23 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Αρχαίο όρυγμα και τεχνητή επίχωση

το νέο «καυτό» σημείο της Αμφίπολης

«Ακτινογραφία» στη γεωφυσική  διασκόπηση και πού εντοπίζεται το ενδιαφέρον των ερευνητών

Δίπλα από τον τέταρτο χώρο του ταφικού μνημείου Καστά εντοπίστηκε, όπως όλα δείχνουν, καίριο σημείο ενδιαφέροντος για την αρχαιολογική σκαπάνη.

Η γεωφυσική διασκόπηση και η γεωλογική χαρτογράφηση του λόφου Καστά στην Αμφίπολη επιβεβαίωσε επισήμως ότι υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη και άλλων κατασκευών πέραν του ταφικού μνημείου που έχει ανασκαφεί. Όπως άλλωστε επισημαίνεται σε επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, εντοπίστηκαν σημεία τα οποία «χρήζουν ανασκαφικής διερεύνησης».

Από μια πρώτη προσέγγιση των στοιχείων που προέκυψαν από τη γεωφυσική διασκόπηση, φαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι λίγο μακρύτερα (στα βορειοανατολικά) από το τέλος της ανασκαφής του τέταρτου χώρου του ταφικού μνημείου υπάρχει αρχαίο όρυγμα και τεχνητή επίχωση. Αν και δεν είναι σαφές σε τι βάθος εκτείνεται το όρυγμα, είναι προφανές ότι αποτελεί «καυτό» σημείο αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, κάτι πάντως που θα το εκτιμήσουν οι ανασκαφείς και θα το αποκαλύψει η αρχαιολογική σκαπάνη.

Ιδαίτερη σημασία φαίνεται ότι έχει, με βάση τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, ότι μέσα στον λόφο Καστά το «σημείο ενδιαφέροντος» εντοπίζεται στα βορειοανατολικά της θόλου του ταφικού μνημείου (σχηματικά λίγο πιο ανατολικά από το τέλος της ανασκαφής στον τέταρτο χώρο). Εκεί υπάρχει ένδειξη για ανθρωπογενή δομή, καθώς το σημείο βρίσκεται εντός τεχνητού ορύγματος και όχι σε φυσικό σχηματισμό του λόφου. Και αυτό σε αντίθεση με άλλα σημεία στο βόρειο τμήμα της θόλου του μνημείου, όπου, αν και καταγράφηκαν ανωμαλίες με τις υψηλές τιμές αντίστασης, δεν αξιολογούνται επειδή είναι μέσα στους φυσικούς σχηματισμούς.

Είναι άλλωστε ενδεικτικό πώς «κατέπεσε» η πρώτη εντύπωση που είχε διαμορφωθεί για μια άλλη περίπτωση βόρεια της θόλου όταν οι ειδικοί διερεύνησαν περαιτέρω το σημείο όπου εντοπίστηκαν αντιστατικές δομές. Η αφαίρεση των χωμάτων αποκάλυψε ότι η υπεδάφια δομή που απεικονίστηκε με τις ηλεκτρικές τομογραφίες ήταν φακός άμμου, δηλαδή φυσικός σχηματισμός.

Αξίζει να επισημανθεί ως προς τη διαδικασία της γεωφυσικής διασκόπησης ότι το ηλεκτρικό ρεύμα εισάγεται μέσα στο έδαφος και χαρτογραφείται η κατανομή της ειδικής ηλεκτρικής αντίστασης, η οποία παρουσιάζει ανομοιογένειες όταν «συναντά» ανθρωπογενείς δομές.

Από τα τέσσερα «σημεία ενδιαφέροντος», όπως καταγράφηκαν από την ερευνητική ομάδα, στα βόρεια της θόλου του ταφικού μνημείου, το «σημείο 4», όπως αποτυπώνεται στην απεικόνιση που παρουσίασε το ΥΠΠΟ, βρίσκεται ξεκάθαρα εντός της αρχαίας επίχωσης που έχει γίνει τεχνητά στον λόφο Καστά...

Πάντως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Γρηγόρη Τσόκα, διευθυντή του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής ΑΠΘ, εστίασε στη δημιουργία μοντέλου του εδάφους της εποχής, όπως ήταν πριν από την παρέμβαση για την ανέγερση της θόλου. Οι πρόσφατες αποχωματώσεις και τα προγενέστερα σκάμματα, όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, προσέφεραν χώρο παρατηρήσεων για «απτές και αδιαμφισβήτητες αποδείξεις της θέσεως και των χαρακτηριστικών των γεωλογικών σχηματισμών». Με άλλα λόγια κατέστη δυνατό να διερευνηθεί ποιο τμήμα του τύμβου είναι φυσικός λόφος και ποιο αποτελεί τεχνητή επίχωση.

Η έρευνα επιβεβαίωσε, όπως τονίζεται από την επιστημονική ομάδα, ότι το μεγαλύτερο τμήμα του λόφου Καστά είναι φυσικό, ενώ η ανθρωπογενής επίχωση συνιστά σχετικά μικρό τμήμα.

Στηφωτογραφία στιγμιότυπο από την αποκάλυψη μαρμάρινων βάθρων πάνω στα οποία πατούν οι Καρυάτιδες

ΠΗΓΗ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΠΙΤΣΙΚΑ, vima.gr

19 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014

ΑΜΦΙΠΟΛΗ:

Ενδείξεις για ύπαρξη και άλλων

κατασκευών στο Λόφο Καστά

Η γεωφυσική διασκόπηση έδειξε «σημεία» αρχαιολογικού ενδιαφέροντος

Της ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ ΜΠΙΤΣΙΚΑ

Νέα δεδομένα σχετικά με όσα κρύβει μέσα του ο τύμβος της Αμφίπολης, αποκαλύπτει το «σκανάρισμα» του λόφου Καστά αλλά και στοιχεία «ταυτότητας» του σκελετικού υλικού, ως προς την ηλικία και το φύλο του νεκρού. Ενδείξεις ότι υπάρχουν και άλλοι χώροι (κατασκευές), εντός του Τύμβου, πέραν του ταφικού μνημείου που έχει ήδη ανασκαφεί από την αρχαιολόγο κυρία Κατερίνα Περιστέρη, προέκυψαν μέσω της γεωφυσικής διασκόπησης .

