27 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Γκρούεφσκι: 

Μεταβατική κυβέρνηση 15 Ιανουαρίου,

που θα οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές

Το χρονοδιάγραμμα για τη διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών στην ΠΓΔΜ στα τέλη Απριλίου θα τηρηθεί και στις 15 Ιανουαρίου η χώρα θα αποκτήσει νέα κυβέρνηση, η οποία θα διεξαγάγει τις εκλογές, δήλωσε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Νίκολα Γκρούεφσκι.

Προηγουμένως, ο αρχηγός του συγκυβερνώντος αλβανικού κόμματος DUI Αλί Αχμέτι ανέφερε ότι ο πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι θα παραιτηθεί στις 10 Ιανουαρίου, ώστε να σχηματιστεί μέχρι τις 15 Ιανουαρίου η μεταβατική κυβέρνηση που θα διοργανώσει τις πρόωρες εκλογές στα τέλη Απριλίου.

Στη διεξαγωγή εκλογών στις 24 Απριλίου 2016 κατέληξαν τον Ιούλιο οι αρχηγοί των τεσσάρων μεγαλύτερων κομμάτων της ΠΓΔΜ, στη βάση μίας συμφωνίας για την επίλυση της πολύμηνης πολιτικής κρίσης στη χώρα.

Βάσει της συμφωνίας, εκατό ημέρες πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών του Απριλίου πρέπει να σχηματιστεί μία μεταβατική κυβέρνηση, η οποία θα οδηγήσει τη χώρα στις εκλογές. Ο πρωθυπουργός της μεταβατικής κυβέρνησης θα προέρχεται από τους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος VMRO-DPMNE του Νίκολα Γκρούεφσκι.

Πάντως, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Ζόραν Ζάεβ ανέφερε ότι η αντιπολίτευση θα συμμετάσχει στις εκλογές του Απριλίου μόνον εάν δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις εκείνες που θα διασφαλίζουν τίμιες και δημοκρατικές εκλογές.

Η αντιπολίτευση κατηγορεί τον Νίκολα Γκρούεφσκι ότι φέρει προσκόμματα στην υλοποίηση των προβλεπόμενων της συμφωνίας για την επίλυση της πολιτικής κρίσης και δεν είναι διατεθειμένος να επιτρέψει αδιάβλητες εκλογές.

Από την μεριά του ο Ν. Γκρούεφσκι κατηγορεί την αντιπολίτευση ότι αναζητά δικαιολογίες για να αναβληθούν οι εκλογές του Απριλίου, φοβούμενη ότι θα υποστεί σε αυτές συντριπτική ήττα.

Η πολιτική κρίση στην ΠΓΔΜ έχει λάβει ευρύτερες διαστάσεις τους τελευταίους μήνες μετά την αποκάλυψη, από την πλευρά της αντιπολίτευσης, του σκανδάλου με τις τηλεφωνικές υποκλοπές, το οποίο έχει πλήξει σε ένα βαθμό το κόμμα του Νίκολα Γκρούεφσκι.

Ωστόσο, ο τελευταίος, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία της χώρας από το 2006 και επικρίνεται για αντιδημοκρατικές μεθόδους και συμπεριφορές στο εσωτερικό, συνεχίζει, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, να προηγείται σταθερά στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων της ΠΓΔΜ.

17 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Έντιμο συμβιβασμό με την ΠΓΔΜ,

για την ονομασία, «ψήνει» ο Κοτζιάς

Η καλή συνεργασία είναι το ζητούμενο στις σχέσεις Ελλάδας - ΠΓΔΜ, τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, στις κοινές του δηλώσεις με τον ομόλογό του της ΠΓΔΜ, Νίκολα Πόποσκι, μετά τη συνάντησή τους στην Αθήνα.

Η συνάντηση των δύο πλευρών είχε... ιστορικές διαστάσεις, καθώς είναι πρώτη επίσημη επίσκεψη Σκοπιανού ΥΠΕΞ στην Αθήνα, έπειτα από 15 χρόνια.

Ο κ. Κοτζιάς ανέφερε ότι και οι δύο πλευρές θέλουν να αξιοποιήσουν τις συζητήσεις που γίνονται στον ΟΗΕ για το κεντρικό πρόβλημα του ονόματος της γειτονικής χώρας, σημειώνοντας την ανάγκη για έναν... έντιμο συμβιβασμό, ο οποίος θα ξεπερνά, όπως τόνισε, τον αλυτρωτισμό και τον ακραίο εθνικισμό, και στις δύο πλευρές.

Από την πλευρά του και στο σημείο αυτό, ο Σκοπιανός ομόλογός του αναγνώρισε μεν ότι και οι δύο πλευρές επιδιώκουν μια τέτοια λύση, μέσα στο πλαίσιο του ΟΗΕ, τόνισε όμως ότι οι διαφορές των δύο πλευρών επί του θέματος είναι τεράστιες. Επίσης, ο κ. Πόποσκι, σημείωσε ότι «είναι σημαντικό το βήμα των ελληνικών φορέων που μιλούν μαζί μας. Νομίζω ότι είναι ο σωστός δρόμος της διμερούς μας σχέσης. Συμπεράναμε ποιοι είναι οι τομείς που διαφέρουν οι θέσεις μας και προσδιορίσαμε ποιοι τομείς είναι σημαντικοί για τις δύο χώρες μας», πρόσθεσε.

«Συζητήσαμε με βάση τη διάθεσή μας για πρωτοβουλίες προκειμένου να εμπλουτίσουμε τη συνεργασία σε τομείς όπως η οικονομία, ο τουρισμός, τις ευρωπαϊκές της προοπτικές της ΠΓΔΜ, για σειρά μεταρρυθμίσεων σε όλη την περιοχή για την καταπολέμηση οργανωμένου εγκλήματος» δήλωσε, επίσης, ο Νίκος Κοτζιάς κατά την διάρκεια κοινής συνέντευξης τύπου.

Η επίσκεψη Πόποσκι γίνεται σε ανταπόδοση εκείνης, την οποία πραγματοποίησε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, στην ΠΓΔΜ, στις 24 Ιουνίου.

