ΠΓΔΜ:
Μεγαλειώδης συγκέντρωση
κατά του Νίκολα
Γκρούεφσκι
Περίπου 40.000 υποστηρικτές
της αντιπολίτευσης και όχι μόνο ζήτησαν
την παραίτηση της κυβέρνησης του Νίκολα
Γκρούεφσκι στη μεγάλη αντικυβερνητική
συγκέντρωση που πραγματοποίησε σήμερα
το απόγευμα η αντιπολίτευση, μπροστά
από το κτίριο της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ
στα Σκόπια.
Οι συγκεντρωμένοι
φώναζαν συνθήματα όπως «Γκρούεφσκι
παραιτήσου», «Ελευθερία»
και «Χωρίς δικαιοσύνη δεν υπάρχει
ειρήνη».
Ο αρχηγός του μεγαλύτερου
κόμματος της αντιπολίτευσης,
Σοσιαλδημοκρατική Ένωση (SDSM), ο Ζόραν
Ζάεβ, μιλώντας στη συγκέντρωση
επανέλαβε το αίτημα για παραίτηση της
κυβέρνησης του Νίκολα Γκρούεφσκι και
τον σχηματισμό μίας μεταβατικής
κυβέρνησης, η οποία θα προετοιμάσει το
έδαφος για νέες εκλογές στη χώρα.
«Γκρούεφσκι, μην
παρατείνεις πλέον άλλο την παραμονή
σου στην εξουσία. Βλέπεις και μόνος σου
ότι ήρθε το τέλος σου. Παραιτήσου και
σήκω φύγε», ανέφερε ο κ.Ζάεβ και
εκτίμησε ότι η ημερομηνία της σημερινής
συγκέντρωσης (17 Μαϊου) θα γραφθεί στη
σύγχρονη πολιτική ιστορία της χώρας.
Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης
απαρίθμησε σειρά σκανδάλων στα οποία
εμπλέκεται η κυβέρνηση του Νίκολα
Γκρούεφσκι και ζήτησε ακόμη τις
παραιτήσεις του γενικού εισαγγελέα της
ΠΓΔΜ Μάρκο Ζβίρλεφσκι, τον οποίο
κατηγόρησε ότι λειτουργεί καθ΄υπόδειξη
του Νίκολα Γκρούεφσκι και της διοίκησης
της κρατικής ραδιοτηλεόρασης της ΠΓΔΜ
για την αποσιώπηση των καταγγελιών της
αντιπολίτευσης.κατά της κυβέρνησης της
χώρας.
Ο Ζόραν Ζάεβ εξέφρασε
τη βεβαιότητα ότι «οι ημέρες του
Γκρούεφσκι στην εξουσία είναι μετρημένες»
και αναφέρθηκε εκτενώς στα όσα προτίθεται
να πράξει η αντιπολίτευση μόλις αναλάβει
τη διακύβερνηση της χώρας.
Στο πλαίσιο αυτό
αναφέρθηκε και στο ζήτημα της ονομασίας,
λέγοντας ότι «θα
διαμορφώσει μία ευρύτερη εθνική συναίνεση
για το θέμα αυτό και θα καθορίσει τις
κόκκινες γραμμές που θα στοχεύουν όμως
στην επίλυση του προβλήματος της
ονομασίας, με την διαφύλαξη, παράλληλα,
της εθνικής ταυτότητας και της διακριτής
υπόστασης μας».
Τέλος ο κ.Ζάεβ είπε ότι
οι κινητοποιήσεις της αντιπολίτευσης
συνεχίζονται μέχρι την παραίτηση του
Νίκολα Γκρούεφσκι
Από την αντιπολίτευση
ανέφεραν πως πάνω από 4.500 υποστηρικτές
της θα παραμείνουν όλο το επόμενο
διάστημα, στο χώρο μπροστά από το κτίριο
της κυβέρνησης στα Σκόπια.
Οι συμμετέχοντες στη
συγκέντρωση κρατούσαν σημαίες της ΠΓΔΜ,
ενώ σε αυτήν παραβρέθηκαν και πολίτες
της ΠΓΔΜ αλβανικής εθνικής καταγωγής
οι οποίοι κρατούσαν αλβανικά εθνικά
σύμβολα , όπως και υποστηρικτές κομμάτων
που εκπροσωπούν μικρότερες εθνικές
κοινότητες στη χώρα (Τούρκοι, Ρομά,
Σέρβοι κ.α).
Στη συγκέντρωση μίλησαν,
μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Κόμματος
Ευρωπαίων Σοσιαλιστών (PES) Σεργκέι
Στανίσεφ, ο αντιπρόεδρος της ομάδας
Δημοκρατών και Σοσιαλιστών στο Ευρωπαϊκό
Κοινοβούλιο Κουντ Φλανγκεστάιν και
ο πρώην εκπρόσωπος της ΠΓΔΜ στις
διαπραγματεύσεις για το ζήτημα της
ονομασίας που διεξάγονται υπό την αιγίδα
του ΟΗΕ, Νίκολα Ντιμιτρόφ.
