19 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017

Η ΠΓΔΜ βαδίζει σε επικίνδυνα μονοπάτια...

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ

Με τη χώρα να σέρνεται ακυβέρνητη και να βουλιάζει στην παρακμή, οι βασικοί πρωταγωνιστές του πολιτικού δράματος που συγκλονίζει την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και απειλεί με φωτιά τα Βαλκάνια, παίζουν τα ρέστα τους. Ο απερχόμενος πρωθυπουργός, Νίκολα Γκρούεφσκι, εάν χάσει, φεύγει από την εξουσία και πιθανότατα οδηγείται στη φυλακή, ενώ κινδυνεύει να δει το ιδεολόγημα του «μακεδονισμού», με το οποίο πολιτεύτηκε και εξουσίασε επί μία δεκαετία, να καταρρέει.

Ο ηγέτης του δεύτερου σε έδρες σχηματισμού SDSM Ζόραν Ζάεφ, που μαζί με τους Αλβανούς συγκροτούν κυβερνητική πλειοψηφία, ξέρει πως ίσως δεν θα του δοθεί άλλη τέτοια ευκαιρία, αφού αν η χώρα οδηγηθεί σε νέες εκλογές, ο Γκρούεφσκι μπορεί να τις κερδίσει καταγγέλλοντάς τον σαν «εθνικό μειοδότη». Οσο για τον τρίτο του παιγνιδιού, τους Αλβανούς, η πιο μεγάλη ώρα, μετά εκείνη της υπογραφής της συμφωνίας της Αχρίδας, το 2001, είναι τώρα. Η ώρα, δηλαδή, να κάνουν ένα ακόμη μεγάλο βήμα στην κατεύθυνση της ομοσπονδιοποίησης της χώρας, και από εκεί και ύστερα σε βάθος χρόνου όλα γίνονται...

Επί του παρόντος, και ενώ ο χρόνος κυλάει επικίνδυνα, οι τρεις παίκτες παραμένουν αμετακίνητοι στις θέσεις τους. Ο Ζάεφ και οι Αλβανοί περιμένουν από τον πρόεδρο Ιβάνοφ να τους δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, δεδομένου ότι διαθέτουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ο ανώτατος πολιτειακός άρχων, έχοντας πίσω του και τον εθνικολαϊκιστή Γκρούεφσκι, αρνείται, παραβιάζοντας κατάφωρα το σύνταγμα, με τον ισχυρισμό ότι μια τέτοια συμμαχία θα παραδώσει το «μακεδονικό κράτος» στους Αλβανούς και στη Βαλκανική έχει ήδη σημάνει συναγερμός.

Σε άλλες όχι μακρινές, εποχές, μια τέτοια εσωτερική κρίση θα είχε ελεγχθεί εν τη γενέσει της από Αμερικανούς (κυρίως) και Ευρωπαίους. Τώρα, όμως, το επικίνδυνο κενό εξουσίας που παρατηρείται στα Βαλκάνια, δίνει διαστάσεις εφιάλτη στο αδιέξοδο στο οποίο μετεωρίζεται το κομβικής σημασίας για τις λεπτές ισορροπίες της καυτής περιοχής γειτονικό μας κράτος.

Στο γενικότερο αλαλούμ που παρατηρείται, ο Αμερικανός πρέσβης Τζες Μπέιλι δεν ξέρει τι να κάνει για να σβήσει τη φωτιά. Μέχρι και πριν από τις εκλογές στην πατρίδα του, πολιτική του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ήταν η τήρηση της συνταγματικής τάξης και της σύγκλισης Σλαβομακεδόνων και Αλβανών, και οι μεταρρυθμίσεις με στόχο των ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. Τώρα από την Ουάσιγκτον τον κατηγορούν ότι «υποστηρίζει αριστερές πολιτικές δυνάμεις εις βάρος άλλων πολιτικών ομάδων της χώρας». Αυτό ισχυρίζονται, επικαλούμενοι «αξιόπιστες πληροφορίες», έξι Ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές σε επιστολή που απέστειλαν στον νέο ΥΠΕΞ, Ρεξ Tίλερσον, και η οποία δημοσιεύεται στα ΜΜΕ των Σκοπίων, ζητώντας εμμέσως την απομάκρυνσή του. Ολα δείχνουν ότι δεν θα μακροημερεύσει.

Και βέβαια δεν χρειάζεται να ψάξει κανείς να βρει από πού προήλθαν οι «αξιόπιστες πληροφορίες». Αρκεί να αναφερθεί ότι ο Γκρούεφσκι είναι εκείνος που καταγγέλλει ότι πίσω από το «σχέδιο» απομάκρυνσής του από την εξουσία κρύβονται οι ΗΠΑ (του Ομπάμα) και οι Ευρωπαίοι, εκδοχή που προβάλλει και ο ρωσικός παράγοντας, ο οποίος έχει αγκαλιάσει τον Γκρούεφσκι.

Με τους Αμερικανούς να μην ξέρουν, προσώρας, τι τους γίνεται και τους Ευρωπαίους να μην τους υπολογίζει κανείς –η μεσολαβητική προσπάθεια Μονγκερίνι απέτυχε παταγωδώς–, η Μόσχα επιχειρεί να εκμεταλλευθεί το κενό εξουσίας στη Βαλκανική, για να επεκτείνει την επιρροή της, εμπλεκόμενη ενεργά στην κρίση στα Σκόπια, στο πλευρό του εθνικιστή Γκρούεφσκι, τον οποίο επιθυμεί διακαώς στη γεωπολιτική της αγκαλιά και εκείνον να γλυκοκοιτάζει προς Ανατολάς, φτάνει να μείνει στην εξουσία.

Οι ανακοινώσεις του ρωσικού ΥΠΕΞ με κατηγορίες εναντίον των ΗΠΑ και των Βρυξελλών για αποσταθεροποίηση της FYROM μεταδίδονται κατά ριπάς, ενώ πορτρέτα του Πούτιν κοσμούν τις καθημερινές διαδηλώσεις των οπαδών του Γκρούεφσκι στα Σκόπια. Οταν, βεβαίως, πέρυσι κατέβαιναν στους δρόμους οι οπαδοί της αντιπολίτευσης εναντίον του αυταρχισμού του Γκρούεφσκι, από το Κρεμλίνο μεταδιδόταν ότι οι κινητοποιήσεις ήταν έργο του... Σόρος και πως υπεκινείτο «πορτοκαλί επανάσταση», όπως στην Ουκρανία και στη Γεωργία!

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 19 Μαρτίου 2017

13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017

Το μυστικό της Αμφίπολης μέσα σε... κρύπτες

Της Μπίτσικα Παναγιώτας

Στα ίχνη μιας σημαντικής ανακάλυψης για την αποκρυπτογράφηση των μυστικών που ακόμα κρύβει ο Τύμβος της Αμφίπολης βρίσκονται οι ανασκαφείς του. Νέα διάσταση δίνουν στην ανασκαφική έρευνα ενδείξεις ότι μέσα σε κρύπτη μπορεί να βρίσκονται παντός είδους αντικείμενα, κτερίσματα ή κάποιο υλικό που να συνδέεται με τον χαρακτήρα του μνημείου και την ταυτότητα του νεκρού ή των νεκρών! Ολα δείχνουν ότι υπάρχουν σημεία με αποκρύψεις, εν είδει κεκαλυμμένων εσοχών, οι οποίες επενδύθηκαν από τους αρχαίους κατασκευαστές με λίθους ή μάρμαρο ώστε να μην είναι διακριτές.

