21 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012
Γιατί (ξαφνικά) η Κομισιόν
θέλει διαπραγμάτευση
για το όνομα των
Σκοπίων
Έντονος προβληματισμός για τις εξελίξεις στο θέμα των
Σκοπίων επικρατεί στην ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών, αλλά και συνολικά στην
κυβέρνηση, από το γεγονός ότι η Κομισιόν έχει εκφράσει την πρόθεσή της να
εισέλθει στον πυρήνα της διαπραγμάτευσης για την ονομασία, κάτι που εκφεύγει από τις αρμοδιότητές της. Την ίδια στιγμή τα
κόμματα στα Σκόπια απορρίπτουν το προταθέν εκ μέρους της Ελλάδας Μνημόνιο
Κατανόησης.
Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε φέτος για τέταρτη
συνεχή χρονιά να δοθεί ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων στην πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ). Στην Έκθεση Προόδου που παρουσίασε την προηγούμενη
εβδομάδα κατεβλήθη κάθε δυνατή προσπάθεια να προβληθεί το… μεταρρυθμιστικό έργο
της κυβέρνησης του Νίκολα Γκρούεφσκι.
Ωστόσο, η Αθήνα δεν θα πρέπει να ανησυχεί για αυτό, αλλά για
την πρόθεση της Κομισιόν να εισέλθει στον πυρήνα της διαπραγμάτευσης για την
ονομασία, κάτι που εκφεύγει από τις αρμοδιότητές της. Μπορεί στον Τύπο να
κυριάρχησε η αναφορά στο επίθετο «μακεδονικός», το μυστικό όμως κρύβεται αλλού
και συγκεκριμένα στην παρακάτω παράγραφο:
«Μία απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για έναρξη ενταξιακών
διαπραγματεύσεων θα συνεισέφερε στη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την
εξεύρεση λύσης. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή είναι έτοιμη να παρουσιάσει
χωρίς καθυστέρηση μία πρόταση για ένα διαπραγματευτικό πλαίσιο, το οποίο επίσης
θα λαμβάνει υπόψη την ανάγκη να λυθεί το θέμα του ονόματος σε πρώιμο στάδιο των
ενταξιακών διαπραγματεύσεων» τονίζεται χαρακτηριστικά.
Ο επίτροπος με αρμοδιότητα τη διεύρυνση Στέφαν Φούλε είχε καταστήσει σαφές ήδη από την επίσκεψή του
στην Αθήνα και στη συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Αβραμόπουλο
ότι θα τηρήσει σκληρή στάση κατά την κατάθεση της έκθεσής του. Στη Βασιλίσσης
Σοφίας τόσο ο κ. Αβραμόπουλος όσο και οι στενοί συνεργάτες του ήταν ενήμεροι
εδώ και καιρό ότι οι πιέσεις στο Σκοπιανό θα αυξηθούν όχι μόνο από την πλευρά των
Αμερικανών (κινήσεις γίνονται, προς το παρόν όμως πολύ διακριτικά) αλλά και από
τους Ευρωπαίους.
Το περιβάλλον που είχε δημιουργηθεί οδήγησε, σύμφωνα με
ασφαλείς εκτιμήσεις, στην κίνηση για την κατάθεση του Μνημονίου Κατανόησης.
Σκοπός ήταν να υπάρξει κινητικότητα και η Αθήνα να δείξει εποικοδομητική
διάθεση σε ένα ζήτημα που πλήττει την αξιοπιστία της στα Βαλκάνια, εν όψει της
ευρωπαϊκής προεδρίας του 2014 (όπου η Αθήνα έχει να ασχοληθεί και με την
αμφιβόλου αξίας «Ατζέντα 2014» για τα Δυτικά Βαλκάνια).
Αυτό όμως δεν απέτρεψε την Επιτροπή. Διπλωματικοί κύκλοι
αναρωτιούνται τι ακριβώς δουλειά έχει η Κομισιόν να υπεισέρχεται στο
ονοματολογικό, με τον κ. Φούλε να σχεδιάζει τον Δεκέμβριο να καταθέσει το δικό
του πλαίσιο για την επίλυση του ονοματολογικού, παράλληλα με τις ενταξιακές
συνομιλίες.
Επιπλέον, στην Έκθεση
Προόδου η Επιτροπή κάνει σαφή αναφορά στην παραβίαση από την Ελλάδα της
Ενδιάμεσης Συμφωνίας, όπως απεφάνθη το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Οι
αξιωματούχοι της Κομισιόν θεωρούν ότι, από τη στιγμή που η έκθεση κάνει
καταγραφή όλων των γεγονότων του προηγούμενου έτους, η απόφαση της Χάγης δεν θα
μπορούσε να μη συμπεριληφθεί. Ωστόσο, κοινοτικές πηγές σημειώνουν ότι η Αθήνα
θα έπρεπε να επιμείνει περισσότερο στο αν θα έπρεπε να υπάρχει αυτή η αναφορά και,
εφόσον δεν γινόταν να αποφευχθεί αυτό, στον τρόπο διατύπωσής της.
Ενοχλημένο το ΥΠΕΞ
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Γρ. Δελαβέκουρας τόνισε πρόσφατα ότι «η Ελλάδα κάνει τη δική
της αξιολόγηση για την πρόοδο της ΠΓΔΜ. Δεν έχει σχέση με την αξιολόγηση που
κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ελλάδα θα τοποθετηθεί ξεκάθαρα στο Συμβούλιο
του Δεκεμβρίου. Σε κάθε περίπτωση ξαναλέω», πρόσθεσε, «για να είναι απολύτως
σαφές, ότι οι αποφάσεις γι' αυτά τα ζητήματα είναι αρμοδιότητα των κρατών-μελών
και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
και οι αποφάσεις του Συμβουλίου θα πρέπει να γίνονται σεβαστές». Η σκληρή
γλώσσα του εκπροσώπου καταδεικνύει τη σαφή ενόχληση της Αθήνας για τη στάση της
Επιτροπής και το περιεχόμενο της έκθεσης.