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης εκείνης ανακοινώθηκαν τα 11 Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών, που αφορούν στη συνεργασία στους τομείς της παιδείας, του πολιτισμού, του εμπορίου, των μεταφορών, της ενέργειας, της εσωτερικής ασφάλειας και δικαιοσύνης και της επαναφοράς των πολιτικών διαβουλεύσεων των υπουργείων Εξωτερικών των δυο χωρών.

16 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Γκρούεφσκι: Ανοιχτό το ενδεχόμενο

αλλαγής του ονόματος της ΠΓΔΜ

Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ

Μια ημέρα πριν την επίσκεψη του Σκοπιανού υπουργού Εξωτερικών στην Αθήνα ο πρωθυπουργός της χώρας Νίκολα Γκρούεφσκι, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγής της ονομασίας της ΠΓΔΜ υπό την προϋπόθεση ότι αυτό θα τεθεί σε δημοψήφισμα, σε συνέντευξή του στην βρετανική εφημερίδα Guardian.

"Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε. Πρέπει να ξαναρχίσουμε τον διάλογο το συντομότερο δυνατόν και να βρούμε μία λύση. Κι όταν βρούμε την λύση, θα πρέπει να απευθυνθούμε στους πολίτες και να τους ρωτήσουμε αν είναι σωστό ή όχι", δήλωσε ο κ. Γκρούεφσκι. Ωστόσο, ο τρόπος παρουσίασης της συνέντευξης από την βρετανική εφημερίδα προκάλεσε την οργή του κ. Γκρούεφσκι.

«Δεν έχω δηλώσει κάτι τέτοιο και θα αντιδράσουμε και προς τον Guardian. Αυτό φαίνεται και από το ίδιο το κείμενο (σ.σ. του "Guardian"), από το οποίο προκύπτει ότι πρόκειται για δημοσιογραφικό σχόλιο και όχι για δική μου δήλωση. Αυτό είναι κρυστάλλινα σαφές. Παρόμοιες προβοκάτσιες υπήρξαν και θα υπάρξουν και εμείς είμαστε συνηθισμένοι σε αυτό. Προφανώς, το θέμα της ονομασίας γίνεται δημοφιλές αυτήν την περίοδο, όπως ακριβώς το περιμέναμε και παρόμοιες εσκεμμένες και λανθασμένες ερμηνείες από πολλούς, οι οποίοι δεν επιθυμούν το καλό της διαδικασίας και έχουν ανάγκη ψευδούς αποκλειστικότητας, ή προωθούν τη δική τους ατζέντα, είναι αναμενόμενες», ανέφερε ο Ν. Γκρούεφσκι σε γραπτή δήλωσή του.

Σημειώνεται ότι η γειτονική χώρα βρίσκεται σε πολιτική αστάθεια εδώ και πολλούς μήνες, διανύει ατύπως μια προεκλογική περίοδο και είναι απολύτως αναμενόμενο, ζητήματα όπως αυτό της ονομασίας να πυροδοτούν την εσωτερική πολιτική συζήτηση.

Όλα αυτά συνέβησαν μία ημέρα πριν την επίσκεψη του Σκοπιανού υπουργού Εξωτερικών κ. Ν. Πόποσκι στην Αθήνα. Σε συνέντευξή του στην "Κ" ο κ. Πόποσκι είχε δηλώσει ότι «έχουν παραωριμάσει οι συνθήκες» για να υπάρξει κάτι θετικό ως προς την εξεύρεση λύσης για το θέμα της ονομασίας.

Ο κ. Πόποσκι ανταποδίδει την επίσκεψη του ομολόγου του Νίκου Κοτζιά στα Σκόπια τον περασμένο Ιούλιο και είναι η πρώτη επίσκεψη υπουργού Εξωτερικών ή άλλου υψηλόβαθμου αξιωματούχου της γείτονος από το 2000, οπότε είχε έρθει στην Αθήνα ο τότε υπ. Εξωτερικών Αλεξάντερ Ντιμιτρόφ.

«Δεν έχουμε φιλοδοξίες να εκπλήξουμε –τουλάχιστον δυσάρεστα– αλλά να επιδείξουμε ειλικρινή βούληση και φιλία», δήλωσε για την επίσκεψή του, και όσον αφορά την οικοδόμηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών υποστηρίζει πως «βρισκόμαστε σε καλό δρόμο».

ΠΗΓΗ: kathimerini.gr

9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

ΕΠΕΙΤΑ ΑΠΟ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΟΤΖΙΑ

Στην Αθήνα στις 17 Δεκεμβρίου

ο Σκοπιανός ΥΠΕΞ Ν. Πόποσκι

Επίσκεψη στην Αθήνα θα πραγματοποιήσει στις 17 Δεκεμβρίου ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ Νίκολα Πόποσκι, ύστερα από πρόσκληση του Έλληνα ομολόγου του Νίκου Κοτζιά, σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Πρόκειται για ανταποδοτική επίσκεψη αυτής του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκου Κοτζιά στα Σκόπια, που πραγματοποιήθηκε στις 24 Ιουνίου και κατά την οποία ανακοινώθηκαν 11 Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ των δύο χωρών.

Πρόκειται για μέτρα που αφορούν τη συνεργασία στους τομείς της παιδείας, του πολιτισμού, του εμπορίου, των μεταφορών, της ενέργειας, της εσωτερικής ασφάλειας και δικαιοσύνης και της επαναφοράς των πολιτικών διαβουλεύσεων των υπουργείων Εξωτερικών των δυο χωρών.

10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Βήματα πίσω για την ΠΓΔΜ 

στην έκθεση προόδου της Ε.Ε.

Οπισθοχώρηση στις μεταρρυθμίσεις - Άμεση λύση στο θέμα της ονομασίας

Την ουσιαστική πρόοδο στις «επείγουσες μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες» θέτει η Κομισιόν ως προϋπόθεση για να δώσει θετική εισήγηση στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ. Στο θέμα της ονομασίας επαναλαμβάνεται η ανάγκη επείγουσας λύσης, ενώ σημειώνεται η επίσκεψη Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στα Σκόπια για πρώτη φορά σε 11 χρόνια.