Οι ανασκαφείς έχουν πλέον στα χέρια τους τα πρώτα στοιχεία από το επιστημονικό «εργαλείο» της γεωηλεκτρικής διασκόπησης, που, με ειδικές αναλύσεις, μπορεί να διαμορφώσει έναν χάρτη με την κάτοψη πιθανών αρχαιολογικών καταλοίπων που βρίσκονται στο υπέδαφος. Εχουν εντοπισθεί «σημεία» στο Λόφο Καστά που θα διερευνηθούν από την ανασκαφική ομάδα, η οποία θα επιλέξει , εν καιρώ, πού θα κάνει τομές για την αποκάλυψη νέων ευρημάτων.

Παράλληλα, έχει ήδη ανατεθεί σε έλληνες επιστήμονες η ανθρωπολογική εξέταση των οστών, που βρέθηκαν στον κιβωτιόσχημο τάφο-θήκη, εντός και εκτός του ταφικού ορύγματος στον τέταρτο χώρο του ταφικού μνημείου. Οι ειδικοί θα δώσουν απαντήσεις για το φύλο και την ηλικία του νεκρού ατόμου, αν και είναι απορίας άξιον πώς εδώ και τόσο καιρό δεν έχει προσδιοριστεί τουλάχιστον αν πρόκειται για άνδρα ή γυναίκα. Η επίσημη εξήγηση ως προς τη διαπίστωση του φύλου, είναι ότι αν και υπάρχει το μεγαλύτερο μέρος του σκελετικού υλικού, η λεκάνη η οποία θα μπορούσε να δώσει στοιχεία για άμεσο προσδιορισμό του, είναι διαμελισμένη.

Πάντως, τα πρώτα αποτελέσματα από την γεωφυσική διασκόπηση που διενήργησε ο καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, κ. Γρηγόρης Τσόκας, δίνουν στοιχεία για ενδεχόμενη ύπαρξη ανθρωπογενών δομών εντός του Λόφου Καστά, με εντοπισμό «σημείων», αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.

Φαίνεται να επιβεβαιώνεται η εκτίμηση της ανασκαφικής ομάδας ότι η αρχαιολογική σκαπάνη στον Τύμβο της Αμφίπολης, με τον περίβολο των 497 μέτρων, έχει ακόμα πολλά να φέρει στο φως. Αλλωστε, οι ανασκαφείς έχουν επισημάνει ότι πρόκειται για ταφικό συγκρότημα και θεωρείται πιθανότατη η ύπαρξη και άλλων κατασκευών .

Ο Τύμβος κρύβει κι άλλα μυστικά εντός του. Ο κ. Τσόκας και η επιστημονική του ομάδα, έχοντας μεγάλη εμπειρία στη γεωηλεκτρική τομογραφία, μία από τις πιο προηγμένες τεχνικές γεωφυσικής διασκόπησης, δίνει εργαλεία στους ανασκαφείς ώστε η αρχαιολογική σκαπάνη, σε επόμενη ανασκαφική φάση, να μην προχωρά στα «τυφλά».

Επιχειρείται, μέσω ανάλυσης ειδικών «σημάτων», η καταγραφή του περιγράμματος των ανθρωπογενών δομών που εκτιμάται ότι υπάρχουν μέσα στον λόφο Καστά. Τα αποτελέσματα, με βάση και τα υπάρχοντα στοιχεία της ανασκαφικής έρευνας, θα αξιοποιηθούν από την αρχαιολόγο κυρία Κατερίνα Περιστέρη και τον αρχιτέκτονα κ. Μιχάλη Λεφαντζή, στο εν εξελίξει ανασκαφικό τους έργο. Τα επόμενα βήματά τους θα καθορισθούν σε κάποιο βαθμό από το «σκανάρισμα» του λόφου, υπό το φως των νέων δεδομένων, ώστε να διερευνηθεί τι άλλο υπάρχει στο εσωτερικό του.

ΠΗΓΗ: tovima.gr

17 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ: ΕΠΙΛΥΣΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΟΡΟΣ ΓΙΑ ΕΝΤΑΞΗ

Καθαρό μήνυμα σε Σκόπια από Ε.Ε.

Η αναγνώριση της Κύπρου, οι σχέσεις καλής γειτονίας, ο σεβασμός των κυριαρχικών δικαιωμάτων, αλλά και του κράτους δικαίου είναι οι βασικές προϋποθέσεις που θέτουν οι χώρες της Ε.Ε στην Τουρκία για την έξοδο από το σημερινό τέλμα της ενταξιακής της πορείας.

Παράλληλα, για μια ακόμη φορά τα Σκόπια έλαβαν χθες το μήνυμα ότι η έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. περνάει μέσα από την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας με την Ελλάδα.

Αυτά είναι τα βασικά σημεία που προκύπτουν από τα συμπεράσματα των ετήσιων εκθέσεων προόδου για τις υποψήφιες χώρες, που υιοθέτησε χθες το Συμβούλιο Υπουργών Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε.

Σχετικά με την ΠΓΔΜ, στα συμπεράσματα του το Συμβούλιο συμφωνεί σε μεγάλο βαθμό με την αξιολόγηση της Κομισιόν, σύμφωνα με την οποία καλύπτονται με ικανοποιητικό τρόπο τα πολιτικά κριτήρια. Λαμβάνει επίσης υπόψη την εισήγηση για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ε.Ε. με την ΠΓΔΜ.