Σύμφωνα με πληροφορίες, πυκνώνουν οι ενδείξεις ότι στο εσωτερικό του μνημείου κοιλώματα μη εμφανή, πίσω από αρχιτεκτονικά μέλη, μπορεί να περιέχουν ακόμα και αντικείμενα από μέταλλο! Ο εντοπισμός «κενών» ή κούφιων τμημάτων σε τοίχους δίνει το λάκτισμα για διερεύνηση που μπορεί να επιφυλάσσει εκπλήξεις. Το γεγονός ότι από την ανασκαφή του μνημείου δεν έχουν προκύψει ούτε πολλά ούτε ιδιαιτέρως εντυπωσιακά κινητά ευρήματα είχε προβληματίσει, ακόμα και αν θεωρείται δεδομένο ότι το μνημείο έχει συληθεί. Ετσι, αποκτά πρόσθετο ενδιαφέρον η προοπτική ανεύρεσης κρυμμένων.

Υστερα από τη συστηματική μελέτη των αρχαιολογικών και αρχιτεκτονικών δεδομένων, η ανασκαφική ομάδα δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα σε στοιχεία που προέκυψαν στον πρώτο θάλαμο του μνημείου. Από την έρευνά του, ο υπεύθυνος για την ανασκαφή αρχιτέκτονας κ. Μιχάλης Λεφαντζής διαπίστωσε ότι κάτω από το επιστύλιο στο οποίο βρίσκονται οι σφίγγες υπήρχαν αρχικώς στύλοι (πεσσοί) μαρμάρινοι. Στη συνέχεια οι στύλοι ενσωματώθηκαν σε έναν τοίχο με επίχρισμα, που μιμείται τους ορθοστάτες. Ουσιαστικά πρόκειται για έναν ψευδότοιχο.

Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι ολοκληρώθηκε η γεωφυσική διασκόπηση σε όλο τον τυμβοποιημένο Λόφο Καστά όπου μέσω ηλεκτρικών τομογραφιών εντοπίστηκαν κάτω από το έδαφος περισσότερες των τριών δομές, οι οποίες πιθανόν να αφορούν σε θαμμένες αρχαίες κατασκευές. Παράλληλα έγιναν μετρήσεις και εκτός Τύμβου, στη νότια πλευρά του μνημείου.

Ραντάρ για σκανάρισμα στο εσωτερικό του μνημείου

«Κλειδί» για τις εξελίξεις αποτελεί και η έρευνα των γεωφυσικών οι οποίοι συνεργάζονται με την επικεφαλής της ανασκαφής στον Τύμβο της Αμφίπολης κυρία Κατερίνα Περιστέρη και τον αρχιτέκτονα της ανασκαφής κ. Λεφαντζή. Είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέρον ότι η επιστημονική ομάδα για τις γεωφυσικές έρευνες στον τυμβοποιημένο Λόφο Καστά, με επικεφαλής τον καθηγητή Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του ΑΠΘ κ. Γρηγόρη Τσόκα, έχει προχωρήσει σε ειδικό σκανάρισμα μέσα στο ταφικό/λατρευτικό κτίσμα.

Οι ειδικοί σάρωσαν με ραντάρ τους τοίχους στο εσωτερικό του μνημείου. Τα στοιχεία που έχουν συλλέξει θα δώσουν απαντήσεις για το αν είναι ή όχι ισχυρές οι ενδείξεις, από τη μια για ύπαρξη κενών εντός των τοίχων και από την άλλη για ρωγματώσεις ο εντοπισμός των οποίων θα βοηθήσει στη λήψη μέτρων για την προστασία του μνημείου και τη σωστότερη στήριξή του.

Οταν «Το Βήμα» ρώτησε τον κ. Τσόκα αν έχει καταλήξει σε απαντήσεις αναφορικά με «κενά» μέσα σε τοίχο, απάντησε: «Προς το παρόν επεξεργαζόμαστε τα στοιχεία. Χρειάζεται ανάλυση των δεδομένων για να πούμε οτιδήποτε».

Οπως μας εξήγησε: «Χρησιμοποιήσαμε την κλασική μέθοδο του ραντάρ, την οποία εξελίσσουμε, για να εντοπίσουμε μέσα στους τοίχους τυχόν κενά ή και ρωγματώσεις. Βρισκόμαστε στο στάδιο της επεξεργασίας». Δεν έδωσε περισσότερες πληροφορίες όταν επίμονα τον ρωτήσαμε για κάποιο στοιχείο που να συνηγορεί, έστω ως ένδειξη, για κενούς χώρους πίσω από τοίχους ή και με περιεχόμενο. «Εχουμε τις μετρήσεις. Θέλουμε να κάνουμε περαιτέρω επεξεργασία. Δεν ξέρω ακόμα». Πρόσθεσε δε χαριτολογώντας: «Ξέρετε τα στοιχεία είναι... ατίθασα. Δεν μπορείς να πεις κάτι προτού ολοκληρωθεί η επεξεργασία τους» σημείωσε ο κ. Τσόκας.

Πάντως, στην περίπτωση που οι επιστήμονες υποδείξουν κάποιο σημείο σημαντικού ενδιαφέροντος θα πρέπει να καθορισθεί η διαδικασία για να γίνει επέμβαση διάνοιξης από ειδικούς καθώς η αποκάλυψη κάποιου «κούφιου τοίχου» και του περιεχομένου του μπορεί να βοηθήσει την αρχαιολογική έρευνα. Μεταξύ άλλων ο τρόπος κατασκευής του και στοιχεία για τον χρόνο που η «κρύπτη», εφόσον υπάρχει, φτιάχτηκε (κατά τον χρόνο κατασκευής του αρχικού συνόλου ή κατά το στάδιο μετασκευής του) θα δώσουν πιθανόν απαντήσεις για το χαρακτήρα του μνημείου, τον ρόλο του και τη σύνδεσή του με τον τύμβο και τους νεκρούς του.

Αναφορικά με τη μέθοδο του ραντάρ που χρησιμοποιήθηκε για τη διερεύνηση στο εσωτερικό του μνημείου και στους τοίχους του, ο κ. Τσόκας επεσήμανε στο «Βήμα» ότι «την ίδια μέθοδο χρησιμοποιήσαμε για τους τοίχους στο Επταπύργιο και τους τοίχους της Παναγίας των Χαλκέων στη Θεσσαλονίκη». Αξίζει να σημειώσουμε ότι το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής Ερευνας του ΑΠΘ, στο οποίο προΐσταται ο κ. Τσόκας, έχει υλοποιήσει ανάλογη έρευνα στο Ευπαλίνειο Ορυγμα, το περίφημο υδραγωγείο της αρχαίας πόλης Σάμου και ένα από τα μεγαλύτερα τεχνικά έργα της αρχαιότητας (σήραγγα μήκους 1.036 μ.). Εκεί εντοπίστηκαν ρωγματώσεις, τμήματα με αυξημένη υγρασία, ενώ επετεύχθη και η μέτρηση του πάχους της επένδυσης της σήραγγας.

