, όπως ήδη έχουμε αναφέρει, διαπιστώθηκε η ύπαρξη δαπέδου σφράγισης από πώρινους λίθους. Σώζονται τα τμήματα του δαπέδου τα οποία βρίσκονται σε επαφή με τους πλαϊνούς τοίχους. Στο δυτικό τμήμα του δαπέδου οι λίθοι παρουσιάζουν υποχώρηση και σημαντική στροφή προς το εσωτερικό του χώρου, ως αποτέλεσμα καθίζησης-ολίσθησης της υποκείμενης επίχωσης. Στο ανατολικό τμήμα οι λίθοι του δαπέδου βρίσκονται στην αρχική τους θέση. Πραγματοποιείται η απομάκρυνση των δυτικών λίθων, ώστε να αποκαλυφθεί η κατάσταση θεμελίωσης του δυτικού πλαϊνού τοίχου και να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες αντιστήριξης και στερέωσης της θεμελίωσης.

3. Κατά την αποχωμάτωση του τέταρτου χώρου διαπιστώθηκε η ύπαρξη τεχνητού ορύγματος επί του φυσικού σχιστολιθικού εδάφους, επιφάνειας, 4Χ2,10μ., το οποίο είναι επιχωμένο με ιλυώδη άμμο (όπως αλλωστε και η υπόλοιπη επίχωση του μνημείου). Ήδη έχει προχωρήσει η ανασκαφή, σε βάθος περίπου 1,40μ. από την επιφάνεια του κατωφλίου και η επίχωση συνεχίζεται. Κατά την απομάκρυνση της αμμώδους επίχωσης εντοπίστηκε το δεύτερο μαρμάρινο θυρόφυλλο σε καλή κατάσταση διατήρησης, πεσμένο μέσα στο όρυγμα, διαστάσεων, 2Χ0,90Χ0,15μ. και βάρους περίπου έναμισυ τόνο. Φωτο 1,2).Σήμερα επιχειρείται η απομάκρυνσή του από το σημείο εύρεσης.

4. Πριν από τη συνέχιση της απομάκρυνσης των χωμάτων του ορύγματος, θα γίνουν εργασίες εγκιβωτισμού και αντιστήριξης των κατακόρυφων παρειών του (αλλά και της επίχωσης κάτω από το θεμέλιο των πλαϊνών τοίχων), ώστε να διασφαλισθεί η ευστάθεια της θεμελίωσης των πλαϊνών τοίχων.

5. Την Τετάρτη 29-10-2014 έγινε τοποθέτηση έξι αισθητήρων μέτρησης της παραμόρφωσης επί αντίστοιχων αντηρίδων του τέταρτου χώρου για να διαπιστώνεται στο εξής η ένταση των μεταλλικών στοιχείων αντιστήριξης, κατά την πρόοδο των ανασκαφικών εργασιών. Επιπλέον για σήμερα έχει προγραμματιστεί η εγκατάσταση επιπλέον 10 αισθητήρων, αλλά και ρωγμομέτρων για την παρακολούθηση τυχόν εξέλιξης υφιστάμενων ρωγμών μεγάλου εύρους σε δομικά στοιχεία των εγκάρσιων διαφραγμάτων.

6. Συμπληρώθηκαν στοιχεία υποστύλωσης της θόλου στο δεύτερο και τον τρίτο χώρο.

7. Συνεχίζεται η αφαίρεση των χωμάτων από τα πρανή και πάνω, ανατολικά και ανάντη του μνημείου.

ΠΗΓΗ: skai.gr

                                   ***************************************

Η αρχαιολόγος Ντόροθι Κινγκ λέει ξεκάθαρα:

«Ο Τύμβος αναπτύσσεται προς τα κάτω»

Είναι από τους αρχαιολόγους που παρακολουθεί λεπτό προς λεπτό τα όσα γίνονται στον Λόφο Καστά της Αμφίπολης. Η Ντόροθι Κινγκ, λίγο μετά τις σημερινές ανακοινώσεις του υπουργείου Πολιτισμού σχολίασε στο μπλόγκ της μια μία τις φωτογραφίες που δόθηκαν στη δημοσιότητα.

Η Ντόριθι Κινγκ εμφανώς αισιόδοξη από τις ανακοινώσεις του ΥΠΠΟΑ ανέφερε μεταξύ άλλων ότι υπάρχουν πολλά ακόμα να βρεθούν μέσα στην Αμφίπολη και μάλιστα χρησιμοποίησε την έκφραση που είναι πολύ συνηθισμένη στους αγγλοσάξονες και λέει: «Τίποτα δεν τελειώνει αν δεν τραγουδήσει η χοντρή κυρία». Με άλλα λόγια έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας.

Η Ντόροθι Κινγκ αναφέρει αναλύοντας τις φωτογραφίες ότι βλέπει ότι ο Τύμβος ενδέχεται να αναπτύσσεται προς τα κάτω ή ότι οι τραχείς πλίνθοι που βρέθηκαν μπορεί να είναι τα θεμέλιά του.

Λέει επίσης: «Εάν όμως είναι τα θεμέλιά του, τότε που βρίσκεται το επιχρισμένο δάπεδο το οποίο επικάλυπτε τους πλίνθους; Το χώμα κάτω από τους δόμους παρουσιάζει ευδιάκριτη εδαφική διαστρωμάτωση και πολλά από αυτά τα στρώματα, όπως φαίνεται από τη φωτογραφία, είναι εντόνως διαφορετικά μεταξύ τους».

Για την πόρτα αναφέρει ότι η πλευρά της που είναι στραμμένη προς τα εμάς είναι τραχειά και άρα αυτή πρέπει να ήταν προς την πλευρά του περιθυρώματος και παρέμενε κρυμμένη.

Το σχέδιό της επίσης είναι πολύ διαφορετικό από εκείνο που έχουμε δει στις άλλες φωτογραφίες. Και αναρωτιέται: «Πρόκειται για διαφορετική πόρτα ή είναι η ανάποδη της ίδιας πόρτας, από την εσωτερική της όψη; Η πόρτα μοιάζει πιο λεπτή, αλλά αυτό μπορεί να είναι μια οπτική ψευδαίσθηση, λόγω της σχεδίασής της και της γωνίας λήψης της φωτογραφίας».

Η Ντόροθι Κινγκ καταλήγει αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι μπορεί στον τάφο να είναι θαμμένος ο Ηφαιστίωνας. Γράφει: «Η ιδέα ενός μικρότερου μνημείου για να συμπληρώσει ένα μεγαλύτερο δεν έχει αντίστοιχό του που μπορώ να σκεφτώ. Όμως, αν σκεφτεί κανείς ότι ο Αλέξανδρος λατρεύτηκε μαζί με τον φίλο του Ηφαιστίωνα σε πολλές αιρέσεις στην Αίγυπτο, και ότι πριν πεθάνει διέταξε να χτιστεί ένας τάφος για τον Ηφαιστίωνα θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η «πύλη» για το μεγαλύτερο ηρώο;

Όχι, δεν πιστεύω ότι υπάρχουν 2 τάφοι αλλά πιστεύω ότι είναι δόκιμο να λέμε τις ιδέες μας. Μόνο έτσι θα καταλήξουμε στο τέλος σε ένα συμπέρασμα».

ΠΗΓΗ: newsit.gr

30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014

ΑΜΦΙΠΟΛΗ:

Μετά την απογοήτευση, αναζητούν

τώρα νέους τάφους στον τύμβο

Ενώ η ελληνική και παγκόσμια κοινή γνώμη -και ο αρχαιολογικός κόσμος- περίμεναν με κομμένη την ανάσα τα καθημερινά νέα από την ανασκαφή της Αμφίπολης, στοιχηματίζοντας για το ποιος μπορεί να είναι ο σπουδαίος νεκρός «ένοικος» του τάφου, η τελευταία ανακοίνωση της ομάδας Περιστέρη ήταν μια ψυχρολουσία.

Η ανακοίνωση διατύπωσε αυτό που κανείς πραγματικά δεν περίμενε: η έως τώρα ανασκαφή βρήκε μόνο τρεις θαλάμους και δεν έχει ανευρεθεί σε αυτούς ο αρχαίος νεκρός, ούτε ίχνη του.

Για πρώτη φορά διαψεύστηκε η ύπαρξη μικρής πόρτας στον τρίτο θάλαμο που ενδεχομένως θα οδηγούσε σε άλλους χώρους.

Η απογοήτευση όσων παρακολουθούσαν με πάθος τα τεκταινόμενα υπήρξε μεγάλη, αφού δεν έχουν ευρεθεί κτερίσματα που θα αποδείκνυαν την ύπαρξη ενός διάσημου ή μη αρχαίου νεκρού.

Κρύβει και άλλους τάφους ο τύμβος Καστά;

Μετά την πρώτη ψυχρολουσία, άρχισαν και πάλι να φουντώνουν τα σενάρια για το τι άλλο μπορεί να κρύβει ο τύμβος Καστά. Και η σεναριολογία επικεντρώνεται σε δύο θέματα: Το ενδεχόμενο να υπάρχουν και άλλοι τάφου εντός του τύμβου Καστά ή το ενδεχόμενο ο ήδη γνωστός τάφος να συνεχίζεται υπογείως.

Εσκαψαν μόνο 25 μέτρα από τα 158,4

Ο τύμβος έχει διάμετρο 158,4 μέτρα, εκ των οποίων η ανασκα- φή καλύ- πτει μόνο 25 μέτρα, όπως φαίνεται και στο παρακά- τω σχήμα. Γι' αυτό και ορισμέ- νοι αρχαι- ολόγοι διατυπώνουν τη θεωρία ότι είναι πιθανό να υπάρχουν και άλλοι τάφοι εντός του τύμβου. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον τύμβο της Βεργίνας, που έχει τη μισή διάμετρο, βρέθηκαν περισσότεροι του ενός τάφοι.

