23 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016

Δεύτερο μνημείο εικάζεται ότι υπάρχει

στον λόφο Καστά στην Αμφίπολη

Ένα δεύτερο μνημείο- κατά πολύ μικρότερο από αυτό που ήδη έχει βρεθεί στον λόφο Καστά στην Αμφίπολη- εικάζεται ότι υπάρχει δυτικά, σε βάθος περίπου δύο μέτρων, όπως προέκυψε από τη γεωφυσική διασκόπηση που διενεργεί το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του ΑΠΘ.

Όπως αποκάλυψε σήμερα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο διευθυντής του Εργαστηρίου, καθηγητής Γρηγόρης Τσόκας, στο περιθώριο ομιλίας του με θέμα «Πώς εντοπίζονται θαμμένες αρχαιότητες: τα μυστικά του λόφου Καστά στην Αμφίπολη», έχουν εντοπιστεί «στόχοι» δυτικά του μνημείου που χρήζουν ανασκαφικής πιστοποίησης.

«Έχουμε, σε τρισδιάστατη απεικόνιση, την κατανομή της αντίστασης και βλέπουμε ότι κάτι υπάρχει εκεί. Εικάζουμε ότι είναι ένα δεύτερο μνημείο, κατά πολύ μικρότερο, από αυτό που έχει βρεθεί, σε βάθος περίπου δυο μέτρων, το οποίο πρέπει να ερευνηθεί», εξήγησε ο Γρηγόρης Τσόκας.

Συμπλήρωσε δε, ότι στον λόφο Καστά που έχει εξερευνηθεί πλήρως με την γεωφυσική διασκόπηση, βρέθηκε ότι υπάρχει μια θαμμένη κοιλάδα, «ένα φαράγγι δηλαδή στη ΒΑ του πλευρά, το οποίο έχει σκεπαστεί από την ανθρώπινη επίχωση και χρήζει περαιτέρω ανασκαφικής διερεύνησης».

«Η γεωφυσική μελέτη του λόφου Καστά ανατέθηκε στο δικό μας εργαστήρι το 2014 και το πανεπιστήμιο χρηματοδότησε εξολοκλήρου την έρευνα. Έχουμε ήδη εξερευνήσει τον λόφο και επεξεργαζόμαστε τα δεδομένα, κάτι που είναι δύσκολο λόγω του όγκου του, ενώ έχουν βρεθεί και κάποια δεδομένα που χρήζουν ανασκαφικής πιστοποίησης και γι' αυτό προσπαθούμε να βρούμε πόρους για να το συνεχίσουμε», ανέφερε ο καθηγητής. «Επιπλέον», συνέχισε, «έγινε και χρονολόγηση σε ένα κομμάτι λιθάνθρακα που βρέθηκε στα θεμέλια και προέκυψε ότι το μνημείο δημιουργήθηκε το 300, συν-πλην 30 π.Χ.»

Ο Γρηγόρης Τσόκας, αναφέρθηκε γενικότερα στην σύγχρονη ερευνητική προσπάθεια του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του ΑΠΘ, η οποία έχει αποδώσει καινοτόμες προσεγγίσεις σε σημαντικά αρχαιολογικά ζητήματα, όπως είναι ο εντοπισμός ταφικών μνημείων στο εσωτερικό τύμβων. Μάλιστα, το εργαστήριο, έχει διενεργήσει έρευνες, τα τελευταία 30 χρόνια, στην Βεργίνα, το Δίον, την Ακρόπολη, τον Μαραθώνα και σε 50 θέσεις στο εξωτερικό, όπως στο Κουβέιτ, την Ιορδανία, την Αίγυπτο, την Ιταλία και την Ρωσία.

«Το εργαστήριο, παρήγαγε πρωτοποριακή τεχνολογία στο πώς να εντοπίζουμε και να χαρτογραφούμε χαμένες αρχαιότητες» είπε χαρακτηριστικά ο Γρ. Τσόκας.

Μάλιστα, στην Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με την Εφορία Αρχαιοτήτων, υλοποιεί έρευνα κάτω από τα θεμέλια της Παναγίας Χαλκέων, «γιατί σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή πάνω στην πόρτα, θεμελιώθηκε «σε ανίερο τόπο», δηλαδή προϋπήρχε ναός», ενώ έρευνα γίνεται και στα τείχη του Επταπυργίου, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο έχουν επηρεαστεί από την υγρασία.

Σημειώνεται ότι η διάλεξη του Γρηγόρη Τσόκα, διοργανώθηκε από το Μέγαρο Μουσικής, σε συνεργασία με το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο του δήμου Θεσσαλονίκης. Παρούσα στην εκδήλωση ήταν και η επικεφαλής της ανασκαφής στην Αμφίπολη Κατερίνα Περιστέρη, η οποία δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι γίνεται μελέτη του ανασκαφικού υλικού και γίνεται προσπάθεια να γίνει το μνημείο, κάποια στιγμή, επισκέψιμο, τονίζοντας ωστόσο, ότι απαιτούνται πόροι για να συνεχισθεί η ανασκαφή.

30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016

Παγκόσμια Αμφίπολη

Εκπληκτικές είναι οι αποκαλύψεις που έρχονται για τον περίφημο τάφο της Αμφίπολης καθώς ολοένα και περισσότερα νέα κομμάτια της ανασκαφής έρχονται να προσδώσουν μια ακόμη πιο εντυπωσιακή εικόνα του λόφου Καστά. Δεν είναι μόνο ο λέοντας πάνω στο επιβλητικό βάθρο στην κορυφή του Τύμβου της Αμφίπολης και ο περίβολος του μισού χιλιομέτρου που προκαλούσε δέος.

Τεραστίου μεγέθους, με γλυπτές συνθέσεις και πλούσιο εναέτιο διάκοσμο ήταν και η εξωτερική πρόσοψη του ταφικού μνημείου, όπως αποκαλύπτει με συνέντευξή του στο Βήμα της Κυριακής ο αρχιτέκτοντας της ανασκαφής στον Τύμβο Καστά, κ. Μιχάλης Λεφαντζής.

Πρόκειται για το περίφημο δίστυλο εν παραστάσι, μπροστά από τις Σφίγγες και τα σκαλοπάτια της εισόδου του τάφου, το οποίο έφτανε ως τον περίβολο, ήταν σε κοινή θέα και αποτελούσε μεγαλοπρεπή κατασκευή όσο λειτουργούσε το ταφικό μνημείος ως ηρώο.

Παράλληλα, ύστερα από έρευνα της ανασκαφικής ομάδας καταδεικνύεται ότι μάρμαρα που ανήκουν στο μνημειακό σύνολο του Τύμβου Καστά της Αμφίπολης έχουν μεταφερθεί, από τον 19ο αιώνα, σε αρχαιολογικές συλλογές στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, από την Ευρώπη ως την Αμερική.

Σε μουσεία όλου του κόσμου!

Οι ανασκαφείς βρήκαν και ταύτισαν σε τρία μουσεία του εξωτερικού -Λούβρο, Κωνσταντινούπολης και Γκετί- τμήματα μαρμάρινων γλυπτών, τα οποία στην αρχαιότητα ανήκαν σε κατασκευές που υπήρχαν πάνω στον λόφο Καστά και συνδέονται με το ταφικό μνημείο της ΑμφίποληςΟι ανασκαφείς βρήκαν και ταύτισαν σε τρία μουσεία του εξωτερικού -Λούβρο, Κωνσταντινούπολης και Γκετί- τμήματα μαρμάρινων γλυπτών, τα οποία στην αρχαιότητα ανήκαν σε κατασκευές που υπήρχαν πάνω στον λόφο Καστά και συνδέονται με το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης!

Πέντε εξ αυτών εντοπίστηκαν στο Λούβρο και στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης, όπου βρίσκονται εδώ και δύο αιώνες. Δύο ακόμη βρέθηκαν στο Μουσείο Γκετί, τα οποία είχαν πουληθεί από ιδιώτη.

Μάλιστα στα μουσεία αυτά υπάρχει αναλυτική καταλογογράφηση. Στο Λούβρο είναι όλα πιστοποιημένα, έχουν εγγραφεί το 1880-1890, υπάρχει χρονολόγηση θραυσμάτων, τα περισσότερα έχουν προέλευση την Αμφίπολη και κάποια την περιοχή της Μακεδονίας. Παράλληλα, πλήρης καταλογογράφηση υπάρχει και στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης.

Το ηρώον και οι επεμβάσεις

Σύμφωνα με τον κ. Λεφαντζή, τα νέα στοιχεία αποτυπώνουν τη εικόνα της αρχικής χρήσης του λατρευτικού χώρου ως ηρώου προς τιμήν ενός υψηλά ισταμένου αξιωματούχου της Μακεδονίας και ως χρηστηρίου, σχεδιασμένου να λειτουργείται από μια σημαντική ιέρεια, διαθέτοντας δευτερογενείς τελετουργικές ταφές με σκοπό τη χρησμοδοσία.

Τα νέα στοιχεία αποτυπώνουν τη εικόνα της αρχικής χρήσης του λατρευτικού χώρου ως ηρώου προς τιμήν ενός υψηλά ισταμένου αξιωματούχου της ΜακεδονίαςΌλα συνηγορούν ότι μετά τη ρίψη του σώματος της 60χρονης γυναίκας στην κιβωτιόσχημη θήκη έγινε επίχωση και σφράγιση του νεκρικού θαλάμου με τη μαρμάρινη θύρα. Οι λατρευτικές δραστηριότητες του χώρου με την κιβωτιόσχημη θήκη μεταφέρθηκαν πιο μπροστά στους προηγούμενους θαλάμους και είναι φανερές οι οικοδομικές επεμβάσεις που έγιναν.

Παράλληλα, η γραπτή ζωφόρος, στην οποία πρωταγωνιστούν δελφικοί τρίποδες ανάμεσα στις άλλες σκηνές, είναι η σημαντικότερη μαρτυρία αυτής της ιστορικής επέμβασης υποδηλώνοντας και την αρχική χρήση του λατρευτικού αυτού χώρου ως ηρώου και χρηστηρίου.

Ταυτόχρονα δεν θεωρείται τυχαίο πως υπάρχουν κοινά θέματα (νεκρόδειπνο, ιεροθέσιο κλπ) οι παραστάσεις που είναι αποτυπωμένες στην ανάγλυφη ζωφόρο του βάθρου του λέοντα, ψηλά στον Τύμβο, στα μαρμάρινα τμήματα του διστύλου εν παραστάσει (εξωτερική πρόσοψη του τάφου) και στη ζωραφισμένη ζώνη (θριγγός/γραπτή ζωφόρος) εντός του τρίτου χώρου του τάφου.