Μια είδηση με σημασία είναι ότι η ομάδα Τσόκα ολοκλήρωσε τη γεωφυσική διασκόπηση στον τυμβοποιημένο Λόφο Καστά, ώστε να διερευνηθούν τυχόν ανθρωπογενείς κατασκευές κάτω από το έδαφος. Τον κάλυψε πλήρως με τη μέθοδο της ηλεκτρικής τομογραφίας, που διαμορφώθηκε με καινοτομίες λόγω του μεγέθους του τύμβου από το Εργαστήριο Γεωφυσικής του ΑΠΘ. Παράλληλα, όμως, πραγματοποίησε μετρήσεις και σε μεγάλο μέρος της νότιας πλευράς του, εκτός του τύμβου. «Ψάχνουμε να δούμε τι άλλα κτίσματα συνοδά υπήρχαν, με δεδομένο ότι το μνημείο που έχει ήδη ανασκαφεί δεν θα μπορούσε να είναι μόνο του εκεί, χωρίς άλλα που να το συνοδεύουν» παρατηρεί ο κ. Τσόκας.

Νέα στοιχεία για άλλα μνημεία εντός και εκτός τύμβου

Είναι γνωστό, με βάση τις επιστημονικές ανακοινώσεις που έχει κάνει ο κ. Τσόκας μέχρι το τέλος του 2016, ότι έχουν εντοπιστεί δύο σημεία ενδιαφέροντος επάνω στον τύμβο, με πιθανή εκεί την ύπαρξη ανθρωπογενών κατασκευών, ένα δυτικά και ένα βορειοανατολικά. Στα δύο αυτά σημεία, επί του τύμβου, τα οποία ανέδειξαν οι γεωφυσικές έρευνες το 2015 πρέπει να γίνει ανασκαφή για να δώσει απαντήσεις η σκαπάνη περί τίνος πρόκειται.

Ομως τώρα προκύπτουν και νέα στοιχεία καθώς, όπως λέει στο «Βήμα» ο κ. Τσόκας: «Η γεωφυσική έρευνα έχει εντοπίσει κι άλλα σημεία, όπου πιθανόν να υπάρχουν μνημεία, επάνω στον τύμβο, βόρεια και ανατολικά από το ανασκαφέν μνημείο». Επίσης, εκτός τύμβου, σε χωράφι με αμυγδαλιές έχουν εντοπισθεί ενδιαφέροντα σημεία εξηγεί. Η γεωφυσική έρευνα, εκτός τύμβου έγινε στον χώρο που εκτείνεται μπροστά από την είσοδο του ήδη ανασκαφέντος μνημείου, στο χωράφι που βλέπει κάποιος όταν έχει την πλάτη στη θόλο και κοιτά προς την Αμφίπολη...

Είναι αξιοσημείωτο ότι ο κ. Τσόκας ασχολείται 35 χρόνια με γεωφυσικές έρευνες, χρησιμοποιώντας καινοτόμες τομογραφικές τεχνικές, για εντοπισμό και χαρτογράφηση θαμμένων αρχαιοτήτων, όπως μνημείων μέσα σε τύμβους, ή άλλων αρχαιολογικών λειψάνων κάτω από το έδαφος κ.ά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο αρχαιολογικό συνέδριο στη Θεσσαλονίκη (9-11 Μαρτίου 2017) η επιστημονική ομάδα του τομέα Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής στο ΑΠΘ που αποτελείται από τους καθηγητές κ.κ. Γρηγόρη Τσόκα και Παναγιώτη Τσούρλο και τον αναπληρωτή καθηγητή κ. Γεώργιο Βαργεμέζη είχε προγραμματισμένη ανακοίνωση σχετικά με τη μεθοδολογία των πολυετών ερευνών της στη Βόρεια Ελλάδα. Ο τίτλος της είναι «Γεωφυσική διασκόπηση αρχαιολογικών χώρων στη Μακεδονία και τη Θράκη στη δεκαετία 2007-2016: βασική έρευνα και εφαρμογές».

Ο μακεδόνας στρατηγός, οι χρησμοί και η ιέρεια

Τα ευρήματα της αρχαιολογικής σκαπάνης, τα αρχιτεκτονικά δεδομένα και η μελέτη τους δείχνουν ότι το μνημείο λειτούργησε αρχικά ως λατρευτικός χώρος, ηρώο προς τιμήν ενός υψηλά ισταμένου αξιωματούχου της Μακεδονίας. Είχε ρόλο χρηστηρίου, με κομβική την παρουσία σημαντικής ιέρειας η οποία ήταν η τελετάρχης. Αρχικώς το μνημείο διέθετε δευτερογενείς τελετουργικές ταφές με σκοπό τη χρησμοδοσία. Στην κιβωτιόσχημη θήκη υπήρχαν δυο θέσεις - μια για τεφροδόχο και χώρος για ταφή όπου βρέθηκαν οστά άνδρα, ηλικίας 30-40 ετών. Επάνω από τη θήκη βρέθηκαν μεταξύ άλλων οστά άνδρα περίπου της ίδιας ηλικίας και πάνω πάνω ο μόνος ολόκληρος σκελετός, μιας ηλικιωμένης γυναίκας.

Ολα κατατείνουν, κατά την ανασκαφική ομάδα, στο ότι μετά την τοποθέτηση του σώματος της 60χρονης, κυριάρχησε η ταφική χρήση στον τελευταίο χώρο (νεκρικό). Εγινε επίχωση στη στάθμη του δαπέδου και σφράγιση του νεκρικού θαλάμου με τη μαρμάρινη θύρα. Οι λατρευτικές δραστηριότητες του τελευταίου χώρου μεταφέρθηκαν πιο μπροστά, στους άλλους θαλάμους και είναι εμφανείς, κατά τον αρχιτέκτονα, οι οικοδομικές επεμβάσεις που έγιναν.

Η χρονολόγηση στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα αφορά στην αρχική κατασκευή του μνημείου/ηρώου με την κιβωτιόσχημη θήκη και στον περίβολο του τύμβου. Στην ίδια εποχή, αλλά μεταγενέστερα τοποθετείται, κατά τους ανασκαφείς, η μετασκευή του ταφικού μνημείου και η επίχωση στο επίπεδο της στάθμης του δαπέδου στον τελευταίο θάλαμο, η οποία πραγματοποιήθηκε μετά την απόρριψη του σκελετού της γυναίκας. Η κατάχωση του μνημείου έγινε, σύμφωνα με εκτιμήσεις, είτε την εποχή των τελευταίων μακεδόνων βασιλέων είτε στα ρωμαϊκά χρόνια, οπότε υπήρξαν και οι καταστροφές στον περίβολο και στον τύμβο.

Τι ανακοινώθηκε στο συνέδριο της Θεσσαλονίκης

Στο 30ό Συνέδριο «Το Αρχαιολογικό Εργο στη Μακεδονία και Θράκη», από τις 89 ανακοινώσεις σχετικές με την αρχαιολογική έρευνα που διεξάγεται στον βορειοελλαδικό χώρο, πέντε αφορούν την Αμφίπολη. Το βράδυ της Παρασκευής, στην αίθουσα τελετών του παλαιού κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, παρουσιάστηκε, εκτός από αυτήν της ομάδας Τσόκα, ανακοίνωση από την κυρία Κατερίνα Περιστέρη που αποτελεί απολογισμό της ανασκαφικής έρευνας στον τύμβο Καστά από το 2010 ως το 2015 - «από την αρχαϊκή νεκρόπολη στον μνημειακό μακεδονικό τάφο με τον πλούσιο γλυπτό διάκοσμο».