Επί της ουσίας, το Συμβούλιο Υπουργών θα επανεξετάσει εντός του 2015 το θέμα ενδεχόμενης έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ με βάση μια επικαιροποίηση της παρούσας αξιολόγησης της Κομισιόν, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και συγκεκριμένες δράσεις που θα αναληφθούν για την προώθηση των σχέσεων καλής γειτονίας και την αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ζήτημα της ονομασίας. ■

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ, 17 Δεκεμβρίου 2014

8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Η πύλη των Καρυατίδων σε

χρωματιστή αναπαράσταση

Μαγεύει για... τελευταία φορά η πλήρης έγχρωμη αναπαράσταση της πύλης των Καρυατίδων της Αμφίπολης δια χειρός Γεράσιμου Γερολυμάτου, του καλλιτέχνη που παρουσίασε αρκετές φορές εντυπωσιακά σχέδια και απεικονίσεις από όλη την πορεία της ανασκαφής.

Ο κ. Γερολυμάτος, στο blog του peritexnisologos.blogspot.gr, παρουσίασε την ολοκληρωμένη έγχρωμη αναπαράσταση της πύλης των Καρυατίδων με τα επιβλητικά γλυπτά και στο βάθος το μαγευτικό ψηφιδωτό. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης σημειώνει ότι, όπως και με τις ανασκαφές, έτσι και ο ίδιος ολοκληρώνει τη δική του πορεία με τη δημοσίευση της δεύτερης κατά σειρά έγχρωμης αναπαράστασης.

Σημειωτέον ότι ο κ. Γερολυμάτος, σε ένα διάστημα τριών μηνών, δημιούργησε με το χέρι τέσσερα γραμμικά σχέδια του Τύμβου και τρεις μεγάλες αναπαραστάσεις, μια σχεδιαστική και δύο έγχρωμες, διαστάσεων 64Χ53.

Γράφει ο Γεράσιμος Γερολυμάτος στο blog του:

«Με τη σημερινή δημοσίευση της δεύτερης κατά σειρά έγχρωμης αναπαράστασης, κλείνει και ένα χρονικό διάστημα τριών μηνών καθημερινής εργασίας. Τόσο χρειάστηκε, προκειμένου να δημιουργήσω με το χέρι τέσσερα γραμμικά σχέδια του Τύμβου και τρεις μεγάλες αναπαραστάσεις, μια σχεδιαστική και δύο έγχρωμες, διαστάσεων 64Χ53. Η μια από τις έγχρωμες αποτυπώνει τα λίγα διασωθέντα χρώματα, ενώ η δεύτερη είναι πλήρης, αν και υποθετική, με βάση κάποιες λογικές και πιθανές εκτιμήσεις και λαμβάνοντας υπόψιν την κοινή παράδοση της περιοχής στην διακόσμηση των μακεδονικών τάφων. Στον χρόνο αυτό περιλαμβάνονται επίσης η διαρκής ενημέρωση για τα ευρήματα, η έρευνα και οι συνεχείς διορθώσεις και επικαιροποιήσεις, καθώς τα έργα ήταν «ζωντανά», υπό διαρκή εξέλιξη και γίνονταν παράλληλα με την ανασκαφή. Για εμένα, ήταν μια δημιουργική και ευχάριστη περιπέτεια.

Κάπως έτσι φαντάστηκα, λοιπόν, πως θα έπρεπε να ήταν στις ημέρες της λάμψης του το μνημείο. Κάποιες διαφορές στις λεπτομέρειες εδώ και εκεί, δεν έχουν σημασία και ούτε είναι σε θέση να αφαιρέσουν ένα ελάχιστο, από την πραγματική πολυτέλεια και το μεγαλείο του τάφου. Του τάφου, ποίου άραγε;; Ενός «Αμφιπολίτη», ενός «στρατηγού», ή κάποιου που τα οστά του πετάχτηκαν σε ένα πώρινο κιβούρι; Προσπάθησα, αν όπως λένε, ότι μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις, να δημιουργήσω εικόνες που καθιστούν κατανοητή στον απλό αναγνώστη τη μεγάλη αξία αυτής της ιστορικής ανακάλυψης. Να μπορέσει να αντιληφθεί τη μορφή και το ύφος της και ίσως να απαντήσει από μόνος του στο παραπάνω ερώτημα.

Σκεπτόμουν να γράψω ένα ξεχωριστό άρθρο, όπου θα αναλύω περισσότερο τις επιλογές μου σχετικά με τη δημοσιευόμενη αναπαράσταση, αλλά επιφυλάσσομαι να το κάνω προσεχώς σε μια νέα ανάρτηση. Σήμερα επέλεξα να δημοσιεύσω το παρακάτω άρθρο μου, που συνόδευε την έγχρωμη αναπαράσταση στην χθεσινή πρώτη δημοσίευση της σε παγκόσμια αποκλειστικότητα από το διεθνές ιστολόγιο «Ancient Origins», που ασχολείται με θέματα αρχαιολογίας και έχει εκατομμύρια αναγνώστες. Το είχα υποσχεθεί ήδη από τον Σεπτέμβριο, όταν η διευθύντρια του ιστολογίου είχε επικοινωνήσει ζητώντας συνεργασία με κάποιο άρθρο μου. Την ευχαριστώ πολύ για την δυνατότητα που μου πρόσφερε, ώστε να κάνω γνωστή σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό, τη μεγάλη αξία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και του Τύμβου της Αμφίπολης. Για τον λόγο αυτό, το κείμενο έχει άλλον τίτλο και ένα κάπως διαφορετικό ύφος, καθώς απευθύνεται σε ένα διεθνές κοινό».

ΠΗΓΗ: iefimerida.gr 

4 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Επίτροπος Χαν: Θα βοηθήσω

για λύση στο όνομα της ΠΓΔΜ

Την πρόθεσή του να αξιοποιήσει τις καλές του σχέσεις με την Ελλάδα για την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας της ΠΓΔΜ εκφράζει σε συνέντευξή του στον ειδησεογραφικό ιστότοπο ΕurActiv o επίτροπος διεύρυνσης Γιοχάνες Χαν, ο οποίος σημειώνει ότι ύστερα από 19 χρόνια άκαρπων διαπραγματεύσεων πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένα βήματα για την επίλυση της διαφοράς, που εμποδίζει σημαντικά τις ενταξιακές προοπτικές μίας από τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες.