Δέος στους υστεροκλασικούς

Τι έχει προκύψει από τη μελέτη των στοιχείων και την έρευνα που οδήγησε σε ταυτίσεις και αποδόσεις θραυσμάτων και τμημάτων αρχιτεκτονικών μελών και μαρμάρινων γλυπτών; Εντυπωσιακά είναι τα δεδομένα για το εξωτερικό κέλυφος του πρώτου χώρου του τάφου (με τις Σφίγγες και τη μνημειώδη σκάλα). Καλυπτόταν από δίριχτη στέγη στους αρχαίους χρόνους και είχε μαρμάρινη πρόσοψη δίστυλη εν παραστάσι, η οποία εδραζόταν στη στέψη του περιβόλου και είχε μαρμάρινο περιθύρωμα.

Η πρόσοψη είχε πλάτος έξι μέτρων και ύψος που έφτανε τα εννέα μέτρα, δηλαδή ήταν υψηλότερη κατά ένα μέτρο από την κορυφή της καμάρας του τάφου. Η αρχιτεκτονική μελέτη έδειξε ότι η κυριότητα του περιβόλου δεν δημιουργούσε πρόβλημα και η πρόσοψη φαινόταν ευθεία, προκαλώντας δέος στο βλέμμα του ανθρώπου της εποχής, στα υστεροκλασικά χρόνια.

Ο κυρίαρχος μακεδονικός χαρακτήρας

Κατά τον κ. Λεφαντζή, το ταφικό μνημείο με πολυετή λατρευτική χρήση "έχει τυπικά χαρακτηριστικά λατρευτικού χώρου της εποχής του τέλους του 4ου π.Χ. αιώνα. Παρατηρεί ότι "υπάρχουν συγκεκριμένα παραδείγματα στη Μικρά Ασία και στη Μέση Ανατολή, αλλά στο μνημείο του Τύμβου Καστά είναι κυρίαρχος ο μακεδονικός χαρακτήρας".

Είναι ενδεικτικό ότι στη μαρμάρινη ανάγλυφο ζωφόρο στη βάση του βάθρου επί του οποίου ήταν ο λέοντας αποτυπώνεται παράσταση χαρακτηριστική μακεδονικής εικονογραφίας με μακεδόνες στρατιώτες, σάρισες, ασπίδες, μακεδονικό κράνος, δέντρο με φίδι τυλιγμένο γύρω τουΕίναι ενδεικτικό ότι στη μαρμάρινη ανάγλυφο ζωφόρο στη βάση του βάθρου επί του οποίου ήταν ο λέοντας αποτυπώνεται παράσταση χαρακτηριστική μακεδονικής εικονογραφίας με μακεδόνες στρατιώτες, σάρισες, ασπίδες, μακεδονικό κράνος, δέντρο με φίδι τυλιγμένο γύρω του. Κομμάτια αναπαριστούν νεκρική πομπή, ενώ έχει βρεθεί τμήμα μαρμάρου με πόδια αλόγου σε κίνηση.

Επιχειρούνται επίσης ταυτίσεις και αποδόσεις σε κομμάτια που παραπέμπουν σε υψηλόβαθμο Μακεδόνα, ο οποίος στο ένα χέρι κρατά φιάλη αναμένοντας σπονδή και στο άλλο χέρι ανεστραμμένο ξίφος, του οποίου η θήκη (ο κολεός) έχει μανιταρόσχημη απόληξη και η λαβή του είναι κυρτή -αυτά, σύμφωνα με ειδικούς, αποτελούν ισχυρά στοιχεία χρονολόγησης.

Παράλληλα, διερευνώνται και συνδέονται με τον ήρωα-ιππέα που συναντάνται στο χώρο της Μακεδονίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η ανασκαφική ομάδα προχωρεί σε συγκρίσεις με την παράσταση του αναθηματικού αναγλύφου από την Πέλλα της εποχής του Κασσάνδρου, που βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΗΦΑΙΣΤΙΩΝΙ ΗΡΩΙ), όπου ο ήρωας εικονίζεται σε αυτήν ως νεαρός ιππέας ενώ δίπλα του γυναίκα σπένδει.

18 ΜΑΪΟΥ 2016

ΠΓΔΜ: Ακυρώθηκαν οι πρόωρες εκλογές 

Η Βουλή της ΠΓΔΜ αποφάσισε πριν από λίγο την ακύρωση των πρόωρων βουλευτικών εκλογών που είχαν προκηρυχθεί για τις 5 Ιουνίου. Η Βουλή της ΠΓΔΜ συγκλήθηκε σήμερα το απόγευμα με διαδικασίες εξπρές και πριν από λίγο αποφάσισε την ακύρωση των εκλογών αυτών.

Είχε προηγηθεί απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της ΠΓΔΜ να "παγώσει" προσωρινά την επίμαχη απόφαση της Βουλής για τη διάλυσή της, όπως και όλες τις ενέργειες σχετικά με τη διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών που είχαν προκηρυχθεί για τις 5 Ιουνίου.

Η Βουλή της ΠΓΔΜ είχε διαλυθεί στις 7 Απριλίου, ώστε να τηρηθεί η σχετική νομοθεσία που ορίζει ότι το νομοθετικό σώμα διαλύεται 60 ημέρες πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών.

Αμέσως μετά την απόφαση αυτή του Συνταγματικού Δικαστηρίου, ο πρόεδρος της Βουλής της ΠΓΔΜ Τράικο Βελιάνοσκι συγκάλεσε το νομοθετικό σώμα, το οποίο αποφάσισε την ακύρωση των πρόωρων εκλογών που είχαν προγραμματιστεί για τις 5 Ιουνίου. Η Βουλή της ΠΓΔΜ δεν καθόρισε νέα ημερομηνία διεξαγωγής των πρόωρων εκλογών, με αποτέλεσμα να θεωρείται άγνωστο για την ώρα εάν και πότε θα διεξαχθούν αυτές.

Τη διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών για τις 5 Ιουνίου είχε δρομολογήσει κυρίως το κυβερνών κόμμα VMRO-DPMNE του οποίου ηγείται ο Νίκολα Γκρούεφσκι, όμως κάτι τέτοιο αποδείχτηκε ιδιαίτερα προβληματικό, καθώς μόνο το κόμμα του κ.Γκρούεφσκι είχε καταθέσει ψηφοδέλτιο για τις εκλογές, ενώ τόσο το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, η Σοσιαλδημοκρατική Ένωση (SDSM) του Ζόραν Ζάεβ όσο και τα δύο αλβανικά κόμματα - το συγκυβερνών DUI του Αλί Αχμέτι και το αντιπολιτευόμενο DPA του Μεντούχ Θάτσι - είχαν αποφασίσει να τις μποϋκοτάρουν, καθώς θεώρησαν ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή των εκλογών αυτών.

Η Ε.Ε. από την μεριά της είχε εκφράσει την αντίθεσή της στο ενδεχόμενο διεξαγωγής πρόωρων βουλευτικών εκλογών στην ΠΓΔΜ στις 5 Ιουνίου, αναφέροντας ότι δεν υφίστανται οι «στοιχειώδεις προϋποθέσεις» για κάτι τέτοιο και είχε καταστήσει σαφές ότι αυτές δεν θα μπορούσαν να αναγνωριστούν από την διεθνή κοινότητα.

Πάνω από ένα χρόνο η πολιτική κρίση

Η ΠΓΔΜ βρίσκεται στη δίνη μία βαθιάς πολιτικής κρίσης εδώ και πάνω από ένα χρόνο, μετά την αποκάλυψη, από την μεριά της αντιπολίτευσης, του σκανδάλου των τηλεφωνικών υποκλοπών.

Μία αρχική συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης για την άρση του πολιτικού αδιεξόδου που είχε επιτευχθεί το περασμένο καλοκαίρι, με τη μεσολάβηση της Ε.Ε. και προέβλεπε τη διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών στις 24 Απριλίου δεν καρποφόρησε, μετά και τη σχετική διαπίστωση εκπροσώπων της διεθνούς κοινότητας στην ΠΓΔΜ ότι δεν είχαν εκπληρωθεί οι προϋποθέσεις για αξιόπιστες εκλογές. Μετά την εξέλιξη εκείνη οι εκλογές μετατέθηκαν για τις 5 Ιουνίου, όμως τελικά, με τη νέα απόφαση της Βουλή αυτές ματαιώθηκαν.

Η παρατεταμένη πολιτική κρίση την οποία βιώνει η ΠΓΔΜ πέρασε σε μια νέα, πιο τεταμένη φάση, με την αμφιλεγόμενη απόφαση του Προέδρου της χώρας Γκιόργκι Ιβάνοφ, στις 12 Απριλίου, να χορηγήσει αμνηστία σε 56 πολιτικούς και συνεργάτες τους (οι περισσότεροι από το κόμμα VMRO-DPMNE του Νίκολα Γκρούεφσκι) οι οποίοι εμπλέκονται στο πολύκροτο σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών.

Η απόφαση του προέδρου της ΠΓΔΜ έχει προκαλέσει αναταραχή στο εσωτερικό, ενώ επικρίθηκε ιδιαίτερα τόσο από την Ε.Ε. όσο και από τις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν σημειώσει ότι η απόφαση αυτή του κ.Ιβάνοφ θέτει σε κίνδυνο την λειτουργία του κράτους δικαίου και την ευρωατλαντική πορεία της χώρας και έχουν ζητήσει από αυτόν να την ανακαλέσει.

Εδώ και ένα μήνα πραγματοποιούνται στα Σκόπια και σε άλλες πόλεις της ΠΓΔΜ αντικυβερνητικές διαδηλώσεις με αίτημα την ανάκληση της απόφασης του κ.Ιβάνοφ και την παραίτηση της κυβέρνησης που ελέγχεται κυρίως από το κόμμα του Νίκολα Γκρούεφσκι. Οι διαδηλωτές ζητούν ακόμη τον σχηματισμό μίας μεταβατικής κυβέρνησης η οποία θα προετοιμάσει το έδαφος για ελεύθερες και δημοκρατικές εκλογές στη χώρα.

ΠΗΓΗ : ΑΠΕ - ΜΠΕ

4 ΜΑΪΟΥ 2016

Ανησυχία στο Βερολίνο

για την πολιτική κρίση στην ΠΓΔΜ

Μεγάλη ανησυχία προκαλεί στη γερμανική κυβέρνηση η εσωτερική πολιτική κατάσταση στην ΠΓΔΜ, δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μάρτιν Σέφερ και ανακοίνωσε τον ορισμό ειδικού προσωπικού απεσταλμένου του Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ για την κατάσταση στη χώρα

«Μια διέξοδος από τη βαθιά κρίση, από την πραγματικά σοβαρή και βαθιά εσωτερική πολιτική κρίση, δεν διαφαίνεται έως τώρα. Γι’ αυτό ο υπουργός Εξωτερικών αποφάσισε το διορισμό προσωπικού ειδικού απεσταλμένου για την κατάσταση στην ΠΓΔΜ, τον πρέσβη της Γερμανίας στην Αυστρία Γιοχάνες Χάιντλ», δήλωσε και εξήγησε ότι ο πρεσβευτής θα συνεργαστεί στενά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τις ΗΠΑ και με άλλους εταίρους, για να τους στηρίξει στη διαμεσολάβησή τους για την υπέρβαση της εσωτερικής πολιτικής κρίσης.