Στο παραπάνω σχεδιάγραμμα αποτυπώνεται το μέγεθος της τωρινής ανασκαφής σε σχέση με το μέγεθος του τύμβου:

Το παράδειγμα της Βεργίνας

Την άποψη αυτή εξέφρασε και στο δελτίο ειδήσεων της ΝΕΡΙΤ ο αρχαιολόγος Κώστας Σουέρεφ, ο οποίος τονίζει ότι «θα πρέπει να ελεγχθεί ο περίβολος του τάφου της Αμφίπολης, προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχουν και άλλοι τάφοι».Ο ίδιος υπενθύμισε ότι και στους τάφους των Αιγών συνέβη το ίδιο, ενώ συντάσσεται με την άποψη της ανασκαφικής ομάδας αναφορικά με το ενδεχόμενο να υπάρχει δάπεδο στον τρίτο θάλαμο και από κάτω και νέο δωμάτιο.

Ανάλογη άποψη εκφράζει μιλώντας στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος» και άλλος γνωστός αρχαιολόγος. «Ενδέχεται να υπάρχουν και άλλες ταφές κάτω από τον λόφο», λέει και επικαλείται το παράδειγμα της Βεργίνας.

Νακάσης: Αν ψάξουν καλύτερα, θα βρουν και άλλους τάφους

Ο επίτιμος πρόεδρος της Διεύθυνσης Αναστηλώσεων Αρχαίων Μνημείων Αθανάσιος Νακάσης εκτίμησε ότι υπάρχουν και άλλοι τάφοι στον τύμβο και πρόσθεσε, μεταξύ άλλων, ότι δεν έγινε σωστά η ανασκαφή. Συγκεκριμένα, μιλώντας χθες στο ΣΚΑΪ, είπε πως «αν ψάξουμε στον τύμβο Καστά, ίσως βρεθούν και άλλοι τάφοι, μεγαλύτεροι, και ίσως ο Λέων να συνδέεται με κάποιο άλλο μνημείο της Αμφίπολης».

Ο περίβολος δείχνει συστάδα τάφων

Στο ίδιο κλίμα και ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας που μίλησε στην εφημερίδα «Τα Νέα», ο οποίος τονίζει ότι λογικά πρέπει να υπάρχει και άλλος τάφος μέσα στον τύμβο Καστά. «Η ύπαρξη περιβόλου αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να πρόκειται για συστάδα τάφων», λέει.

Πώς μπορεί να διαπιστωθεί αν υπάρχουν και άλλοι τάφοι

Από την πλευρά της, η επίτιμη διευθύντρια κλασικών αρχαιοτήτων Κατερίνα Ρωμιοπούλου λέει: «Για να έχουμε μια σαφή απάντηση θα πρέπει να γίνει μια μαγνητική διασκόπηση, που θα δείξει σε ποιο σημείο θα πρέπει η ανασκαφική ομάδα να ''χτυπήσει''».

Ομως, όπως εξηγεί μιλώντας στα «Νέα» ο ομότιμος καθηγητής, θα μπορούσε να δοθεί και με άλλο τρόπο: Μια λύση θα ήταν να ξυριστεί η επιφάνεια του λόφου πάνω από τον περίβολο, ώστε να διαπιστωθεί αν εξέχει κάτι, όπως εξείχαν άλλωστε οι παρειές του δρόμου του συγκεκριμένου ταφικού μνημείου.

Υπάρχουν κρύπτες;

Μέσα σε αυτό το κλίμα που έχει δημιουργηθεί τις τελευταίες ημέρες, δεν είναι και λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ο τύμβος Καστά μπορεί να κρύβει ακόμη μια έκπληξη και το μνημείο να έχει συνέχεια όχι οριζόντια, αλλά... κάθετη. Θα μπορούσε, δηλαδή, να υπάρχει μία (ή ακόμα και περισσότερες) καταπακτή που οδηγεί σε έναν υπόγειο θάλαμο όπου ίσως να βρίσκεται ο νεκρικός.

Ενδεχόμενο το οποίο άφησε ανοιχτό και η γ.γ. του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, η οποία είπε προχθές ότι δεν αποκλείεται να υπάρχει δάπεδο σφράγισης στον τρίτο θάλαμο του τάφου. Την ίδια ώρα, η επικεφαλής των ερευνών Κατερίνα Περιστέρη δεν επιβεβαιώνει τέτοια σενάρια, αλλά ούτε και τα απορρίπτει, παραμένοντας πιστή στο μότο «η ανασκαφή θα δείξει». «Υπάρχουν πολλά που ακούγονται, αλλά για τη δική μας ανασκαφή δεν μπορούμε να πούμε τίποτα αν πρώτα δεν το αγγίξουμε με τα χέρια μας», σημείωσε με νόημα όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους.

Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, για να διαπιστωθεί αν υπάρχει τοίχος σφράγισης ή όχι θα πρέπει να αφαιρεθεί όλο το χώμα το οποίο βρίσκεται στον τρίτο θάλαμο, κάτι το οποίο δεν αναμένεται να έχει γίνει πριν από το ερχόμενο Σάββατο.

Δεν έχει βρεθεί μέχρι τώρα μακεδονικός τάφος με κρύπτες

Ωστόσο, ήδη αρκετοί αρχαιολόγοι σβήνουν τις ελπίδες, λέγοντας ότι δεν υπάρχει τέτοιο ανάλογο προηγούμενο. «Δεν υπάρχει προηγούμενο καμαροσκέπαστου μακεδονικού τάφου με υπόγειο. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάτι από κάτω, να σας πω την αλήθεια. Είναι ό,τι βλέπουμε. Η εκτίμηση αυτή υπήρχε από την προηγούμενη εβδομάδα», τόνισε ο κ. Νακάσης.

Στο ίδιο κλίμα και άλλος αρχαιολόγος με μεγάλη ανασκαφική εμπειρία, που μίλησε στον «Ελεύθερο Τύπο», τονίζοντας ότι μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κρύπτη κάτω από δάπεδο μακεδονικού τάφου.

Με την άποψη των δύο προηγουμένων συμφωνεί και η κ. Ρωμιοπούλου, η οποία τονίζει μιλώντας στην εφημερίδα «Τα Νέα» ότι «δεν υπάρχουν τέτοιου τύπου κρύπτες στους μακεδονικούς τάφους, τουλάχιστον στην εποχή που χρονολογείται το συγκεκριμένο μνημείο, δηλαδή στο τέλος του 4ου ή τις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.».

ΠΗΓΗ: iefimerida.gr

                                          **************************************

Η Αμφίπολη από τα ευρήματα

ως την άκρατη συνωμοσιολογία

Της ΓΙΩΤΑΣ ΣΥΚΚΑ

Ούτε άγαλμα Νίκης, ούτε «ένοικος» από βασιλικό σόι που θα βόλευε κάποιους λόγω εθνικής γιορτής, βρέθηκε στην Αμφίπολη. Από την παραμονή της 28ης Οκτωβρίου (όπως άλλωστε και στην αρχή των αποκαλύψεων το περασμένο καλοκαίρι), εξυφαίνονταν σενάρια τα οποία μεταβλήθηκαν σε θεωρίες συνωμοσίας. Ειδικά μετά την προχθεσινή απογοήτευση που προκλήθηκε από την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, τόσο τα σόσιαλ μίντια όσο και ειδησεογραφικές ιστοσελίδες πλάθουν ιστορίες για κρυμμένους νεκρούς, δαιδαλώδεις σήραγγες με κρυμμένα μυστικά και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους. Την πρωτοκαθεδρία σ’ όλα αυτά βέβαια έχουν τα εθνικιστικά σάιτ.

Το 2΄.10’’ βίντεο της αποκάλυψης του ψηφιδωτού όμως, που δόθηκε στη δημοσιότητα αποζημίωσε πολλούς. Καταγράφει τον τρόπο εργασίας των αρχαιολόγων, των συντηρητών και όλης της ομάδας στον λόφο Καστά, την υπομονή τους καθώς αναζητούν ευρήματα στο χώμα αλλά και τη λεπτοδουλειά με το πινέλο σαν απομακρύνουν την άμμο από το περίφημο ψηφιδωτό που απεικονίζει την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα. Κι όλα αυτά, περίπου 2.300 χρόνια από την εποχή που φιλοτεχνήθηκε.

Αμοντάριστο υλικό, που προκαλεί συγκίνηση για τα ευρήματα και την ανασκαφική διαδικασία, μιας επιστημονικής καθημερινότητας που αγνοεί το ευρύ κοινό. Μαζί φωτογραφίες από τα τμήματα των φτερών των Σφιγγών, τον λαιμό της δεύτερης καθώς και μια ακόμη σχεδιαστική απεικόνιση από τον αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή που φωτίζει τη γεωμετρία του μνημείου.

Ο χρόνος πια δείχνει να τελειώνει για τη λύση του μυστηρίου στην Αμφίπολη -εκτός απροόπτου βέβαια-, αφού και τα μηνύματα από την ανασκαφική ομάδα λένε ότι δεν θα ξεπεράσει τις 15 ημέρες.

Ποιος είναι ο «ένοικος» σ’ αυτό το μεγαλοπρεπές ακριβό μνημείο δεν απαντήθηκε, όμως οι περισσότεροι συμφωνούν ότι έγιναν απόπειρες τυμβωρυχίας και σίγουρα σύληση πάνω από μία φορά.

Χθες, άρχισαν πάλι τα σενάρια για το πώς βρέθηκαν το κεφάλι της Σφίγγας και τα φτερά στο βάθος του μνημείου κάτω από τους πωρόλιθους του δαπέδου και οι εικασίες για την εικόνα καθίζησης που παρουσιάζει.

Κι ενώ από το υπουργείο Πολιτισμού υποστηρίζουν πως δεν γνωρίζουν αν θα βρουν κι άλλα τμήματα από τις Σφίγγες πιο κάτω, ούτε είναι σίγουροι αν υπάρχει κατεβαίνοντας κι άλλος θάλαμος, κορυφαίο στέλεχος κάνει λόγο για «πιθανή κρύπτη». Ο τρίτος θάλαμος για τον οποίο χύθηκε πολύ μελάνι, είναι μάλλον ο τελευταίος, καθώς δεν υπάρχει τέταρτο θύρωμα όπως υπολόγιζε αρχικά η ομάδα. Αλλά κι αυτή δεν αποκλείει έναν υπόγειο χώρο όπως άλλωστε και η γ.γ του ΥΠΠΟΑ κ. Λίνα Μενδώνη.