Στη συγκέντρωση, με
προτροπή του Ζόραν Ζάεβ, τηρήθηκε ενός
λεπτού σιγή στη μνήμη οχτώ αστυνομικών
που σκοτώθηκαν στις συγκρούσεις με
ένοπλους Αλβανούς, το περασμένο
Σαββατοκύριακο, στην πόλη Κουμάνοβο.
Αύριο συγκέντρωση
υπέρ Γκρούεφσκι!
Στο μεταξύ, μεγάλη
συγκέντρωση για την υποστήριξη της
κυβέρνησης θα πραγματοποιήσει αύριο
το βράδυ στα Σκόπια το κυβερνών κόμμα
VMRO-DPMNE, στην οποία θα μιλήσει ο αρχηγός
του κόμματος αυτού και πρωθυπουργός
της ΠΓΔΜ Νίκολα Γκρούεφσκι.
«Στη συγκέντρωση
της Δευτέρας θα απευθυνθούν ορισμένα
σαφή μηνύματα: Η Μακεδονία είναι η
πατρίδα μας, η οποία αξίζει να έχει
σταθερότητα, ευημερία και ένα καλύτερο
οικονομικό μέλλον. Η αυριανή συγκέντρωση
θα κάνει σαφές ότι μόνο ο λαός, μέσω
δημοκρατικών εκλογών, αποφασίζει ποιος
είναι στην κυβέρνηση και ποιος στην
αντιπολίτευση», ανέφεραν από το
VMRO-DPMNE.
Οι συγκεντρώσεις αυτές
της αντιπολίτευσης και της κυβέρνησης
διεξάγονται την ώρα που η πολιτική κρίση
στην ΠΓΔΜ βαθαίνει όλο και περισσότερο.
Η αντιπολίτευση, εδώ
και τρεισήμισι μήνες δημοσιοποιεί
τηλεφωνικές συνομιλίες στελεχών της
κυβέρνησης του Νίκολα Γκρούεφσκι, από
τις οποίες αποκαλύπτονται, όπως
ισχυρίζεται αυτή, τρανταχτές υποθέσεις
διαφθοράς, απροκάλυπτης παρέμβασης στη
λειτουργία της δικαιοσύνης και των
μέσων μαζικής ενημέρωσης, δίωξης των
πολιτικών αντιπάλων του Ν. Γκρούεφσκι
και εκτεταμένη νοθεία των εκλογικών
αναμετρήσεων όλων των τελευταίων χρόνων
στη χώρα.
Παράλληλά κατηγορεί
την κυβέρνηση του Νίκολα Γκρούεφσκι
ότι μέσω των μυστικών υπηρεσιών της
χώρας παρακολουθούσε τα τελευταία
χρόνια τις τηλεφωνικές συνομιλίες πάνω
από 20.000 πολιτών, μεταξύ αυτών πολιτικών
(ακόμη και υπουργών της κυβέρνησης),
θρησκευτικών ηγετών, επιχειρηματιών,
δημοσιογράφων και ξένων διπλωματών.
Η αντιπολίτευση
ισχυρίζεται ότι οι τηλεφωνικές αυτές
συνομιλίες έφθασαν στα χέρια της από
ανθρώπους των ίδιων των μυστικών
υπηρεσιών που δεν μπορούσαν να συμβιβαστούν
με τα πεπραγμένα της κυβέρνησης της
Ν.Γκρούεφσκι, ενώ ο ίδιος ο πρωθυπουργός
της ΠΓΔΜ υποστηρίζει ότι οι υποκλοπές
έγιναν από μυστικές υπηρεσίες μίας
συγκεκριμένης χώρας (την οποία δεν
κατονομάζει) και δόθηκαν στην αντιπολίτευση,
με σκοπό την ανατροπή της κυβέρνησής
του.Ο Ν. Γκρούεφσκι υποστηρίζει ακόμη
ότι οι συνομιλίες που αποκαλύπτει η
αντιπολίτευση είναι σε μεγάλο βαθμό
"μονταρισμένες".
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ - ΜΠΕ
*************************************
Οι πληγές στο Κουμάνοβο
είναι ανοιχτές
Του
ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ
ΑΠΟΣΤΟΛΗ - ΚΟΥΜΑΝΟΒΟ
«…Hταν τέσσερις τα ξημερώματα και
η πόλη σείστηκε από εκρήξεις και
πυροβολισμούς. Πετάχτηκα από το κρεβάτι,
πήγα κατευθείαν στο δημαρχείο και κάλεσα
να έρθουν αμέσως οι συνεργάτες μου, και
από τις δύο πλευρές, για να δούμε τι θα
κάνουμε. Hταν φοβερό, όλη η πόλη βρισκόταν
σε πανικό. Eκλεισαν όλα τα μαγαζιά, δεν
υπήρχε ψυχή στους δρόμους. Το Κουμάνοβο
ήταν μια πόλη-φάντασμα, εκείνες τις 30
ώρες που κράτησαν οι συγκρούσεις. Τέτοιες
μάχες η πόλη μας δεν γνώρισε ούτε στον
Παγκόσμιο Πόλεμο...».