Ο κ. Λεφαντζής παρουσίασε στοιχεία για τις οικοδομικές φάσεις του ταφικού μνημείου, στο πλαίσιο της ανακοίνωσης για το ανασκαφικό έργο από το 2014-2016. Εστίασε μεταξύ άλλων στις επεμβάσεις που υπήρξαν, κατά την αρχαιότητα, στην πρόσοψη του μνημείου, με το εξωτερικό κέλυφος του πρώτου χώρου του τάφου (με τις Σφίγγες και τη μνημειώδη σκάλα) και την είσοδο του μνημείου όπου υπήρχε πρόπυλο (δίστυλο εν παραστάσι). Μάλιστα, προχώρησε σε ταύτιση μαρμάρινων γλυπτών.

Ποιοι και γιατί διαφώνησαν

Η ανακοίνωση με θέμα «Λόφος Καστά Αμφίπολης - Ταφικό μνημείο / διαχρονικές έρευνες 1964-2016» είχε την υπογραφή του γεωλόγου και πρώην συνεργάτη της κυρίας Περιστέρη κ. Ευάγγελου Καμπούρογλου, του επίκουρου καθηγητή του τομέα Οικονομικής Γεωλογίας και Γεωχημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ιωάννη Μήτση και της γεωλόγου-σπηλαιολόγου κυρίας Ευδοκίας Καμπούρογλου. Στην ανακοίνωση δόθηκε έμφαση στις έρευνες που είχε κάνει στον λόφο Καστά ο αείμνηστος αρχαιολόγος Δημήτρης Λαζαρίδης. Υπήρξαν διαφωνίες με την ανασκαφική ομάδα, μεταξύ άλλων σχετικά με τη στρωματογραφία και τα δεδομένα των γεωφυσικών ερευνών, εμμένοντας στην άποψη ότι ο λόφος Καστά είναι φυσικός, σε αντίθεση με τους ανασκαφείς που μιλούν για γήλοφο που τυμβοποιήθηκε.

ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 12 Μαρτίου 2017

 

                                        ****************************************

Απροστάτευτο αφήνει το μνημείο η Πολιτεία

Η... ΥΓΡΑΣΙΑ ήταν το μοναδικό στοιχείο που προστέθηκε στα ήδη γνωστά για το μνημείο της Αμφίπολης, στο 30ό συνέδριο για τις αρχαιολογικές ανασκαφές σε Μακεδονία και Θράκη που πραγματοποιήθηκε στο ΑΠΘ. Η Αμφίπολη παρουσιάστηκε σε συνολικά τέσσερις εισηγήσεις το βράδυ της Παρασκευής και στην ουσία ήταν ένας απολογισμός των όσων ήταν ήδη γνωστά.

«Από το 2016 το μνημείο της Αμφίπολης αφέθηκε στην τύχη του. Η υγρασία έχει προχωρήσει πολύ. Οι Καρυάτιδες άρχισαν να χάνουν τα εξαιρετικά χρώματά τους - το κυανό μετά βίας φαίνεται. Είναι καθήκον της Πολιτείας να προστατεύσει το μνημείο αυτό από τη φθορά του χρόνου. Κουράγιο μας δίνει μόνο η εξασφάλιση των κονδυλίων των ΕΣΠΑ χάρη στον περιφερειάρχη Κ. Μακεδονίας και με τη συνεργασία βεβαίως του υπουργείου Πολιτισμού, ώστε να προχωρήσουν σύντομα οι εργασίες καθαρισμού, συντήρησης και αποκατάστασης», είπε η αρχαιολόγος Αικατερίνη Περιστέρη.

Παρουσίασε την ιστορία των ανασκαφών στην περιοχή ξεκινώντας απ’ τον αρχαιολόγο Γ. Λαζαρίδη στη δεκαετία του ’50. Συνέχισε με τις δοκιμαστικές εξωτερικές και εσωτερικές τομές στον τύμβο Καστά στην περιοχή της νεκρόπολης το 2004-2012, τα πρώτα εντυπωσιακά ευρήματα των πλούσια κτερισμένων τάφων, τον εντοπισμό των ορίων του τύμβου και -το καλοκαίρι του 2014- του μεγαλειώδους σύνθετου τάφου με λατρευτική χρήση, για τον οποίο επανέλαβε τη χρονολόγηση στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα. Συμπλήρωσε ότι ο τάφος σφραγίστηκε στο τέλος του 2ου π.Χ. αιώνα από τους τελευταίους Μακεδόνες προκειμένου να προστατευθεί απ’ τις επερχόμενες βαρβαρικές επιδρομές κι αυτές των Ρωμαίων που ακολούθησαν. Επανέλαβε, δε, παρουσιάζοντας τα ήδη γνωστά παγκοσμίως ευρήματα, τις θεματικές και τεχνοτροπικές ομοιότητές τους με άλλα των ιδίων περιόδων (Σφίγγες μ’ αυτή των Δελφών - βοτσαλωτό δάπεδο μ’ αυτό της Πέλλας και της Βεργίνας κ.ά.). Λίγο πριν κλείσει την ομιλία της (για να... εξαφανιστεί εν συνεχεία από την αίθουσα!), έκανε έκκληση για την ανάγκη άμεσης συντήρησης του μνημείου.

Ωστόσο, ο άμεσος συνεργάτης της, αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής, υποβάθμισε την... υγρασία του μνημείου. «Το μικρότερο πρόβλημα που έχει το μνημείο είναι αυτό της υγρασίας. Το επόμενο διάστημα αρχίζουν οι εργασίες συντήρησης και περαιτέρω συζητήσεις για το θέμα είναι άστοχες - αν όχι άσχετες», είπε.

ΑΓΓ. ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ( ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ, 13 Μαρτίου 2017) 

12 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017

Eκρηκτική η κατάσταση στα Σκόπια

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ

Ο δημοσιογράφος Μπόριαν Γιοβανόφσκι συνέτρωγε με συνάδελφό του στο εστιατόριο «Βοδενίτσα» στα Σκόπια, όταν κάποια στιγμή έκανε την εμφάνισή του στο τραπέζι ένα δεκάχρονο αγόρι. «Προδότη, να σηκωθείς να φύγεις από τη Μακεδονία», του είπε σε έντονο ύφος και όταν εκείνος ψύχραιμος τον ρώτησε αν ξέρει τι θα πει προδότης, ο πιτσιρικάς τον έφτυσε και απομακρύνθηκε. Ο Γιοβανόφσκι, εργαζόμενος σήμερα στην ιντερνετική τηλεόραση «Teve Nova» και γνωστός στην ΠΓΔΜ για την αντίστασή του στην πολιτική φίμωσης των ΜΜΕ από το καθεστώς Γκρούεφσκι, έχει υποστεί κατά καιρούς και χειρότερα, και μάλιστα είναι από τους πρώτους στη λίστα των δημοσιογράφων που έχουν αποκλειστεί από τα ελεγχόμενα από την κυβέρνηση δημόσια ή ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης. Τώρα, όμως, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ο Μπόριαν πρέπει να προσέχει όταν κυκλοφορεί στους δρόμους.