Στην επιφάνεια έρχονται πάλι οι εικασίες περί Πολυάνδριου ή Ηρώου που άλλοι επιστήμονες απορρίπτουν, επειδή δεν υπάρχει κεντρικός μεγάλος χώρος. Η διαπίστωση της ομάδας πως η κατάχωση αλλά και η κατασκευή των τοίχων σφράγισης έγιναν σε υστερότερο χρόνο και ότι δεν ταυτίζονται χρονικά, απαιτεί συστηματική μελέτη. Οπως άλλωστε ολόκληρο το μνημείο για το οποίο θα χρειαστεί «να ιδρώσουν χρόνια στις βιβλιοθήκες και τα εργαστήρια» σύμφωνα με την εύστοχη δήλωση της καθηγήτριας Κλασικής Αρχαιολογίας, Γεωργίας Αλευρά στον ΣΚΑΪ.

Αναρωτιέται κανείς γιατί αυτό το δάπεδο, παρουσιάζει τέτοια ακαταστασία; Η γεωλογική τομή δείχνει ότι το βάθος του τρίτου θαλάμου είναι 7,53 μέτρα, δηλαδή βαθύτερος τουλάχιστον κατά 1,50 μ. από τους προηγούμενους μετρώντας από το ύψος της θόλου.

Αρχισαν όμως πάλι οι εικασίες για τον Λέοντα της Αμφίπολης, που κάποιοι επιστήμονες θεωρούν ότι δεν ανήκει στον συγκεκριμένο τύμβο. Αλλοι αρχαιολόγοι εστιάζουν στο κεφάλι της Σφίγγας και επιμένουν ότι δεν ανήκει στο συγκεκριμένο γλυπτό, όπως επίσης ότι είναι κατασκευασμένο από άλλο μάρμαρο.

Η γ.γ. του υπουργείου Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη στην τελευταία ενημέρωση των δημοσιογράφων δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να είναι οριζόντιος σφραγιστικός τοίχος το δάπεδο του τρίτου θαλάμου. «Αποτελεί και για μας υπόθεση εργασίας» που δεν απέκλεισε αλλά ούτε επιβεβαίωσε. Αντίθετα ήταν κατηγορηματική στην απάντηση ότι: «ο τάφος έχει δεχθεί σαφέστατα ανθρώπινη παρέμβαση, μέχρι εδώ που βρισκόμαστε».

Στην ερώτηση ποιος τελικά είναι θαμμένος εκεί, δεν έδωσε απάντηση πριν ολοκληρωθεί η ανασκαφή και η μελέτη του μνημείου η οποία μπορεί να κρατήσει κάποια χρόνια. «Είναι ένα μοναδικό εύρημα για την επιστήμη της Ιστορίας και της Αρχαιολογίας, το οποίο θα απασχολήσει, για πολλά χρόνια, τους ειδικούς επιστήμονες».

Στο μεταξύ στον λόφο Καστά συνεχίζεται η αφαίρεση του χώματος από τον τρίτο θάλαμο, ενώ υλοποιείται σχέδιο για τη σύνταξη προγράμματος και μελετών προκειμένου το ταφικό συγκρότημα να μπορεί να αντέξει ως έχει μέχρι και τρία χρόνια. Εξετάζεται παράλληλα η πιθανότητα να επιτραπεί ελεγχόμενη επισκεψιμότητα στον χώρο για ειδικές κατηγορίες επιστημόνων.

Σοβαροί επιστήμονες πάντως επισημαίνουν ότι ο τύμβος μπορεί να κρύβει κι άλλους τάφους και ότι δεν τελειώνει τόσο εύκολα η ανασκαφή ενός τέτοιου μοναδικού μνημείου τόσο γρήγορα.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 30 Οκτωβρίου 2014

29 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014

ΚΑΤΕΡΙΝΑ. ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ:

«Πολλά τα μυστήρια της Αμφίπολης»

Για την εξέλιξη των ανασκαφών στον λόφο Καστά της Αρχαίας Αμφίπολης μίλησε το βράδυ της Τρίτης η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη, από τη Δράμα, όπου το Ίδρυμα Μακεδονικού Βραβείου την τίμησε με το «Μακεδονικό Βραβείο 2014».

«Αν πραγματικά ο τάφος έχει συληθεί, σημαίνει ότι ήταν κάποιος πολύ μεγάλος εκεί πέρα, πολύ σημαντική προσωπικότητα, που βέβαια δεν θα το άφηναν οι τυμβωρύχοι των αρχαίων χρόνων, αλλά πάντα ελπίζουμε και λέμε "εντάξει υπάρχει αυτή η πιθανότητα", αλλά ποτέ κανείς δεν ξέρει τι θα βρει» δήλωσε, μεταξύ άλλων, η αρχαιολόγος, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων.

Αναφερόμενη στην εξέλιξη των ανασκαφών στον λόφο Καστά, η Κατερίνα Περιστέρη διευκρίνισε ότι «δεν υπάρχει άλλος θάλαμος» και πρόσθεσε: «Αυτό που λέγαμε για 4ο θάλαμο δεν ήταν αποδεδειγμένο. Είχαμε πει ότι η ανασκαφική έρευνα θα δείξει αν υπάρχει ή δεν υπάρχει. Είχε γίνει μία γεωλογική τομή και υπήρχαν σκέψεις ότι ίσως ήταν κάποια μικρή πόρτα, κάποιο άνοιγμα. Δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Ήταν ένας δόμος που έχει πέσει. Δουλεύουμε στον 3ο θάλαμο και περιμένουμε να δούμε τι θα μας δείξει».

Ερωτηθείσα πώς εξηγεί την εύρεση των τμημάτων των σφιγγών στο εσωτερικό του τρίτου θαλάμου, η κ. Περιστέρη απάντησε: «Υπάρχουν πολλά μυστήρια για την ανασκαφή μας που θα πρέπει να τα λύσουμε, αφού τελειώσει η ανασκαφή και αφού κάνουμε τη μελέτη. Πριν από τη μελέτη είναι νωρίς να πούμε οτιδήποτε. Θέλει χρόνο».

Όσο για το πότε θα γνωρίζουμε τον νεκρό του τάφου, η Κατερίνα Περιστέρη απάντησε πως «η ανασκαφή είναι αυτή που δείχνει».

Σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ αν πρόκειται να συναντήσουμε καταπακτή στο πάτωμα του τρίτου θαλάμου, η αρχαιολόγος σημείωσε πως «υπάρχουν πολλά που ακούγονται, αλλά για τη δική μας ανασκαφή δεν μπορούμε να πούμε τίποτα, αν πρώτα δεν το αγγίξουμε με τα χέρια μας».

Λίγο πριν από τις παραπάνω δηλώσεις, σε μια αίθουσα κατάμεστη από κόσμο, στο αμφιθέατρο του δημοτικού Ωδείου Δράμας, η Προϊσταμένη της ΚΗ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κατερίνα Περιστέρη, σε ειδική εκδήλωση που έγινε προς τιμήν της από το Ίδρυμα Μακεδονικού Βραβείου, τιμήθηκε για τη συνολική προσφορά της στο πολιτιστικό και επιστημονικό γίγνεσθαι, με αποκορύφωση την πρόσφατη σκαπάνη στην Αμφίπολη, ως στοιχείο ενδυνάμωσης και εμπλουτισμού της μακεδονικής ιστορικής αλήθειας.

Στη σύντομη ομιλία της, κατά την απονομή του βραβείου, ευχαρίστησε όλους τους φορείς που συνδράμουν το έργο της ανασκαφής και ιδιαιτέρως το υπουργείο Πολιτισμού, ενώ αναφέρθηκε στη «μαγεία», όπως τη χαρακτήρισε, της αρχαιολογίας, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Η αρχαιολογία είναι πάντα μαγεία και είναι πάντα το άγνωστο. Δεν ξέρουμε τι θα μας κρύψει και τι θα μας βγάλει η αυριανή μέρα. Αυτή είναι η μεγάλη αλήθεια, ποτέ δεν πρέπει να απογοητευόμαστε, πάντα πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι ότι θα βρούμε ωραία πράγματα».

Έκανε δε, μία μικρή αναφορά στο ανασκαφικό της έργο στη Δράμα που διήρκεσε περίπου 13 χρόνια και είχε να κάνει με την ανασκαφή του Ιερού Διονύσου στην Καλή Βρύση στα τέλη του 3ου π. Χ. αιώνα, την ανασκαφή του προϊστορικού οικισμού Αρκαδικού Δράμας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με τον Γ. Χουρμουζιάδη και την ανασκαφή των ταφικών τύμβων Ρωμαϊκών Χρόνων στην παραμεθόρια περιοχή Ποταμών Δράμας.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

                                                            ********************************

Τι άλλο κρύβεται στον περίβολο

του τύμβου της Αμφίπολης;

Τα νέα μυστήρια του λόφου Καστά

Την ώρα που το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης στον λόφο Καστά αντιστέκεται σθεναρά στο να δώσει απαντήσεις τόσο για την ταυτότητα του νεκρού όσο και για τις πολλές πρωτοτυπίες που διακρίνουν την κατασκευή του, τα σενάρια βρίσκουν έδαφος για να φουντώσουν και να διαδοθούν με ταχύτητα.

Το πρώτο που γεννάται είναι τι συμβαίνει στο βάθος του λόφου. Η διάμετρός του είναι 158,4 μ. και η ανασκαφή καλύπτει μετά βίας τα 25 μ. σε ευθεία γραμμή. Στα υπόλοιπα 133 μ. τι κρύβεται; Ενδέχεται να βρίσκονται κάτω από τον λόφο Καστά περισσότερα του ενός ταφικά μνημεία;

Το δεύτερο έχει να κάνει με την αλλαγή πλεύσης που παρατηρείται πρωτίστως από την ανασκαφική ομάδα, η οποία αν και αρχικά είχε κάνει λόγο για σφράγιση του μνημείου την εποχή της κατασκευής του, βάσει των νέων δεδομένων - του εντοπισμού της κεφαλής της Σφίγγας στον τρίτο θάλαμο, τη σπασμένη μαρμάρινη πόρτα και τη φθορά στο ψηφιδωτό με την Αρπαγή της Περσεφόνης - εκτιμά κάτι που πολλοί είχαν υποστηρίξει εξαρχής: ότι οι τοίχοι σφράγισης και η κατάχωση έγιναν μεταγενέστερα της ανέγερσης του μνημείου.