Ο δήμαρχος του Κουμάνοβο,
Ζόραν Νταμιάνοβιτς, (ΦΩΤΟ) μιλάει
στην «Κ» για το αιματοκύλισμα, την
περασμένη εβδομάδα, ανάμεσα στην
αστυνομία και ομάδα ένοπλων Αλβανών,
που άφησε στο «πεδίο της μάχης» 22 νεκρούς
και 37 τραυματίες, που δηλητηρίασε ακόμα
πιο πολύ τις σχέσεις ανάμεσα στις δύο
εθνότητες στην ασταθή αυτή χώρα και
προκάλεσε μεγάλη ανησυχία στον διεθνή
παράγοντα που σπεύδει, με επίκεντρο τα
Σκόπια, να προλάβει τα χειρότερα στα
δυτικά Βαλκάνια. Ποιοι ήταν αυτοί που
έδωσαν μάχη με τις ειδικές δυνάμεις της
αστυνομίας, και κυρίως ποιο σκοπό είχε
η παρουσία τους στο Κουμάνοβο, δεν έχει
ξεκαθαριστεί και τα σενάρια δίνουν και
παίρνουν στα Σκόπια, τροφοδοτώντας
κλίμα πολιτικής οξύτητας, δεδομένου
ότι οι υποψίες στρέφονται προς το
«παρακράτος» του εθνικολαϊκιστή
πρωθυπουργού,
Νίκολα Γκρούεφσκι,
τον οποίο οι αντίπαλοί του κατηγορούν
ότι εξουσιάζει αυταρχικά τη χώρα.
Για τον δήμαρχο
Νταμιάνοβιτς, που πρόσκειται στη
σοσιαλδημοκρατική αντιπολίτευση, όμως,
πέρα από τις ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν
και τις περιουσίες που καταστράφηκαν,
υπάρχει κάτι εξίσου σοβαρό: οι σφαίρες,
οι ρουκέτες και οι όλμοι που έπεσαν και
από τις δύο πλευρές «τραυμάτισαν» βαριά
την εμπιστοσύνη ανάμεσα στους Αλβανούς
και τους Σλαβομακεδόνες. «Κλονίστηκε
μ’ αυτά που έγιναν η εμπιστοσύνη μεταξύ
των δύο εθνοτήτων. Η εμπιστοσύνη δύσκολα
κτίζεται, αλλά εύκολα γκρεμίζεται και
αυτό έγινε τώρα εδώ. Η αποκατάστασή της
θα είναι μια μακρά διαδικασία και
αρχίσαμε ήδη τις συνεννοήσεις με τις
θρησκευτικές κοινότητες, τους φορείς
της κοινωνίας. Θα προσπαθήσουμε να
ξαναχτίσουμε την εμπιστοσύνη. Στο
Κουμάνοβο δεν μπορούμε να διαχωριστούμε
και να ζούμε χωριστά όπως οι Ελληνοκύπριοι
και οι Τουρκοκύπριοι στην Κύπρο...».
Μικρογραφία του
κράτους
Η πόλη του Κουμάνοβο,
στα σύνορα με τη Σερβία και το Κόσοβο,
είναι μια μικρογραφία του κράτους της
Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της
Μακεδονίας. Επί συνόλου 130.000 κατοίκων
μαζί με τα περίχωρα, το 60% είναι
Σλαβομακεδόνες, το 30% Αλβανοί και οι
υπόλοιποι Σέρβοι, Ρομά και Τούρκοι. Στις
εθνοτικές συγκρούσεις του 2001, ομάδες
του UCK κατέλαβαν το υδραγωγείο, αφήνοντας
επί πολλές ημέρες την πόλη χωρίς νερό
και ηλεκτρίζοντας την ατμόσφαιρα ανάμεσα
σε Αλβανούς και Σλαβομακεδόνες. Τώρα,
κι ενώ οι δίαυλοι επικοινωνίας είχαν
αποκατασταθεί κάπως, μια άλλη ομάδα
άριστα οπλισμένων Αλβανών μετέτρεψε,
στη λυσσώδη μάχη με τις ειδικές δυνάμεις
της αστυνομίας, την πόλη «σε Βούκοβαρ»,
όπως λέει ο δήμαρχος, ρίχνοντας βαριά
τη σκιά στις διεθνοτικές σχέσεις –όχι
μόνο της τοπικής κοινωνίας.