Οι οπαδοί του εθνικιστή πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφσκι έχουν γίνει επιθετικοί απέναντι στους πολιτικούς τους αντιπάλους και ιδιαίτερα τούτες τις ώρες που διαδηλώνουν στους δρόμους υπέρ του ηγέτη τους. Σε καφέ της πόλης των Σκοπίων θαμώνες πέταξαν έξω Αλβανό βουλευτή του κόμματος της Σοσιαλδημοκρατικής Ενωσης, που διεκδικεί τον σχηματισμό κυβέρνησης, ενώ ο πρώην υπουργός Εσωτερικών και Εξωτερικών και στενός συνεργάτης του Κίρο Γκλιγκόροφ, καθηγητής Λιούμπομιρ Φερτσκόφσκι, προπηλακίστηκε από «πατριώτες» στο πάρκινγκ του πανεπιστημίου.

Ο διχασμός στον πληθυσμό οξύνεται επικίνδυνα τροφοδοτούμενος από το κλίμα πολιτικής αντιπαλότητας, το οποίο προκαλεί η παρατεινόμενη αβεβαιότητα στο θέμα του σχηματισμού κυβέρνησης και η απουσία προοπτικής άρσης του αδιεξόδου και ακουμπάει ευαίσθητες εθνοτικές ισορροπίες.

Στο Μοναστήρι άγνωστοι εκτόξευσαν βόμβες μολότοφ στο Μουσείο Αλβανικής Αλφαβήτου, προκαλώντας ζημιές, με τις αρχές να θεωρούν βέβαιο ότι πρόκειται για έργο εθνικιστών, ενώ στην πόλη της Αχρίδας πετάχτηκαν φέιγ βολάν εμπρηστικού αντιαλβανικού περιεχομένου. Η χώρα εμφανίζεται... τριχοτομημένη, καθώς στο παραδοσιακό διεθνοτικό ρήγμα Αλβανών-Σλαβομακεδόνων, προστέθηκε και ο διχασμός του σλαβομακεδονικού στοιχείου σε «προδότες» και «πατριώτες», ο οποίος διατρέχει ταχύτατα την κοινωνία.

Στους δρόμους και στις πλατείες των μεγάλων πόλεων οι οπαδοί του Γκρούεφσκι διαδηλώνουν καθημερινά υπέρ της προσφυγής της χώρας σε νέες εκλογές –είχαν γίνει πρόωρες τον Δεκέμβριο–φιλοδοξώντας ότι θα τις κερδίσει, με λάβαρο τον άκρατο εθνικισμό και την κινδυνολογία, ο ηγέτης τους και ταυτόχρονα «διανέμουν» πιστοποιητικά πατριωτισμού. Η αντιπολίτευση, που κατηγορεί τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Ιβάνοφ για συνταγματικό πραξικόπημα, αφού αρνείται να δώσει στον ηγέτη της Ζόραν Ζάεφ εντολή σχηματισμού κυβέρνησης μολονότι πληροί τις προϋποθέσεις, αποφεύγει να καλέσει τους δικούς της οπαδούς σε δυναμικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίες, φοβούμενη ότι αν σμίξουν στις πλατείες με εκείνους του Γκρούεφσκι θα γίνει σφαγή.

Από το Τέτοβο, ιστορική έδρα τους, οι Αλβανοί, οι οποίοι έχουν συμφωνήσει με τον Ζάεφ για τη συγκρότηση κυβέρνησης, προειδοποιούν για ανεπιθύμητες εξελίξεις εάν ο πρόεδρος της Δημοκρατίας εξακολουθήσει να μη συμμορφώνεται με τις συνταγματικές επιταγές, ενώ ο πρόεδρος της (σχετικά μικρής) σερβικής μειονότητας στην ΠΓΔΜ, Ιβάν Στοϊλκόβιτς, τάχθηκε στο πλευρό του Γκρούεφσκι, δηλώνοντας, ευθυγραμμιζόμενος με τη Μόσχα, ότι «το ΝΑΤΟ από κοινού με τα απομεινάρια της κυβέρνησης Ομπάμα επιχειρούν με βία να αναδείξουν τον Ζόραν Ζάεβ και τους Αλβανούς εξτρεμιστές στην εξουσία, ώστε να προκαλέσουν αιματοχυσία στη χώρα και εμφύλιο πόλεμο, αλλά και ανοιχτή σύγκρουση με τους Σέρβους και τη Σερβία».

Οι δύο πλευρές παραμένουν αμετακίνητες: ο Ζάεφ θέλει την εντολή για κυβέρνηση, την οποία παρά τις διεθνείς πιέσεις του αρνείται ο Ιβάνοφ με το επιχείρημα ότι θα παραδώσει τη χώρα στους Αλβανούς, ο Γκρούεφσκι επικροτεί –στην πραγματικότητα υπαγορεύει– τη στάση του προέδρου για να πάει σε νέες εκλογές. Και η διεθνής κοινότητα; Εχοντας αποτύχει (Μονγκερίνι) να συμβιβάσει τα πράγματα, σηκώνει τα χέρια.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 12 Μαρτίου 2017

10 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017

Η κρίση στα Σκόπια και η Ελλάδα

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ

Η γειτονική μας FYROM διανύει δύσκολες ώρες και πρώτη φορά μετά το 2000 - 2001, όταν οι Αλβανοί πήραν τα όπλα, εμφανίζεται ορατός ο κίνδυνος κατάρρευσης του οικοδομήματος. Αν και η Αθήνα τηρεί –ορθώς– αποστάσεις από τον εσωτερικό πολιτικό και εθνοτικό σπαραγμό στα Σκόπια, κάποιοι –όχι λίγοι είναι η αλήθεια– εδώ στην Ελλάδα «προσεύχονται» υπέρ της διάλυσης του ασταθούς κράτους. «Aντε, να σφαχτούν μεταξύ τους για να τελειώνουμε με αυτούς» λένε, ενώ οι πλέον παλαβοί κάνουν πιο προωθημένα όνειρα. «Τελειώνουμε», πράγματι, με ενδεχόμενη σύγκρουση μεταξύ Αλβανών και Σλαβομακεδόνων ή μήπως μπλέκουμε χειρότερα;

Ας υποθέσουμε ότι τα πράγματα εκτραχύνονται: Οι δύο οντότητες οδηγούνται στα άκρα, ο διεθνής παράγοντας αδυνατεί, ή δεν θέλει, στο πλαίσιο επιδιωκόμενων γεωπολιτικών ανακατανομών, να αποτρέψει το μοιραίο, και χωρίζουν τα τσανάκια τους χωρίς εμπλοκές γειτονικών κρατών και γενίκευση της σύγκρουσης. Οι Αλβανοί στήνουν το δικό τους βιλαέτι με έδρα το Τέτοβο και επικράτεια τις (δυτικές κυρίως) επαρχίες, στις οποίες υπερτερούν πληθυσμιακά, ακολουθεί και ανταλλαγή πληθυσμών από τις μεικτές περιοχές αφού κανείς δεν θα αισθάνεται πλέον ασφαλής σε «εχθρικό» έδαφος, και οι Σλαβομακεδόνες αποκτούν το δικό τους αμιγώς «μακεδονικό κράτος» όπως περίπου το έχει ονειρευθεί ο Γκρούεφσκι. Το νέο, μικρότερο, μιας και το 25 - 28% του πληθυσμού που υπολογίζεται ότι είναι Αλβανοί θα έχει αποσχιστεί, κράτος όμως των Σλαβομακεδόνων όχι μόνο δεν θα απεμπολήσει τη σημερινή του ταυτότητα αλλά θα επιχειρήσει για πολλούς λόγους να ενδυναμώσει το αμιγώς «μακεδονικό προφίλ» του, το οποίο εμείς παλεύουμε ανεπιτυχώς να απαλείψουμε ή έστω να θολώσουμε, από το 1991.