Ενώ για έξι χρόνια η Κομισιόν επαναλάμβανε στις ετήσιες εκθέσεις προόδου τη θετική εισήγησή της, κάνοντας θετική αποτίμηση της συνολικής προόδου της χώρας, φέτος αναφέρει πως «η ενταξιακή πορεία της χώρας βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μεταθέτει για μετά τις εκλογές του Απριλίου την εισήγησή της αναγνωρίζοντας ότι η πολιτική κρίση του 2015, «η πιο σοβαρή πολιτική κρίση από το 2001», έφερε στην επιφάνεια τις συστημικές αδυναμίες της χώρας. 

Όπως σημειώνει η φετινή έκθεση προόδου, το σκάνδαλο των υποκλοπών, «στο οποίο φαίνεται να εμπλέκονται ανώτερα κυβερνητικά στελέχη», πιστοποιεί «παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων», «παρεμβάσεις στη δικαστική ανεξαρτησία, την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και τις εκλογές», καθώς και «διαφθορά».

Ωστόσο, στην έκθεση υπογραμμίζεται πως τόσο η κυβέρνηση όσο και άλλοι πολιτικοί φορείς δεσμεύτηκαν να αντιμετωπίσουν τις εν λόγω θεσμικές αδυναμίες, μετά τη μεσολάβηση του αρμόδιου για τη Διεύρυνση επιτρόπου Γιοχάνες Χαν και τριών ευρωβουλευτών έτσι ώστε να επιλυθεί η κρίση, εφαρμόζοντας το μεταρρυθμιστικό πακέτο το οποίο παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σε ό,τι αφορά το θέμα της ονομασίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει πως «πρέπει να επιλυθεί επειγόντως» και προσθέτει πως «οι σχέσεις με την Ελλάδα συνέχισαν να επηρεάζονται από το ζήτημα της ονομασίας». 

Η έκθεση επισημαίνει πως κατά την περίοδο στην οποία επικεντρώνεται η αξιολόγηση δεν πραγματοποιήθηκαν «επίσημες συνομιλίες για το θέμα αυτό υπό την αιγίδα του ΟΗΕ», ωστόσο αναφέρει πως «ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών ανέλαβε την πρωτοβουλία να επισκεφθεί τα Σκόπια για πρώτη φορά σε 11 χρόνια».

Επιπλέον σημειώνεται, πως «με την ευκαιρία αυτή, οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε μία σειρά σημαντικών μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης», ενώ αναγνωρίζει πως «οι οικονομικές και εμπορικές σχέσεις συνεχίζονται κανονικά».

Τέλος, στην έκθεση προόδου για την ΠΓΔΜ αναφορά γίνεται στον ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η χώρα στη διαχείριση των προσφυγικών ροών. Όπως σημειώνεται στην έκθεση, η χώρα βρίσκεται στην οδό διέλευσης των μεταναστών από την Τουρκία και την Ελλάδα προς τη βόρεια Ευρώπη και ως εκ τούτου έχει γίνει πέρασμα για «πρωτοφανή αριθμό» μεταναστών. 

Συστήνεται στη χώρα κατά το επόμενο έτος να πάρει συγκεκριμένα μέτρα που σχετίζονται με την υποδοχή προσφύγων, την αποτελεσματική διαχείριση των συνόρων και την καταπολέμηση των διακινητών.

4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Την προκλητική ενέργεια μετονομασίας μουσείου

της ΠΓΔΜ καταγγέλλει σε Ε.Ε. και ΟΗΕ η Αθήνα

Στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. και του ΟΗΕ μεταφέρεται η έντονη δυσφορία της Ελλάδας για την προκλητική ενέργεια των Αρχών της ΠΓΔΜ να προχωρήσουν στη μετονομασία του αρχαιολογικού μουσείου των Σκοπίων σε «Αλέξανδρος ο Μακεδών».

Διπλωματικές πηγές τονίζουν ότι μόλις δύο ημέρες μετά το εξαιρετικά θετικό κλίμα που καταγράφηκε στον πρώτο γύρο συνομιλιών για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ, η σκοπιανή ηγεσία προχώρησε σε μια ακατανόητη και άνευ λόγου πρωτοβουλία πρόκλησης.

Σημείωναν ότι οι δύο πλευρές είχαν μόλις συμφωνήσει στην άμεση επεξεργασία μιας πρώτης δέσμης έξι από τα συνολικά 11 ΜΟΕ, μεταξύ των οποίων το μεταναστευτικό, η συνεργασία σε ζητήματα ευρωπαϊκής τεχνογνωσίας και χρηματοδοτικών προγραμμάτων, η σιδηροδρομική σύνδεση Φλώρινας-Μοναστηρίου κ.ά.

2 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Πέντε ισχυρές χώρες της Ε. Ε. 
εγκαταλείπουν τα Σκόπια

Πέντε χώρες-μέλη της Ε.Ε. αποχώρησαν από την αποκαλούμενη ομάδα "Φίλοι της Μακεδονίας", απογοητευμένες από το γεγονός ότι οι πολιτικοί παράγοντες της ΠΓΔΜ αδυνατούν να καταλήξουν σε μία συμφωνία για την επίλυση της βαθιάς πολιτικής κρίσης στην οποία έχει περιέλθει η χώρα, γράφει η καλά ενημερωμένη ειδησεογραφική ιστοσελίδα των Σκοπίων "Novatv".

Η άτυπη αυτή ομάδα φίλων της ΠΓΔΜ αποτελούνταν από 15 χώρες-μέλη της Ε. Ε. (Σουηδία, Φινλανδία, Δανία, Μεγάλη Βρετανία, Βέλγιο, Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία, Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία, Σλοβενία, Κροατία, Αυστρία και Σλοβακία), όμως πρόσφατα πέντε από αυτές (η Σουηδία,η Φινλανδία,η Δανία, η Μεγάλη Βρετανία και το Βέλγιο) αποχώρησαν από αυτήν αναφέρει η ιστοσελίδα, σε ανταπόκριση της από τις Βρυξέλλες.