Η εσωτερική σύγκρουση
στην ΠΓΔΜ
και η απόρριψη του Μνημονίου Κατανόησης
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με πληροφορίες, οι αρμόδιες υπηρεσίες
του υπουργείου Εξωτερικών έχουν καταθέσει εδώ και αρκετό καιρό στην πολιτική
ηγεσία συγκεκριμένες προτάσεις, ώστε η Αθήνα να βγει μπροστά στο Σκοπιανό. Και
τούτο διότι, παρά το τείχος που ύψωσε η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι
Κλίντον στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Σικάγο ώστε να μην τεθεί το
ζήτημα της ένταξης των Σκοπίων με την προσωρινή ονομασία, αυτό δεν σημαίνει ότι
κάτι τέτοιο θα επαναληφθεί. Άλλωστε η ζημιά στην Ελλάδα μπορεί να συμβεί ακόμη
και σε μία απλή συνεδρίαση του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου, όχι μόνο σε Σύνοδο
Κορυφής της Συμμαχίας.
Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης έχει αρχίσει να
συζητείται ολοένα και περισσότερο σε ευρωπαϊκούς και κοινοτικούς κύκλους. Αυτό
συμβαίνει ιδιαίτερα στη Γερμανία όπου ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο είναι
υψηλός. Επιπλέον, με τα Σκόπια να εξετάζουν και νέα προσφυγή στη Χάγη (σύμφωνα
με εκτενή δημοσιεύματα του Τύπου της χώρας), δεν είναι λίγοι όσοι στην Ελλάδα
πιστεύουν ότι η Ενδιάμεση Συμφωνία αποτελεί πλέον τροχοπέδη στην άσκηση
αποτελεσματικής διπλωματίας στο Σκοπιανό. Ακόμη και το ενδεχόμενο καταγγελίας
της Ενδιάμεσης Συμφωνίας συζητείται σε ορισμένους κύκλους, στην περίπτωση που η
ΠΓΔΜ επιμείνει στην αδιάλλακτη στάση της παρά τις απόπειρες της Αθήνας να
βρεθεί διέξοδος.
Την ίδια στιγμή, το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, η
Σοσιαλδημοκρατική Ένωση» του Μπράνκο Τσερβένκοφσκι, θεωρεί ότι το προταθέν εκ
μέρους της Ελλάδας Μνημόνιο Κατανόησης, υπό τη μορφή με την οποία προτάθηκε,
είναι «μη αποδεκτό και πρέπει να απορριφθεί άμεσα».
Πριν από λίγες ημέρες ο γ. γ. του SDSM Αντρέι Πέτροφ
ανέφερε ότι ενδεχόμενη υπογραφή ενός τέτοιου μνημονίου θα επιφέρει
ανεπανόρθωτες ζημίες στα εθνικά συμφέροντα της ΠΓΔΜ, διότι, όπως είπε, με το
προτεινόμενο μνημόνιο περιχαρακώνεται και περιορίζεται το πλαίσιο εντός του
οποίου θα διεξάγονται ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις στο μέλλον, «κάτι που δεν
είναι προς το συμφέρον» της ΠΓΔΜ.
Το SDSM
κάλεσε τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ Νίκολα Γκρούεφσκι να εκφράσει δημόσια τη θέση
του επί του περιεχομένου του μνημονίου και παράλληλα να εξηγήσει τι ακριβώς
συνεπάγεται η πρόταση του κοινοτικού Επιτρόπου Στέφαν Φούλε για έναρξη
ενταξιακών διαπραγματεύσεων Ε.Ε. - ΠΓΔΜ, με παράλληλη αναζήτηση λύσης στο
ζήτημα του ονόματος και, συνεπώς, επίσπευση της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων
με την Ελλάδα.
Άμεση υπήρξε η αντίδραση του κυβερνώντος κόμματος VMRO-DPMNE του Νίκολα Γκρούεφσκι, το οποίο
ανέφερε ότι οι απόψεις που εξέφρασε το κόμμα του κ. Τσερβένκοφσκι «συνιστούν
αισχρή προσπάθεια του SDSM
να οικοδομήσει θέση, με μοχλό την οποία, σε περίπτωση που η Ελλάδα ασκήσει εκ
νέου βέτο στη διαδικασία ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης της Δημοκρατίας της Μακεδονίας
τον Δεκέμβριο, το SDSM
να μπορεί και πάλι να καταγγείλει γι' αυτό τον Νίκολα Γκρούεφσκι και το VMRO-DPMNE».
Πολιτικοί αναλυτές στα Σκόπια έχουν σημειώσει ότι το
κεντροαριστερό κόμμα του Μπράνκο Τσερβένκοφσκι το τελευταίο διάστημα ρέπει προς
όλο και περισσότερο λαϊκιστικές και εθνικιστικές τοποθετήσεις, τόσο σχετικά με
το ζήτημα της ονομασίας όσο και σχετικά με τις εύθραυστες σχέσεις στη χώρα
μεταξύ Σλαβομακεδόνων και Αλβανών, σε μία προσπάθεια να ανταγωνιστεί το κόμμα
του Γκρούεφσκι και να αντλήσει εκλογική πελατεία.
ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Ο υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Αβραμόπουλος
με τον επίτροπο, αρμόδιο για τη διεύρυνση, Στέφαν Φούλε.
Μακάριος Β. Λαζαρίδης
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα «κυριακάτικη
δημοκρατία», 21 Οκτωβρίου 2012