Οι Σφίγγες της
Αμφίπολης μοιάζουν
με αυτές του Σεράπειου
στην Αίγυπτο
Στο Σεράπειο της
Αιγύπτου λέγεται ότι είχε αρχικά ταφεί
η σορός του Μεγάλου
Αλεξάνδρου από τον Πτολεμαίο
Ανεβαίνει η αγωνία
καθώς ο τάφος της Αμφίπολης αποκαλύπτει
ένα-ένα και σιγά-σιγά τα μεγάλα του
μυστικά.
Την ίδια ώρα, νέα
ερωτήματα προκύπτουν μετά την ανακάλυψη
της κεφαλής της μίας από τις δύο Σφίγγες,
που κοσμούσαν την είσοδο του εντυπωσιακού
τάφου. Ταυτόχρονα όμως με την εξαιρετική
εντύπωση που δημιουργεί το εύρημα των
ανασκαφέων της Αμφίπολης, εγείρονται
και τα πάγια, ακανθώδη ερωτηματικά.
Διότι το υπέροχο κεφάλι της ανατολικής
(δεξιάς, κοιτάζοντας από έξω προς τα
μέσα) Σφίγγας, επαναφέρει το σενάριο
που όλοι απεύχονται από την αρχή της
ανασκαφής, δηλαδή αυτό της εισβολής
τυμβωρύχων στον Τύμβο Καστά. Είναι
προφανές ότι το κεφάλι της Σφίγγας δεν
θα μπορούσε να έχει τοποθετηθεί εκεί
κατά τη διάρκεια της κατασκευής του
μνημείου. Κάτι τέτοιο θα στερούνταν
παντελώς νοήματος. Το πιθανότερο είναι
ότι μεταφέρθηκε σε δεύτερο χρόνο και
αφού είχαν συντελεστεί καταστροφές στο
εσωτερικό του Τύμβου, από φυσικές ή μη
αιτίες. Επιπλέον το κεφάλι αφέθηκε
μπροστά στο κατώφλι του ταφικού θαλάμου,
αφού προηγουμένως ο συγκεκριμένος χώρος
είχε επιχωθεί («μπαζωθεί»).
Επί του παρόντος είναι
εξαιρετικά δύσκολο να γίνει μια
«αναπαράσταση» των ενεργειών, τόσο των
εισβολέων που ενδεχομένως αποκεφάλισαν
τα αγάλματα της εισόδου, όσο και εκείνων
που προσπάθησαν να περισώσουν ό,τι
μπορούσαν, είτε από περαιτέρω βανδαλισμούς,
είτε από την αρπαγή.
Το εάν θα βρεθεί και το
δεύτερο κεφάλι, της δυτικής Σφίγγας,
είναι κάτι για το οποίο επί του παρόντος
δεν γίνεται καμία εικασία από την
επικεφαλής της ανασκαφής, την κυρία
Κατερίνα Περιστέρη.
Την ίδια ώρα, προβληματισμό
δημιουργούν δύο φωτογραφίες από τις
Σφίγγες που βρέθηκαν στην είσοδο του
Σεράπειου στην Αίγυπτο, όπου σύμφωνα
με τις ιστορικές πηγές εκεί ο έθαψε ο
Πτολεμαίος τον Μέγα Αλέξανδρο
μετά την αρπαγή της σορού του στη Συρία.
Οι ομοιότητες με τη
Σφίγγα της Αμφίπολης είναι εμφανείς...