«Αυτό είναι μια έκφραση της προσήλωσης της γερμανικής κυβέρνησης στα Δυτικά Βαλκάνια. Και το λέω αυτό ρητά και με το βλέμμα στην ευρωπαϊκή προοπτική που όλα τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων και η Μακεδονία (σσ. σε αυτό το σημείο αναφέρει τη χώρα με τη συνταγματική της ονομασία) έχουν και με το βλέμμα στην ενσωμάτωση στις ευρωατλαντικές δομές», κατέληξε.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ

16ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2016

ΠΓΔΜ: Εκλογές χωρίς την αντιπολίτευση

ΣΚΟΠΙΑ. Με χθεσινό διάγγελμά του, ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ δήλωσε ότι εμμένει στην απόφαση του να αμνηστεύσει όλους τους εμπλεκομένους στο σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών, παρά την πληθώρα εσωτερικών και διεθνών αντιδράσεων. Η απόφαση του κ. Ιβάνοφ να αμνηστεύσει τους 56 κατηγορούμενους κρατικούς αξιωματούχους κλιμάκωσε την υπάρχουσα πολιτική κρίση στην ΠΓΔΜ. Περισσότερο λάδι στη φωτιά ήρθε να ρίξει και η χθεσινή προκήρυξη πρόωρων εκλογών για τις 5 Ιουνίου.

Η αντιπολίτευση, η οποία πυροδότησε πέρυσι την πολιτική πόλωση, κατηγορώντας τον πρωθυπουργό Νίκολα Γκρούεφσκι για τις τηλεφωνικές υποκλοπές, έχει ήδη δηλώσει ότι θα μποϊκοτάρει τις εκλογές, τονίζοντας την απουσία κατάλληλων συνθηκών για τη δίκαιη διεξαγωγή τους. Για τρεις συνεχόμενες βραδιές, 2.000 υποστηρικτές της διαδήλωσαν στην πρωτεύουσα.

Συγκέντρωση εναντίον της αντιπολίτευσης πραγματοποίησαν, όμως, το βράδυ της Πέμπτης και οπαδοί του κυβερνώντος κόμματος. Παρότι πολλά στελέχη του ωφελήθηκαν από την απονομή χάριτος, το κυβερνών κόμμα αποστασιοποιήθηκε από την απόφαση του κ. Ιβάνοφ, επιδιώκοντας το πρωί της Παρασκευής τη συναίνεση όλων των μεγάλων κομμάτων για να ζητήσει την ανάκληση της απόφασής του. Κύριος λόγος της στάσης αυτής είναι η εμπλοκή του ηγέτη της

αντιπολίτευσης Ζόραν Ζάεβ στο σκάνδαλο των υποκλοπών, τον οποίο το κυβερνών κόμμα κατονομάζει ως τον κύριο υπεύθυνο της κρίσης. Επιπλέον, ο κ. Ζάεβ κατηγορείται ότι, έχοντας επίγνωση της συντριπτικής ήττας που θα υποστεί στις εκλογές, στοχεύει στη ματαίωσή τους.

Τη δυσαρέσκειά τους για την απόφαση του προέδρου Ιβάνοφ εξέφρασαν Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι, τονίζοντας ότι θα θέσει σε κίνδυνο τη λειτουργία του κράτους και την ευρωατλαντική πορεία της χώρας. Αμφιβολίες επίσης εκφράστηκαν και για τη δυνατότητα διενέργειας αδιάβλητων εκλογών.

Προειδοποιεί και ο Τουσκ

Στη σκιά της ραγδαίας επιδείνωσης του πολιτικού κλίματος μετά την προεδρική χάρη σε πολιτικούς για το σκάνδαλο των υποκλοπών, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ καλεί την ΠΓΔΜ να μην θέσει σε κίνδυνο τις σχέσεις της με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ

«Η Ευρώπη χρειάζεται μια σταθερή ΠΓΔΜ στην οποία θα λειτουργεί το κράτος δικαίου. Το ευρωατλαντικό μέλλον της χώρας βρίσκεται σε κίνδυνο» έγραψε ο Ντόναλντ Τουσκ στο Twitter.

Το βράδυ της Πέμπτης σημειώθηκε εκ νέου ένταση και μικροεπεισόδια μεταξύ υποστηρικτών της αντιπολίτευσης και της αστυνομίας στο κέντρο των Σκοπίων.

Περίπου 2.000 υποστηρικτές της αντιπολίτευσης διαδήλωσαν για τρίτο συνεχόμενο βράδυ, ζητώντας την παραίτηση του προέδρου της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ και την ματαίωση των πρόωρων εκλογών.

7 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2016

ΠΓΔΜ: Διαλύθηκε τα μεσάνυχτα η Βουλή

Εκλογές 5 Ιουνίου χωρίς την αντιπολίτευση

Ο πρόεδρος της Βουλής της ΠΓΔΜ Τράικο Βελιάνοφσκι ανακοίνωσε, λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της Τετάρτης προς Πέμπτη, τη διάλυση του νομοθετικού σώματος της χώρας, βάσει προηγούμενης απόφασης της Βουλής, για δρομολόγηση πρόωρων βουλευτικών εκλογών στις 5 Ιουνίου.

Ο κ. Βελιάνοφσκι προχώρησε στην απόφαση αυτή, ώστε να τηρηθεί η σχετική νομοθεσία που ορίζει ότι οι εκλογές πρέπει να διεξαχθούν δύο μήνες μετά τη διάλυση της Βουλής, στην συγκεκριμένη περίπτωση, στις 5 Ιουνίου.

Τις επόμενες ημέρες, ο πρόεδρος της Βουλής αναμένεται να προκηρύξει και επίσημα τη διεξαγωγή των πρόωρων εκλογών στις 5 Ιουνίου.

Ωστόσο, ο αρχηγός του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, της Σοσιαλδημοκρατικής Ενωσης (SDSM), Ζόραν Ζάεβ, αμέσως μετά την γνωστοποίηση για τη διάλυση της Βουλής δήλωσε ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή έντιμων και δημοκρατικών εκλογών, κατηγορώντας γι΄ αυτό το κυβερνών κόμμα VMRO-DPMNE του Νίκολα Γκρούεφσκι και ανακοίνωσε ότι η αντιπολίτευση δεν πρόκειται να συμμετάσχει στις εκλογές που δρομολογούνται για τις 5 Ιουνίου.

Ο κ. Ζάεβ σημείωσε ότι από την στιγμή που δεν έχουν εκκαθαριστεί οι εκλογικοί κατάλογοι και απειλείται η ελευθερία του Τύπου στην χώρα, η διεξαγωγή εκλογών εξυπηρετεί μόνο το «αυταρχικό καθεστώς» του Ν. Γκρούεφσκι.

Η πολιτική ζωή της ΠΓΔΜ ταλανίζεται εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο από σκάνδαλο τηλεφωνικών υποκλοπών που αποκάλυψε η αντιπολίτευση.

Οι πολιτικές εξελίξεις

Τον Ιούλιο του 2015, τα τέσσερα μεγαλύτερα κόμματα της ΠΓΔΜ είχαν καταλήξει σε αρχική συμφωνία για διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών στις 24 Απριλίου, η οποία όμως δεν καρποφόρησε, μετά και τη σχετική διαπίστωση εκπροσώπων της Διεθνούς Κοινότητας στην ΠΓΔΜ ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για αξιόπιστες εκλογές. Μετά την εξέλιξη αυτή, οι εκλογές μετατέθηκαν για τις 5 Ιουνίου, μετά από πρόταση των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού, η οποία ψηφίστηκε από τη Βουλή.

Ο αρχηγός του μεγαλύτερου κόμματος της χώρας, του VMRO-DPMNE, Νίκολα Γκρούεφσκι, παραιτήθηκε από πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ στα μέσα του Ιανουαρίου, βάσει της συμφωνίας μεταξύ των τεσσάρων μεγαλύτερων κομμάτων της χώρας η οποία έγινε και νόμος, ο οποίος ορίζει ότι ο εκάστοτε πρωθυπουργός θα αποχωρεί από τον πρωθυπουργικό θώκο πριν από τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών στην χώρα.

Στην θέση του Νίκολα Γκρούεφσκι ορίστηκε υπηρεσιακός πρωθυπουργός, ο Εμιλ Ντιμιτρίεφ, ο οποίος είναι γενικός γραμματέας του VMRO-DPMNE.

3 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2016

Γκιόργκι Ιβανόφ: Το κλείσιμο του βαλκανικού

διαδρόμου είναι προς όφελος της Ελλάδας

Τι υποστηρίζει ο πρόεδρος των Σκοπίων

Του Αθανασόπουλου Αλ. Άγγελου

Τα Σκόπια δεν ζήτησαν ποτέ τον αποκλεισμό της Αθήνας από τις πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του Προσφυγικού στα Δυτικά Βαλκάνια, δηλώνει στη συνέντευξή του στο «Βήμα» ο Γκιόργκι Ιβανόφ. Ο πρόεδρος των Σκοπίων προσθέτει ότι η κυβέρνησή του ζήτησε τον συντονισμό με την Αθήνα, αλλά η ανταπόκριση της ελληνικής πλευράς υπήρξε ελάχιστη, ενώ η αστυνομική συνεργασία παραμένει ανεπαρκής. Ο κ. Ιβανόφ απορεί που δεν μπορεί καν να συναντηθεί με τον Έλληνα ομόλογό του, ενώ σε σχέση με το ονοματολογικό τονίζει ότι πρέπει να προηγηθεί η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.