Ως επίτροπος περιφερειακής πολιτικής κατά την προηγούμενη θητεία της Κομισιόν ο Γιοχάνες Χαν ανέφερε ότι η σχέση του με την Ελλάδα ήταν πράγματι στενή, καθώς επρόκειτο για τη χώρα με τα σημαντικότερα προβλήματα την οποία επισκεπτόταν συχνά για να παρακολουθήσει την εφαρμογή του προγράμματος μεταρρυθμίσεων.

Ο επίτροπος Χαν θα επισκεφθεί τα Σκόπια τον Ιανουάριο προκειμένου να συναντηθεί με τους αρχηγούς των πολιτικών παρατάξεων της χώρας, όπως δήλωσε ο ίδιος, κατά την συνάντηση που είχε σήμερα με τον αντιπρόεδρο της ΠΓΔΜ Φατμίρ Μπεσίμι.

Πρόσθεσε ότι με τον κ.Μπεσίμι συζητήθηκαν θέματα όπως η οικονομία της ΠΓΔΜ και το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού, το κράτος δικαίου, η διαφάνεια και η καταπολέμηση της διαφθοράς.

Ο επίτροπος κάλεσε την αξιωματική αντιπολίτευση στην ΠΓΔΜ να στηρίξει το κοινοβούλιο και κάλεσε τα πολιτικά κόμματα να κάνουν διάλογο “εντός και όχι εκτός”, όπως χαρακτηριστικά είπε.

ΠΗΓΗ: ethnos.gr

3 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Νέα πρόκληση από τις ΗΠΑ

με την ονομασία της ΠΓΔΜ!

Σε μια έκφραση αντίδρασης προς την αμερικανική κυβέρνηση, για τη χρήση της «συνταγματικής» ονομασίας της ΠΓΔΜ στη Διάσκεψη των χωρών που συγκροτούν το μέτωπο κατά του Ισλαμικού Κράτους, ο Ευ. Βενιζέλος δεν έλαβε μέρος στη σύνοδο (και η Ελλάδα εκπροσωπήθηκε από τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο στο ΝΑΤΟ, πρέσβη κ. Διάμεση).

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών επίσης απευθύνθηκε με επιστολή του προς τον Αμερικανό ομόλογό του Τζον Κέρι.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, μολονότι στη σύνθεση των χωρών που μετέχουν στη Διάσκεψη η ΠΓΔΜ αναφέρεται με την προσωρινή της ονομασία, στην Κοινή Δήλωση της συνόδου, η υπογραφή της έγινε με τη «συνταγματική» της ονομασία.

Στην ανακοίνωση, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, επισημαίνεται ότι το ατόπημα αυτό έγινε, μολονότι είχαν προηγηθεί «πυκνές επαφές και διαβήματα».

Παρόλα αυτά, υπογραμμίζεται, «οι Ηνωμένες Πολιτείες που συγκάλεσαν τη Σύνοδο, δεν τήρησαν τους κανόνες και την πρακτική του ΟΗΕ».

Ως αποτέλεσμα, η Ελλάδα κατέθεσε σχετική δήλωση, παραπέμποντας στις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και υπενθυμίζοντας ότι η χώρα αναγνωρίζει την ΠΓΔΜ με την προσωρινή της ονομασία, ενώ επίσης ο κ. Βενιζέλος απευθύνθηκε γραπτά στον Τζον Κέρι.

ΠΗΓΗ: real.gr

3 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014

ΑΜΦΙΠΟΛΗ:

Νέα φωτογραφία του σκελετού

Όπως αντίκρισαν τα οστά οι ανασκαφείς μέσα στο χώμα

Για πρώτη φορά δόθηκαν φωτογραφίες του σκελετού της Αμφίπολης, κατά την παρουσίαση της επικεφαλής της ανασκαφής Κατερίνας Περιστέρη.

Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν από τους ανασκαφείς και παρουσιάζουν τα οστά όπως βρέθηκαν, μέσα στο χώμα, στον υπόγειο θάλαμο του Τύμβου Καστά, καθώς για λόγους ασφαλείας των ίδιων των οστών, έχουν μεταφερθεί στο εργαστήριο μαζί με το χώμα στο οποίο βρέθηκαν.

Στη φωτογραφία φαίνονται τμήματα των οστών που εξέχουν από το έδαφος, ενώ ο σκελετός δεν είναι «απείραχτος», καθώς όπως εξήγησαν οι αρμόδιοι, οι τυμβωρύχοι είχαν επέμβει ακόμα και εκεί.

Όπως αναφέρθηκε κατά την παρουσίαση του Σαββάτου, έχουν βρεθεί το κρανίο, η γνάθος, οστά των χεριών και των ποδιών, καθώς και τα οστά της λεκάνης που όμως είναι θρυμματισμένα.

ΠΗΓΗ: protothema.gr

                                                        *********************************

Στο «φως» νέες παραστάσεις

στα «επιστύλια» του τάφου

Στο φως ήρθαν με τις εργασίες συντήρησης παραστάσεις στα μαρμάρινα τμήματα των "επιστυλίων". Ορισμένες από αυτές απεικονίζουν ένα ζώο που είναι πιθανόν ταύρος καθώς και δύο μορφές εν κινήσει, μία γυναικεία και μία ανδρική. Μάλιστα μπορεί κανείς να διακρίνει δεξιά της γυναικείας και αριστερά της ανδρικής μορφής φτερωτές μορφές ενώ τα χρώματα του κόκκινου, του μπλε και της ώχρας έχουν αφήσει εμφανή ίχνη.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού:

«Καθώς προχωρούν οι εργασίες συντήρησης στα επτά μαρμάρινα τμήματα των “επιστυλίων” -ανήκουν στον τρίτο και πιο περίτεχνο χώρο του ταφικού μνημείου, στο λόφο Καστά- αποκαλύπτονται, σταδιακά, παραστάσεις. Διευκρινίζεται ότι η θέση των μαρμάρινων μελών, τα οποία αποτελούν τμήμα θριγκού, φέρουν γραπτό διάκοσμο. Ήσαν τοποθετημένα πάνω από τους ορθοστάτες των τοίχων και κάτω από τις μαρμάρινες δοκούς της οροφής, οι οποίες, όπως έχει ανακοινωθεί, φέρουν, επίσης, γραπτό διάκοσμο, ήτοι μίμηση φατνωμάτων, με εγγεγραμμένους ρόδακες.