Την ίδια ώρα, ο ιστορικός
συγγραφέας Άντριου Τσαγκ δίνει τη
δίκη του άποψη μιλώντας στον ALPHA, για το
ποιος μπορεί να «σφράγισε» τον τάφο της
Αμφιπόλης, ποιος μπορεί να είναι υπεύθυνος
για τη καταστροφή της Σφίγγας και αν
επίσης μπορεί να έχουν πειραχθεί τα
οστά. Ο Άντριου Τσανγκ κατ' αρχάς συνδέει
τις Σφίγγες της Αμφίπολης με τις δύο
Σφίγγες που βρέθηκαν στο Σεραπείο της
Σακκάρα στην πόλη Μέμφις της Αιγύπτου,
όπου ο ίδιος εκτιμά, ότι ήταν ο πρώτος
τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και είναι
πιθανόν να συνδέονται οι δύο τάφοι,
εκφράζοντας την βεβαιότητα ότι στην
Αμφίπολη βρίσκεται ο τάφος της μητέρας
του μεγάλου στρατηλάτη Ολυμπιάδας.
ΠΗΓΗ: protothema.gr
***********************************
Αμφίπολη:
Τι ήταν αυτό που
τρόμαξε τους αρχαιολόγους.
Γιατί “πάγωσαν”
περνώντας τη θύρα του τάφου.
Το κεφάλι της Σφίγγας
ήταν ένα εύρημα που οι αρχαιολόγοι
εύχονταν να το βρουν αλλ΄'α όχι στο
σημείο που το βρήκαν. Αν η κεφαλή είχε
βρεθεί κοντά στον κορμό των αγαλμάτων
οι αρχαιολόγοι θα είχαν ... ησυχάσει. Το
γεγονός ότι βρέθηκε σχεδόν 14 μέτρα
μακρυά από το υπόλοιπο γλυπτό άλλαξε
τα δεδομένα...
Όμως η θέση της κεφαλής
της Σφίγγας δεν ήταν μόνο ανησυχητικό
“μαντάτο”.
Το κεφάλι της Σφίγγας
βρέθηκε σχεδόν στο πάτωμα πίσω από τη
θύρα. Τη σπασμένη θύρα.
Οι αρχαιολόγοι συνέχισαν
την απομάκρυνση των χωμάτων και τότε
ήρθαν στο φως νέες καταστροφές, αυτή τη
φορά στην ίδια τη δομή του κτιρίου.
Το πάτωμα, σε αυτό το
σημείο απλά από πωρόλιθο βρέθηκε
αναστατωμένο.
Με λίγα λόγια βρέθηκαν
οι πέτρες αναστατωμένες, σαν κάποιος
να είχε σκάψει και να τις είχε βγάλει...
Η θέση αυτή, τη στιγμή
που αμέσως πριν έχει εντοπιστεί σχεδόν
απείραχτο το μοναδικό ψηφιδωτό βάζει
σε πολλές σκέψεις τους αρχαιολόγους...
Μοιάζει σαν κάποιο χέρι
να έσκαψε και να κατέστρεψε το πάτωμα.
Δεν μοιάζει με φυσική φθορά και το
ερώτημα είναι γιατί.
Το αναστατωμένο πάτωμα
προσθέτει ακόμη ένα ερώτημα.
Ποιοι μπορεί να άφησαν
απείραχτο το ψηφιδωτό, αλλά να ξέσπασαν
στο πάτωμα του επόμενου χώρου που μπορεί
μάλιστα να είναι και η “καρδιά” του
τάφου;
Οι βάνδαλοι μπορεί να
έσπασαν τις κεφαλές των Σφιγγών, τα
χέρια και τα πρόσωπα των Καρυάτιδων
αλλά να “σεβάστηκαν” το ψηφιδωτό;
Μήπως συμβαίνει κάτι
άλλο με το πάτωμα πίσω από τη θύρα
Υπάρχουν όμως και άλλα
ερωτήματα.
Το κεφάλι της αριστερής
Σφίγγας είναι και αυτό ανάμεσα στα
χώματα;
Τι άλλο βρίσκεται εκεί;
Έφτασαν οι αρχαιολόγοι
στον προθάλαμο ή τον νεκρικό θάλαμο του
τάφου;
Οι ενδείξεις και η
προϊστορία των ανασκαφών σε μακεδονικού
τύπου τάφους κάνει πολλούς να πιστεύουν
ότι το μνημείο δεν συνεχίζεται ακόμη
για πολύ, ότι μέσα στα επόμενα μέτρα θα
βρεθεί ο νεκρικός θάλαμος.