Το θέμα είναι όμως πότε συνέβη αυτό. Επιπλέον δε δημιουργεί εύφορο έδαφος για ακόμη ένα σενάριο που έχει βρει ήδη πολλούς οπαδούς: ότι το μνημείο χρησιμοποιήθηκε περισσότερες από μία φορές σε διαφορετικές φάσεις και ενδέχεται να ήταν επισκέψιμο, τουλάχιστον ώς το σημείο όπου βρισκόταν η πόρτα.

Τέλος, η σαφώς αναμοχλευμένη κατάσταση του δαπέδου στον τρίτο θάλαμο επιτρέπει να διατυπωθεί η άποψη ότι οι τυμβωρύχοι στην αναζήτηση κάποιου θησαυρού προκάλεσαν τη συγκεκριμένη καταστροφή του δαπέδου και δεν κρύβεται κάτι αξιοσημείωτο κάτω από τον πωρόλιθο.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 29 Οκτωβρίου 2014

28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014

ΑΜΦΙΠΟΛΗ:

«Στο φως» τα φτερά

των Σφιγγών

Δόθηκε στη δημοσιότητα από το ΥΠΠΟΑ και σχετικό βίντεο

Εντυπωσιακό οπτικό υλικό διάρκειας δύο λεπτών και δέκα δευτερολέπτων από την αποκάλυψη του ψηφιδωτού, που βρέθηκε στο δάπεδο του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης, έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Πολιτισμού. Πρόκειται ουσιαστικά για υλικό αμοντάριστο, σε συνοχή τα πλάνα, με φυσικούς ήχους, αφαιρώντας τις πολλές ώρες της ενδιάμεσης ανασκαφικής διαδικασίας. (Στη φωτογραφία η αρχή του βίντεο).

Παράλληλα, το υπουργείο δημοσίευσε φωτογραφίες από τα τμήματα των φτερών των Σφιγγών που έχουν βρεθεί και τα οποία επιτρέπουν την πλήρη αποκατάστασή τους. Σχετικό σχέδιο έχει εκπονηθεί από τον αρχιτέκτονα τoυ ΥΠΠΟΑ κ. Μ. Λεφαντζή και παρουσιάζεται, για πρώτη φορά, σήμερα. Πρόκειται για σχεδιαστική αναπαράσταση ολόκληρων των Σφιγγών.

Δεν υπάρχει τέταρτος θάλαμος, ούτε πόρτα

Την ίδια ώρα, όπως προκύπτει από τις έρευνες, σε αντίθεση μάλιστα με την υπόθεση ότι εντός του τρίτου θαλάμου-τέταρτου χώρου υπήρχε πιθανόν θύρωμα, «δεν φαίνεται να υπάρχει πύλη που να

οδηγεί σε τέταρτο θάλαμο στον Τύμβο Καστά της αρχαίας Αμφίπολης». Επισημαίνεται μάλιστα ότι η λαθεμένη εντύπωση δόθηκε καθώς στο σημείο αυτό έχει αφαιρεθεί μαρμάρινος ορθοστάτης.

Σύμφωνα με την γεωλογική τομή, που είχε αποδείξει ότι το βάθος του τρίτου θαλάμου-τέταρτου χώρου είναι 7,53,-τουλάχιστον κατά 1,50 μ. βαθύτερα από τους προηγούμενους-η ανασκαφική εργασία συνεχίστηκε μέχρι χθες κατά μισό μέτρο κάτω από την επιφάνεια του δαπέδου.

Κάτω από τους πωρόλιθους του δαπέδου, σύμφωνα πάντα με την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, μέσα στην αφαιρούμενη επίχωση βρέθηκαν τμήματα των φτερών των Σφιγγών, ένα μέρος από τον λαιμό της δεύτερης Σφίγγας- ίδιας ποιότητας μαρμάρου και εφάμιλλης γλυπτικής αξίας, καθώς και τμήματα από το ελλείπον τμήμα του μοναδικού ψηφιδωτού, με την εικόνα της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, που καλύπτει το δάπεδο του δεύτερου θαλάμου-τρίτου χώρου, πίσω από τις Καρυάτιδες.

Οι εργασίες αφαίρεσης του αμμώδους χώματος από τον τρίτο θάλαμο θα συνεχιστούν τις επόμενες ημέρες.

Ολόκληρη η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού

Το Υπουργείο Πολιτισμού, δίνει σε λίγη ώρα στη δημοσιότητα, για πρώτη φορά, υλικό- χρόνος,

2´.10’’- από την αποκάλυψη του ψηφιδωτού, στο ταφικό μνημείο της Αμφίπολης. Είναι, ουσιαστικά, υλικό αμοντάριστο, σε συνοχή τα πλάνα, με φυσικούς ήχους, αφαιρώντας τις πολλές ώρες της ενδιάμεσης ανασκαφικής διαδικασίας. Όπως αντιλαμβάνεστε, η εργοταξιακή μορφή της ανασκαφής δεν επιτρέπει την επεξεργασία του υλικού, σε συνθήκες studio. Παρουσιάζεται το υλικό, όπως καταγράφεται κατά την ψηφιακή τεκμηρίωση της ανασκαφής.

2.Επίσης, θα δοθούν στη δημοσιότητα φωτογραφίες από τα τμήματα των φτερών των Σφιγγών. Τα ευρεθέντα τμήματα επιτρέπουν την πλήρη αποκατάστασή τους. Σχετικό σχέδιο έχει εκπονηθεί από τον αρχιτέκτονα τoυ ΥΠΠΟΑ κ. Μ. Λεφαντζή και παρουσιάζεται, για πρώτη φορά, σήμερα.

3. Η υπόθεση εργασίας που είχε λεχθεί, βάσει γεωλογικής και σπηλαιολογικής έρευνας, ότι υπάρχει πιθανόν θύρωμα εντός του τρίτου θαλάμου-τέταρτου χώρου- 0,96 πλάτους, δεν επιβεβαιώνεται από την ανασκαφική εργασία. Η λαθεμένη εντύπωση δόθηκε καθώς στο σημείο αυτό

έχει αφαιρεθεί μαρμάρινος ορθοστάτης. Επομένως, δεν υπάρχει θύρωμα στον τρίτο θάλαμο-τέταρτο χώρο.

4. Σύμφωνα με την γεωλογική τομή, που είχε αποδείξει ότι το βάθος του τρίτου θαλάμου-τέταρτου χώρου είναι 7,53,-τουλάχιστον κατά 1,50 μ. βαθύτερα από τους προηγούμενους-η ανασκαφική εργασία συνεχίστηκε ως χτες κατά μισό μέτρο κάτω από την επιφάνεια του δαπέδου.

5. Κάτω από τους πωρόλιθους του δαπέδου, μέσα στην αφαιρούμενη επίχωση βρέθηκαν τμήματα των φτερών των Σφιγγών, ένα μέρος από τον λαιμό της δεύτερης Σφίγγας- ίδιας ποιότητας μαρμάρου και εφάμιλλης γλυπτικής αξίας-καθώς και τμήματα από το ελλείπον τμήμα του μοναδικού ψηφιδωτού, με την εικόνα της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, που καλύπτει το δάπεδο του δεύτερου θαλάμου-τρίτου χώρου, πίσω από τις Καρυάτιδες.

6. Η πρώτη άποψη της διεπιστημονικής ανασκαφικής ομάδας, που προκύπτει από τα μέχρι τούδε στοιχεία, που συγκροτεί η ως τώρα εικόνα της ανασκαφής, όπως η εύρεση της κεφαλής της ανατολικής Σφίγγας στον τρίτο θάλαμο, τέταρτο χώρο, πιθανότατα δίνει απάντηση στο ερώτημα: Αν η κατάχωση των χώρων, με άμμο, καθώς και οι τοίχοι σφράγισης έγιναν στον ίδιο χρόνο με την κατασκευή του ταφικού συγκροτήματος. Πιθανότατα η κατάχωση, αλλά και η κατασκευή του τοίχων σφράγισης, έγιναν σε υστερότερο χρόνο. Και αυτή η υπόθεση εργασίας απαιτεί συστηματική μελέτη.

7. Στον τρίτο θάλαμο-τέταρτο χώρο θα συνεχιστεί τις επόμενες μέρες η συστηματική αφαίρεση του αμμώδους χώματος.

Τεχνικές παρατηρήσεις

1.Υλοποιείται το σχέδιο για τη σύνταξη του μεσοπρόθεσμου προγράμματος των απαραίτητων εργασιών και μελετών ,ώστε το ταφικό συγκρότημα να μπορεί να παραμείνει ως έχει για διάστημα ενός έως και τριών ετών, λαμβάνοντας όλες τις επιπλέον φορτίσεις που μπορεί να δεχθεί (σεισμούς, χιονοπτώσεις, κλπ).

2. Θα πραγματοποιηθούν αλλαγές στις διατάξεις των μεταλλικών στερεωτικών υποστυλωμάτων, ώστε να επιτευχθεί η καλύτερη και αποτελεσματικότερη πρόσβαση των συνεργείων συντήρησης.

Στην επόμενη ενημέρωση θα δοθεί πρόγραμμα των εργασιών καθώς και ο χρόνος εντός του οποίου θα υλοποιηθούν οι δράσεις, που μπορεί να επιτρέψουν την ελεγχόμενη και ασφαλή επισκεψιμότητα στον χώρο.

                                      ********************************************

Μενδώνη: Δεν αποκλείεται να υπάρχει

δάπεδο σφράγισης στον τρίτο θάλαμο

Την πιθανότητα να υπάρχει δάπεδο σφράγισης στον τρίτο θάλαμο της Αμφίπολης άφησε ανοικτή η Γενική Γραμματέας του ΥΠΠΟ Λίνα Μενδώνη. Στον πρώτο θάλαμο ανακαλύφθηκε το μωσαϊκό, στον δεύτερο το ψηφιδωτό της Περσεφόνης ενώ στον τρίτο θάλαμο υπάρχει ένα απλό δάπεδο το οποίο όμως «δεν αποκλείεται να είναι δάπεδο σφράγισης» όπως είπε η κυρία Μενδώνη.