Ο Ζ. Νταμιάνοβιτς, ενώ
στη μεταξύ μας συζήτηση είναι άκρως
διαφωτιστικός για τις συνθήκες στις
οποίες διεξήχθησαν οι συγκρούσεις, δεν
δείχνει να έχει πειστικές απαντήσεις
στο ερώτημα πώς 70 οπλισμένοι σαν αστακοί
άνδρες ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στην
πόλη, δίχως να αντιληφθεί κανείς το
παραμικρό. «Μερικές ημέρες πριν,
είχαμε κάποιες πληροφορίες από πολίτες
ότι κάποιοι ένοπλοι κουκουλοφόροι
κυκλοφορούν στη συνοικία εκείνη και σε
συνδυασμό με το προηγηθέν επεισόδιο
στο χωριό Γκόσιτζε, όπου ένοπλοι αφόπλισαν
τους άνδρες ενός αστυνομικού τμήματος,
μας δημιουργήθηκαν υποψίες. Οι πληροφορίες,
όμως, που λαμβάναμε δεν ήταν επιβεβαιωμένες,
τις ήξερε και η αστυνομία. Οι Αλβανοί,
όπως ξέρετε, φτιάχνουν μεγάλα σπίτια.
Οι ένοπλοι εγκαταστάθηκαν σε κάποια εξ
αυτών. Τώρα, εάν τα νοίκιασαν ή τους
φιλοξένησαν δεν το ξέρουμε. Πάντως,
είχαν κουβαλήσει μαζί τους βαρύ οπλισμό».
Με «ξεναγό» τον Σάσα,
οδηγό του δημάρχου, κατευθυνόμαστε στο
«πεδίο της μάχης», στην αλβανική συνοικία
«Ντίβο Νάσελιε», που θα πει «άγρια»
ή «άναρχη» γειτονιά. Την ονόμασαν έτσι,
γιατί εκεί δεν υπάρχει νόμιμο κτίσμα
ούτε για δείγμα… Ο Σάσα λέει ότι τη
νύχτα των συγκρούσεων η αστυνομία είχε
αποκλείσει την περιοχή σε ακτίνα 200
μέτρων και ο ίδιος μαζί με άλλους
βοηθούσαν στο να φυγαδευτούν από το
βεληνεκές των καλάσνικοφ έντρομοι
κάτοικοι.
Καθώς ανεβαίνουμε τη
«λεωφόρο» Τόντε Μέντολ, το μποτιλιάρισμα
είναι ασφυκτικό. «Πολλοί έρχονται
από τα γύρω χωριά, για να δουν από κοντά
τις καταστροφές», λέει ο Σάσα. Τα
χαλάσματα, με φανερά τα αίματα στους
τοίχους και στα δάπεδα, γρήγορα έγιναν...
τουριστικά αξιοθέατα. Το διαπιστώνουμε
ιδίοις όμμασι, όταν φτάνουμε στα
«χαρακώματα». Στη χαλικοστρωμένη οδό
Πέρο Ιλιέφσκι, που θα περάσει στην
ιστορία της Βαλκανικής ως ο πιο μικρός
«αιματοβαμμένος δρόμος» –δεν ξεπερνάει
σε μήκος τα 100 μέτρα– επικρατεί το
αδιαχώρητο. Τηλεοπτικά συνεργεία απ’
όλο τον κόσμο τραβούν πλάνα από τα
ερειπωμένα σπίτια, ρεπόρτερ καταγράφουν
μαρτυρίες, νεαροί βγάζουν selfie με φόντο
τα μισογκρεμισμένα κτίρια, γυναίκες με
μαντίλες και άντρες με τα παραδοσιακά
άσπρα αλβανικά καπέλα (κελέσια) κόβουν
βόλτες και χαζεύουν το βομβαρδισμένο
τοπίο.
Ο Σαντρί Αζχάνι δεν
προλαβαίνει να ξεναγεί δημοσιογράφους
και περίεργους στο κατεστραμμένο
ολοσχερώς σπίτι του. Η οικογένεια Αζίμι,
στη διπλανή μονοκατοικία, που οι σφαίρες
και οι ρουκέτες τη μετέτρεψαν σε ερείπιο,
πρόλαβε, όπως μας λέει ο Τσαμίλ, και
κρύφτηκε μαζί με τους άλλους δύο αδελφούς
του που είναι τυφλοί, μέχρις ότου
τελείωσαν οι μάχες, στο υπόγειο. Εκτός
από το να «κλαίει» τα ιταλικής προέλευσης
έπιπλα του σπιτιού του, που έγιναν
«κόσκινο» από τις σφαίρες, ο Τσαμίλ
καταγγέλλει τη «μακεδονική αστυνομία»
για άσκοπη χρήση βίας. Το ίδιο και ο
Αζχάνι, όπως και όλοι όσοι παρεμβαίνουν
στη συζήτηση για να καταθέσουν τη
μαρτυρία τους.