Όπως σημειώνει η ιστοσελίδα,η ομάδα αυτή των φίλων της ΠΓΔΜ στις Βρυξέλλες, παρά τον άτυπο χαρακτήρα της, εκφράζει με σαφήνεια τις πολιτικές θέσεις των κυβερνήσεων των χωρών από τις οποίες αποτελείται, σχετικά με την ευρωπαϊκή προοπτική της ΠΓΔΜ, την οποία και υποστήριζε απερίφραστα. Ωστόσο, με την κλιμάκωση της πολιτικής κρίσης στην ΠΓΔΜ, αρκετές ισχυρές χώρες της Ε.Ε. έχουν χάσει την υπομονή τους.

Οι εκπρόσωποι της Ελλάδας και της Βουλγαρίας στις Βρυξέλλες είχαν τακτικά πρόβλημα με αυτές τις 15 χώρες, οι οποίες τους ασκούσαν ισχυρή πίεση να μην προσκομίζουν εμπόδια σχετικά με την ευρωπαϊκή πορεία της ΠΓΔΜ και να επιτρέψουν την άνευ όρων έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΠΓΔΜ με την Ε.Ε σημειώνει η ιστοσελίδα "Novatv", η οποία επικαλείται υψηλόβαθμη διπλωματική πηγή στις Βρυξέλλες.

Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα, η "πίεση" από τις 15 χώρες της ομάδας των φίλων της ΠΓΔΜ έχει σχεδόν εξανεμιστεί, διότι το εμπόδιο για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΠΓΔΜ με την ΕΕ δεν είναι πλέον η Αθήνα και η Σόφια, αλλά η προβληματική εσωτερική πολιτική κατάσταση στην ΠΓΔΜ, η οποία αναγκάζει αρκετές χώρες της Ε.Ε. να εκτιμούν πλέον ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να αποσύρει τη σύσταση για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τα Σκόπια ή να απευθύνει μία σοβαρή προειδοποίηση, αναφέρει η ιστοσελίδα "Novatv".

Η ΠΓΔΜ έλαβε το 2005 καθεστώς υποψήφιας χώρας προς ένταξη στην Ε.Ε, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από το 2009 μέχρι σήμερα, έχει απευθύνει έξι φορές σύσταση προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να ξεκινήσει η χώρα τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ Ωστόσο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν έχει υιοθετήσει τις συστάσεις αυτές.

Τις επόμενες ημέρες η Επιτροπή θα δημοσιοποιήσει τις ετήσιες εκθέσεις προόδου για τις υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες (Τουρκία, ΠΓΔΜ , Σερβία, Μαυροβούνιο, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη) . Όπως σημειώνουν αρκετά μέσα ενημέρωσης των Σκοπίων, η έκθεση που θα περιέχει τις περισσότερες επικρίσεις θα είναι αυτή για την ΠΓΔΜ, λόγω της παρατεταμένης πολιτικής κρίσης στη χώρα και της υποχώρησης των δημοκρατικών διαδικασιών σε αυτήν.

Το ερώτημα που απασχολεί τους πολιτικούς και διπλωματικούς κύκλους στα Σκόπια είναι εάν η Επιτροπή, στην έκθεση προόδου που θα δημοσιοποιήσει για την ΠΓΔΜ, διατηρήσει τη σύσταση προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ, δεδομένου ότι το τέλμα στις συνομιλίες μεταξύ της κυβέρνησης και αντιπολίτευσης για την επίλυση της πολιτικής κρίσης παραμένει.

Όπως μεταδίδουν αρκετά μέσα ενημέρωσης των Σκοπίων, κατά πάσα πιθανότητα η Επιτροπή θα διατηρήσει τη σύσταση για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ, υπό την προϋπόθεση όμως της πιστής εφαρμογής της συμφωνίας επίλυσης της πολιτικής κρίσης στη χώρα.

Θα πρόκειται δηλαδή για μία «σύσταση υπό όρους» (conditional), κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά από την μεριά των Βρυξελλών.

Σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης των Σκοπίων, ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συντάξει και νέα έκθεση προόδου για την ΠΓΔΜ, το πρώτο εξάμηνο του 2016, αφιερωμένη στην πορεία υλοποίησης της συμφωνίας για την επίλυσης της πολιτικής κρίσης στη χώρα.

Οι αρχηγοί των τεσσάρων μεγαλύτερων κομμάτων της ΠΓΔΜ είχαν καταλήξει σε μία συμφωνία, στις 15 Ιουλίου, για την επίλυση της πολιτικής κρίσης, με τη μεσολάβηση του Επιτρόπου για τη Διεύρυνση της ΕΕ Γιοχάνες Χαν.

Ωστόσο, η εφαρμογή της συμφωνίας , η οποία προβλέπει τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών στη χώρα στα τέλη Απριλίου του 2016, έχει περιέλθει σε τέλμα.

Η ΕΕ έχει προειδοποιήσει πως εάν οι πολιτικοί αρχηγοί της ΠΓΔΜ δεν κατορθώσουν, τις επόμενες ημέρες, να συμφωνήσουν για την εφαρμογή της συμφωνίας, τότε αυτή κινδυνεύει με κατάρρευση και η διεξαγωγή των πρόωρων εκλογών τον Απρίλιο του 2016 τίθεται υπό αμφισβήτηση.

1 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Μάθιου Νίμιτς: Έφθασε πια ο καιρός

να βρεθεί λύση με το όνομα της ΠΓΔΜ

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ

«Έφθασε ο καιρός να λυθεί» το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ τονίζει ο μεσολαβητής του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, σε μια εκτενή, εφ’ όλης της ύλης συζήτηση με την «Κ», στην οποία ίσως για πρώτη φορά καταθέτει τόσο ανοικτά σκέψεις, ελπίδες, αλλά και προβληματισμούς του. Καθιστά σαφές ότι προκρίνει μια σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, κάνει λόγο για «μεταβατική περίοδο», και επισημαίνει την ανάγκη ταχείας διαδικασίας ένταξης των Σκοπίων σε ΝΑΤΟ και Ε.Ε.