Η Ελλάδα έχει κατηγορήσει τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων για μονομερείς ενέργειες στο Προσφυγικό σε ό,τι αφορά το κλείσιμο της βαλκανικής οδού. Πώς απαντάτε; Μήπως θα έπρεπε η Αθήνα να συμπεριληφθεί σε μια λύση για τις προσφυγικές ροές;

«Η "Δημοκρατία της Μακεδονίας", ως χώρα μη μέλος της ΕΕ που δεν είναι και τελικός προορισμός των ασυλούχων, δεν υπήρξε ποτέ μέρος της απόφασης να περιοριστεί η κίνηση κανενός. Δεν υπήρξε ποτέ δικό μας αίτημα ο αποκλεισμός της Αθήνας από τέτοιες πρωτοβουλίες και ποτέ δεν υποστηρίξαμε τέτοια κίνηση. Αυτό το κατέστησα απόλυτα σαφές σε πολλές περιπτώσεις που μίλησα για την κρίση, από τις Βρυξέλλες, το Λονδίνο, το Παρίσι, το Μόναχο, την Πράγα. Οι χώρες προορισμού των ασυλούχων και των οικονομικών μεταναστών πάντα έθεταν την ατζέντα. Εμείς απλώς εξορθολογίσαμε τις πολιτικές μας με βάση την τρέχουσα πραγματικότητα. Όταν οι χώρες προορισμού ήταν πρόθυμες να δεχθούν πρόσφυγες και μετανάστες, ήμασταν το πιο εργατικό, αποτελεσματικό και ανθρώπινο μέρος του περάσματος. Από τη στιγμή που άρχισαν να εφαρμόζουν περιορισμούς και ανακοίνωσαν ότι θα σταματήσουν να δέχονται νέες αφίξεις, θα κατακλυζόμασταν από ένα πρόβλημα που ουσιαστικά μπορούσε να διαχειριστεί μόνο η ΕΕ, της οποίας δεν είμαστε μέλος και γνωρίζετε ποιος μας αποτρέπει και για ποιον λόγο. Ανεξαρτήτως αυτών των γεγονότων και της κληρονομιάς των "Ελληνο-μακεδονικών σχέσεων", από την πρώτη στιγμή καλέσαμε την Ελλάδα να συνεργαστούμε, καλώντας παράλληλα τους υπολοίπους να συμπεριλάβουν την Αθήνα σε ένα πανευρωπαϊκό, περιφερειακό, επίσημο ή και λιγότερο επίσημο σχήμα, για την αντιμετώπιση της κρίσης. Και στις δύο περιπτώσεις, υπήρξε ελάχιστη ή και καμία ανταπόκριση από την ελληνική πλευρά. Η ελληνική κοινή γνώμη πρέπει να γνωρίζει ότι το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου δεν είναι εις βάρος της Ελλάδος, αλλά αντιθέτως προς όφελός της».

Έχουμε ακούσει και διαβάσει για προσπάθειες από τα Σκόπια να προσεγγιστεί η Αθήνα για ενισχυμένο συντονισμό, ειδικά για την ανταλλαγή πληροφοριών και την αστυνομική συνεργασία λόγω της προσφυγικής κρίσης, αλλά η ελληνική πλευρά αντέδρασε απρόθυμα. Θέλετε να μας πείτε τι συνέβη, λαμβάνοντας υπόψη τα πρόσφατα γεγονότα της Ειδομένης;

«Η μεταναστευτική κρίση επηρεάζει και τις δύο χώρες. Από την έναρξή της επιμείναμε σε ενίσχυση της συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα. Επειτα από προσωπική μου επιμονή προς τον πρωθυπουργό Τσίπρα, κατόπιν σισύφειας προσπάθειας, καταφέραμε να εγκαθιδρύσουμε μια διμερή αστυνομική συνεργασία. Ωστόσο, εξαιτίας της ανεύθυνης συμπεριφοράς μέρους των ελληνικών Αρχών, η αμοιβαία επικοινωνία παραμένει μη ικανοποιητική. Η Ελλάδα επέτρεψε τη δημιουργία αυτοσχέδιων προσφυγικών καταυλισμών ακριβώς στη μεθόριο με τη "Δημοκρατία της Μακεδονίας", που ενθάρρυνε μετανάστες να χρησιμοποιήσουν παράνομα περάσματα, θέτοντας άμεσα σε κίνδυνο την εθνική μας ασφάλεια. Επιβεβαίωση αυτού ήταν το επεισόδιο της 14ης Μαρτίου, όταν περίπου 2.500 άτομα, παρανόμως και με συνοδεία, μπήκαν σε "μακεδονικό έδαφος". Τρεις μετανάστες έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της ριψοκίνδυνης τακτικής να εκφοβίσουν τη συνοριοφυλακή μας, η οποία φυσικά κατάφερε να απαντήσει με συγκρατημένο, επαγγελματικό τρόπο. Η τραγωδία είναι ότι αυτή η πρακτική συνεχίζεται. Παρά τον κλειστό διάδρομο, κάθε βράδυ καταγράφουμε περί τις 100 απόπειρες παράνομης εισόδου. Φαίνεται ότι συγκεκριμένοι πολιτικοί στην Ελλάδα αποτυγχάνουν να συλλάβουν τη σοβαρότητα των κινδύνων ασφαλείας που προκύπτουν από την κρίση. Υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι ορισμένοι από τους συλληφθέντες αλλά και τους υπόπτους για τρομοκρατικές υποθέσεις χρησιμοποίησαν τη βαλκανική οδό. Ας κοιτάξουμε αυτό το παράδοξο. Η Ελλάδα, αν και μέλος της ΕΕ και της ζώνης Σένγκεν, επέτρεψε στους πρόσφυγες να περάσουν χωρίς να σεβαστεί τους κανόνες εισόδου σε αυτήν. Η "Δημοκρατία της Μακεδονίας", αν και μη μέλος του Σένγκεν, πέτυχε να εγκαθιδρύσει έναν ρυθμό καταγραφής 99% των παράνομων μεταναστών με δικές της προσπάθειες και ίδια μέσα. Τα αιτήματά μας για πρόσβαση στη Σένγκεν, στην ΕΕ και στα δεδομένα του EURODAC ώστε να ανταποκριθούμε σωστά και να αποτρέψουμε τις συνέπειες πιθανών κινδύνων ασφαλείας δεν έγιναν δεκτά με ασήμαντες προφάσεις. Το παράδοξο μεγαλώνει, λαμβανομένης υπόψη της αρνητικής εκστρατείας εναντίον της "Μακεδονίας" στην Ελλάδα. Οι Έλληνες πολίτες θα έπρεπε να πληροφορηθούν ότι τόσο δημόσια όσο και σε συζητήσεις με συνομιλητές μου από την ΕΕ ζήτησε να βοηθηθεί η Ελλάδα. Η μεταναστευτική κρίση είναι μια ευκαιρία για τις γειτονικές μας χώρες να ξεπεράσουν τη δυσπιστία και να συνεργαστούν».

Μπορείτε να μας περιγράψετε τις επιπτώσεις του Προσφυγικού στη χώρα σας; Είστε ικανοποιημένος από τη συνδρομή της ΕΕ;

«Όχι, δεν είμαστε ικανοποιημένοι. Για ποια συνδρομή ακριβώς μιλάτε; Ποιος την έδωσε, πότε, για ποιον σκοπό και σε ποιον; Το μόνο που λάβαμε ήταν υποσχέσεις, την υλοποίηση των οποίων ακόμη αναμένουμε. Είναι αλήθεια ότι διανεμήθηκαν κονδύλια μέσω διεθνών οργανισμών που αποκλειστικά ασχολούνται με την ανθρωπιστική πτυχή της κρίσης. Υπάρχουν κονδύλια μέσω του προγράμματος προενταξιακής βοήθειας (ΙΡΑ) που χορηγήθηκαν ή θα χορηγηθούν με σκοπό την ανάπτυξη. Ωστόσο, ούτε τα μεν ούτε τα δε έχουν σκοπό την κάλυψη του κόστους της πτυχής ασφαλείας της κρίσης. Οι προσπάθειες να παρουσιαστούν αυτά τα κονδύλια ως χρήματα που δόθηκαν με σκοπό την αντιμετώπιση της κρίσης είναι μάλλον υποκριτικές. Από την έναρξη της προσφυγικής κρίσης, η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" δαπάνησε 25 εκατομμύρια ευρώ από τον δικό της προϋπολογισμό. Θέλω να καταστήσω σαφές ότι ζητήσαμε τεχνική και λογιστική υποστήριξη από τις Βρυξέλλες, π. χ. εξοπλισμό συνοριακής προστασίας και για την επαρκή καταγραφή των μεταναστών. Λάβαμε διμερή βοήθεια από ορισμένες φιλικές χώρες, που επίσης έστειλαν αστυνομικές δυνάμεις στα βόρεια και νότια σύνορά μας, για το οποίο είμαστε ευγνώμονες. Η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της μεταναστευτικής κρίσης υπεύθυνα και επαγγελματικά».

Εκφράστηκαν πολλές ελπίδες αφού η Αθήνα και τα Σκόπια συμφώνησαν επί Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ). Φαίνεται όμως ότι η διαδικασία κόλλησε. Τι συνέβη;

«Πολλά ειπώθηκαν και υψηλές ελπίδες καλλιεργήθηκαν από αυτή τη διαδικασία που, και αυτό είναι ελάχιστα γνωστό στην Ελλάδα, έχει προταθεί από εμάς εδώ και 6-7 χρόνια. Με τη νέα ελληνική κυβέρνηση φάνηκε να υπάρχει ετοιμότητα να αντιμετωπιστεί η αναγκαιότητα εγκαθίδρυσης βασικών συνδέσμων, αν και η διαδικασία έχει μάλλον πομπώδες όνομα που δόθηκε από την ελληνική πλευρά: ΜΟΕ. Μιλάμε για συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων, σε περιβαλλοντικά ζητήματα, στον πολιτισμό, στη συνοριακή διαχείριση κ. ά. Αν υπήρξε μια "μονομερής πράξη" από την πλευρά μας τα τελευταία χρόνια, ήταν ακριβώς αυτή: το ότι κάναμε τα πάντα για να οικοδομήσουμε γέφυρες με την ελληνική κοινωνία, ακόμη και όταν η ελληνική κυβέρνηση έκανε τα πάντα για να αποφύγει, ακόμη και να υποβαθμίσει, τέτοια συνεργασία. Μιλώντας προσωπικά, επί της επταετούς προεδρίας μου, φιλοξένησα δεκάδες ελληνικές επιχειρηματικές και ακαδημαϊκές αποστολές. Η τελευταία ήταν τον περασμένο Νοέμβριο όταν καλωσόρισα τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης κ. Μπουτάρη. Επί μια επταετία επιβλέπω επίσης μια υποτροφία ώστε "μακεδόνες φοιτητές" να κάνουν μεταπτυχιακές σπουδές διοίκησης επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ και στο City College στη Θεσσαλονίκη. Επιπλέον, υπάρχουν όλες οι αποτυχημένες προσπάθειες να συναντηθώ με τον νυν αλλά και τον πρώην Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ξεπερνά τη λογική γιατί οι πρόεδροι δύο γειτονικών χωρών δεν έχουν ποτέ συναντηθεί. Οταν δύο χώρες έχουν διαφορές, αυτές μπορούν να ξεπεραστούν μόνο με διάλογο και συνήθως τα πρώτα βήματα γίνονται από τον πρόεδρο ή κάποιους βουλευτές πέραν της καθημερινής πολιτικής. Είναι εκπληκτικό αλλά ως σήμερα δεν υπήρξε θετική ανταπόκριση από την Αθήνα για να συναντηθώ με τον Έλληνα Πρόεδρο και δεν επιμένουμε ούτε στον τόπο, στον χρόνο ή στη μορφή της συνάντησης ούτε στα προς συζήτηση θέματα. Θα ήταν ουσιώδες αν ως πρόεδροι δείχναμε τον δρόμο στους άλλους ότι μέσω διαλόγου όλες οι διαφορές τελικά επιλύονται.