Κλειστά στόματα
Τα στόματα, όμως, κλείνουν
ερμητικά σε όλους, όταν η κουβέντα φτάνει
στο ποιοι ήταν αυτοί οι ένοπλοι που
πολέμησαν με την αστυνομία. Κανείς δεν
είδε, δεν άκουσε, δεν έμαθε τίποτα γι’
αυτούς... Σ’ ένα μικρό δρομάκι και σε
μια κλειστή κοινωνία, όπως η αλβανική,
όπου ο ένας γνωρίζει στην κάθε λεπτομέρειά
της την καθημερινότητα του άλλου, ουδείς
αντιλήφθηκε εβδομήντα οπλισμένους
άνδρες, που ήρθαν, μετέφεραν βαρύ οπλισμό,
εγκαταστάθηκαν, νοίκιασαν ή φιλοξενήθηκαν,
περιφέρονταν επί ημέρες, πολέμησαν και
σκοτώθηκαν. Ποιο μυστικό κρύβει η «άγρια
γειτονιά» του Κουμάνοβο και για ποιο
λόγο οι άνθρωποι που είδαν τα σπίτια
τους, που κάποιοι «άγνωστοί» τους
μετέτρεψαν σε «μπούνκερς» και στη
συνέχεια σε ερείπια, προτιμούν να
ενταφιάσουν στα χαλάσματα τα όσα (δεν
μπορεί να μη) γνωρίζουν, αντί να βοηθήσουν
να φωτιστεί η σκοτεινή αυτή υπόθεση;
Δεν γίναμε σοφότεροι
φεύγοντας από το Κουμάνοβο ούτε
επιστρέφοντας στα Σκόπια, γύρω από το
περίεργο αυτό αιματοκύλισμα που προκάλεσε
αντιδράσεις διεθνώς και ξύπνησε εφιάλτες
στη Βαλκανική. Οι Αλβανοί αλλά και η
σλαβομακεδονική αντιπολίτευση
«φωτογραφίζουν» τον Γκρούεσφκι και τις
μυστικές υπηρεσίες του, τον μόνο, κατ’
εκείνους, που έχει συμφέρον να
αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από
τα σκάνδαλα διαφθοράς και αυταρχισμού,
που τον έχουν φέρει ένα βήμα πριν από
την κατάρρευσή του. Ο ίδιος ο Γκρούεφσκι
μιλάει για τρομοκρατική επιχείρηση, με
στόχο την αποσταθεροποίηση της χώρας.
Ο διεθνής παράγοντας επιχειρεί να
υποβαθμίσει την αιματηρή συμπλοκή στο
επίπεδο του κοινού εγκλήματος και πάντως
να μην της προσδώσει εθνοτικές διαστάσεις.
Οι λόγοι είναι προφανείς.
Υπάρχουν κι εκείνοι
που επισημαίνουν ομοιότητες με την
κατάσταση του 2001, που άναψε το φιτίλι
των συγκρούσεων, και άλλοι που βλέπουν
εμπλοκή σερβικών μυστικών υπηρεσιών.
Μερικοί επισημαίνουν έλευση νεοαλβανικού
εθνικισμού, κυρίως στη νεολαία και τη
διανόηση, στο προσκήνιο, με ατζέντα
πλέον την «εθνική ενοποίηση» των
αλβανικών πληθυσμών –η σύγχρονη εκδοχή
της «Μεγάλης Αλβανίας». Σενάρια που
συνδέουν το αιματοκύλισμα με τον... αγωγό
Turkish Stream στα Σκόπια, ντόπιοι και ξένοι
παρατηρητές τα κατατάσσουν στη σφαίρα
της αστειότητας.
Συζήτηση για ΜΟΕ
Ελλάδας - Σκοπίων
Η σύνοδος των υπουργών
Εξωτερικών του ΝΑΤΟ επικεντρώθηκε
πρωτίστως στη διαχείριση της κρίσης
της Ουκρανίας και στις σχέσεις με τη
Ρωσία, ενώ συζητήθηκε, επίσης, η από
κοινού αντιμετώπιση των τζιχαντιστών
του ISIS, που απειλούν τη Δύση –και όχι
μόνον.
Με δεδομένο ότι η ΠΓΔΜ
συμμετέχει στον συνεταιρισμό για την
ειρήνη και επιθυμεί να ενταχθεί στη
Συμμαχία, εξετάστηκε και η έκρυθμη
κατάσταση στη χώρα. Το ΝΑΤΟ παρακολουθεί
με ανησυχία τόσο τις εξελίξεις στο
εσωτερικό της ΠΓΔΜ όσο και την ένταση
που έχει προκληθεί με τη γειτονική
Αλβανία, που είναι μέλος του ΝΑΤΟ.