Υπάρχει υπόγειο στον τάφο;

Ορισμένοι εικάζουν ότι αυτό μπορεί να σημαίνει ότι κάτω από το δάπεδο του τρίτου θαλάμου, μπορεί να βρίσκεται κρύπτη, ή άλλο υπόγειο τμήμα του ταφικού μνημείο.

Κάτι που ωστόσο δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί ακόμη, εξ ου και η κα Μενδώνη ήταν πολύ προσεκτική στις διατυπώσεις της.

Η γγ του ΥΠΠΟ πάντως εμφανίστηκε βέβαιη ότι ο τάφος έχει συληθεί καθώς μέχρι του σημείου που έχουν γίνει οι ανασκαφές στον τάφος της Αμφίπολης, τα στοιχεία δείχνουν ότι έχει δεχθεί ανθρώπινη παρέμβαση.

Μάλιστα είπε πως η πόρτα του τρίτου θαλάμου έχει ανοίξει πάνω από μια φορά. Μάλιστα επεσήμανε ότι τα φτερά από τις σφίγγες δεν βρέθηκαν από... θαύμα στο σημείο που εντοπίστηκαν, αλλά από ανθρώπινη παρέμβαση.

Ολόκληρη η συνέντευξη τύπου της Λίνας Μενδώνη:

Ερωτήσεις προς την γγ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λ.Μενδώνη

Ερώτηση: Ο τάφος είναι συλλημένος;

Απάντηση: Ο τάφος έχει δεχθεί σαφέστατα ανθρώπινη παρέμβαση, μέχρι εδώ που βρισκόμαστε. Από την αρχή της ενημέρωσης είχαμε πεί-κι έχουμε πολλές φορές επαναλάβει- ότι έχουμε ισχυρότατες ενδείξεις δράσης τυμβωρύχων.

Ερώτηση: Πώς είναι δυνατόν μετά από τόση πολυτέλεια να έχουμε ένα ευτελές δάπεδο,στον τρίτο θάλαμο; Μήπως πρόκειται για οριζόντιο τοίχο σφράγισης;

Απάντηση: Αποτελεί και για μας υπόθεση εργασίας. Αρα δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε, αλλά ούτε και να το επιβεβαιώσουμε με τα σημερινά δεδομένα.

Ερώτηση: Το μνημείο έχει δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες. Μήπως είναι θαμένος κάποιος βασιλιάς;

Απάντηση: Το ποιός είναι θαμένος, δεν μπορούμε να το πούμε πριν ολοκληρωθεί η ανασκαφή και πολύ πιθανόν πριν να ολοκληρωθεί και η μελέτη του μνημείου η οποία μπορεί να κρατήσει κάποια χρόνια. Ομως τις προσδοκίες όλων μας το μνημείο τις έχει ήδη ικανοποιήσει, εξαιτίας της μοναδικότητας του. Ειναι εξαιρετικά σημαντικό ως αναπτυξιακός πόρος για τον τόπο. Είναι ένα μοναδικό εύρημα για την επιστήμη της Ιστορίας και της Αρχαιολογίας, το οποίο θα απασχολήσει, για πολλά χρόνια, τους ειδικούς επιστήμονες.

Ερώτηση: Κλιμάκιο της ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ επισκέφτηκε το μνημείο;

Απάντηση: Ναι, σε συνενόηση με τον γγ του Υπουργείου Υποδομών κ. Στράτο Σιμόπουλο, μηχανικοί της ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ, ειδικευμένοι σε θέματα σηράγγων, με τους οποίους έχουμε συνεργαστεί και σε άλλα αρχαιολογικά έργα, επισκέφτηκαν το μνημείο προκειμένου να μας ενισχύσουν στην εγκατάσταση μηχανημάτων καταγραφής της στατικής συμπεριφοράς του. Η ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ προσφέρθηκε να μας διαθέσει τον απαραίτητο εξοπλισμό για όσο δάστημα χρειαστεί.

Ερώτηση: Πώς σχολιάζετε την ανάρτηση της κ.Ντ.Κίγκ σχετικά με την ανεύρεση επιγραφών στον περίβολο.

Απάντηση: Το 2013 , όταν αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο μέρος του περιβόλου, φωτογραφίες του οποίου έδωσε στη δημοσιότητα η ανασκαφέας, εντοπίστηκαν τεκτονικά σύμβολα,δηλαδή σημάδια των μαστόρων της εποχής. Πρόκειται για μεμονωμενα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, τα οποία συνηγορούν στη χρονολόγηση του μνημείου.

ΠΗΓΗ: iefimerida.gr

                                               ********************************

Αμερικανίδα αρχαιολόγος Dorothy King:

Στην Αμφίπολη έχει βρεθεί το μονόγραμμα

του Μ. Αλεξάνδρου -Τι απαντά η Λ. Μενδώνη

Η αμερικανίδα  αρχαιολόγος Dorothy King, που ζει και εργάζεται στο Λονδίνο αναφερόμενη στην Αμφίπολη και τις ανασκαφές στο λόφο Καστά επανέφερε στην επικαιρότητα το θέμα της εύρεσης επιγραφών στον τάφο, επισημαίνοντας ότι βρέθηκαν στον περίβολο του μεγάλου Τύμβου.

Συγκεκριμένα η King, όπως αναφέρει και το xronometro.gr, σε ανάρτηση της στο προσωπικό της μπλογκ στις 13  Οκτωβρίου είχε αναφερθεί σε μικρές επιγραφές όσο ένα μονόγραμμα και συγκεκριμένα υποστηρίζει πως στον τάφο της Αμφίπολης έχει εντοπιστεί το μονόγραμμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Την ύπαρξη τέτοιων επιγραφών είχε ανακαλύψει και είχε δώσει στη δημοσιότητα το 2013 και η επικεφαλής αρχαιολόγος του τάφου της Αμφίπολης Κατερίνα Περιστέρη.  Μάλιστα την ύπαρξη αυτών επιβεβαίωσε σήμερα και η γγ του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, η  οποία στη συνέντευξη Τύπου ανέφερε ότι «Το 2013 , όταν αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο μέρος του περιβόλου, φωτογραφίες του οποίου έδωσε στη δημοσιότητα η ανασκαφέας, εντοπίστηκαν τεκτονικά σύμβολα,δηλαδή σημάδια των μαστόρων της εποχής. Πρόκειται για μεμονωμένα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, τα οποία συνηγορούν στη χρονολόγηση του μνημείου.»

ΠΗΓΗ: iefimerida.gr

                                                       *******************************

Αμφίπολη: Τι κρύβεται κάτω από

το δάπεδο του τρίτου θαλάμου;

Ο τρίτος θάλαμος είναι ο τελευταίος του ταφικού μνημείου, στο λόφο Καστά της Αμφίπολης, καθώς δεν υπάρχει, τελικά, τέταρτο θύρωμα. Η διαπίστωση αυτή κορυφώνει την αγωνία για τα θρυλούμενα «μυστικά» του τάφου και την ταυτότητα του επιφανούς νεκρού του, καθώς, εντός των επόμενων ημερών, η σκαπάνη αναμένεται να γράψει τον επίλογο της ανασκαφής. Εκτός και αν το μνημείο μάς επιφυλάσσει μια ακόμη έκπληξη: έναν υπόγειο χώρο κάτω από τον τρίτο θάλαμο, ενδεχόμενο που δεν μπορούν να αποκλείσουν για την ώρα οι ανασκαφείς.

Νέα δεδομένα φαίνεται πως δημιουργεί και η διαπίστωση της ανασκαφικής ομάδας πως «η κατάχωση αλλά και η κατασκευή των τοίχων σφράγισης έγιναν σε υστερότερο χρόνο». Διαπίστωση που ενισχύει τα σενάρια που έχουν διατυπωθεί ότι είτε το μνημείο λειτούργησε, σε μια πρώτη φάση, ως επισκέψιμος χώρος, ως ένα ηρώο δηλαδή ή πολυάνδριο, είτε ότι γνώρισε διαφορετικές φάσεις ως ταφικό μνημείο.

Με βάση πάντως τα ανασκαφικά δεδομένα -«όπως η εύρεση της ανατολικής Σφίγγας στον τρίτο θάλαμο», γεγονός που δημιούργησε πολλά ερωτηματικά- η ανασκαφική ομάδα φαίνεται να απομακρύνεται από την αρχική της θέση (πως η δημιουργία του μνημείου και η σφράγισή του ταυτίζονται χρονικά) και να προσανατολίζεται προς τη νέα εκδοχή που αναφέραμε. Με την επισήμανση πως «και αυτή η υπόθεση εργασίας απαιτεί συστηματική μελέτη».

1,5 μέτρο βαθύτερος

Το ερώτημα που αυτήν τη στιγμή απασχολεί την ανασκαφική ομάδα της Κατερίνας Περιστέρη είναι τι κρύβεται κάτω από το δάπεδο του τρίτου θαλάμου. Το στρωμένο με πωρόλιθους δάπεδο βρίσκεται στην ίδια ευθεία με τα δάπεδα των δύο προηγούμενων χώρων. Ωστόσο, ο τρίτος θάλαμος παρουσιάζει μεγάλη ακαταστασία. Η γεωλογική τομή που πραγματοποιήθηκε στο χώρο έχει αποδείξει -σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ- «ότι το βάθος του τρίτου θαλάμου είναι 7,53 μέτρα». Είναι, δηλαδή, «τουλάχιστον 1,50 μέτρο βαθύτερος από τους προηγούμενους», μετρώντας από το ύψος της θόλου. Στον πρώτο και το δεύτερο θάλαμο το ύψος του δαπέδου από τη θόλο είναι 6 μέτρα.