Κανένα πρόβλημα δεν επιλύεται αγνοώντας το και αποφεύγοντας την επικοινωνία. Ούτε το Προσφυγικό θα λυθεί έτσι, ούτε το ονοματολογικό. Οι εγωισμοί και οι παρελθούσες επιθετικές πολιτικές πρέπει να θαφτούν για τα καλά και προς το όφελος και την ευημερία των νεότερων γενεών πρέπει τα προβλήματα να αντιμετωπιστούν στη ρίζα και όχι τρέχοντας μακριά τους. Στις 25 Μαρτίου, με την ευκαιρία του εορτασμού της ημέρας της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, παραβρέθηκα για δεύτερη φορά στη δεξίωση του Έλληνα πρέσβη στα Σκόπια. Μοιάζει αδιανόητη μια ανάλογη κατάσταση στην Αθήνα. Την επόμενη ημέρα μάλιστα ο Έλληνας ομόλογός μου Πρόεδρος Παυλόπουλος αντέδρασε με άλλη μια προσβλητική δήλωση για τη χώρα μου. Ελπίζω και είμαι πεπεισμένος ότι οι περισσότεροι Έλληνες θα συνειδητοποιήσουν ότι η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" δεν είναι εχθρός αλλά αντίθετα ένα έθνος με το οποίο η Ελλάδα μοιράζεται πολύ περισσότερα από όσα γενικά φαίνονται. Θα έλεγα ότι όσον αφορά παραδόσεις, νοοτροπία, ζέση για τη ζωή ίσως είμαστε τα δύο εγγύτερα έθνη από όλους τους γείτονές μας. Μακάρι ένας επαρκής αριθμός Ελλήνων πολιτικών στην Αθήνα να είχε το θάρρος να το αναγνωρίσει αυτό, συνδυάζοντάς το με το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι μια ασφαλής, σταθερή, ευημερούσα χώρα στο βόρειο σύνορό της, ένα μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ θα ήταν προς το καλύτερο στρατηγικό συμφέρον της Ελλάδος».

Το όνομα

«Ο,τι δεν λύθηκε τόσο καιρό δεν θα λυθεί εν μιά νυκτί»

Υπάρχει μια αίσθηση ότι η στάση των Σκοπίων στο Προσφυγικό θα μπορούσε να αναζωογονήσει την ενταξιακή τους διαδικασία σε ΝΑΤΟ και ΕΕ. Τον Ιούλιο διεξάγεται Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ. Είστε αισιόδοξος;

«Το ερώτημα επαναλαμβάνεται πριν από κάθε Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ. Αρχίζει να ακούγεται κυνικό. Η "Μακεδονία" εγκατέλειψε την αισιοδοξία το 2008. Σήμερα είμαστε ρεαλιστές. Η πραγματικότητα είναι η εξής: υπάρχουν δύο νομικές πράξεις. Η πρώτη είναι η Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995, που πολλοί μοιάζουν να έχουν ξεχάσει. Το δεύτερο έγγραφο είναι η νομικά δεσμευτική απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης (ΔΔΧ). Υπάρχουν όμως δύο προβλήματα. Πρώτον, η Ελλάδα δεν σέβεται ούτε την Ενδιάμεση Συμφωνία ούτε την απόφαση του ΔΔΧ, εξακολουθώντας να εμποδίζει την ένταξή μας σε ΝΑΤΟ και ΕΕ. Δεύτερον, η Ελλάδα δεν έχει καμία επίπτωση για αυτή την ανεύθυνη προσέγγιση και έλλειψη σεβασμού στο Διεθνές Δίκαιο. Ολα αυτά τα χρόνια, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ δεν κατάφεραν να βρουν έναν τρόπο να απεμπλέξουν τη διαδικασία και να επιτρέψουν στη "Μακεδονία" να πραγματοποιήσει την ένταξη που αξίζει στη Συμμαχία και στην ΕΕ. Η θέση ότι η "Μακεδονία" προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τον ρόλο της στο Προσφυγικό για να διαπραγματευθεί στην ένταξή της στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ είναι γελοία».

Οι διαπραγματεύσεις για το όνομα μοιάζουν τελματωμένες. Αποτελεί συνέπεια του πρόσφατου «παγώματος» στις διμερείς σχέσεις ή επιλογή των δύο πλευρών;

«Οι συναντήσεις μου με τον πρωθυπουργό Τσίπρα υπήρξαν ενθαρρυντικές. Είμαι έτοιμος να συναντήσω οποιοδήποτε πολιτικό ή δημόσιο πρόσωπο από την Ελλάδα. Η επιβληθείσα διαφορά για το όνομα είναι βάρος επί 2,5 δεκαετίες. Ωστόσο, ό,τι δεν λύθηκε τόσο καιρό δεν θα λυθεί εν μιά νυκτί. Είναι απαραίτητη η οικοδόμηση εμπιστοσύνης και η δημιουργία κατάλληλου κλίματος. Όσοι εμπλέκονται στην επίλυση της διαφοράς πρέπει να είναι ρεαλιστές και αφοσιωμένοι στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Η πραγματικότητα είναι ότι η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" είναι κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος. Με λύσεις μονομερείς και επιβληθείσες θα είναι αδύνατον να τερματιστεί η διαφορά».

ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 3 Απριλίου 2016

14 ΜΑΡΤΙΟΥ 2016

Νέος διχασμός για την Αμφίπολη

Της Μπίτσικα Παναγιώτας

Πολλά νέα στοιχεία στην παρουσίαση του ανασκαφικού έργου στον λόφο Καστά, όπως το ανάγλυφο με τον στρατιωτικό που προΐσταται πομπής στρατιωτών, τον οποίο ταυτίζουν με το πρόσωπο του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Ξεκινά η νέα μάχη της Αμφίπολης ή, αλλιώς, ένας διαφορετικός κύκλος αμφισβητήσεων ως προς τα συμπεράσματα των μελετητών που περιγράφουν στοιχεία της «ταυτότητας» του μνημείου στον Τύμβο Καστά. Αυτή τη φορά ο επιστημονικός διάλογος ζωηρεύει πάλι, με αρχαιολόγους οι οποίοι δεν έχουν πειστεί για τις συσχετίσεις των νέων αναγλύφων με το ταφικό μνημείο και με το βάθρο του λέοντα.

Φωτιές έχουν ανάψει στην επιστημονική κοινότητα και οι υποθέσεις των μελετητών για τις παραστάσεις τις οποίες οι ανασκαφείς συνδέουν όχι απλώς με τον Ηφαιστίωνα αλλά και με τον Μέγα Αλέξανδρο τόσο τυπολογικά όσο και με βάση στοιχεία της τεχνοτροπίας τους. Αντιθέτως, φαίνεται να αποδυναμώνεται πλέον η αμφισβήτηση επί της χρονολόγησης του μνημείου, τουλάχιστον ως προς την όλη κατασκευή μαζί με την καμάρα - η επιχειρηματολογία περί ρωμαϊκού μνημείου φαίνεται ότι καταρρέει. Τα αρχαιολογικά δεδομένα ως προς τη χρονολόγηση στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π. Χ. είναι πλέον «δεμένα», με την πρώτη ραδιοχρονολόγηση - πραγματοποιήθηκε από την ομάδα των γεωλογικών και γεωφυσικών ερευνών του ΑΠΘ - δείγματος ξυλάνθρακα (αποκαΐδι) που είχε χρησιμοποιηθεί, σύμφωνα με τους μελετητές, κατά τη διάρκεια της κατασκευής της θόλου (καμάρας).

Μετά τις επίσημες ανακοινώσεις της ανασκαφικής ομάδας, με επικεφαλής την κυρία Κατερίνα Περιστέρη, στην 29η Αρχαιολογική Συνάντηση του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), αν μη τι άλλο αξίζει να ξεδιπλωθεί με επιστημονικό ήθος και ύφος η αντιπαράθεση ιδεών και απόψεων - τι πιο δημιουργικό άλλωστε.

Συσχετίσεις

Νέα ανάγλυφα βρέθηκαν πλησίον του ταφικού μνημείου, περίπου 120 μέτρα δυτικά του. Η κυρία Γεωργία Κοκκορού-Αλευρά, ομότιμη καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, δεν πείθεται από τις υποθέσεις εργασίας των μελετητών οι οποίοι έχουν συσχετίσει τα ανάγλυφα αυτά με το βάθρο του λέοντα, και μάλιστα αποδίδουν στο πρόσωπο του Μ. Αλέξανδρου μια απεικόνιση άνδρα στρατιωτικού. «Δεν είναι βέβαιη ούτε η συσχέτιση των αναγλύφων με το βάθρο του λέοντα ούτε και οι ταυτίσεις των προσώπων» τονίζει μιλώντας στο «Βήμα».

Οσον αφορά το ζήτημα του προσώπου στο οποίο ήταν αφιερωμένο το μνημείο, η κυρία Κοκκορού-Αλευρά κρίνει ότι παραμένει «ένα μεγάλο ερωτηματικό». Οπως παρατηρεί, «περιμένουμε καλύτερη τεκμηρίωση και τη συστηματική δημοσίευση των επιγραφικών στοιχείων».

Ως προς τη χρονολόγηση του μνημείου πάντως σημειώνει ότι «υπάρχουν πλέον περισσότερες ενδείξεις αναφορικά με την κατασκευή του στο τελευταίο τέταρτο του 4ου - αρχές 3ου π.Χ. αιώνα». Παράλληλα χαρακτηρίζει «θετικό στοιχείο» το ότι προχωρούν οι γεωφυσικές, γεωλογικές και σεισμολογικές έρευνες, οι οποίες «θα δώσουν επιπλέον στοιχεία και πιο συγκεκριμένες πληροφορίες».

«Τυμβοποίηση»

Τάραξε τα νερά πολλαπλώς η επιστημονική ομάδα των γεωφυσικών και γεωλογικών ερευνών του ΑΠΘ - συντονιστής ήταν ο καθηγητής κ. Γρηγόρης Τσόκας και συμμετείχαν οι κ.κ. Παναγιώτης Τσούρλος, Γιώργος Βαργεμέζης, Γιώργος Συρίδης, Σπύρος Β. Παυλίδης, Αλέξανδρος Χατζηπέτρος και Ηλίας Φίκος. Πέρα από τη χρονολόγηση του ταφικού μνημείου, προσδιόρισαν, όπως και ο πολιτικός μηχανικός της ανασκαφικής ομάδας κ. Δημήτρης Εγγλέζος, ότι ο λόφος είναι... τυμβοποιημένος, δηλαδή έγιναν τεχνητές επιχώσεις επί φυσικού λόφου.

Ως προς τις χρονολογήσεις, ο κ. Τσόκας επισημαίνει μιλώντας στο «Βήμα»: «Χρονολογήθηκαν δείγματα εδαφών αλλά και καμένου ξύλου με τη μέθοδο του άνθρακα-14 . Κάποια αποκαΐδια, σύγχρονα της κατασκευής της θόλου, ανάγονται στο 315 π.Χ. (±30), δηλαδή δείχνουν στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π. Χ. αιώνα». Μάλιστα ο κ. Τσόκας σημειώνει ότι η χρονολόγηση του ξύλου ταυτίζεται με τη χρονολόγηση της θόλου, με δεδομένο ότι για την κατασκευή οι αρχαίοι έσκαψαν όρυγμα, έδρασαν το ταφικό μνημείο και το ξανασκέπασαν. «Χρησιμοποίησαν την τεχνική της "εκσκαφής και επαναχωμάτωσης"» σημειώνει. Οι έρευνες συνεχίζονται και η ομάδα θα χρονολογήσει και άλλα δείγματα.