Δεν μπορεί να εξηγηθεί
ακόμα πως βρέθηκε
τόσο βαθιά στον τάφο,
το κεφάλι της σφίγγας
Πολλά είναι τα ερωτήματα
που προκύπτουν από το βράδυ της Δευτέρας
μετά την ανακάλυψη του κεφαλιού της
σφίγγας όχι κοντά στην είσοδο του τάφου
της Αμφίπολης αλλά στον τρίτο θάλαμο.
Προσπαθώντας να εξηγήσουν
γιατί το κεφάλι της σφίγγας βρέθηκε
τόσο μέσα στον τάφο, ειδικοί αναφέρουν
μεταξύ άλλων ότι είναι πολύ πιθανό να
χρησιμοποιήθηκε μαζί με "μπάζα"
και χώμα για να κλείσει εντελώς την
είσοδο του πιθανολογούμενου νεκρικού
θαλάμου στον οποίο επιχειρούν να μπούν
οι αρχαιολόγοι.
Όπως λένε, δεν μπορεί
να εξηγηθεί αλλιώς η ύπαρξη του κεφαλιού
σε τόσο βάθος μέσα στον τάφο, αφού οι
τυμβωρύχοι αφού επιτελούσαν το
καταστροφικό τους έργο δεν κινούνταν
προς τα μέσα αλλά προς τα έξω. Δεν έχει
δηλαδή λογική η μεταφορά του κεφαλιού
της σφίγγας μέσα στον τάφο από τους
τυμβωρύχους.
Μια άλλη εκδοχή που
δίνουν είναι ότι στον τάφο της Αμφίπολης
δεν είναι θαμμένος ένας αλλά πολλοί
νεκροί και μάλιστα εκτιμούν ότι αφού
θάφτηκε και ο τελευταίος, αποφάσισαν
χωρίς να έχουν κανέναν ενδοιασμό να
μπαζώσουν με ό,τι βρούν μπροστά τους το
νεκρικό θάλαμο για να μην μπορεί να μπει
κανείς.
ΠΗΓΗ: newsit.gr
***********************************
Βιβλίο της
βυζαντινολόγου με τίτλο: «Εικασίες,
Βεργίνα-Αμφίπολη»
Αρβελέρ: Ο
Κάσσανδρος έχει ταφεί στην Αμφίπολη
Του
Βασίλη Τσακίρογλου
«Πιστεύω
ότι η μεγαλοπρέπεια του μνημείου συνάδει
με το χαρακτήρα του Κασσάνδρου, ο οποίος
διακρινόταν για την ευρυμάθεια αλλά
και για την εχθρότητά του απέναντι στον
Μεγάλο Αλέξανδρο»,
υποστηρίζει η καθηγήτρια καταθέτοντας
τη δική της εκδοχή για το μνημείο
Ο Κάσσανδρος,
ο επίγονος του Μεγάλου
Αλεξάνδρου και βασιλιάς
της Μακεδονίας, καθώς και μέλη της
οικογένειάς του θεωρεί η κυρία Ελένη
Αρβελέρ ότι έχουν ταφεί
στον Τύμβο Καστά της Αμφίπολης.
Στη σύντομη
μελέτη της «Εικασίες,
Βεργίνα-Αμφίπολη», ένα
μικρό βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε από
τις εκδόσεις Ερμής, η διάσημη βυζαντινολόγος
καταθέτει την πλέον εύλογη -κατά την
άποψή της- υπόθεση: Σύμφωνα με όλες τις
ενδείξεις και σε συνδυασμό με τις
ιστορικές πηγές, μια προσωπικότητα με
τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες
του Κασσάνδρου θα μπορούσε να είχε
οραματιστεί και παραγγείλει ένα ταφικό
μνημείο όπως αυτό της Αμφίπολης.