Στο ένα από τα τμήματα των “επιστυλίων”, κατά την πρώτη φάση των εργασιών συντήρησης, η οποία βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, διακρίνονται στο κέντρο ζώο, πιθανόν ταύρος και εκατέρωθεν δύο μορφές, εν κινήσει, γυναικεία και ανδρική Δεξιά της γυναικείας και αριστερά της ανδρικής διακρίνονται υδρίες και φτερωτές μορφές. Η δεξιά φτερωτή μορφή κατευθύνεται προς ένα τριποδικό λέβητα. Σε πολλά σημεία της παράστασης, όπως στο ένδυμα και στην κεφαλή της γυναικείας μορφής, στο ένδυμα της ανδρικής και της φτερωτής μορφής και στον τρίποδα, είναι εμφανή ίχνη από χρώματα κόκκινο, μπλε και ώχρα.

Το άνω μέρος του επιστυλίου φέρει διακόσμηση ιωνικού κυματίου». 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 ****************************        

Αρχαιολόγοι: Οι παραστάσεις στα επιστύλια

είναι η λύση για τον γρίφο με τον νεκρό

Το ενδιαφέρον της κοινότητας των αρχαιολόγων αλλά και όλης της κοινής γνώμης για την Αμφίπολη είναι επικεντρωμένο στα αποτελέσματα που θα έχουν οι έρευνες για την ταυτοποίηση του σκελετού που βρέθηκε μέσα στον τύμβο Καστά, ωστόσο οι ζωγραφιές στα μαρμάρινα επιστύλια που εντοπίστηκαν στον τάφο ίσως να αποτελούν τη λύση στον γρίφο.

Για άλλη μία φορά οι απόψεις των αρχαιολόγων κινούνται σε διαφορετικές γραμμές. Οπως γράφει και η Μαίρη Αδαμοπούλου στα «Νέα», από τη μία πλευρά κάποιοι υποστηρίζουν πως οι ζωγραφισμένες παραστάσεις απεικονίζουν προετοιμασία θυσίας ή έναν τελετουργικό χορό προς τιμή μιας θεότητας εξ Ανατολών, και σε αυτή συμμετέχουν ένας άνδρας, μία γυναίκα, ένας ταύρος, φτερωτά πλάσματα και υπάρχουν αγγεία μεταφοράς νερού. Η πρώτη εκτίμηση κάνει λόγο για παράσταση που συνδυάζει έπαθλα αγώνων και έχει συμβολικό χαρακτήρα, αφού οι σημαντικές προσωπικότητες που ανήκαν στην ελίτ μετά τον θάνατό τους απεικονίζονταν ως μεγάλοι αθλητές, κυνηγοί ή συμποσιαστές. Μάλιστα, η θυσία του ταύρου σήμαινε μεγάλη τιμή για το νεκρό.

Από την άλλη πλευρά, όμως, η επίτιμη διευθύντρια Κλασικών Αρχαιοτήτων Κατερίνα Ρωμιοπούλου κάνει μία διαφορετική εκτίμηση και υποστηρίζει πως εκατέρωθεν του ταύρου, που στις ανατολικές λατρείες αποτελεί σύμβολο του θεού, βρίσκονται δύο ημίγυμνοι άνδρες και όχι ένας άνδρας και μία γυναίκα, οι οποίοι φορούν φούστα και φρυγικό σκούφο στο κεφάλι. «Εκτιμώ πως πρόκειται για λάτρεις του Αττιδος, ενός ακολούθου της Κυβέλης, η λατρεία του οποίου ήρθε από την Ανατολή».

Όπως αναφέρει και το xronometro.com, η κίνηση του χεριού της γυναικείας μορφής δίνει την εντύπωση ότι μπορεί να είναι η ταυροπόλος Άρτεμις, καθώς εμφανίζεται σε πολλά νομίσματα να κάνει αυτή την κίνηση του χεριού κρατώντας ένα πέπλο. Να σημειώσουμε ακόμη ότι η Άρτεμις λατρευόταν στην περιοχή της Αμφίπολης ως θεά Βενδίς και οι τελετές προς τιμήν της γίνονταν μέσα σε σπήλαια.

«Η Βενδίς ήταν μια πανάρχαια, γυναικεία, σεληνιακή θεότητα των Θρακών, που όταν αργότερα η λατρεία της μπήκε και στην Ελλάδα, ταυτίστηκε με την Εκάτη, την Αρτέμιδα ή και την Περσεφόνη. Στη Θράκη οι γιορτές που τελούνταν προς τιμήν της είχαν οργιαστικό χαρακτήρα κι έμοιαζαν με εκείνες που τελούνταν στη Φρυγία της Μικράς Ασίας προς τιμήν του Σαβαζίου, ο οποίος λατρεύτηκε αρχικά στη Θράκη και αργότερα ταυτίστηκε από τους Έλληνες με τον Διόνυσο. Γι’ αυτό και η μυθολογία ήθελε την Βενδίδα θυγατέρα του Σαβαζίου, επειδή κι αυτός ήταν θεός του Κάτω Κόσμου κι είχε ταυτιστεί με τον Πλούτωνα κι έτσι ήταν εύκολο να ταυτιστεί από τους Έλληνες η Βενδίς των Φρυγών και των Θρακών με την Περσεφόνη. Η λατρεία της Βενδίδος ήταν γενική σε όλη τη Θράκη, έμοιαζε με τη λατρεία της Εκάτης και λάβαινε χώρα σε βαθιά σπήλαια, (Κρατ. Θρασσ. απόσπ. 12). Ειδικά στην Αμφίπολη, η Βενδίς, συνδεόμενη με τον Διόνυσο – Σαβάζιο, που είχε μορφή ταύρου, έλαβε την μορφή της ταυροπόλου Αρτέμιδος κι έγινε πολιούχος της, στη διάρκεια της ρωμαϊκής κατάκτησης. Στα νομίσματα της πόλης εκείνης της περιόδου η Βενδίς εμφανίζεται καθισμένη πάνω σε ταύρο, όπως η Ευρώπη, με το πέπλο της ν’ ανεμίζει στον άνεμο. Σε άλλα νομίσματα παριστάνεται στεφανωμένη με μισοφέγγαρο κι έχοντας στους ώμους της την επιγραφή ΤΑΥΡΟΠΟΛΟΣ, στην άλλη δε όψη του νομίσματος στέκεται όρθια, κρατώντας στο ένα χέρι της τη δάδα της Εκάτης και στο άλλο ένα δόρυ».