Τι κάνουμε, λοιπόν, τότε; Λογικά, έχουμε δύο επιλογές: Η μία να «καταπιούμε» τη νέα πραγματικότητα που οπωσδήποτε θα είναι εθνικά και διπλωματικά τρισχειρότερη από την υφιστάμενη και η άλλη να στείλουμε μερικά άρματα και αεροπλάνα –όπως είχε προτείνει υψηλών πατριωτικών τόνων υπουργός την εποχή των συλλαλητηρίων– να καταλάβουν το νεόκοπο κράτος και έτσι να «τελειώνουμε μια και καλή». Α, υπάρχει και τρίτη «λύση». Την πρότεινε πρόσφατα ένας απίθανος Αμερικανός βουλευτής και σύμβουλος του προέδρου Τραμπ, ονόματι Ντάνα Ροχραμπάχερ, και μερικοί δικοί μας έτριβαν τα χέρια από χαρά. Προβλέπει διάλυση της FYROM και μοιρασιά των εδαφών του στην Αλβανία και τη Βουλγαρία. Και ας γίνουν «στάχτη και μπούρμπερη» τα Βαλκάνια, αφού σε μια τέτοια εξέλιξη θα εμπλακούν οι πάντες. Επειδή αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα, η Αθήνα καλά θα κάνει να παραμείνει αμετακίνητη στη στρατηγική της στήριξης του ενιαίου κράτους της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Η εκτίμηση ότι αυτό το κράτος στα βόρεια σύνορά μας ακόμα και αν δεν υπήρχε έπρεπε να το έχουμε εφεύρει πρέπει να οδηγεί την ελληνική εξωτερική πολιτική. Οσοι διαθέτουν λίγο (πολιτικό) μυαλό μπορεί να καταλάβουν το γιατί.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 10 Μαρτίου 2017

10 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017

Χάος στην ΠΓΔΜ, κίνδυνος στα Βαλκάνια

Η εμμονή Ιβάνοφ να εμποδίσει το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα να σχηματίσει κυβέρνηση προοιωνίζεται θύελλα στη χώρα του. Στην πραγματικότητα φοβάται τη δικαιοσύνη και τις κατηγορίες για διαφθορά της πολιτικής κάστας.Τι συμβαίνει με την ΠΓΔΜ;

Η μικρή βαλκανική χώρα βυθίζεται στο χάος. Είναι ακέφαλη χωρίς κυβέρνηση και κοινοβούλιο. Τώρα ακυρώθηκαν και οι εκλογές για την ανάδειξη τοπικής αυτοδιοίκησης και έτσι δήμαρχοι και κοινοτάρχες θα μείνουν χωρίς διαδόχους. Το κακό είναι ότι δεν διαφαίνεται κάποια λύση στον ορίζοντα.

Εμπόδια από τον Ιβάνοφ

Ο πρόεδρος της χώρας Ιβάνοφ απέστειλε επιστολή στον πρόεδρο του Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ για να δώσει εξηγήσεις για την τόσο περιπεπλεγμένη κατάσταση, μιας και χθες οι 27 ασχολήθηκαν με τις εξελίξεις στα δυτικά Βαλκάνιο στο Συμβούλιο Κορυφής. Ο κίνδυνος να μεταδοθεί η πολιτική αστάθεια σε γειτονικές χώρες είναι μεγάλος. Ο Ιβάνοφ αρνείται να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στο αντιπολιτευόμενο μέχρι τώρα Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα παρά το ότι κέρδισε 67 από τις 120 έδρες με το διάτρητο επιχείρημα ότι ο συνασπισμός του με τρία αλβανικά κόμματα απειλεί την ενότητα της χώρας. Η κυβερνητική συμφωνία περιλαμβάνει τη δέσμευση ότι τα αλβανικά, που ομιλούνται από το 1/3 του πληθυσμού, θα γίνει ισότιμη γλώσσα. Ακόμη και το δηνάριο θα εκδίδεται και στην αλβανική. Αστυνομικές και στρατιωτικές σημάνσεις θα γράφονται στα σλαβικά και τα αλβανικά, ενώ και στο δικαστήριο θα ομιλείται η αλβανική.

Ούτε οι Βρυξέλλες αλλά ούτε και οι ΗΠΑ κατάφεραν να παρακινήσουν τον Ιβάνοφ να σεβαστεί τις δημοκρατικές αρχές και να επιτρέψει στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία να προχωρήσει στον σχηματισμό κυβέρνησης. Διότι κατά βάθος δεν πρόκειται για μια εθνική υπόθεση αλλά περισσότερο για θέμα καθαρά ποινικής δικαιοσύνης. Εδώ και ένα χρόνο ειδική εισαγγελέας διενεργεί ανακρίσεις σε βάρος του πρωθυπουργού Γκρουέφσκι, ο οποίος θεωρείται ο πολιτικός πατέρας του προέδρου Ιβάνοφ. Βαρύνεται με τις κατηγορίες της διαφθοράς μεγάλης κλίμακας και του φιμώματος της δικαιοσύνης και του τύπου.

Επειδή λοιπόν όλος ο περίγυρος του Γκρουέφκσι απειλείται με φυλάκιση, ο Ιβάνοφ θέλει πάση θυσία να μην αφήσει την αντιπολίτευση να αναλάβει την εξουσία. Προτιμά την προσφυγή σε νέες εκλογές λίγους μόνο μήνες μετά τις προηγούμενες. Ο μόνιμος κυβερνητικός του εταίρος, το VMRO, τροφοδοτεί συστηματικά τα αντιαλβανικά αντανακλαστικά. Αρχές της εβδομάδα έγινε επίθεση με κοκτέιλ μολότοφ στο Μουσείο Αλβανικής Γλώσσας στην πόλη Μπίτολα. Όλο και πιο ανοικτά ο Γκρουέφκσι καλεί τους οπαδούς του στη χρήση βίας. Μάλιστα σε διαδηλώσεις έγιναν επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων με επικριτική στάση.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι προειδοποίησε πρόσφατα σε επίσκεψή της στα Σκόπια ότι η κατάσταση στην ΠΓΔΜ μοιάζει με παιγνίδι με τη φωτιά. Διότι εκρηκτική είναι η κατάσταση των Αλβανών σε όλα τα Βαλκάνια, στη νότια Σερβία, στο Κοσσυφοπέδιο, στο Μαυροβούνιο. Ακόμη και στη «μητέρα» Αλβανία οι σχέσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης είναι τεταμένες χωρίς να αποκλείεται η έκρηξη βίας. Οι μνήμες του εθνοτικού πολέμου μεταξύ του σλαβικού και αλβανικού πληθυσμού το 2001 είναι ακόμη ζωντανές. Μόλις πριν δύο χρόνια σε ανταλλαγή πυρών στην τρίτη σε μέγεθος πόλη της χώρας, το Κουμάνοβο, έχασαν τη ζωή τους δεκάδες άνθρωποι σε συγκρούσεις μεταξύ ομάδας Αλβανών με την αστυνομία.