Μέχρι χθες η ανασκαφή, στον τρίτο θάλαμο, είχε προχωρήσει κατά μισό μέτρο κάτω από την επιφάνεια του δαπέδου. Κι εδώ, όπως στους προηγούμενους χώρους, οι αρχαιολόγοι έρχονται αντιμέτωποι με τις ίδιες αμμώδεις επιχώσεις. Στις επιχώσεις αυτές, όπου εντοπίστηκε το πανέμορφο κεφάλι της μίας Σφίγγας, η ανασκαφή αποκάλυψε και άλλα ευρήματα που ανήκουν στα δύο γλυπτά που φρουρούν την είσοδο του μνημείου αλλά και τμήματα από το κατεστραμμένο κομμάτι του ψηφιδωτού που εικονογραφεί, με τρόπο συναρπαστικό, την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα. Κάτω από τους πωρόλιθους του δαπέδου βρέθηκαν τμήματα των φτερών των Σφιγγών που επιτρέπουν την πλήρη αποκατάστασή τους και μέρος από το λαιμό της δεύτερης Σφίγγας που είναι σμιλεμένο «στην ίδια ποιότητα μαρμάρου και είναι εφάμιλλης γλυπτικής αξίας».

Η ανασκαφή θα δείξει αν υπάρχει «ψευδοπάτωμα»

«Πώς είναι δυνατόν μετά από τόση πολυτέλεια να έχουμε ένα ευτελές δάπεδο, στον τρίτο θάλαμο. Μήπως πρόκειται για οριζόντιο τοίχο σφράγισης;», ρωτήθηκε η γενική γραμματέας Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, μετά τη χθεσινή ενημέρωση των δημοσιογράφων, στο Μουσείο της Αμφίπολης, που έγινε από την εκπρόσωπο του ΥΠΠΟΑ, Αννα Παναγιωταρέα. «Αποτελεί και για μας υπόθεση εργασίας», απάντησε η κ. Μενδώνη. «Αρα δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε αλλά ούτε και να το επιβεβαιώσουμε με τα σημερινά δεδομένα».

Δεν υπάρχει τρίτο θύρωμα

Οριστικά, πάντως, ξεκαθαρίζει το θέμα του τέταρτου θυρώματος που είχε δημιουργήσει προσδοκίες για την ύπαρξη ενός ακόμη θαλάμου. Τελικά η ύπαρξή του δεν επιβεβαιώνεται. «Η λαθεμένη εντύπωση δόθηκε καθώς στο σημείο αυτό έχει αφαιρεθεί μαρμάρινος ορθοστάτης. Επομένως δεν υπάρχει θύρωμα στον τρίτο θάλαμο», σημειώνεται στην ανακοίνωση του υπουργείου.

Οι ενδείξεις πως ο τάφος έχει συληθεί είναι πολλές. Ωστόσο, το ερώτημα ετέθη για μία ακόμη φορά στην κ. Μενδώνη. «Ο τάφος έχει δεχθεί σαφέστατα ανθρώπινη παρέμβαση, μέχρι εδώ που βρισκόμαστε», υπογράμμισε η γενική γραμματέας Πολιτισμού και πρόσθεσε: «Από την αρχή της ενημέρωσης έχουμε πει -κι έχουμε πολλές φορές επαναλάβει- ότι έχουμε ισχυρότατες ενδείξεις δράσης τυμβωρύχων». Το ερώτημα για την ταυτότητα του «ενοίκου» του τάφου δεν έχει πάψει στιγμή να απασχολεί την κοινή γνώμη. «Μήπως είναι θαμμένος κάποιος βασιλιάς;», ρωτήθηκε η κ. Μενδώνη.

«Το ποιος είναι θαμμένος δεν μπορούμε να το πούμε πριν ολοκληρωθεί η ανασκαφή και πολύ πιθανόν πριν να ολοκληρωθεί και η μελέτη του μνημείου η οποία μπορεί να κρατήσει κάποια χρόνια», απάντησε η γενική γραμματέας Πολιτισμού. «Ομως τις προσδοκίες όλων μας το μνημείο τις έχει ικανοποιήσει, εξαιτίας τις μοναδικότητάς του. Είναι εξαιρετικά σημαντικό ως αναπτυξιακός πόρος για τον τόπο. Είναι ένα μοναδικό εύρημα για την επιστήμη της Αρχαιολογίας, το οποίο θα απασχολήσει, για πολλά χρόνια, τους ειδικούς επιστήμονες».

Η γενική γραμματέας Πολιτισμού σχολίασε, μετά από ερώτηση, και τα όσα υποστηρίζει η Αμερικανίδα αρχαιολόγος Ντόροθι Κινγκ, ότι δηλαδή βρέθηκαν επιγραφές στον περίβολο του μνημείου: «Το 2013, όταν αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο μέρος του περιβόλου, φωτογραφίες του οποίου έδωσε στη δημοσιότητα η ανασκαφέας, εντοπίστηκαν σημάδια των μαστόρων της εποχής. Πρόκειται για μεμονωμένα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου τα οποία συνηγορούν στη χρονολόγηση του μνημείου».

Εάν η διερεύνηση του τρίτου θαλάμου δεν κρύβει νέες εκπλήξεις, η ανασκαφή θα ολοκληρωθεί μέσα στο επόμενο δεκαήμερο. Χθες, είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε «από κοντά» τη συγκλονιστική στιγμή που το σκουπάκι των αρχαιολόγων αποκάλυψε το πρόσωπο της Περσεφόνης από το περίφημο ψηφιδωτό του δεύτερου θαλάμου. Περίπου 2.300 χρόνια από τη δημιουργία του… Χάρη στο βιντεάκι που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Πολιτισμού. Είναι μία από τις πολλές συγκλονιστικές στιγμές που μας χάρισε μέχρι σήμερα η ανασκαφή του μοναδικού μνημείου.

ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗΣ

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ,  29 Οκτωβρίου 2014

26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014

ΑΜΦΙΠΟΛΗ:

Τους γλύπτες του Μ. Αλεξάνδρου

«μαρτυρούν» τα νέα ευρήματα

ΛΥΣΙΠΠΟΣ ΚΑΙ ΛΕΩΧΑΡΗΣ

ΤΑ ΙΧΝΗ δύο εκ των σημαντικότερων γλυπτών της Αρχαιότητας, του Λύσιππου και του Λεωχάρη, διαγράφονται στα έντονα χαρακτηριστικά του προσώπου της Σφίγγας. Πρόκειται για δύο φημισμένους καλλιτέχνες, οι οποίοι είχαν μάλιστα στενές σχέσεις με τη βασιλική οικογένεια της Μακεδονίας, καθώς και οι δύο είχαν φιλοτεχνήσει προτομές και αγάλματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Φιλίππου, αλλά και της μητέρας του Αλεξάνδρου, της Ολυμπιάδας. Οι δύο Αμφίπόλης. «Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ποιος φιλοτέχνησε τα γλυπτά του τάφου. Ομως στην περίπτωση της κεφαλής της Σφίγγας δεν μπορούμε παρά να διαπιστώσουμε ομοιότητες με την τεχνοτροπία που σχετίζεται και με την εποχή, αλλά και με την τάση κάποιων συγκεκριμένων καλλιτεχνών», λέει η καθηγήτρια Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ελένη Μανακίδου.

ξακουστοί γλύπτες μεγαλούργησαν κατά την περίοδο που κατασκευάστηκε ο εντυπωσιακός τύμβος της Αμφίπολης και οι επιστήμονες δεν αποκλείουν να ήταν είτε οι ίδιοι, είτε κάποιοι μαθητές τους εκείνοι οι οποίοι δημιούργησαν τόσο τις Σφίγγες όσο και τις Καρυάτιδες της

Οι ισχυρότερες καλλιτεχνικές προσωπικότητες στο τελευταίο τέταρτο του τετάρτου αιώνα ήταν ο Λύσιππος, ένας από τους επίσημους γλύπτες των Μακεδόνων βασιλέων και μέλος της Αυλής του Αλεξάνδρου, αλλά και ο Λεωχάρης, ο οποίος είχε δημιουργήσει χρυσελεφάντινα αγάλματα του Φιλίππου, του Αλέξανδρου και της Ολυμπιάδας. «Η κεφαλή της Σφίγγας θυμίζει αρκετά έργα της υστεροκλασικής πλαστικής. Σίγουρα προέρχεται από τα ισχυρά εργαστήρια της εποχής, στα οποία πρωταγωνιστούσαν οι προσωπικότητες του Λύσιππου και του Λεωχάρη. Από την εποχή αυτή δεν έχουν μείνει πολλά πρωτότυπα έργα, κάτι που προσθέτει ακόμα μεγαλύτερη αξία στα γλυπτά της Αμφίπολης», προσθέτει η Ελ. Μανακίδου.

Στην αρχαιότητα ο Λύσιππος, που γεννήθηκε στην αρχαία Σικυώνα, το σημερινό Κιάτο Κορινθίας,

ήταν ένας από τους πιο παραγωγικούς γλύπτες, καθώς σε αυτόν αποδίδονται περισσότερα από 1.500 έργα Το πιο γνωστό από αυτά είναι η προτομή του έφηβου Αλέξανδρου, που σήμερα εκτίθεται στο μουσείο της Πέλλας, (φωτο 1) ενώ αντίγραφο έργο του είναι και το διάσημο χάλκινο άγαλμα του έφιππου Αλέξανδρου, που εκτίθεται στο μουσείο της Φλωρεντίας. (φωτο 2)

Για τον δεύτερο, έχουν διασωθεί λιγότερες πληροφορίες. Η Ιστορία όμως γνωρίζει ότι είχε ασχοληθεί με τη διακόσμηση ενός άλλου τάφου της αρχαιότητας και μάλιστα του πιο ξακουστού. Εκτός από εντυπωσιακά αγάλματα των Μακεδόνων βασιλέων, ο Λεωχάρης είχε φιλοτεχνήσει τη

δυτική πλευρά του Μαυσωλείου της Αλικαρνασσού, δηλαδή του τάφου του Πέρση σατράπη Μαυσώλου. Το οικοδόμημα ήταν τόσο μεγαλοπρεπές, που συγκαταλέγεται στα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου- εξ ου το όνομα «μαυσωλείο» δίνεται στους εντυπωσιακούς τάφους.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα, REALNEWS 26 Οκτωβρίου 2014

25 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014

ΑΜΦΙΠΟΛΗ:

Παρουσία τυμβωρύχων

δείχνει η κεφαλή της Σφίγγας

------------------------------------------------------------------------------

Πέτρος Θέμελης: «Αποτελεί την πιο πρόσφατη απόδειξη ότι

το μνημείο είναι συλημένο». Αναζητούσαν χρυσό και μέταλλα

------------------------------------------------------------------------------

Την παρουσία τυμβωρύχων, που αναζητούσαν χρυσό και μέταλλα, στον αρχαίο τάφο της Αμφίπολης φαίνεται να επιβεβαιώνει η μαρμάρινη κεφαλή της Σφίγγας, η οποία βρέθηκε στον τρίτο θάλαμο και σε αρκετή απόσταση από τον κορμό του γλυπτού στην είσοδο του μνημείου.