ΠΗΓΗ: iefimerida.gr                                                              

1 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΠΟΑ

Σύμμαχος ο χρόνος για την ταυτότητα

του μνημείου του Τύμβου Αμφίπολης

Οι αποκαλύψεις για τον σκελετό, τον λέοντα και στο... βάθος ο Δεινοκράτης

Της ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ ΜΠΙΤΣΙΚΑ

Η παρουσίαση των ανασκαφικών εργασιών στον Τύμβο Καστά, με επικεφαλής την αρχαιολόγο κυρία Κατερίνα Περιστέρη, το Σάββατο δεν είχε τελικά τόσο χαρακτήρα επιστημονικής ανακοίνωσης όσο περισσότερο ανάλυσης των δεδομένων που έχουν προκύψει από την αρχαιολογική σκαπάνη στην Αμφίπολη την περίοδο 2012-2014. Έλειπε η ισχυρή τεκμηρίωση με «δεμένα» στοιχεία για την «ταυτότητα» του ταφικού μνημείου ως προς την κατασκευή, τη χρονολόγηση του συνόλου των στοιχείων που το συνθέτουν και τον κρίκο που το ενώνει με συγκεκριμένο πρόσωπο ή πρόσωπα. Ωστόσο, αυτό ήταν σχετικά αναμενόμενο, μια και τώρα ξεκινά ουσιαστικά η μελέτη για τη σύνδεση των ευρημάτων με αρχαιολογικά και ιστορικά συμπεράσματα.

Δεν έλειψε πάντως το ενδιαφέρον, μια και με τις ερωτήσεις αρχαιολόγων και επιστημόνων άλλων ειδικοτήτων αλλά και των δημοσιογράφων φάνηκε, αν μη τι άλλο, ότι χρειάζεται ακόμα χρόνος για να δοθούν με πληρότητα απαντήσεις για το μνημείο της Αμφίπολης.

Πάντως η ανασκαφική ομάδα εξέφρασε την πεποίθησή της ότι ο περίβολος και το ταφικό μνημείο τοποθετούνται χρονικά στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα. Και αυτό με βάση κατασκευαστικά στοιχεία, τη σχέση με τον λέοντα της Αμφίπολης, που θεωρούν ότι βρισκόταν στην κορυφή του τύμβου, το ψηφιδωτό, καθώς και τα εγχάρακτα γράμματα των τεχνιτών από το ελληνικό αλφάβητο (ιδιαίτερα το Ε και το Α) στα μάρμαρα του περιβόλου.

Υπό την προστασία των τελευταίων Μακεδόνων

Η κυρία Περιστέρη επεσήμανε ότι στον τελευταίο θάλαμο όπου εντοπίστηκε ο κιβωτιόσχημος τάφος δεν βρέθηκαν κτερίσματα εκεί, συμπληρώνοντας όμως: «Ίσως αλλού»... Φάνηκε να συνδέει την παρατήρηση αυτή με τη γεωσκοπική διερεύνηση που γίνεται για τον εντοπισμό άλλων τάφων στον τύμβο. Επεσήμανε ότι έχουν βρεθεί σε άλλους χώρους κτερίσματα και νομίσματα του 2ου π.Χ. αιώνα (εποχή με τους τελευταίους Μακεδόνες που προστάτευαν το μνημείο, όπως είπε) και του 3ου μ.Χ. αιώνα.

Στις επίμονες δημοσιογραφικές ερωτήσεις για τα οστά που βρέθηκαν στο όρυγμα του τρίτου θαλάμου - τέταρτου χώρου, η κυρία Περιστέρη επέμεινε να είναι φειδωλή. Η ανθρωπολογική έρευνα θα δώσει τις απαντήσεις για στοιχεία που αφορούν το προσώπο που ετάφη εκεί, ανέφερε σταθερά. Αυτή τη φορά στις διατυπώσεις της χρησιμοποιούσε αρσενικό και θηλυκό προσδιοριστικό για το νεκρό άτομο («νεκρός ή νεκρή» έλεγε κάθε τόσο). Βέβαια διατυπώθηκαν οι εκτιμήσεις της ανασκαφικής ομάδας που συγκλίνουν στην άποψη ότι πρόκειται για κάποιον σημαντικό άντρα.

Ύστερα από επανειλημμένες ερωτήσεις για τα οστά, για τη θέση του σκελετού αλλά και για την καθυστέρηση στην ανθρωπολογική μελέτη, έκανε παρέμβαση η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη. Είχε αποφασίσει να μη μιλήσει, όπως είπε, αλλά «με έχουν προκαλέσει και οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις»...