Παράλληλα οι γεωφυσικές έρευνες με καινοτόμες τομογραφικές τεχνικές τις οποίες ανέπτυξε το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του ΑΠΘ, διευθυντής του οποίου είναι ο κ. Τσόκας, κατέδειξαν ότι «υπάρχουν δομές στο εσωτερικό του τύμβου που χρήζουν ανασκαφικής διερεύνησης. Εχουμε επεκτείνει την έρευνα και πέρα από τον τύμβο, στα χωράφια». Οπως σημειώνει ο κ. Τσόκας, τα σημεία ενδιαφέροντος ως προς την ύπαρξη δομών στο εσωτερικό του τύμβου είναι κοντά στο μνημείο το οποίο έχει αποκαλυφθεί με τη μεγάλη καμάρα των 24 μέτρων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Ευάγγελος Καμπούρογλου, γεωλόγος του ΥΠΠΟΑ ο οποίος συνεργάστηκε με την κυρία Περιστέρη για ορισμένο χρονικό διάστημα στις ανασκαφές και αποχώρησε, ανακοίνωσε μεταξύ άλλων ότι στο εσωτερικό του ταφικού μνημείου οι επιχώσεις, με βάση δείγματα που είχε συλλέξει, χρονολογούνται στο 70 π. Χ.

Στη φωτογραφία νέα ανάγλυφα ευρήματα, όπου εικάζεται ότι παριστάνεται ο Μέγας Αλέξανδρος

Η εκτίμηση του ειδικού στη γλυπτική που παρουσιάστηκε στο συνέδριο

Ο Αλέξανδρος σε νεκρική πομπή για τον Ηφαιστίωνα

Η αναφορά που έχει προκαλέσει αμφισβητήσεις αφορά την εκτίμηση του ειδικού στη γλυπτική κ. Αντόνιο Κόρσο ότι ο άνδρας που οδηγεί την πορεία των στρατιωτών σε ανάγλυφο με στρατιωτική μακεδονική εικονογραφία - αποκαλύφθηκε πρόσφατα και, σύμφωνα με τους ανασκαφείς, ήταν στο βάθρο του λεόντα - αποτυπώνει πορτρέτο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Υπήρξαν επίσης αρχαιολόγοι κατά την παρουσίαση οι οποίοι προσδιόρισαν ως αναθηματική στήλη το ανάγλυφο.

Οπως επισημαίνει ο κ. Κόρσο μιλώντας στο «Βήμα», τόσο το μέγεθος του αναγλύφου (είναι πολύ μεγάλο) όσο και η ποιότητά του (υψηλή) αποκλείουν το ενδεχόμενο να είναι απλή αναθηματική στήλη. Επίσης, τονίζει ότι το ανάγλυφο αναπαριστά νεκρική πομπή στρατιωτών για τον Ηφαιστίωνα. Μάλιστα θεωρεί ότι ένα θραύσμα ανάγλυφου κεφαλιού που υπάρχει στο Λούβρο - προέρχεται από την Αμφίπολη, εξηγεί - κρίνει ότι είναι τμήμα του αναγλύφου που βρέθηκε κοντά στο μνημείο Καστά και ότι μοιάζει πολύ με το κεφάλι του νεαρού άνδρα που υπάρχει στη στήλη η οποία βρίσκεται στο μουσείο της Θεσσαλονίκης και έχει την επιγραφή ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΗΦΑΙΣΤΙΩΝΙ ΗΡΩΙ... Επιμένει επιπλέον στην ταύτιση του στρατιωτικού που προΐσταται της πομπής με το πρόσωπο του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο ανάγλυφο το οποίο απεικονίζει, κατά τους ανασκαφείς, μακεδόνες στρατιώτες, σάρισες, ασπίδες, μακεδονικό κράνος.

Σύμφωνα με τον υπεύθυνο αρχιτέκτονα της ανασκαφής κ. Μιχάλη Λεφαντζή, η κατασκευή του μνημείου είναι ενιαία με την καμάρα και τοποθετείται τον 4ο π.Χ. αιώνα. Οπως εξηγεί στο «Βήμα», κατασκευάστηκε πρώτα η κιβωτιόσχημη θήκη και στη συνέχεια η υπόλοιπη κατασκευή. Σε δεύτερη οικοδομική φάση μπήκε η μακεδονική θύρα. Τότε το υπέρθυρο έγινε κατώφλι από τη μέσα πλευρά, το οποίο σώζει το ιωνικό κυμάτιο που είχε και ετέθη η μαρμάρινη οροφή. Το επιστύλιο διαμορφώθηκε κατά την κατασκευή της θύρας για λόγους καλύτερης αντιστήριξης του θυραίου τοίχου. Μετ' επιτάσεως λέει ότι όλα έχουν μελετηθεί και περιγραφεί με ακρίβεια και γι' αυτό δεν χωρούν εύκολες κρίσεις...

ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

18 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2016

Το Σκοπιανό στη σκιά του προσφυγικού

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ

Η καλή συνεργασία της ΠΓΔΜ με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς στο προσφυγικό βελτιώνει την εικόνα της γειτονικής χώρας στις Βρυξέλλες και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, την ώρα που εκκρεμεί το αίτημά της για έναρξη διαπραγματεύσεων για ένταξη. Ανάλογο κλίμα διαμορφώνεται και στους κόλπους του ΝΑΤΟ, όπου επίσης προσδοκά να ενταχθεί η ΠΓΔΜ.

Οι κινήσεις των Σκοπίων φέρνουν στη μνήμη την άμεση ανταπόκριση των Σκοπίων στην πρόσκληση του Τζορτζ Μπους για συμμετοχή στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Ιράκ και το Αφγανιστάν στις αρχές της περασμένης δεκαετίας Θυμάμαι τότε Αμερικανούς αξιωματούχους να επισημαίνουν δηκτικά ότι ενώ ένα «μικρό αδύναμο κράτος» που δεν ήταν (και δεν είναι) καν μέλος του ΝΑΤΟ συστρατεύεται στο πλευρό μας έστω και συμβολικά, «εσείς είστε αντίθετοι σε όλα». Δεν είχαν ακριβώς έτσι τα πράγματα, γιατί η Ελλάδα συμμετείχε στο Αφγανιστάν, αλλά κάθε φορά που το θέμα της ονομασίας ερχόταν στο προσκήνιο, άκουγες αυτού του είδους την ενόχληση αν όχι δυσφορία. Λίγα χρόνια μετά, τον Νοέμβριο του 2004, οι ΗΠΑ αναγνώρισαν την ΠΓΔΜ ως «Μακεδονία» και αργότερα, στη σύνοδο κορυφής του Βουκουρεστίου, πίεσαν για να την εντάξουν στη Συμμαχία.

Τώρα, σε ένα άλλο μείζον διεθνές ζήτημα, οι Ευρωπαίοι βρίσκουν ευήκοα ώτα στα Σκόπια και στέλνουν δικές τους δυνάμεις στα σύνορα της ΠΓΔΜ με την Ελλάδα. Μπορεί η Μέρκελ, ο Γιούνκερ και άλλοι να εξακολουθούν να στηρίζουν δημόσια την Ελλάδα τασσόμενοι κατά του κλεισίματος των συνόρων, αλλά η ζυγαριά έχει αρχίσει να γέρνει επικίνδυνα. Το σκηνικό δεν είναι ευχάριστο, και δεν υπάρχουν πολλοί λόγοι να αισιοδοξούμε για το άμεσο μέλλον.

Με δεδομένο το περιβάλλον που διαμορφώνεται, η ΠΓΔΜ θα έχει τη στήριξη πολλών στην επόμενη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ που διεξάγεται τον Ιούλιο και μάλιστα στην Πολωνία. Στη σύνοδο του 2008 είχαν ασκηθεί αφόρητες πιέσεις στην Ελλάδα. Ωστόσο, η αξιοποίηση συγκριτικών πλεονεκτημάτων αλλά και ισχυρών συμμαχιών, προσωπικών και διακρατικών, οδήγησαν τότε στη θετική για την Ελλάδα ομόφωνη απόφαση του ΝΑΤΟ. Η χώρα μας δεν έθεσε βέτο, αλλά σχημάτισε ένα πλαίσιο ισορροπιών στους κόλπους της Συμμαχίας, με τον Σαρκοζί να πρωταγωνιστεί, όπως συμβαίνει και σήμερα με τον Ολάντ στο θέμα της οικονομίας, υπέρ της Ελλάδας. Τότε το δίδυμο Καραμανλή - Μπακογιάννη αξιοποίησε επαφές και οικοδόμησε ισχυρές συμμαχίες. Ελπίζει κανείς ότι κάτι ανάλογο θα καταφέρουν και οι κ. Τσίπρας και Κοτζιάς. Το βέβαιο είναι πως θα ασκηθεί μεγάλη πίεση σε μια πολιτικά και οικονομικά αδύναμη Ελλάδα που θα εξαρτάται από το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, και από την Ε.Ε. οικονομικά, να συναινέσει σε κάποια «ενδιάμεση φόρμουλα» που θα προβλέπει έναρξη ενταξιακών με το προσωρινό όνομα, αφήνοντας να κριθούν όλα στην πορεία, εξέλιξη που εκ των πραγμάτων θα περιορίσει τις «αποτρεπτικές» δυνατότητες της ελληνικής πλευράς.

Το 1992-1993 μπορούσαμε να έχουμε κλείσει το Σκοπιανό, αλλά τότε κάποιοι στον βωμό μαξιμαλιστικών και, όπως απεδείχθη στην πορεία, εθνικά επιζήμιων θέσεων, θυσίασαν την ευκαιρία για μια πολύ καλύτερη λύση. Κάποιοι που έβλεπαν μπροστά και ήταν έτοιμοι να συμβιβαστούν όταν ακόμη βρισκόμασταν σε θέση ισχύος, κατηγορούντο περίπου ως μειοδότες.