Ο κ. Νίμιτς έχει συναντηθεί με πολλούς ηγέτες και υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, έχει ακούσει σε εξαντλητικό βαθμό τις εκατέρωθεν θέσεις και επιχειρήματα, και έχει καταθέσει σωρεία συμβιβαστικών προτάσεων. Σε επανειλημμένες ιδιωτικές συζητήσεις που είχαμε στη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών, έχει μιλήσει για τις στιγμές που έφθασε κοντά σε λύση αλλά δεν τα κατάφερε και δεν κρύβει την απογοήτευσή του γι’ αυτό. Τώρα, με δεδομένη την αναταραχή του προσφυγικού και τις ανησυχίες για έξαρση της τρομοκρατίας, θεωρεί ότι οι συνθήκες πιέζουν για λύση το συντομότερο δυνατό.

– Πού βρίσκεται το θέμα της ονομασίας;

– Εχουν περάσει είκοσι χρόνια από την υπογραφή της Ενδιάμεσης Συμφωνίας και νομίζω ότι είμαι ο μόνος από εκείνους που βρίσκονταν τότε στο τραπέζι, που συνεχίζει την ενασχόλησή του με το θέμα. Είναι σαφές ότι έφθασε ο καιρός να το λύσουμε. Το προσφυγικό ζήτημα, που επηρεάζει τόσο πολύ και τις δύο χώρες, η αύξηση των τρομοκρατικών απειλών στην περιοχή, και οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η νοτιοανατολική Ευρώπη, αποτελούν επιπρόσθετους λόγους που καθιστούν τη λύση ζωτικής σημασίας. Μια διευθέτηση θα άνοιγε την πόρτα για καλύτερη συνεργασία, μια πιο ισχυρή ευρωατλαντική προσέγγιση για την αντιμετώπιση περιφερειακών ζητημάτων και θα υπηρετούσε τα συμφέροντα και των δύο χωρών.

– Είστε αισιόδοξος ότι θα λυθεί σύντομα;

– Στη διάρκεια του προηγούμενου έτους το θέμα του «ονόματος» είχε βρεθεί χαμηλά στις προτεραιότητες, καθώς και οι δύο χώρες αντιμετώπιζαν άλλα σημαντικά ζητήματα. Δεν τους επικρίνω γι’ αυτό, αλλά πιστεύω ότι είναι καιρός να εστιάσουμε στο θέμα με μεγαλύτερη ένταση και στόχο να το λύσουμε. Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι το θέμα είναι επιλύσιμο, με τρόπο θετικό και για τις δύο χώρες. Αυτή δεν είναι μια περίπτωση «μηδενικού αθροίσματος» (zero-sum), όπου το ένα μέρος κερδίζει και το άλλο χάνει. Μπορεί να υπάρξει λύση που θα ωφελήσει και τις δύο χώρες, καλύπτοντας τους εθνικούς στόχους που η κάθε μια θεωρεί σημαντικούς. Χρειάζεται να βάλουμε το θέμα σε μια ταχεία διαδικασία (fast track) και να εμπλέξουμε τους ηγέτες των δύο χωρών για να το λύσουμε. Η διαδικασία του ΟΗΕ, αλλά και η υποστήριξη από φιλικούς πρωταγωνιστές, μπορεί να αποβούν σημαντικές.

– Προκρίνετε τη χρήση του όρου «Μακεδονία» με γεωγραφικό προσδιορισμό;

– Τα κύρια χαρακτηριστικά μιας λύσης είναι σε μένα σαφή. Αλλωστε, μιλάμε για το θέμα επί είκοσι χρόνια. Tα ίδια τα μέρη είναι υπεύθυνα για να καταλήξουν στα ακριβή στοιχεία μιας συμφωνίας, αλλά θα σας πω τη δική μου άποψη για το ποια πρέπει να είναι αυτά. Πρώτον, πρέπει να υπάρξει συμφωνία σε ένα όνομα για το κράτος που να περιλαμβάνει τον όρο «Μακεδονία», αλλά και έναν εύλογο προσδιορισμό -κατά την άποψή μου, ένας γεωγραφικός προσδιορισμός θα ήταν ο καλύτερος- που να διασφαλίζει την αξιοπρέπεια της χώρας, αλλά επίσης να τη διαφοροποιεί από το μεγάλο τμήμα της Μακεδονίας που είναι αναπόσπαστο κομμάτι της Ελλάδας.

– Το εύρος της χρήσης; Οπως και άλλες σημαντικές πτυχές;

– Αυτό είναι το δεύτερο στοιχείο που σας έλεγα. Πρέπει να υπάρξει μια συμφωνία σε δευτερεύουσες πτυχές του ονόματος, όπως το εύρος της χρήσης και η μεταβατική περίοδος, που πιστεύω ότι με καλή θέληση μπορούν να επιλυθούν μέσα από σοβαρές συζητήσεις ανάμεσα στα δύο μέρη. Τρίτον, πρέπει να υπάρξουν διαβεβαιώσεις ότι το θέμα των όποιων εδαφικών επιδιώξεων έχει απορριφθεί μια για πάντα και η βάση της σχέσης θα είναι η ειρηνική συνεργασία. Τέταρτον, η ταυτότητα των ανθρώπων που εμπλέκονται πρέπει να γίνει σεβαστή. Πέμπτον, η πολιτιστική κληρονομιά όλων των πολιτών πρέπει επίσης να γίνει σεβαστή. Εκτον, μια ταχεία διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ είναι καθοριστική όπως και η υποστήριξη στην επιλογή συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος για την έναρξη της διαδικασίας ένταξης στην Ε.Ε. η οποία θα τελεί, φυσικά, υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Είναι χρήσιμη μια συνάντηση των δύο πρωθυπουργών

– Ποια πρέπει να είναι τα επόμενα βήματα;