«Πιστεύω
ότι η μεγαλοπρέπεια του μνημείου συνάδει
με το χαρακτήρα του Κασσάνδρου, ο οποίος,
ειρήσθω εν παρόδω, διακρινόταν για την
ευρυμάθειά του, αλλά και για την εχθρότητά
του απέναντι στον Μεγάλο Αλέξανδρο, με
τον οποίο είχε έρθει σε σύγκρουση στη
Βαβυλώνα. Να ονομάσω, λοιπόν, Κασσάνδρειον
το μνημείο της Αμφίπολης;»
γράφει η κυρία Ελένη Αρβελέρ.
Πριν καταλήξει
στη θεωρία της περί Κασσάνδρου, την
οποίαν διατυπώνει υπό μορφήν ρητορικού
ερωτήματος, η κυρία Αρβελέρ γράφει:
«Πού, άραγε, θάφτηκαν
ο ίδιος ο Κάσσανδρος (πέθανε
στα 297 π.Χ.) και
η σύζυγός του, Θεσσαλονίκη; Νομίζω ότι
είναι πολύ πιθανόν ο οικιστής -που είχε,
μάλιστα, καταλάβει την Αθήνα και είχε
γνωρίσει το κτιριακό μεγαλείο της- να
ανέγειρε μεγαλοπρεπές, για την οικογένειά
του, μαυσωλείο στην Αμφίπολη».
Προκειμένου
να ενισχύσει την θεωρία της, η κυρία
Αρβελέρ αναφέρεται σε ένα πιθανό σενάριο
για τους τεχνίτες που προσελήφθησαν
στην Αμφίπολη: «Η
πολιτική του Δημήτριου Φαληρέα, ενάντια
στην επίδειξη πλούτου και στην πολυτέλεια,
θα στέρησε πολλούς Αθηναίους καλλιτέχνες
από τους οικονομικά εύπορους πελάτες
τους. Πράγμα που εξανάγκασε ίσως πολλούς
καλλιτέχνες να εκπατριστούν και προς
την ακμάζουσα τότε Μακεδονία. Μήπως ο
Κάσσανδρος, που είχε τοποθετήσει τον
Φαληρέα κυβερνήτη της Αθήνας, δέχτηκε
στην αυλή του καλλιτέχνες Αθηναίους,
όπως είχε συμβεί παλαιότερα, ας πούμε
με τον Ευρυπίδη;»
Σημαντικό,
επίσης, στοιχείο στο σύγγραμμα της
κυρίας Ελένης Αρβελέρ αποτελεί η αναφορά
της στο ενδεχόμενο του πολυάνδριου
τάφου: «Μνημείο,
πιθανώς, επιφανών νεκρών, δηλαδή ένα
νεκροταφικό πολυάνδρειο, που ίσως
σχετίζεται ιδιαίτερα με τους ναυάρχους
του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεδομένου ότι
από εκεί ξεκίνησε ο στόλος του στρατηλάτη,
ή μάλλον ταφικό βασιλικό συγκρότημα;
Το μνημείο της Αμφίπολης αποτελεί,
αναμφισβήτητα, πολύτιμο ιστορικό
τεκμήριο για τη μελέτη της Μακεδονίας,
σε μια άκρως ενδιαφέρουσα εποχή».
Για την κυρία
Αρβελέρ, πάντως, δεν υπάρχει καμία
αμφιβολία ότι το μνημείο στον Τύμβο
Καστά είναι αφιερωμένο σε πρόσωπο -ή
πρόσωπα- τα οποία σχετίζονταν άμεσα με
την Αμφίπολη. Και αυτά θα μπορούσαν να
είναι, είτε οι τρεις ναύαρχοι του Μεγάλου
Αλεξάνδρου (Νέαρχος,
Πολυπέρχων, Λαομέδων)
ή ο Κάσσανδρος, ο οποίος και ανέδειξε
την πρώην αθηναϊκή αποικία σε σπουδαίο
κέντρο της Μακεδονίας.
ΠΗΓΗ:
protothema.gr