Την Παρασκευή η ανασκαφή συνεχίστηκε, καθώς ο καιρός επέτρεψε στα μέλη της ανασκαφικής ομάδας να πιάσουν και πάλι δουλειά. Η σκαπάνη έφερε στο φως νέα θραύσματα από τα φτερά των Σφιγγών και, μαζί με τα ευρήματα των προηγούμενων ημερών, η αποκατάσταση των γλυπτών είναι δυνατή.

«Αποτελεί αναμφισβήτητα μία ακόμη -την πιο πρόσφατη- απόδειξη ότι το μνημείο είναι συλημένο» δηλώνει στα Νέα ο καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας Πέτρος Θέμελης, αναφερόμενος στη μαρμάρινη κεφαλή της Σφίγγας.

«Απόδειξη που έρχεται να προστεθεί στις προηγούμενες: τις τρύπες στους τοίχους, τη σπασμένη πόρτα και τη φθορά στο ψηφιδωτό, καθώς πολλές φορές οι τυμβωρύχοι πίστευαν, και σε ορισμένες περιπτώσεις δικαίως, ότι θα βρουν θησαυρούς κάτω από τα ψηφιδωτά δάπεδα» προσθέτει.

«Η εμπειρία μας έχει δείξει ότι η πρώτη γενιά τυμβωρύχων κυνηγά το χρυσάφι. Δεν της περνά από το μυαλό να αναζητήσει οτιδήποτε άλλο. Από το μνημείο της Αμφίπολης όμως έχουν περάσει και φτωχοί μεταλλοκυνηγοί που εμφανίζονται στον χριστιανικό Μεσαίωνα, δηλαδή κάπου στον 8ο-9ο αι. Πρόκειται για ανθρώπους που αναζητούν μέταλλο για να φτιάξουν κυρίως αγροτικά εργαλεία σε μια εποχή που οι εμπορικοί δρόμοι ήταν κλειστοί. Έκαναν δηλαδή κάτι ανάλογο με αυτό που κάνουν σήμερα κάποιοι Τσιγγάνοι. Απλώς η πρώτη γενιά τυμβωρύχων έχει ως κίνητρο την απληστία. Θέλει το χρυσάφι. Και μπορεί να έδρασε και μόλις μια γενιά μετά από εκείνους που έφτιαξαν τον τάφο και γνώριζαν καλά το πολύτιμο περιεχόμενο του» υποστηρίζει ο κ. Θέμελης, σημειώνοντας:

«Οι δεύτεροι κινήθηκαν από ανάγκη. Απέσπασαν τα κεφάλια των Σφιγγών, τα οποία ήταν ένθετα, για να πάρουν το μέταλλο των συνδέσμων. Το ίδιο έκαναν και με τα χέρια των Καρυατίδων. Όλες αυτές οι καταστροφές πάντως, και ειδικά η σπασμένη μαρμάρινη πόρτα, δεν μπορεί να αποδίδεται σε σεισμούς και σε οβίδες, όπως έχω ακούσει να λέγεται».

Μέχρι πού έφτασαν όμως οι τυμβωρύχοι; Υπάρχει ελπίδα η ερευνητική ομάδα που ανασκάπτει σήμερα το ταφικό μνημείο να βρει κάτι πολύτιμο ή μήπως η σπασμένη πόρτα και κατόπιν το κομμένο κεφάλι της Σφίγγας δεν αφήνουν περιθώρια;

«Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει, διότι δεν ξέρουμε αν ο τρίτος θάλαμος, ο οποίος τώρα ανασκάπτεται, είναι και ο τελευταίος. Δεν γνωρίζουμε πού τελειώνει αυτό το μνημείο, ούτε πόσες φάσεις είχε» απαντά ο κ. Θέμελης, ο οποίος διατηρεί επιφυλάξεις κατά πόσο το νέο εύρημα είναι από το ίδιο μάρμαρο που είναι κατασκευασμένες οι Σφίγγες -κάτι που δεν έχει αποσαφηνιστεί από την ανασκαφέα Κατερίνα Περιστέρη στην επίσημη ανακοίνωση μέσω του υπουργείου Πολιτισμού, την ώρα που άλλη ερευνήτρια με περγαμηνές στη γλυπτική επισημαίνει ότι «το κεφάλι της Σφίγγας χρειάζεται προσοχή και δυσκολεύει τα πράγματα, διότι δεν είναι συνηθισμένες οι Σφίγγες με πόλο την συγκεκριμένη εποχή».

«Το μόνο σταθερό σημείο χρονολόγησης που έχει αποκαλυφθεί ως τώρα είναι ότι το ψηφιδωτό με την Αρπαγή της Περσεφόνης, το οποίο προέρχεται σαφέστατα τόσο τεχνοτροπικά όσο και εικονογραφικά από το περιβάλλον της Πέλλας και δεν υπάρχει περίπτωση να είναι δημιουργία του 2ου ή του 1ου αι. π.Χ.» καταλήγει ο κ. Θέμελης.

ΠΗΓΗ: tovima.gr

23 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014

Οι Σφίγγες της Αμφίπολης μοιάζουν

με αυτές του Σεράπειου στην Αίγυπτο

Στο Σεράπειο της Αιγύπτου λέγεται ότι είχε αρχικά ταφεί

η σορός του Μεγάλου Αλεξάνδρου από τον Πτολεμαίο

Ανεβαίνει η αγωνία καθώς ο τάφος της Αμφίπολης αποκαλύπτει ένα-ένα και σιγά-σιγά τα μεγάλα του μυστικά.

Την ίδια ώρα, νέα ερωτήματα προκύπτουν μετά την ανακάλυψη της κεφαλής της μίας από τις δύο Σφίγγες, που κοσμούσαν την είσοδο του εντυπωσιακού τάφου. Ταυτόχρονα όμως με την εξαιρετική εντύπωση που δημιουργεί το εύρημα των ανασκαφέων της Αμφίπολης, εγείρονται και τα πάγια, ακανθώδη ερωτηματικά. Διότι το υπέροχο κεφάλι της ανατολικής (δεξιάς, κοιτάζοντας από έξω προς τα μέσα) Σφίγγας, επαναφέρει το σενάριο που όλοι απεύχονται από την αρχή της ανασκαφής, δηλαδή αυτό της εισβολής τυμβωρύχων στον Τύμβο Καστά. Είναι προφανές ότι το κεφάλι της Σφίγγας δεν θα μπορούσε να έχει τοποθετηθεί εκεί κατά τη διάρκεια της κατασκευής του μνημείου. Κάτι τέτοιο θα στερούνταν παντελώς νοήματος. Το πιθανότερο είναι ότι μεταφέρθηκε σε δεύτερο χρόνο και αφού είχαν συντελεστεί καταστροφές στο εσωτερικό του Τύμβου, από φυσικές ή μη αιτίες. Επιπλέον το κεφάλι αφέθηκε μπροστά στο κατώφλι του ταφικού θαλάμου, αφού προηγουμένως ο συγκεκριμένος χώρος είχε επιχωθεί («μπαζωθεί»).

Επί του παρόντος είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει μια «αναπαράσταση» των ενεργειών, τόσο των εισβολέων που ενδεχομένως αποκεφάλισαν τα αγάλματα της εισόδου, όσο και εκείνων που προσπάθησαν να περισώσουν ό,τι μπορούσαν, είτε από περαιτέρω βανδαλισμούς, είτε από την αρπαγή.

Το εάν θα βρεθεί και το δεύτερο κεφάλι, της δυτικής Σφίγγας, είναι κάτι για το οποίο επί του παρόντος δεν γίνεται καμία εικασία από την επικεφαλής της ανασκαφής, την κυρία Κατερίνα Περιστέρη.

Την ίδια ώρα, προβληματισμό δημιουργούν δύο φωτογραφίες από τις Σφίγγες που βρέθηκαν στην είσοδο του Σεράπειου στην Αίγυπτο, όπου σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές εκεί ο έθαψε ο Πτολεμαίος τον Μέγα Αλέξανδρο μετά την αρπαγή της σορού του στη Συρία.

Οι ομοιότητες με τη Σφίγγα της Αμφίπολης είναι εμφανείς...

Την ίδια ώρα, ο ιστορικός συγγραφέας Άντριου Τσαγκ δίνει τη δίκη του άποψη μιλώντας στον ALPHA, για το ποιος μπορεί να «σφράγισε» τον τάφο της Αμφιπόλης, ποιος μπορεί να είναι υπεύθυνος για τη καταστροφή της Σφίγγας και αν επίσης μπορεί να έχουν πειραχθεί τα οστά. Ο Άντριου Τσανγκ κατ' αρχάς συνδέει τις Σφίγγες της Αμφίπολης με τις δύο Σφίγγες που βρέθηκαν στο Σεραπείο της Σακκάρα στην πόλη Μέμφις της Αιγύπτου, όπου ο ίδιος εκτιμά, ότι ήταν ο πρώτος τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και είναι πιθανόν να συνδέονται οι δύο τάφοι, εκφράζοντας την βεβαιότητα ότι στην Αμφίπολη βρίσκεται ο τάφος της μητέρας του μεγάλου στρατηλάτη Ολυμπιάδας.

ΠΗΓΗ: protothema.gr

                                             ***********************************

Αμφίπολη:

Τι ήταν αυτό που τρόμαξε τους αρχαιολόγους.

Γιατί “πάγωσαν” περνώντας τη θύρα του τάφου.