– Κατά τη γνώμη μου το πιο σημαντικό θέμα είναι τόσο η Αθήνα όσο και τα Σκόπια να θέσουν την επίλυση του ζητήματος του «ονόματος» ψηλά στην ατζέντα τους. Από όσο μπορώ να πω, ο διάλογος ανάμεσα στους δύο υπουργούς Εξωτερικών υπήρξε εποικοδομητικός και ελπίδα μου είναι πως θα συνεχισθεί. Η επίσκεψη του υπ. Εξωτερικών Ν. Κοτζιά στα Σκόπια πριν από μερικούς μήνες ήταν ένα σημαντικό βήμα στη διαδικασία οικοδόμησης εμπιστοσύνης, όπως ήταν και η συμφωνία σε σειρά Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Αυτά ήταν μια καλή πρωτοβουλία από την Αθήνα και ο θετικός τρόπος που έγιναν δεκτά από τα Σκόπια αντανακλά μια θετική ατμόσφαιρα. Τώρα πρέπει να κτίσουμε πάνω σε αυτό το σημαντικό βήμα και να προχωρήσουμε.

– Θα βοηθούσε μια διμερής συνάντηση των πρωθυπουργών;

– Σε κάποιο σημείο, νωρίτερα παρά αργότερα, μια συνάντηση των δύο πρωθυπουργών θα ήταν χρήσιμη. Εχοντας παρακολουθήσει το πώς κινούνται ως ηγέτες και διαπραγματευτές, και έχοντας συναντηθεί και με τους δύο στο πλαίσιο της πρόσφατης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, πιστεύω ότι πρόκειται για δύο ηγέτες που γνωρίζουν το θέμα και που σίγουρα ξέρουν να διαπραγματεύονται. Και οι δύο χαίρουν εμπιστοσύνης στις χώρες τους. Ο καθένας θα υπερασπισθεί τα εθνικά συμφέροντα της χώρας του, αλλά έχουν το στρατηγικό όραμα και το πολιτικό θάρρος για να βρουν λύση.

– Πώς βλέπετε τον νέο Ελληνα πρωθυπουργό;

– Η Γενική Συνέλευση ήταν η πρώτη μου διά ζώσης επαφή με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Με εντυπωσίασε ο τρόπος με τον οποίο παρουσίασε τις θέσεις του κατά τη συζήτησή του με τον γενικό γραμματέα σε μια σειρά από ζητήματα, συμπεριλαμβανομένου του μεταναστευτικού, της οικονομίας, του Κυπριακού και, φυσικά, του ζητήματος του «ονόματος». Αν και ο κ. Τσίπρας βρίσκεται στην εξουσία για σχετικά μικρό διάστημα, έχω την αίσθηση ότι η εμπειρία που απέκτησε έγινε υπό τόσο πιεστικές συνθήκες που κάθε μήνας θα έπρεπε μάλλον να μετρά ως χρόνος.

– Και η εκτίμησή σας για τον κ. Γκρούεφσκι;

– Εχω, φυσικά, παρακολουθήσει τον πρωθυπουργό Γκρούεφσκι επί το έργον για πολλά χρόνια. Είναι πολύ σοβαρός και επικεντρωμένος σε αυτό που διαχειρίζεται. Είναι ένας ευφυής και σκεπτόμενος συνομιλητής. Εχει ισχυρή προσωπικότητα. Ενας αποτελεσματικός και έμπειρος ηγέτης, και φυσικά γνωρίζει το θέμα σε όλες του τις εκφάνσεις.

Δυσανάλογο το βάρος για τις χώρες πρώτης εισόδου των προσφύγων

– Τι συζήτησε ο γενικός γραμματέας με τους κ. Τσίπρα και Γκρούεφσκι στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ;

– Συμμετείχα στις συναντήσεις του γενικού γραμματέα και με τους δύο πρωθυπουργούς και το ζήτημα του «ονόματος» βρέθηκε ψηλά στην ατζέντα. Δεν μπορώ να πω με λεπτομέρειες τι συζητήθηκε, αλλά και οι δύο πρωθυπουργοί πρόβαλαν τις θέσεις τους με ξεκάθαρο τρόπο, αλλά και με σεβασμό.

– Σχεδιάζετε νέα επίσκεψη στην περιοχή σύντομα;

– Δεν έχω επισκεφθεί την περιοχή εδώ και ένα χρόνο, λόγω του ότι πολλά άλλα επείγοντα ζητήματα κυριαρχούσαν στην περιοχή. Ωστόσο, καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου είμαι σε επαφή και με τα δύο μέρη και πρόσφατα διεμήνυσα ότι θα ήταν χρήσιμο να έρθω και ελπίζω ότι σύντομα αυτό θα γίνει.

– Ποιος είναι ο ρόλος του ΟΗΕ σε αυτή τη φάση;

– Ο γενικός γραμματέας έχει αναλάβει τον ρόλο να βοηθήσει τα μέρη να επιλύσουν αυτό το πρόβλημα, ως απόρροια ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά και της Ενδιάμεσης Συμφωνίας η οποία υιοθετεί τη διαδικασία του ΟΗΕ. Το Σ.Α. αποφάσισε την προσωρινή αναφορά στην «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας», κίνηση που είχε την έννοια ενός προσωρινού μέτρου εν αναμονή της απόφασης για μια μόνιμη ονομασία. Θα χρειασθεί δράση του Σ.Α. για να αλλάξει αυτή η προσωρινή αναφορά. Θα σας έλεγα, λοιπόν, ότι ο ΟΗΕ εμπλέκεται σε σημαντικό βαθμό και πρέπει να πω ότι ανυπομονεί να υπάρξει λύση σε αυτό το ζήτημα.

– Η στάση του ίδιου του κ. Μπαν προσωπικά;

– Ο γενικός γραμματέας γνωρίζει το θέμα σε βάθος και με έχει παροτρύνει να βοηθήσω να λυθεί στη διάρκεια των 15 μηνών που απομένουν στη θητεία του. Παίρνω πολύ σοβαρά αυτή την ευθύνη και, για να είμαι ειλικρινής μαζί σας, αισθάνομαι κάπως απογοητευμένος με τον εαυτό μου για το γεγονός ότι δεν έχω κάνει περισσότερα για να το λύσω.