Γρίφος ο σκελετός

Για να συνεχίσει λέγοντας τα εξής: «Όπως είχαμε γράψει στο δελτίο Τύπου, ο σκελετός βρέθηκε αποσπασματικά εντός και εκτός του ταφικού ορύγματος. Επομένως το κρανίο βρέθηκε σε κάποια απόσταση από το όρυγμα. Ακριβώς απ’ έξω από το όρυγμα –λέω ακριβώς γιατί έτυχε τη συγκεκριμένη στγμή να είμαι παρούσα, δεν ήμουν όταν βρέθηκε το κρανίο– βρέθηκε η σιαγόνα, η κάτω γνάθος. Μέσα στο όρυγμα βρέθηκε το μεγαλύτερο μέρος του σκελετικού υλικού, που αν παρατηρήσει κανείς τα οστά βλέπει ότι έχει και τα μεγάλα κόκαλα των ποδιών και τα κόκαλα των χεριών, έχει πλευρά, έχει μέρη της σπονδυλικής στήλης και έχει λεκάνη, η οποία από την πτώση των άνω λίθων είναι σε πολύ αποσπασματική κατάσταση ώστε να μην επιτρέπει στους αρχαιολόγους και μόνο να λένε αν μπορούν να συνθέσουν λεκάνη γυναικεία ή αντρική, γιατί περί αυτού πρόκειται. Αν δηλαδή υπάρχουν οι οπές οι οποίες είναι στους γυναικείους σκελετούς. Η οπή αυτή δεν μπορεί να να αναγνωρισθεί ούτε από τον αρχαιολόγο ούτε από τον αρχιτέκτονα ούτε από τον μηχανικό, ακριβώς γιατί η λεκάνη είναι σπασμένη και σε πολλά κομμάτια. Είναι διαμελισμένη. Αφαιρέθηκαν και αυτό μπορώ να το πω, γιατί το είδα τουλάχιστον σε κάποια διαδικασία, μαζί τα χώματα και κόκαλα, για τον πολύ απλό λόγο αν το σύγχρονο γενετικό υλικό, δηλαδή αν τα χερια των εργατών, των αρχαιολόγων, τα δικά μου που ήμουν εκεί ή του φωτογράφου άγγιζαν το υλικό αυτό, αυτομάτως θα εξαφάνιζαν ή θα διατάρασσαν πληροφορίες τις οποίες μπορεί να έχει διασώσει η γη παρά τις κακές συνθήκες και παρά την υγρασία που όλες αυτές τις εκατονταετίες δημιούργησαν σαφέστατα προβλήματα στο σκελετικό υλικό (...)».

Εξήγησε επίσης ότι η «θεωρητική», όπως τη χαρακτήρισε, καθυστέρηση που υπάρχει στο ποια ομάδα θα κάνει τις εξετάσεις αυτές οφείλεται στο ότι δεν αρκεί να είναι ένας άνθρωπος, αλλά πολλαπλές ειδικότητες στους ανθρωπολόγους και πρέπει να συγκροτηθεί μια ομάδα η οποία να ακολουθήσει την ίδια μεθοδολογία και να είναι της ίδιας «σχολής».

Όπως σημείωσε η κυρία Μενδώνη, το υπουργείο και η ανασκαφική ομάδα πιστεύουν στην επάρκεια του ελληνικού επιστημονικού δυναμικού και γίνεται έρευνα ώστε να επιλεγούν έλληνες επιστήμονες, οστεοανθρωπολόγοι. Αυτό, όπως εξήγησε, απαιτεί χρόνο.

Ο τάφος είναι ένα μικρό τμήμα του τύμβου

Η μελέτη του τάφου ο οποίος, σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα κ. Μιχάλη Λεφαντζή, μέλος της ανασκαφικής ομάδας, «αποτελεί μόνο ένα μικρό τμήμα του τύμβου», είναι ακόμα αντικείμενο έρευνας.

Πάντως θεωρεί ότι ο τάφος και ο τύμβος από άποψη οικοδομικής φάσης κατασκευής συνταυτίζονται. Έδειξε εικόνες αναπαράστασης του τρόπου με τον οποίο κατασκευάστηκε ο περίβολος με τη χρήση μαρμάρων Θάσου αλλά και ο λέοντας.

Τα μάρμαρα ξηλώθηκαν, σύμφωνα με τον κ. Λεφαντζή, κατά τα ρωμαϊκά χρόνια. Το υλικό αυτό λιθολογήθηκε. Ήταν συνολικά πάνω από 3.000 κομμάτια και χρησιμοποιήθηκε για πάρα πολλά χρόνια σε ολόκληρη την περιοχή σε επανάχρηση για την κατασκευή βάθρων σε μνημεία, μέχρι τον 5ο-6ο αιώνα λιθολόγημα. Ίσως είναι το μόνο μνημείο στην περιοχή αυτή με τόσο πολύ μάρμαρο το οποίο ξαναχρησιμοποιήθηκε, σημείωσε. Βρήκε επίσης τις ράμπες που υποδηλώνουν το ξεφόρτωμα - αφαίρεση του μαρμάρου από την κορυφή. Στα ρωμαϊκά χρόνια πρέπει να έγινε, όπως τονίζει, και η κατάχωση του τάφου.

Ανακαλύπτοντας ξανά τον λέοντα

Τη σχέση του λέοντος της Αμφίπολης με τον Τύμβο Καστά ο κ. Λεφαντζής την ανέδειξε λέγοντας μια ιστορία που την ξεκίνησε από τον 20ό αιώνα.

Ορόσημο; 3 Οκτωβρίου 1916: «Σήμερα έγινε η επιχείρηση κατάληψης του Γενίμπεη. Χρησιμοποιήσαμε 6 φορτηγίδες στο ποτάμι για να κουβαλήσουμε τα πυροβόλα στις οχυρές θέσεις γύρω από το ποτάμι. Σήμερα θα φτάσουμε στο Ρούπελ, μάλλον μέχρι το τέλος της ημέρας».

Αυτό έγραφε ο άγγλος διοικητής της ταξιαρχίας η οποία ήταν έτοιμη τότε να μεταφέρει στο Λονδίνο 1.000 κομμάτια από το περίβολο του τύμβου Καστά, από την Αμφίπολη (Γενίμπεη, όπως την έλεγαν), μαζί με το λιοντάρι.