5 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017

Πόλωση και επικίνδυνο

πολιτικό αδιέξοδο στα Σκόπια

Σε τεντωμένο σκοινί κινούνται οι πολιτικές εξελίξεις στα Σκόπια, καθώς ο πρόεδρος Γκιόργκι Ιβάνοφ επιμένει να μην δίνει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στο κόμμα της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης, μολονότι πληροί τις προϋποθέσεις που ο ίδιος είχε θέσει (παρουσίαση 61 υπογραφών βουλευτών).

Τη Δευτέρα λήγει η προθεσμία προκήρυξης από το Κοινοβούλιο δημοτικών εκλογών, το οποίο ωστόσο δεν έχει συγκληθεί σε σώμα- και είναι αμφίβολο εάν θα μπορέσει να συγκληθεί.

Η ατμόσφαιρα είναι ηλεκτρισμένη, με τους οπαδούς του κόμματος VMRO DPMNE, του απερχόμενου πρωθυπουργού Νίκολα Γκρουέφσκι, (ΦΩΤΟ 1) να διαδηλώνουν καθημερινά στους δρόμους της πρωτεύουσας και άλλων μεγάλων πόλεων και να απειλούν ότι θα αποκλείσουν το Κοινοβούλιο, με σκοπό να μην επιτρέψουν την είσοδο βουλευτών των άλλων κομμάτων.

Ο Ζόραν Ζάεφ, (ΦΩΤΟ 2) από την πλευρά του, έχει καλέσει τους δικούς του οπαδούς να συμπεριφερθούν με ψυχραιμία, φοβούμενος πως εάν και εκείνοι κατέβουν στους δρόμους για να διαδηλώσουν εναντίον της παραβίασης του συντάγματος από τον πρόεδρο Ιβάνοφ, ο οποίος είχε προταθεί για τη θέση του από τον Νίκολα Γκρουέφσκι, θα προκληθούν ανεξέλεγκτες καταστάσεις.

Η χώρα εμφανίζεται διχασμένη και στον ορίζοντα δεν διαφαίνεται λύση στο αδιέξοδο, καθώς και οι δυο πλευρές εμφανίζονται αμετακίνητες στις θέσεις τους, ενώ η παρέμβαση της επιτρόπου της ΕΕ, αρμόδιας για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής Φρεντερίκα Μονγκερίνι δεν απέφερε λύση.

Το ίδιο και οι εκκλήσεις Ουάσιγκτον και Βρυξελλών προς τον πρόεδρο Ιβανώφ, να τηρήσει τη συνταγματική νομιμότητα αναθέτοντας τον σχηματισμό κυβέρνησης στον Ζάεφ -ο Γκρουέφσκι στον οποίο έδωσε πρώτα εντολή απέτυχε- ενώ η Μόσχα κατηγόρησε ΗΠΑ και ΕΕ, αλλά και τα Τίρανα για παρέμβαση στα εσωτερικά της ΠΓΔΜ.

Το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα DUI που στην προηγούμενη κυβέρνηση υπήρξε συνεταίρος του Γκρουέφσκι, αποφάσισε ομόφωνα τη συμμετοχή του σε μια κυβέρνηση υπό τον Ζάεφ.

Το ίδιο είχαν ανακοινώσει και τα άλλα δυο μικρότερα αλβανικά κόμματα που εκπροσωπούνται στη Βουλή, με αποτέλεσμα μια κυβέρνηση υπό τον Ζάεφ να συγκεντρώνει εξήντα εφτά ψήφους.

Πρακτικά αυτό δεν σημάνει ότι θα σχηματιστεί κυβέρνηση νομιμοποιημένη συνταγματικά, αφού κάτι τέτοιο δεν δείχνει διατεθειμένος να πράξει ο ανώτατος πολιτειακός αρχών, ενώ ο Γκρουέφσκι ζητάει νέες εκλογές.

Πολιτικοί αναλυτές στα Σκόπια και ξένοι διπλωμάτες προβλέπουν ότι σε περίπτωση νέων εκλογών τα πράγματα θα πολωθούν επικίνδυνα.

Ο Γκρουέφσκι θα κατέλθει με το διχαστικό σύνθημα «πατριώτες» και «προδότες» ώστε να συσπειρώσει το σλαβικό στοιχείο, δεδομένου ότι κατηγορεί τον Ζάεφ ότι με την υιοθέτηση αιτημάτων των αλβανικών κομμάτων, όπως η καθιέρωση της αλβανικής επικράτειας σ’ όλη την επικράτεια, κ.ά. παραδίδει τη χώρα στους Αλβανούς και εύκολα μπορεί να προβλέψει κανείς τι θα συμβεί κατά την προεκλογική περίοδο στους δρόμους και τις πλατείες ή στις πόλεις και τα χωριά όπου συμβιώνουν «αρμονικά» οι δυο εθνότητες.

Σε μια τέτοια ατμόσφαιρα και υπό αυτές τις συνθήκες το ήδη «φορτωμένο» με καχυποψία χάσμα Σλάβων και Αλβανών, αυτό που το 200-2001 έδωσε την αιματηρή εμφύλια σύγκρουση, η οποία τερματίστηκε με συμφωνία στην Αχρίδα, είναι βέβαιο ότι θα μεγαλώσει, το μίσος θα ενταθεί και η χώρα θα εισέλθει σε τροχιά αποσταθεροποίησης με ορατό τον κίνδυνο η φαινομενικά εσωτερική ένταση να διαχυθεί στις όμορες χώρες- και όχι μόνο- και να προκληθεί εφιαλτικό ντόμινο.

Κινδυνολογικό σενάριο; Καθόλου λένε όσοι παρακολουθούν διαχρονικά τις εξελίξεις στη δυτική βαλκανική και το τοπίο όπως διαμορφώθηκε μετά την κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας και τις αιματηρές συγκρούσεις.

Και εκείνο που τους κάνει να ανησυχούν ακόμα περισσότερο είναι ότι μετά την αποτυχία της Μονγκερίνι, δεν βλέπουν ποιοι και πώς μπορεί να (επανα)φέρουν στον δρόμο της συναίνεσης και της συνεννόησης τις δυο πλευρές.

3 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017

ΥΠΕΞ ΓερμανίαςΓκάμπριελ:

«Το άλυτο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ

εμποδίζει την προσέγγιση με την Ε.Ε.»

Στο πλαίσιο της σημερινής κυβερνητικής ενημέρωσης των δημοσιογράφων ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών, Μάρτιν Σέφερ ανέγνωσε μια δήλωση του υπουργού Εξωτερικών, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ (φωτο) για την πολιτική κατάσταση που επικρατεί στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Ενώ επικρίνει τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Γκιόργκι Ιβάνοφ για την άρνηση του να αναθέσει το σχηματισμό της κυβέρνησης στον ως τώρα αρχηγό της αντιπολίτευσης Ζόραν Ζαέφ, ο κ. Γκάμπριελ καλεί τον πολιτικό κόσμο των Σκοπίων να συμπεριφερθεί με ευθύνη, να μετριάσει τη ρητορική του και να κάνει το παν ώστε να μην προκληθεί ζημιά στις σχέσεις μεταξύ των κοινοτήτων.