Το κεφάλι της Σφίγγας ήταν ένα εύρημα που οι αρχαιολόγοι εύχονταν να το βρουν αλλ΄'α όχι στο σημείο που το βρήκαν. Αν η κεφαλή είχε βρεθεί κοντά στον κορμό των αγαλμάτων οι αρχαιολόγοι θα είχαν ... ησυχάσει. Το γεγονός ότι βρέθηκε σχεδόν 14 μέτρα μακρυά από το υπόλοιπο γλυπτό άλλαξε τα δεδομένα...

Όμως η θέση της κεφαλής της Σφίγγας δεν ήταν μόνο ανησυχητικό “μαντάτο”.

Το κεφάλι της Σφίγγας βρέθηκε σχεδόν στο πάτωμα πίσω από τη θύρα. Τη σπασμένη θύρα.

Οι αρχαιολόγοι συνέχισαν την απομάκρυνση των χωμάτων και τότε ήρθαν στο φως νέες καταστροφές, αυτή τη φορά στην ίδια τη δομή του κτιρίου.

Το πάτωμα, σε αυτό το σημείο απλά από πωρόλιθο βρέθηκε αναστατωμένο.

Με λίγα λόγια βρέθηκαν οι πέτρες αναστατωμένες, σαν κάποιος να είχε σκάψει και να τις είχε βγάλει...

Η θέση αυτή, τη στιγμή που αμέσως πριν έχει εντοπιστεί σχεδόν απείραχτο το μοναδικό ψηφιδωτό βάζει σε πολλές σκέψεις τους αρχαιολόγους...

Μοιάζει σαν κάποιο χέρι να έσκαψε και να κατέστρεψε το πάτωμα. Δεν μοιάζει με φυσική φθορά και το ερώτημα είναι γιατί.

Το αναστατωμένο πάτωμα προσθέτει ακόμη ένα ερώτημα.

Ποιοι μπορεί να άφησαν απείραχτο το ψηφιδωτό, αλλά να ξέσπασαν στο πάτωμα του επόμενου χώρου που μπορεί μάλιστα να είναι και η “καρδιά” του τάφου;

Οι βάνδαλοι μπορεί να έσπασαν τις κεφαλές των Σφιγγών, τα χέρια και τα πρόσωπα των Καρυάτιδων αλλά να “σεβάστηκαν” το ψηφιδωτό;

Μήπως συμβαίνει κάτι άλλο με το πάτωμα πίσω από τη θύρα

Υπάρχουν όμως και άλλα ερωτήματα.

Το κεφάλι της αριστερής Σφίγγας είναι και αυτό ανάμεσα στα χώματα;

Τι άλλο βρίσκεται εκεί;

Έφτασαν οι αρχαιολόγοι στον προθάλαμο ή τον νεκρικό θάλαμο του τάφου;

Οι ενδείξεις και η προϊστορία των ανασκαφών σε μακεδονικού τύπου τάφους κάνει πολλούς να πιστεύουν ότι το μνημείο δεν συνεχίζεται ακόμη για πολύ, ότι μέσα στα επόμενα μέτρα θα βρεθεί ο νεκρικός θάλαμος.

Δεν μπορεί να εξηγηθεί ακόμα πως βρέθηκε

τόσο βαθιά στον τάφο, το κεφάλι της σφίγγας

Πολλά είναι τα ερωτήματα που προκύπτουν από το βράδυ της Δευτέρας μετά την ανακάλυψη του κεφαλιού της σφίγγας όχι κοντά στην είσοδο του τάφου της Αμφίπολης αλλά στον τρίτο θάλαμο.

Προσπαθώντας να εξηγήσουν γιατί το κεφάλι της σφίγγας βρέθηκε τόσο μέσα στον τάφο, ειδικοί αναφέρουν μεταξύ άλλων ότι είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιήθηκε μαζί με "μπάζα" και χώμα για να κλείσει εντελώς την είσοδο του πιθανολογούμενου νεκρικού θαλάμου στον οποίο επιχειρούν να μπούν οι αρχαιολόγοι.

Όπως λένε, δεν μπορεί να εξηγηθεί αλλιώς η ύπαρξη του κεφαλιού σε τόσο βάθος μέσα στον τάφο, αφού οι τυμβωρύχοι αφού επιτελούσαν το καταστροφικό τους έργο δεν κινούνταν προς τα μέσα αλλά προς τα έξω. Δεν έχει δηλαδή λογική η μεταφορά του κεφαλιού της σφίγγας μέσα στον τάφο από τους τυμβωρύχους.

Μια άλλη εκδοχή που δίνουν είναι ότι στον τάφο της Αμφίπολης δεν είναι θαμμένος ένας αλλά πολλοί νεκροί και μάλιστα εκτιμούν ότι αφού θάφτηκε και ο τελευταίος, αποφάσισαν χωρίς να έχουν κανέναν ενδοιασμό να μπαζώσουν με ό,τι βρούν μπροστά τους το νεκρικό θάλαμο για να μην μπορεί να μπει κανείς.

ΠΗΓΗ: newsit.gr

                                                 ***********************************

Βιβλίο της βυζαντινολόγου με τίτλο: «Εικασίες, Βεργίνα-Αμφίπολη»

Αρβελέρ: Ο Κάσσανδρος έχει ταφεί στην Αμφίπολη

Του Βασίλη Τσακίρογλου

«Πιστεύω ότι η μεγαλοπρέπεια του μνημείου συνάδει με το χαρακτήρα του Κασσάνδρου, ο οποίος διακρινόταν για την ευρυμάθεια αλλά και για την εχθρότητά του απέναντι στον Μεγάλο Αλέξανδρο», υποστηρίζει η καθηγήτρια καταθέτοντας τη δική της εκδοχή για το μνημείο

Ο Κάσσανδρος, ο επίγονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και βασιλιάς της Μακεδονίας, καθώς και μέλη της οικογένειάς του θεωρεί η κυρία Ελένη Αρβελέρ ότι έχουν ταφεί στον Τύμβο Καστά της Αμφίπολης.

Στη σύντομη μελέτη της «Εικασίες, Βεργίνα-Αμφίπολη», ένα μικρό βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ερμής, η διάσημη βυζαντινολόγος καταθέτει την πλέον εύλογη -κατά την άποψή της- υπόθεση: Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις και σε συνδυασμό με τις ιστορικές πηγές, μια προσωπικότητα με τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες του Κασσάνδρου θα μπορούσε να είχε οραματιστεί και παραγγείλει ένα ταφικό μνημείο όπως αυτό της Αμφίπολης.

«Πιστεύω ότι η μεγαλοπρέπεια του μνημείου συνάδει με το χαρακτήρα του Κασσάνδρου, ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, διακρινόταν για την ευρυμάθειά του, αλλά και για την εχθρότητά του απέναντι στον Μεγάλο Αλέξανδρο, με τον οποίο είχε έρθει σε σύγκρουση στη Βαβυλώνα. Να ονομάσω, λοιπόν, Κασσάνδρειον το μνημείο της Αμφίπολης;» γράφει η κυρία Ελένη Αρβελέρ.

Πριν καταλήξει στη θεωρία της περί Κασσάνδρου, την οποίαν διατυπώνει υπό μορφήν ρητορικού ερωτήματος, η κυρία Αρβελέρ γράφει: «Πού, άραγε, θάφτηκαν ο ίδιος ο Κάσσανδρος (πέθανε στα 297 π.Χ.) και η σύζυγός του, Θεσσαλονίκη; Νομίζω ότι είναι πολύ πιθανόν ο οικιστής -που είχε, μάλιστα, καταλάβει την Αθήνα και είχε γνωρίσει το κτιριακό μεγαλείο της- να ανέγειρε μεγαλοπρεπές, για την οικογένειά του, μαυσωλείο στην Αμφίπολη».

Προκειμένου να ενισχύσει την θεωρία της, η κυρία Αρβελέρ αναφέρεται σε ένα πιθανό σενάριο για τους τεχνίτες που προσελήφθησαν στην Αμφίπολη: «Η πολιτική του Δημήτριου Φαληρέα, ενάντια στην επίδειξη πλούτου και στην πολυτέλεια, θα στέρησε πολλούς Αθηναίους καλλιτέχνες από τους οικονομικά εύπορους πελάτες τους. Πράγμα που εξανάγκασε ίσως πολλούς καλλιτέχνες να εκπατριστούν και προς την ακμάζουσα τότε Μακεδονία. Μήπως ο Κάσσανδρος, που είχε τοποθετήσει τον Φαληρέα κυβερνήτη της Αθήνας, δέχτηκε στην αυλή του καλλιτέχνες Αθηναίους, όπως είχε συμβεί παλαιότερα, ας πούμε με τον Ευρυπίδη;»

Σημαντικό, επίσης, στοιχείο στο σύγγραμμα της κυρίας Ελένης Αρβελέρ αποτελεί η αναφορά της στο ενδεχόμενο του πολυάνδριου τάφου: «Μνημείο, πιθανώς, επιφανών νεκρών, δηλαδή ένα νεκροταφικό πολυάνδρειο, που ίσως σχετίζεται ιδιαίτερα με τους ναυάρχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεδομένου ότι από εκεί ξεκίνησε ο στόλος του στρατηλάτη, ή μάλλον ταφικό βασιλικό συγκρότημα; Το μνημείο της Αμφίπολης αποτελεί, αναμφισβήτητα, πολύτιμο ιστορικό τεκμήριο για τη μελέτη της Μακεδονίας, σε μια άκρως ενδιαφέρουσα εποχή».

Για την κυρία Αρβελέρ, πάντως, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το μνημείο στον Τύμβο Καστά είναι αφιερωμένο σε πρόσωπο -ή πρόσωπα- τα οποία σχετίζονταν άμεσα με την Αμφίπολη. Και αυτά θα μπορούσαν να είναι, είτε οι τρεις ναύαρχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου (Νέαρχος, Πολυπέρχων, Λαομέδων) ή ο Κάσσανδρος, ο οποίος και ανέδειξε την πρώην αθηναϊκή αποικία σε σπουδαίο κέντρο της Μακεδονίας.

ΠΗΓΗ: protothema.gr