Αλλά αυτά έγιναν τότε. Τώρα είμαστε στο σήμερα. Η διαφορά μας με την ΠΓΔΜ θα αντιμετωπισθεί το επόμενο διάστημα μέσα από ένα σύνθετο πρίσμα που διογκώνει τα δεδομένα, δυστυχώς εις βάρος μας. Η αναγκαία προϋπόθεση και βάση για τους λεπτούς διπλωματικούς χειρισμούς που θα χρειασθούν είναι η ταχεία υλοποίηση των δεσμεύσεων που αναλαμβάνουμε, η απόλυτη συνεργασία στην αντιμετώπιση της ροής των προσφύγων, και η προσήλωση, όχι διαφοροποίηση από στόχους και προτεραιότητες της Ε.Ε και του ΝΑΤΟ.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 18 Φεβρουαρίου 2016

7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2016

Αμετανόητος ο Νίκολα Γκρούεφσκι:

ΕΠΙΜΕΝΕΙ ΣΕ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ,

ΔΕΧΕΤΑΙ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟ ΓΙΑ ΤΟ ΟΝΟΜΑ

Αποκαλυπτική, των προθέσεών του, συνέντευξή παραχώρησε ο Νίκολα Γκρούεφσκι, στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» την Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2016. Δέχεται συμβιβασμό για το όνομα, διατηρώντας κόκκινη γραμμή το «Δημοκρατία της Μακεδονίας», αλλά παραμένει αμετανόητος στο θέμα της ταυτότητας και της «μακεδονικής γλώσσας». Τέλος ισχυρίζεται ότι υπογράφει «με τα δύο χέρια ότι δεν τρέφουμε εδαφικές αξιώσεις εναντίον της Ελλάδας»!

Παραθέτουμε τη συνέντευξη στον δημοσιογράφο κ. Αθανασόπουλο Άγγελο, που έχει ως εξής:

«Νίκολα Γκρούεφσκι: «Υπογράφω με τα δύο χέρια ότι

δεν τρέφουμε εδαφικές αξιώσεις εναντίον της Ελλάδας»

Υποστηρίζει μεν ότι επιθυμεί συμβιβασμό στο ζήτημα του ονόματος, το οποίο θεωρεί «παράλογη διαφορά», επιμένει ωστόσο στις ως σήμερα κόκκινες γραμμές του περί «Δημοκρατίας της Μακεδονίας»

Έπειτα από σχεδόν 10 χρόνια στην ηγεσία των Σκοπίων, ο Νίκολα Γκρούεφσκι μιλάει για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Στην αποκλειστική συνέντευξή του στο «Βήμα» ο κ. Γκρούεφσκι ξεκαθαρίζει ότι θέλει λύση του ονοματολογικού, αν και το χαρακτηρίζει «παράλογη διαφορά». Υπογραμμίζει όμως ότι δεν πρόκειται να θυσιάσει την ταυτότητα της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» και δεν θα αποδεχθεί μια λύση που θα επιβληθεί στη χώρα του. Όσο για τις αιτιάσεις περί αλυτρωτικών διαθέσεων, απαντά ότι είναι έτοιμος να υπογράψει με τα «δύο χέρια», όπως χαρακτηριστικά λέει, όποιες εγγυήσεις του ζητηθούν ότι η χώρα του δεν τρέφει αλυτρωτικές αξιώσεις εναντίον της Ελλάδας.

Υπήρξαν ισχυρισμοί ότι η κυβέρνησή σας καταχράστηκε εξουσία, δεν σεβάστηκε το κράτος δικαίου και την ελευθερία του Τύπου. Αυτό οδήγησε σε μια συμφωνία μέσω της ΕΕ και πρόωρες εκλογές τον Απρίλιο. Τι απαντάτε;

«Τα χαρακτηρίσατε σωστά ισχυρισμούς και κριτική. Το κόμμα του οποίου ηγούμαι απολαμβάνει τη λαϊκή στήριξη επί εννέα συναπτά έτη. Τη λάβαμε χάρη στο ακριβές πρόγραμμα που προσφέρουμε στις εκλογές και στην εμπιστοσύνη που προκύπτει από την ευθύνη στα έργα που πραγματοποιούμε. Δεν έχουμε δει κανένα πρόγραμμα από την αντιπολίτευση. Παράγουν μόνο χειραγώγηση, κατασκευασμένες υποθέσεις και ισχυρισμούς. Έχει λιγότερη σημασία τι απαντώ προσωπικά. Σημαντικότερο είναι τι απαντούν οι πολίτες. Την τελευταία εννεαετία η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" προχωρεί συνεχώς μπροστά. Έχουμε λάβει έξι συστάσεις για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Πληρούμε όλα τα κριτήρια για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Είμαστε ο 12ος επιχειρηματικός προορισμός στον κόσμο και ο έκτος στην Ευρώπη σύμφωνα με την έκθεση Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η "Μακεδονία" είναι η τέταρτη λιγότερο χρεωμένη χώρα παγκοσμίως. Αν δεν υπήρχε ο ελληνικός αποκλεισμός, θα είχαμε λάβει πρόσκληση από το ΝΑΤΟ το 2008 και το 2009 θα ήμασταν μέλος. Το 2010 θα είχαμε αρχίσει διαπραγματεύσεις για ένταξη στην ΕΕ, θα τις είχαμε ολοκληρώσει και θα ήμασταν πλήρες μέλος. Ο λαός γνωρίζει ότι δεν ήταν οι μεταρρυθμίσεις αλλά το εμπόδιο της Ελλάδας που ματαίωσε τη συμμετοχή μας στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Εφαρμόζουμε συνεχώς ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία, στην εκπαίδευση, στη γεωργία, στη διοίκηση, στο δικαστικό σύστημα. Θα ήταν δυνατά όλα αυτά χωρίς κράτος δικαίου; Θα είχε η αντιπολίτευση πλήρη έλεγχο του μη κυβερνητικού τομέα αν η κριτική της ήταν αληθής; Θα υπήρχε ευρεία κριτική στα ΜΜΕ χωρίς ελευθερία λόγου; Η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" έχει κατακρημνιστεί σε βαθιά κρίση λόγω της καταστροφικής πολιτικής του SDSM. Είναι καλό που επετεύχθη πολιτική συμφωνία των κομμάτων. Ωστόσο είναι υψίστης σημασίας η πλήρης εφαρμογή της με την πραγματοποίηση των πρόωρων εκλογών της 24ης Απριλίου. Αυτό θα βάλει τέλος στην κρίση και η χώρα θα συνεχίσει στον μεταρρυθμιστικό δρόμο».

Είστε αισιόδοξος για τη νίκη;

«Ο όρος "αισιόδοξος" είναι ήπιος. Είμαι βέβαιος ότι το VMRO-DPMNE θα κερδίσει ξανά την εμπιστοσύνη των πολιτών. Προετοιμάζουμε την πιο εκτεταμένη εκστρατεία. Θα υπάρξουν προγράμματα για όλους τους πολίτες. Απολαμβάνουμε υψηλή υποστήριξη και είναι πιθανό να γιορτάσουμε τη μεγαλύτερη εκλογική νίκη μας».

Πιστεύετε ότι με τη νέα ελληνική κυβέρνηση θα ήταν ευκολότερη η επίλυση του ονοματολογικού; Θεωρείτε σωστή κίνηση τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης;

«Δεν θα ήθελα να σχολιάσω την εσωτερική πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Η ευθύνη μας είναι να οικοδομήσουμε καλύτερες και στενότερες σχέσεις με τις ελληνικές Αρχές. Πιστεύουμε ότι το ονοματολογικό είναι μια παράλογη διαφορά που, δυστυχώς, εμποδίζει την ενσωμάτωσή μας στις ευρωατλαντικές δομές και αγγίζει βαθιά την ταυτότητα του λαού μας. Ενδιαφερόμαστε ειλικρινά να ξεπεράσουμε τη σημερινή κατάσταση, όχι όμως θέτοντας σε κίνδυνο την ταυτότητά μας. Τα θέματα που σχετίζονται με το πρόβλημα που η Ελλάδα έχει με το όνομά μας συνιστούν μέρος του προγράμματός μας. Ο λαός εκφράζει την άποψή του επί του θέματος και δίνει εντολή να συζητήσουμε για λύση που δεν θα εμπλέκεται με την ταυτότητα και το Σύνταγμα. Είναι σημαντικότερο λοιπόν να εστιάσουμε στην επίλυση παρά να προβληματιζόμαστε αν είναι ευκολότερο να συζητήσουμε με τον ΣΥΡΙΖΑ ή άλλο κόμμα. Υπό αυτό το πρίσμα βλέπουμε τα ΜΟΕ. Αναμένω να μη μείνουν στο χαρτί και να εφαρμοστούν».

Υπήρξε στιγμή επί πρωθυπουργίας σας που οι δύο χώρες πλησίασαν σε συμφωνία;

«Το ελληνικό βέτο στην ένταξή μας στο ΝΑΤΟ δεν ήταν σίγουρα τέτοια στιγμή. Είναι de facto ακόμη ενεργό και έχει σημαντικά συμβάλει στην επιδείνωση των διμερών σχέσεων. Οτιδήποτε πριν και μετά από αυτή την απόφαση ήταν στιγμές που έφεραν εγγύτερα τις θέσεις των δύο χωρών, αν και ανεπαρκώς. Οι στιγμές επίσης που είχαμε απευθείας συνομιλίες, παράλληλα με αυτές μέσω του ΟΗΕ, μεταξύ πολιτικών δημιούργησαν ελπίδα. Δυστυχώς, η οικονομική κρίση στην Ελλάδα και το γενικότερο ασταθές πολιτικό περιβάλλον διέκοψαν συχνά το μομέντουμ σε αρχικά στάδια. Αισθάνομαι ότι η κοινή σας γνώμη είναι ανεπαρκώς ή ακατάλληλα ενημερωμένη για την κατάσταση στη "Δημοκρατία της Μακεδονίας". Αυτό δημιουργεί εμπόδια στους πολιτικούς σας να κάνουν τολμηρότερες κινήσεις. Πρέπει να ξεπεράσουμε τα στερεότυπα και να λάβουμε υπόψη όσα μας ενώνουν. Η θέση ότι με τη βία ή με εκβιασμό θα επιβληθεί στον "μακεδονικό λαό" μια νέα ταυτότητα είναι λανθασμένη. Αυτή η θέση ενισχύει την ταυτότητα του "μακεδονικού λαού", επειδή η συνειδητοποίηση αυτής της συμπεριφοράς αυξάνει τις επιφυλάξεις μεταξύ των "Μακεδόνων". Δημιουργούν αντανακλαστικά στον κίνδυνο να μείνουν χωρίς όνομα και ταυτότητα. Η πεποίθηση ότι αποτελούμε απειλή για την Ελλάδα είναι απολύτως αναληθής. Ποια απειλή έχετε δει από εμάς την τελευταία 25ετία; Η εμπεδωμένη πεποίθηση ότι υπάρχει σύγχυση μεταξύ γεωγραφικών όρων όπως είναι η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" και η δική σας Ανατολική, Κεντρική και Δυτική Μακεδονία είναι επίσης αναληθής. Πάρτε το παράδειγμα του Λουξεμβούργου που είναι και χώρα και περιοχή του Βελγίου».

Ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές σας στη διαπραγμάτευση;

«Το VMRO-DPMNE δεν θα δεχθεί προτάσεις που θα θέτουν σε κίνδυνο τον "μακεδονικό λαό" και τη "μακεδονική εθνική ταυτότητα", τη διακριτότητα του "μακεδονικού λαού", τη "μακεδονική γλώσσα και κουλτούρα". Κάθε αναθεώρηση του Συντάγματος που αλλάζει τη συνταγματική ονομασία "Δημοκρατία της Μακεδονίας" είναι μη αποδεκτή. Ως υπεύθυνο και λαϊκό κόμμα δεν θα επιτρέψουμε μια λύση που θα επιβληθεί από την Ελλάδα να γίνει αποδεκτή από πολιτικούς ή άτομα, κυβέρνηση ή Κοινοβούλιο χωρίς δημοψήφισμα. Είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε τον διάλογο και δεσμευόμαστε στη διαδικασία ενσωμάτωσης στην οικογένεια που ανήκουμε πολιτικά, πολιτισμικά, οικονομικά. Θέλουμε λύση στο πρόβλημα όχι μόνο για ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ αλλά και για ομαλοποίηση των σχέσεων με την Ελλάδα. Πέραν του προβλήματος, υπάρχουν κοινές προκλήσεις που αν τις λύσουμε μαζί θα ήταν καλύτερο τόσο για τις χώρες και τους λαούς μας όσο επίσης για την περιοχή. Η λύση δεν μπορεί να είναι η μονόπλευρη επιθυμία της μιας χώρας αλλά ένας συμβιβασμός που δεν απειλεί τα συμφέροντα κανενός. Δεν υπάρχει βιώσιμη λύση μέσω βίας, εκβιασμού ή απειλής. Πάρτε για παράδειγμα την Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995. Ο λαός τότε δεν ρωτήθηκε. Όλοι στη "Μακεδονία" απορρίπτουν εκείνη την αναφορά (σ.σ.: ΠΓΔΜ). Είναι πιο έτοιμος να παλέψει για το όνομα και την ταυτότητά του. Ήταν προσβλητικό για τους "μακεδόνες πολίτες" και έτσι θα παραμείνει».

Πολλοί λένε ότι οι κόκκινες γραμμές σας παραπέμπουν στον 20ό αιώνα. Πώς απαντάτε, δεδομένης και της στάσης γειτονικών χωρών όπως η Βουλγαρία και η Σερβία;

«Είμαστε ενήμεροι για την άνεση με την οποία ορισμένοι σχολιάζουν από μακριά τις δυσκολίες κάποιου εκτός ευρωατλαντικών θεσμών, του οποίου η ενσωμάτωση εμποδίζεται από όρους χωρίς αρχές, που αναμειγνύονται με την ταυτότητά του. Αν αυτή η θέση μοιάζει σε κάποιον παλινδρομική, με συγχωρείτε αλλά πρόκειται για καθημερινό μας πρόβλημα. Ακόμη και στον 21ο αιώνα αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση όπου το όνομα και η ταυτότητά μας συνιστούν πρόβλημα και οι φιλοδοξίες μας για το ΝΑΤΟ και την ΕΕ εμποδίζονται. Έχετε άλλο σχετικό παράδειγμα; Ξέρω ότι αυτό δεν αρμόζει στα προβλήματα που πρέπει να διαχειριζόμαστε στον 21ο αιώνα. Δεν υπάρχει πρακτικά χώρα στα Βαλκάνια που να μην έχει εκκρεμή ζητήματα με τους γείτονες: Σλοβενία - Κροατία, Σερβία - Κροατία, Ελλάδα με Αλβανία ή Τουρκία. Και εμείς έχουμε εκκρεμή ζητήματα και προσπαθούμε να τα λύσουμε. Έχουμε τέτοια με τη Βουλγαρία και τη Σερβία αλλά ως τώρα δεν πλησιάζουν το πρόβλημα που έχουμε με την Ελλάδα».

Επιμένετε στην ταυτότητα και στη γλώσσα. Θεωρείτε ότι επαρκούν για να δημιουργηθεί έθνος και κράτος;

«Επιμένουμε σε οτιδήποτε αισθανόμαστε πως είμαστε και αποκαλούμαστε: στο όνομα της χώρας μας, στο έθνος μας, στη γλώσσα μας. Το "μακεδονικό έθνος" και η χώρα της "Μακεδονίας" υπήρξαν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Υπό την έννοια που το καταλαβαίνουμε στη χώρα μας, αυτή είναι η πραγματικότητα, ανεξάρτητα τι πιστεύει ο Νίκολα Γκρούεφσκι. Απλά, έτσι αισθάνονται οι πολίτες της χώρας μας. Αυτό δεν είναι κάτι που πρέπει να τρομάζει ή να απειλεί κάποιον. Κανένας δεν κατάφερε να καταργήσει, με διάταγμα, κανενός την ταυτότητα. Δεν πρόκειται για ζήτημα δημιουργίας "μακεδονικού" έθνους ή κράτους. Πρόκειται για την πραγματικότητα. Η πιο ευαίσθητη στιγμή στις συνομιλίες για το ονοματολογικό είναι η αποδοχή της πραγματικότητας και η βούληση για συνεργασία και οικοδόμηση σχέσεων καλής γειτονίας. Αν η πραγματικότητα ότι η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" υπάρχει και θα συνεχίσει να υπάρχει γίνει δεκτή, αν επίσης γίνει δεκτή η πραγματικότητα ότι η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" διαχωρίζει τον εαυτό της από εδαφικές αξιώσεις έναντι των γειτόνων της, κάτι που σαφώς θα εξηγείται στο Σύνταγμά της και θα επιβεβαιώνεται από συγκεκριμένες χειρονομίες, όπως επίσης ότι δεν ζητούμε αποκλειστικότητα στη χρήση του ονόματος "Μακεδονία", τότε μπορεί να βρεθεί λύση. Αν προστεθεί σε αυτά η καλή βούληση να βοηθηθεί ένας γείτονας, τότε δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο οι δύο χώρες να αποτελέσουν ιδανικό παράδειγμα συνεργασίας στα Βαλκάνια».

Η Ελλάδα πιστεύει ότι δεν είστε πρόθυμος να εγκαταλείψετε αλυτρωτικές διεκδικήσεις εναντίον της...

«Η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" δεν έχει καμία αξίωση έναντι των γειτόνων της. Υπογράφω αυτή τη δήλωση με τα δύο μου χέρια. Το μέλλον βρίσκεται στη συνεργασία. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε το παρελθόν. Μπορούμε να επηρεάσουμε το μέλλον με ειλικρινή συνεργασία και αμοιβαία βοήθεια. Η Ελλάδα μπορεί να έχει έναν σημαντικό φίλο - τη "Μακεδονία". Δεν νομίζω ότι οποιοσδήποτε στην Ελλάδα πιστεύει σοβαρά σε φόβο αλυτρωτισμού από τη "Μακεδονία". Η Ελλάδα είναι μια χώρα με εξαιρετικά πλούσια κουλτούρα, με μεγάλη σημασία για τον κόσμο, όχι μόνο για την περιοχή. Οι ισχυρισμοί ότι η Ελλάδα, που είναι μεγαλύτερη και ισχυρότερη, φοβάται τη "Δημοκρατία της Μακεδονίας" δεν πείθουν. Ακόμη κι αν υποθέσουμε όμως ότι αυτό συμβαίνει, είμαι έτοιμος να υπογράψω πως η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" θα προσφέρει όλες τις εγγυήσεις που θα ζητηθούν ότι δεν τρέφει εδαφικές φιλοδοξίες».

Συνεργασία με την Αθήνα για το Προσφυγικό

Σχετικά με την προσφυγική κρίση, τα σύνορα των δύο χωρών μας έχουν μετατραπεί σε... hotspot! Θα μπορούσε να υπάρξει στενότερη συνεργασία Αθήνας - Σκοπίων;

«Πρόκειται μόνο για ένα από τα ζητήματα όπου υπάρχει περιθώριο διμερούς συνεργασίας. Η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" βρέθηκε σε πολύ δύσκολη κατάσταση και δεν είμαστε εντός των ευρωατλαντικών δομών. Λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν είμαστε μέλος της ΕΕ, ούτε μέλος της Συνθήκης του Σένγκεν, δεν διαθέταμε τους απαραίτητους πόρους για τέτοιες περιπτώσεις. Από την άλλη πλευρά, αντιμετωπίσαμε μεγάλη πίεση από τα νότια σύνορά μας, καθώς παράνομοι μετανάστες εισέρχονταν στο έδαφός μας από έδαφος της ΕΕ. Το πρόβλημα έγινε συνθετότερο καθώς μας ζητήθηκε να προστατεύσουμε τα κράτη-μέλη της ΕΕ που αποτελούν τους τελικούς προορισμούς των παράνομων μεταναστών. Αυτό ακριβώς το ζήτημα δείχνει ότι θα ήταν ευκολότερο να αντιμετωπιστεί αν η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" ήταν μέλος της ΕΕ. Έπρεπε να προστατευθούμε μόνοι μας, αλλά και να σεβαστούμε τις διεθνείς συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ενημερώσαμε πολλές φορές ότι οι δυνατότητές μας είναι περιορισμένες. Ήταν σαφές ότι θα έφθανε η στιγμή που θα έπρεπε να εισαχθούν ενισχυμένοι συνοριακοί έλεγχοι. Γνωρίζω ότι ούτε η "Μακεδονία" ούτε η Ελλάδα μπορούν μόνες τους να λύσουν το πρόβλημα. Είναι παγκόσμιο πρόβλημα και σε αυτό το επίπεδο πρέπει να λυθεί. Σας διαβεβαιώ ότι μπορούμε μαζί να κάνουμε πολύ περισσότερα, μέσω συνεργασίας, με διαφάνεια, χωρίς φόβους, από κοινού».

21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

Δεν «κατεβαίνουν» οι Σοσιαλδημοκράτες

του  Ζόραν Ζάεφ στις εκλογές της ΠΓΔΜ

Να μην συμμετάσχει στις πρόωρες εκλογές της 24ης Απριλίου αποφάσισε η Κεντρική Επιτροπή του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης (SDSM).

Ο αρχηγός του SDSM Ζόραν Ζάεβ δήλωσε την Τετάρτη ότι η αντιπολίτευση δεν θα συμμετάσχει στις εκλογές επειδή, όπως εξήγησε, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για έντιμες και δημοκρατικές εκλογές.

Παράλληλα, ζήτησε να αναβληθεί η προσφυγή στις κάλπες μέχρι να διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες που θα διασφαλίζουν αδιάβλητες εκλογές.

Η αντιπολίτευση σημείωσε ότι ο χρόνος μέχρι τις εκλογές στις 24 Απριλίου δεν επαρκεί για την εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων , ενώ ζητεί να διασφαλιστεί η ελευθερία του Τύπου και να εκλείψει ο έλεγχος και οι παρεμβάσεις του κόμματος του κ. Γκρούεφσκι στον τρόπο λειτουργίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης.

Ο κ. Γκρούεφσκι από τη μεριά του, έχει κατηγορήσει τον Ζόραν Ζάεβ ότι αναζητά δικαιολογίες για να αποφύγει τις εκλογές, επειδή γνωρίζει ότι θα ηττηθεί.