Ανάλογος προβληματισμός υπάρχει και
στην Ε.Ε., όπου επίσης θέλει να ενταχθεί
η ΠΓΔΜ. Ο κ. Νίκος Κοτζιάς συζήτησε
το θέμα με τους ομολόγους του της ΠΓΔΜ
και της Βουλγαρίας, αλλά και με την
εκπρόσωπο της Ε.Ε. για την Εξωτερική
Πολιτική και την Ασφάλεια, Φεντερίκα
Μογκερίνι. Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών
προτίθεται να πραγματοποιήσει τον
Ιούνιο περιοδεία στα Σκόπια και σε άλλες
πρωτεύουσες των δυτικών Βαλκανίων.
Ειδικότερα, με τον
ομόλογό του της ΠΓΔΜ, Νίκολα
Πόποσκι, ο κ. Κοτζιάς συζήτησε την
υιοθέτηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Μετά την ανταλλαγή καταλόγων από τις
δύο χώρες με συγκεκριμένες προτάσεις,
διαπιστώνεται σύμπτωση σε αρκετές από
αυτές, με αποτέλεσμα να θεωρείται θέμα
χρόνου η εφαρμογή ενός πακέτου ΜΟΕ που
εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει υποβοηθητικά
και για την επίτευξη συμφωνίας όσον
αφορά το όνομα.
****************************************
Ν. Πόποσκι:
«Επικίνδυνα
τα περί μεγάλων εθνών»
Μπορεί η αιματηρή
συμπλοκή στο Κουμάνοβο να αποτελέσει
καταλύτη πολιτικών εξελίξεων στα Σκόπια;
Το βέβαιο είναι ότι έχει φορτίσει την
ιδιαίτερα τεταμένη ατμόσφαιρα και,
καθώς δεν έχει διαλευκανθεί πλήρως,
τροφοδοτεί την αντιπαράθεση μεταξύ
κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, που για
σήμερα, Κυριακή, καλεί τους πολίτες της
χώρας σε δυναμική αντικυβερνητική
διαδήλωση στο κέντρο της πόλης των
Σκοπίων.
Σε κάθε περίπτωση, ο
μέγας φόβος όλων είναι μήπως τα γεγονότα
στο Κουμάνοβο ηλεκτρίσουν τις διεθνοτικές
σχέσεις. Επ’ αυτού μιλάει στην «Κ», ο
υπουργός Εξωτερικών των Σκοπίων, Νίκολα
Πόποσκι. Ο κ. Πόποσκι χαρακτηρίζει
ανεύθυνες και επικίνδυνες τις θεωρίες
περί μεγάλων εθνών και μεγάλων χωρών,
όταν τον ρωτάμε για τα περί «Μεγάλης
Αλβανίας».
-Ανησυχείτε, κ.
υπουργέ, μήπως τα γεγονότα στο Κουμάνοβο
επηρεάσουν αρνητικά τις διεθνοτικές
σχέσεις στη χώρα σας;
-Είναι αρκετά πιθανό,
ένας από τους στόχους της τρομοκρατικής
ομάδας να ήταν, μέσω των επιθέσεων, να
καταστρέψουν τις σχέσεις μεταξύ των
κοινοτήτων. Παρ’ όλα αυτά, δεν κατόρθωσαν
να συγκεντρώσουν καμιά στήριξη. Οι
πολίτες και ουσιαστικά όλοι οι πολιτικοί
παράγοντες αντέδρασαν κατάλληλα στην
απειλή.
Αποσταθεροποίηση
-Eχει η κυβέρνησή
σας στοιχεία ότι υπάρχει οργανωμένο
σχέδιο αποσταθεροποίησης της χώρας σας
και –αν ναι– από ποιους;
-Θα ήταν μοναδική
περίπτωση εάν δεν υπήρχε κανείς που να
επιθυμούσε να υπάρξει αποσταθεροποίηση.
Υπάρχουν πάντα παράγοντες που επιθυμούν
να δημιουργήσουν χάος και τελικώς να
επωφεληθούν από αυτό. Γεγονός, ωστόσο,
είναι ότι οι άνθρωποι στη Δημοκρατία
της «Μακεδονίας» και στα Βαλκάνια δεν
θέλουν αυτό να συμβεί. Δεν πιστεύω ότι
κάτι τέτοιο είναι προς το συμφέρον
κανενός. Εάν η συνεργασία μεταξύ των
χωρών της περιοχής είναι αποτελεσματική,
η ειρήνη και η σταθερότητα δεν μπορούν
να διαταραχθούν.
-Ποια είναι η απάντησή
σας σε όσους υποπτεύονται ή υποστηρίζουν
ανοιχτά ότι το αιματηρό επεισόδιο ήταν
σκηνοθετημένο από την κυβέρνησή σας,
για να αποπροσανατολίσει την κοινή
γνώμη από το θέμα των αποκαλύψεων της
αντιπολίτευσης, που κυριαρχεί τον
τελευταίο καιρό στην πολιτική ζωή της
χώρας σας;
-Εάν κάποιος δει τις
απώλειες από τη σύγκρουση με την
τρομοκρατία στις συνοικίες στο Κουμάνοβο,
τότε γίνεται σαφές ότι τέτοιου είδους
ισχυρισμοί προσεγγίζουν την τρέλα.