Να βρεθεί λύση στο θέμα της ονομασίας

Σε άλλο σημείο της δήλωσης ο κ. Γκάμπριελ εκφράζεται «κατηγορηματικά» υπέρ μιας «περαιτέρω προσέγγισης» της χώρας με την Ε.Ε., ενώ όπως δηλώνει στη συνεχεία, «Αυτό έχει σίγουρα συμβάλει αποφασιστικά στην σημερινή κλιμάκωση της κατάστασης»«λυπούμαστε ιδιαίτερα που το άλυτο θέμα της ονομασίας εμποδίζει εδώ και χρόνια μια μεγαλύτερη πρόοδο» αυτής της διαδικασίας., εκτιμά ο κ. Γκάμπριελ για να συμπεράνει ότι «σε αυτό το ζήτημα θα πρέπει να υπάρξει άμεσα κινητικότητα.»

Στην ερώτηση της Deutsche Welle στο κυβερνητικό μπρίφινγκ αν κατά αυτό τον τρόπο ο Γερμανός υπουργός ασκεί και κριτική στα Ηνωμένα Έθνη για τη στασιμότητα που επικρατεί στο θέμα της ονομασίας, ο Μάρτιν Σέφερ απέφυγε να δώσει μια σαφή απάντηση. «Σαφώς και ο ΟΗΕ καλείται να ασχοληθεί με το ζήτημα» τόνισε ο κ. Σέφερ, «αλλά αυτό δεν αποκλείει την παροχή καλών υπηρεσιών στο παρασκήνιο» από τη γερμανική κυβέρνηση.

Ο Μάρτιν Σέφερ θύμισε τις επανειλημμένες συνομιλίες στο παρελθόν γύρω από αυτό το ζήτημα πού είχε ο απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγερ με τους ομολόγους του στην Αθήνα και στα Σκόπια. «Θα θέλαμε μια καλή λύση», τόνισε, «και θα επιθυμούσαμε πράγματι ο εκπρόσωπος του γερμανικού ΥΠΕΞ να μη χρειάζεται να χρησιμοποιεί, ας πούμε, και τα επόμενα δέκα χρόνια τέτοια «λεκτικά τερατουργήματα» (δηλαδή, Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας) για να αναφερθεί σε μια χώρα». ενώ εξέφρασε κατανόηση για τις διαφορετικές θέσης που τηρούν οι δύο χώρες στο θέμα της ονομασίας, ο κ. Σέφερ επισήμανε πως η Γερμανία δεν μπορεί να κατανοήσει γιατί δεν στάθηκε δυνατόν «τον 21ο αιώνα και μετά από 20 χρόνια να βρεθεί μια κάπως λογική λύση». Όπως τόνισε, «τόσο δύσκολο δεν είναι».

2 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017

«Όχι» του Ιβάνωφ στα αλβανικά κόμματα

Παρατεταμένη αστάθεια στα βόρεια σύνορά μας

ΓΙΑ μία ακόμη φορά, τα Σκόπια αποδεικνύονται φορεύς παρατεταμένης αποσταθεροποιήσεως στα Βαλκάνια, καθώς οι εθνοτικές διαφορές και η διαφαινομένη προσπάθεια της Αλβανίας να θέσει υπό τον έλεγχό της την χώρα αυτή, οδήγησε σε ανατροπή των δεδομένων.

Ο Πρόεδρος της χώρας, Γκεόργκι Ιβάνωφ, ηρνήθη να δώσει εντολή σχηματισμού κυβερνήσεως στον Πρόεδρο του (δευτέρου σε δύναμη) σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, δηλώνοντας ρητώς ότι η συμφωνία του για συνεργασία με τρία αλβανικά κόμματα συνιστά απειλή κατά της χώρας. Τόνισε, μάλιστα, ότι δεν προτίθεται να παραδώσει την χώρα σε ξένα κέντρα, κάνοντας άμεση αναφορά στην Αλβανία, καθώς κατονόμασε την συνεργασία των αλβανικών κομμάτων ως «πλατφόρμα των Τιράνων».

Πρέπει να σημειωθεί ότι αρχικώς ηρνήθη να δώσει εντολή στον Πρόεδρο των Σοσιαλδημοκρατών, Ζόραν Ζάεφ, ζητώντας του την διαβεβαίωση ότι διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία 61 βουλευτών. Όταν όμως ο Ζάεφ παρουσίασε τις υπογραφές 67 βουλευτών, ο Ιβάνωφ του ηρνήθη και πάλι την εντολή, επικαλούμενος ευθέως πλέον την αλβανική απειλή. Αναφερόμενος, δε, σε αυτή την συνεργασία, υπεγράμμισε ότι αυτή διαμορφώθηκε βάσει αποφάσεων που ελήφθησαν εκτός Σκοπιών.

Ή εξέλιξις αυτή απομακρύνει το ενδεχόμενο να επεκταθεί και στα ελληνοσκοπιανά σύνορα ο έλεγχος της Αλβανίας, που σημαίνει, κατ’ επέκταση, τουρκική επιρροή, μια και το καθεστώς του Έντι Ράμα έχει συσφίξει τις σχέσεις του με την Άγκυρα, η οποία καθοδηγεί σε μεγάλο βαθμό τον μεγαλοϊδεατισμό του εις βάρος της Ελλάδος.

Πάντως. όσον αφορά στην Ελλάδα, είτε η «πλατφόρμα των Τιράνων» είτε το προϋπάρχον καθεστώς Γκρούεφσκι πρέπει να θεωρούνται εξ ίσου αδιάλλακτα. Θα ήταν αφελές να περιμένουμε οποιαδήποτε υποχώρηση στο θέμα τής ονομασίας. Με τα νέα δεδομένα όμως εισάγονται και οι αστάθμητοι παράγοντες μιας παρατεταμένης ασταθείας. Ή προοπτική αυτή ανησυχεί ιδιαιτέρως τον διεθνή παράγοντα. Όπως προκύπτει από τις ανακοινώσεις του Σταίητ Ντηπάρτμεντ και των εμπλεκομένων διεθνών οργανισμών, δηλαδή του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, η προοπτική σχηματισμού κυβερνήσεως από τον Ζάεφ με τα αλβανικά κόμματα είχε γίνει ευμενώς δεκτή, και ήδη απευθύνοντο μηνύματα προς τον Γκρούεφσκι να την στηρίξει. Η χθεσινή εξέλιξις ανατρέπει όλη αυτή την προσέγγιση, καθώς πλέον το επικρατέστερο σενάριο είναι να οδηγηθούν τα Σκόπια και πάλι σε εκλογές, με πολύ αβέβαιες προοπτικές.

Μία αμερικανική ή ευρωπαϊκή παρέμβασις μπορεί να επικεντρωθεί στην δημιουργία συνασπισμού από τον Ζάεφ και τον Γκρούεφσκι, κάτι που και πάλι εγκυμονεί κινδύνους για έκρηξη αδιαλλαξίας εις βάρος της Ελλάδος. Και τούτο διότι ή εμμονή στο θέμα της ονομασίας είναι το μόνο κοινό σημείο ανάμεσα στα δύο μεγάλα σκοπιανά κόμματα.

Υπάρχει, παραλλήλως, ο κίνδυνος σε εφαρμογή μιας κοντόφθαλμης αντιλήψεως περί «σταθερότητος» να δεχθεί η Ελλάς «συστάσεις» των εταίρων και συμμάχων στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, να συμβάλουμε και εμείς στην αποτροπή της ασταθείας. Να φανούμε δηλαδή και πάλι υποχωρητικοί.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 2 Μαρτίου 2017