Με τη βοήθεια των σκαπανέων, ο γιατρός της ταξιαρχίας και τρεις αρχαιολόγοι που ήταν στρατευμένοι τα συγκέντρωσαν. Τα έντεκα κομμάτια του λέοντος που βρέθηκαν από το 1911 και το 1912, σε ακτίνα δυο μιλίων μέσα στον Στρυμόνα σε ρωμαϊκά και βυζαντινά φράγματα για την αποξήρανση της λίμνης του Αχινού, είχαν γύρω τους αυτά τα 1.000 κομμάτια. Οι Άγγλοι τα φόρτωσαν σε φορτηγίδες πιστεύοντας ότι βρήκαν ένα μεγάλο λιοντάρι και τα κομμάτια από ένα τεράστιο βάθρο και συνέχισαν να τα μεταφέρουν μέχρι που οι Βούλγαροι και οι Αυστριακοί βούλιαξαν τις φορτηγίδες. Έτσι αυτό το εγχείρημα απέτυχε και τα κομμάτια έμειναν για πάρα πολλά χρόνια στον πάτο του Στρυμόνα, στο σημείο όπου είναι σήμερα η γέφυρα.

Από το 1919, αρχαιολόγοι χρονολογούν στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα τόσο τα κομμάτια του περιβόλου όσο και το λιοντάρι, ως σύνολο. Το 1935 ο Ροζέ και ο Μπρονίρ εκπονούν μελέτες για το λιοντάρι και το βάθρο του, όπως έκαναν αργότερα και άλλοι για το γλυπτό και τα μάρμαρα. Ωστόσο η μελέτη των ορθοστατών, των βάσεων και των γείσων έγινε με μεγάλη επιμονή και επιμέλεια από τον Στέφανο Μίλερ. Αποτύπωσε μοντέλο του υλικού και έκανε μια πρώτη τεκμηρίωση. Όμως, όπως επεσήμανε ο κ. Λεφαντζής, δεν μέτρησε τις λεπτές κλίσεις που εμφανίζουν τα πλευρικά μέτωπα των λίθων με γωνία μικρότερη των 90 μοιρών, όπως και καμπυλώσεις στα οριζόντια τμήματα της περιταίνιας, που υποδηλώνουν την ύπαρξη μιας τοιχοποιίας σε ένα τεράστιο οικοδόμημα.

Το θεμέλιο που θεωρείτο ότι είναι βάθρο του λέοντος είναι ένα οικοδόμημα του οποίου το μαρμάρινο υλικό είναι τοποθετημένο σε δεύτερη χρήση.

Το συμβατικό βάθρο του Οσκαρ Μπρονίρ, εξ ολοκλήρου κατασκευασμένο από τον περίβολο του Τύμβου Καστά, δημιούργησε για περισσότερο από ένα αιώνα «σημείο αναφοράς για τα βάθρα άλλων ανάλογων γλυπτών δημιουργώντας ιστορικά ένα λάθος» σημειώνει ο κ. Λεφαντζής.

Τα μαρμάρινα κομμάτια που βρέθηκαν in situ στον περίβολο του Τύμβου Καστά, διατηρημένα για χρόνια κάτω από το χώμα, έχουν σαφή ομοιότητα με τα εκείνα που βρέθηκαν στο ποτάμι και τα οποία είχαν επιχειρήσει να μεταφέρουν οι Άγγλοι. Ο κ. Λεφαντζής σημείωσε ότι υπήρχε η εσφαλμένη εντύπωση ότι τα κομμάτια βρέθηκαν όλα στο ίδιο σημείο ή σε δύο σημεία του Στρυμόνα. Αυτό είναι λάθος, είπε. Βρέθηκαν σε μια ακτίνα περίπου 5 χιλιομέτρων από τον Λόφο 133 μέχρι και τη Γέφυρα και συγκεντρώθηκαν από τους Άγγλους εκεί.

Η ανασκαφική ομάδα έκανε την ταύτιση των μελών, γνωρίζοντας ότι υπάρχουν 475 κομμάτια διάσπαρτα στο Λιοντάρι. Παράλληλα, ανέμεναν εδώ και τρία χρόνια να πέσει η στάθμη του Στρυμόνα, κάτι που έγινε και εντοπίστηκαν ακόμη 58 στον λιθότοπο. Οι ανασκαφείς θεωρούν ότι άλλα κομμάτια βρίσκονται επίσης στο θεμέλιο του φράγματος της Κερκίνης, από όπου δεν μπορούν να αφαιρεθούν, αλλά, όπως λέει ο κ. Λεφαντζής, μπορεί να γίνει μια εξαιρετική αποκατάσταση του περιβόλου του Λόφου Καστά τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, εκτιμάται ότι κομμάτια του περιβόλου υπάρχουν στα τείχη της ακρόπολης της Αμφίπολης.

Ο αρχιτέκτονας έχει εξαγάγει συμπεράσματα για τη συνολική γεωμετρία της κατασκευής του περιβόλου του Τύμβου Καστά σε σχέση με το ταφικό σήμα στην κορυφή. Εκτιμά μάλιστα ότι το άγαλμα του λέοντος κοιτούσε Νοτιοανατολικά.

Σε... δεύτερο πλάνο ο Δεινοκράτης

Παρά τις συχνές αναφορές που έκανε, μέχρι πρότινος, η κυρία Περιστέρη στον Δεινοκράτη, τον αρχιτέκτονα και συνεργάτη του Μ. Αλεξάνδρου, αυτή τη φορά χρειάστηκε ερώτηση δημοσιογράφου για να αναφερθεί το όνομά του. Η επικεφαλής της ανασκαφής επανέλαβε ότι η ανασκαφική ομάδα θεωρεί ότι ο Δεινοκράτης ενδέχεται να είναι το πρόσωπο που είχε την αρχιτεκτονική σύλληψη και κατασκευαστική υλοποίηση του ταφικού μνημείου.

Παράλληλα, διευκρινίσεις έδωσε ο κ. Λεφαντζής, ο οποίος έχει μελετήσει τις μαθηματικές σχέσεις που διέπουν το μνημείο και τον χώρο στον Τύμβο Καστά, συσχετίζοντας με αναλογίες που χρησιμοποιούσε ο Δεινοκράτης. Παρατήρησε με έμφαση ότι η αναφορά στον Δεινοκράτη ως πιθανό αρχιτέκτονα που κατασκεύασε το μνημείο δεν σημαίνει ότι πρέπει να δημιουργούνται συνειρμοί και συσχετίσεις με τον Μ. Αλέξανδρο...

ΠΗΓΗ: tovima.gr