Πρόκειται για κάτι πάρα πολύ σοβαρό,
ώστε κάποιος να κάνει πλάκα μ’ αυτό ή
να το εκμεταλλευτεί.
-Συμμερίζεστε τους
φόβους ότι δηλώσεις όπως αυτές Αλβανών
ηγετών περί «Μεγάλης Αλβανίας», μπορεί
να οδηγήσουν σε νέες περιπέτειες τα
δυτικά Βαλκάνια ή τους θεωρείτε
υπερβολικούς;
-Κάθε δήλωση ή φλερτ με
θεωρίες για μεγάλες χώρες ή έθνη και ως
συνέπεια ο επανασχεδιασμός των συνόρων
είναι πράγματα ανεύθυνα και επικίνδυνα.
Προσωπικά, δεν πιστεύω ότι κανείς στα
Βαλκάνια θα είχε όφελος τελικά από την
προώθησή τους. Πιστεύω πως είναι
προτιμότερο να εστιάσουμε στην καλύτερη
εκπαίδευση, στην ενσωμάτωση και στη
δημιουργία θέσεων εργασίας για όλους,
σε όλη την περιοχή. Τίποτα απ’ αυτά δεν
εξαρτάται από τις εθνότητες. Αλλά είναι
ζωτικής σημασίας για την πρόοδο όλων
εμάς που ζούμε εδώ. Αν δεν τακτοποιήσουμε
αυτόν τον «φάκελο», θα αφήσουμε περισσότερο
χώρο για τους εξτρεμιστές.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΖΙΜΑΣ
*************************************
Συμπτώματα Μεσοπολέμου
στα Βαλκάνια
Το ερώτημα δεν ήταν
«εάν θα γίνει» αλλά «πότε θα γίνει». Ο
λόγος αφορά στην αιματηρή σύγκρουση
μεταξύ Αλβανών αυτονομιστών και
αστυνομικών δυνάμεων στην ΠΓΔΜ που
έληξε με 22 νεκρούς. Οι Αλβανοί αποτελούν
το 25% του πληθυσμού της ΠΓΔΜ. Μία σύντομη
εξέγερσή τους το 2001 οδήγησε στη συμφωνία
της Αχρίδας με την οποία οι ίδιοι
απέκτησαν ευρεία αυτονομία και η χώρα
μία εύθραυστη ειρήνη. Εκτοτε οι αλβανόφωνες
περιοχές έχουν μικρή σχέση με την
κεντρική κυβέρνηση. Ηταν ζήτημα χρόνου
πότε κάποιοι ακραίοι θα προχωρούσαν
στο επόμενο βήμα.
Οι εξελίξεις έρχονται
σε κακή στιγμή για την κυβέρνηση του
εθνικιστή Γκρούεφσκι. Ο αυξανόμενος
αυταρχισμός, οι παρακολουθήσεις τηλεφώνων
των πολιτικών αντιπάλων και οι φοιτητικές
διαδηλώσεις των τελευταίων εβδομάδων
είχαν ήδη κλονίσει την κυβέρνηση. Τυχόν
κλιμάκωση των επεισοδίων είτε σε πολιτικό
(κατά του Γκρούεφσκι) είτε σε εθνοτικό
(μεταξύ Αλβανών και Σλαβομακεδόνων)
επίπεδο θα οδηγήσει σε διάχυση της
αστάθειας. Η αστάθεια φέρνει στην
επιφάνεια το πρόβλημα ταυτότητας του
κράτους. Πέραν των Αλβανών που κατοικούν
στο δυτικό τμήμα της χώρας, περίπου
90.000 Σλαβομακεδόνες έχουν πάρει βουλγαρική
ιθαγένεια (περιλαμβανομένου και του
πρώην πρωθυπουργού της χώρας
Γκεοργκιέφσκι...).
Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο,
οι εξελίξεις επαναφέρουν το πρόβλημα
που υπάρχει με τον αλβανικό εθνικισμό
γενικώς. Από τα μέσα της δεκαετίας του
1990 οι Σέρβοι θεωρήθηκαν από τις ΗΠΑ ως
έθνος που δεν εγγυάται τον προσανατολισμό
του προς τη Δύση (όπως η Συρία ή η Βόρεια
Κορέα). Αντιθέτως οι Αλβανοί, με παρουσία
σε όλα τα δυτικά Βαλκάνια, αντιμετωπίσθηκαν
ως οι πιστοί σύμμαχοι της Δύσης (κατ’
ανάλογο τρόπο αντιμετωπίζονται σήμερα
οι Κούρδοι του Ιράκ). Το αποτέλεσμα ήταν
η Δύση να ενθαρρύνει υπέρμετρα τον
αλβανικό εθνικισμό.
Σήμερα οι Αλβανοί ζουν
τη Μεγάλη Ιδέα τους. Διακατέχονται από
αντιλήψεις που συνέπαιρναν τους
υπόλοιπους βαλκανικούς λαούς έναν αιώνα
πριν, με τους Βαλκανικούς πολέμους και
μέχρι το 1945. Αντιστοίχως οι Σέρβοι (που
από το 1990 εμφορούνται από έναν εξίσου
ακραίο εθνικισμό με τους Αλβανούς) ζουν
συναισθήματα αντίστοιχα με αυτά που
βίωσαν οι Γερμανοί μετά τη Συνθήκη των
Βερσαλλιών το 1919. Η διαφορετική
αντιμετώπιση μεταξύ του θριαμβεύοντος
αλβανικού εθνισμού και της ταπεινώσεως
του σερβικού εθνικισμού φαίνεται στην
περίπτωση του Κοσσυφοπεδίου. Ενώ επετράπη
στους Αλβανούς να αποχωρήσουν από ένα
υπάρχον κράτος, τη Σερβία, απαγορεύθηκε
στον συμπαγή σερβικό πληθυσμό που
κατοικεί στο βορειοανατολικό τμήμα του
Κοσσυφοπεδίου να αποκοπεί από ένα κράτος
που ακόμη δεν υφίσταται.
Κι εμείς, η Ελλάδα, τι
κάνουμε με όλα αυτά; Είναι ενδιαφέρον
ότι μετά το αιματηρό επεισόδιο η ΠΓΔΜ
έσπευσε να κατηγορήσει την Ελλάδα ότι
ευθύνεται για την αστάθεια επειδή
εμποδίζει την είσοδό της στο ΝΑΤΟ. Η
Ελλάδα είναι ο βολικός στόχος για την
κυβέρνηση Γκρούεφσκι για πολλούς λόγους.
Ο κυριότερος λόγος είναι ότι η Ελλάδα
είναι η μοναδική από τις γειτονικές της
ΠΓΔΜ χώρες που δεν έχει εδαφικές βλέψεις
εις βάρος της. Οι κατηγορίες Γκρούεφσκι,
όμως, πιθανόν να βρουν ευήκοα ώτα σε
αρκετούς δυτικούς που δεν αντιλαμβάνονται
τη διένεξη γύρω από το όνομα των Σκοπίων.
Αμεσο μέλημά μας πρέπει να είναι η
επίδειξη ευελιξίας σε καθημερινά
πράγματα, που δεν θα μας απομακρύνει,
όμως, από θέσεις-αρχές.
Το κακό είναι ότι εδώ
και χρόνια έχουμε μέτριες σχέσεις με
την Αλβανία και την ΠΓΔΜ, ενώ παραμένει
ως ερώτημα η στάση μας έναντι του
Κοσσυφοπεδίου. Για καιρό είχαμε βολευτεί
πίσω από τη θέση ότι η σταθερότητα στην
περιοχή εξυπηρετείται από τη μη αλλαγή
των υπαρχόντων συνόρων, όπως χαράχθηκαν
το 1913 με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου.
Τα σύνορα άλλαξαν κι εμείς απομονωθήκαμε.
Σήμερα ως χώρα της
περιοχής οφείλουμε να έχουμε και
επιχειρήματα και ιδέες για την εικόνα
των νέων Βαλκανίων. Η παρωχημένη από τα
γεγονότα θέση περί διατηρήσεως των
υπαρχόντων συνόρων, πρέπει να αντικατασταθεί
από τη διατήρηση των ισορροπιών μεταξύ
των κρατών και των λαών που ίσχυσαν μετά
το 1913. Αυτό πρωτίστως απαιτεί να μην
υπάρχουν θριαμβευτές ή ταπεινωμένοι
λαοί στα Βαλκάνια. Η πρόκληση είναι να
εμφανίσουμε την άποψή μας ως την πλέον
συμφέρουσα για τα δυτικά συμφέροντα.
Επιπλέον, χρειάζεται να δείξουμε ότι
είμαστε ο κύριος παράγοντας πολιτικής
σταθερότητας στην περιοχή και ότι έχουμε
τη δυνατότητα να ασκούμε επιρροή πέραν
των συνόρων μας. Αυτό σημαίνει σε απλά
ελληνικά ότι πρέπει να παρακολουθούμε
τις εξελίξεις και να θεωρούμε αυτονόητο
ότι σε τυχόν στρατιωτική ή αστυνομική
επιχείρηση για τη διατήρηση της
σταθερότητας στην περιοχή, κυρίαρχη
θέση πρέπει να έχουν οι ελληνικές
δυνάμεις.
ΑΓΓΕΛΟΣ Μ. ΣΥΡΙΓΟΣ
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