– Πώς προσεγγίζουν το θέμα οι ΗΠΑ;

– Σε αυτή τη φάση της καριέρας μου δεν μιλώ εκ μέρους των ΗΠΑ. Ωστόσο, μπορώ να πω ότι οι ΗΠΑ έχουν ένα ισχυρό ενδιαφέρον για την επίλυση αυτού του ζητήματος. Εχουν μια σταθερή πολιτική υπέρ της ευημερίας της Ελλάδας ως συμμάχου και φίλης χώρας και θέλουν να βοηθούν την Ελλάδα να λύνει τα θέματα με τρόπο που να συμβάλει στην ενίσχυση της φιλίας ανάμεσα στις δύο χώρες και βλέπουν την Ελλάδα ως καθοριστικό παράγοντα για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή. Ανησυχούν πολύ για τη σταθερότητα σε όλη τη νοτιοανατολική Ευρώπη, ιδιαίτερα σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Ετσι, από τον διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας οι ΗΠΑ υπήρξαν υποστηρικτικές της ΠΓΔΜ, ενθαρρύνοντας την προώθηση δημοκρατικών θεσμών και διαδικασιών, την οικονομική της ανάπτυξη, όπως και την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την εδαφική της ακεραιότητα ως μια πρόσφατα δημιουργηθείσα χώρα. Υπό αυτό το πρίσμα οι ΗΠΑ δίνουν υψηλή προτεραιότητα στην ενσωμάτωση της χώρας στο ευρύτερο ευρωατλαντικό πλαίσιο, ιδιαίτερα την εισδοχή της στο ΝΑΤΟ και την ένταξή της στην Ε.Ε. σύμφωνα πάντα με τους κανόνες και τις διαδικασίες της. Με δεδομένη αυτή τη γενικότερη προσέγγιση των ΗΠΑ, η λύση του ζητήματος του «ονόματος» είναι, πιστεύω, υψηλή προτεραιότητα. Από την πλευρά μου μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι ως εκπρόσωπος του ΟΗΕ έχω λάβει πλήρη υποστήριξη και μεγάλη ενθάρρυνση από την Ουάσιγκτον.

– Πόσο επηρεάζει και πώς πρέπει να αντιμετωπισθεί το προσφυγικό ζήτημα στην περιοχή;

– Ως άνθρωπος και πολίτης ανησυχώ πολύ για το ζήτημα που επηρεάζει άμεσα τη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια με τόσο δραματικό τρόπο. Είχα διαχειρισθεί ανάλογες καταστάσεις στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, στα τέλη της δεκαετίας του ’70, όταν για ένα διάστημα εκτελούσα χρέη συντονιστή για ζητήματα προσφύγων σε μια περίοδο όπου δεκάδες χιλιάδες Βιετναμέζοι και άλλοι έρχονταν στην Αμερική, μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ. Οι ΗΠΑ πρωταγωνίστησαν τότε σε μια παγκόσμια προσπάθεια, με τη συμφωνία του ΟΗΕ, που περιελάμβανε ενεργοποίηση του αμερικανικού ναυτικού. Δημιουργήθηκαν προσωρινοί χώροι φιλοξενίας στην άμεση γειτονιά, κατεβλήθησαν προσπάθειες για την ανακούφιση των προσφύγων με μια διαδικασία συνεντεύξεων και στη συνέχεια συγκεκριμένα σχέδια μακροπρόθεσμης εγκατάστασης. Οι ΗΠΑ δέχθηκαν τότε 800.000 πρόσφυγες. Τόσο αυτοί όσο και οι απόγονοί τους απεδείχθησαν εξαιρετικοί πολίτες που συνεισέφεραν στην αμερικανική κοινωνία.

– Τι πρέπει να γίνει στην τρέχουσα περίπτωση της ροής προσφύγων προς την Ευρώπη;

– Φυσικά, η σημερινή κατάσταση στην περιοχή σας είναι από πολλές απόψεις πολύ διαφορετική, αλλά πιστεύω ότι και αυτή απαιτεί προσπάθεια από ολόκληρη την παγκόσμια κοινότητα. Πιστεύω ότι είναι μη ρεαλιστικό και άδικο να αναλαμβάνουν δυσανάλογο βάρος οι χώρες πρώτης εισόδου και διέλευσης. Είμαστε ενώπιον ενός μακροπρόθεσμου φαινομένου που έχει σημαντική ανθρωπιστική πτυχή, αλλά ταυτόχρονα πολιτική και στρατηγική διάσταση.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 1 Δεκεμβρίου 2015

3 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015

ΠΓΔΜ: Νέο Αλβανικό κόμμα

ιδρύει πρώην διοικητής του UCK

Την ίδρυση νέου αλβανικού κόμματος στην ΠΓΔΜ, με την επωνυμία «Ενότητα», γνωστοποίησε και επίσημα το Σάββατο ο πρώην στρατιωτικός διοικητής του «UCK» στην ΠΓΔΜ (των Αλβανών ανταρτών στην ΠΓΔΜ που το 2001 ενεπλάκησαν σε πολύμηνες συγκρούσεις με τις κυβερνητικές δυνάμεις της ΠΓΔΜ), Γκζιμ Οστρένι.

Ο Γκζιμ Οστρένι, ο οποίος το διάστημα 2005-2006 είχε διατελέσει και αντιπρόεδρος της Βουλής της ΠΓΔΜ, θεωρείται η «ιερή εικόνα» του μεγαλύτερου αλβανικού κόμματος στην ΠΓΔΜ, του DUI, του Αλί Αχμέτι, το οποίο συμμετέχει στην κυβέρνηση της χώρας.

Υπήρξε ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Αλί Αχμέτι για αρκετά χρόνια. Στις διεθνοτικές συγκρούσεις του 2001, ο Αλί Αχμέτι ήταν ο πολιτικός διοικητής του «UCK» και ο Γκζιμ Οστρένι ο στρατιωτικός διοικητής.

Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα διαφοροποιήθηκε από τον Αλί Αχμέτι και από την ηγετική ομάδα του κόμματος αυτού, λόγω της πολιτικής που ακολουθεί το DUI και των κρουσμάτων διαφθοράς και αναξιοκρατίας που εμφανίζονται στους κόλπους του κόμματος αυτού.

Ο Γκζιμ Οστρένι, κατά την παρουσίαση του νέου κόμματος, σε εκδήλωση σε ξενοδοχείο των Σκοπίων, κατηγόρησε τα δύο κοινοβουλευτικά αλβανικά κόμματα στην ΠΓΔΜ (το συγκυβερνών DUI του Αλί Αχμέτι και το αντιπολιτευόμενο DPA του Μεντούχ Θάτσι) ότι έχουν γίνει «υποτελείς» του VMRO-DPMNE (του κόμματος του οποίου ηγείται ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, Νίκολα Γκρούεφσκι).

Στο νέο κόμμα συμμετέχει και ένας από τους βουλευτές του DUI, ο Ζούλφι Αντέλι. Τον κορμό του νέου κόμματος, το ιδρυτικό συνέδριο του οποίου θα διεξαχθεί το επόμενο διάστημα, αναμένεται να αποτελέσουν δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι του κόμματος του Αλί Αχμέτι.

Στο εσωτερικό του DUI, το τελευταίο διάστημα φαίνεται να έχουν ξεσπάσει σοβαρές διαφωνίες και έντονες εσωκομματικές αντιπαλότητες, τις οποίες ο ηγέτης του κόμματος, Αλί Αχμέτι, αδυνατεί να ελέγξει.

3 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015

ΣΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΟΗΕ

Προκλητικός Γκρουέφσκι:

«Είμαστε Μακεδόνες»

Ιδιαίτερες αναφορές στο ζήτημα της ονομασίας έκανε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, Νίκολα Γκρούεφσκι, κατά τη ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Ο κ. Γκρούεφσκι ανέφερε ότι η επίλυση του ζητήματος της ονομασίας αποτελεί προτεραιότητα για τη χώρα του, στο πλαίσιο που ορίζουν τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

«Αυτό το ανεπίλυτο ζήτημα, δυστυχώς, ορθώνεται στην πορεία της διαρκούς σταθεροποίησης της περιοχής μας και επηρεάζει άμεσα τη χώρα μου και συνεχίζει να υπάρχει στην ατζέντα του ΟΗΕ... Θα ήθελα να καλέσω τη νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα, όπως κάναμε και στις προηγούμενες περιπτώσεις, στο πνεύμα των σχέσεων καλής γειτονίας και φιλίας, να λύσουμε αυτό το ανεπίλυτο ζήτημα, ως υπεύθυνοι ηγέτες και χώρες ενώπιον των λαών μας» ανέφερε ο κ. Γκρούεφσκι.

Πρόσθεσε ότι τα 11 Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ που ανακοινώθηκαν τον Ιούνιο (σ.σ. κατά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκου Κοτζιά στα Σκόπια), αποτελούν ένα θετικό βήμα που μπορεί να οδηγήσει στη διαμόρφωση ευνοϊκού κλίματος για την υπέρβαση των διαφοράς σχετικά με το όνομα.

Ωστόσο, περιγράφοντας τις θέσεις της ΠΓΔΜ για το ζήτημα της ονομασίας, ο κ. Γκρούεφσκι φάνηκε να μην αφήνει κανένα περιθώριο μετατόπισης από αυτές.

«Η θέση μας είναι γνωστή και αυτή είναι στο πλαίσιο της πραγματικότητας, ότι δηλαδή εμείς είμαστε Μακεδόνες, ομιλούμε τη μακεδονική γλώσσα και ζούμε σε κράτος το συνταγματικό όνομα του οποίου είναι Δημοκρατία της Μακεδονίας» υπογράμμισε ο κ. Γκρούεφσκι.

Η παραπάνω αναφορά του κ. Γκρούεφσκι αποτελεί και τον κύριο τίτλο των περισσότερων σχετικών δημοσιευμάτων του σημερινού Τύπου των Σκοπίων.

Τέλος, αναφέρθηκε και στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης (ΔΔΧ), μετά την προσφυγή της ΠΓΔΜ κατά της Ελλάδας, λέγοντας ότι αυτή πρέπει να γίνει σεβαστή από όλους.

«Το διεθνές δίκαιο πρέπει να είναι σεβαστό από όλους και σε όλες τις περιπτώσεις και όχι περιστασιακά. Ως εκ τούτου και η απόφαση του ΔΔΧ προς όφελος της χώρας μου πρέπει να είναι σεβαστή από όλα τα μέλη αυτού του ΟΗΕ, καθώς το συγκεκριμένο δικαστήριο έχει ιδρυθεί από τον ΟΗΕ. Διαφορετικά, η εμπιστοσύνη στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και τα σώματα και όργανά του θα μειώνεται» σημείωσε.

Στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης, ο κ. Γκρούεφσκι συναντήθηκε με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Μπαν Κι- Μουν. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ, στη συνάντηση εξετάσθηκε και η πορεία των διαπραγματεύσεων για την εξεύρεση λύσης στο ζήτημα της ονομασίας, που διεξάγονται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

«Σχετικά με τη διαδικασία εξεύρεσης λύσης για το επιβεβλημένο εκ μέρους της Ελλάδας ζήτημα της ονομασίας, ο πρωθυπουργός κ. Γκρούεφσκι τόνισε ότι είναι απαραίτητο να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες ώστε να αρθεί η στασιμότητα και αυτό να οδηγήσει προς μεγαλύτερες δυνατότητες για εξεύρεση λύσης. Η Δημοκρατία της Μακεδονίας συμπεριφέρεται με προσήλωση και υπευθυνότητα ως προς αυτό το ζήτημα» σημειώνεται στην ανακοίνωση της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ.

ΠΗΓΗ: iefimerida.gr

                                           ***************************************

Κουμουτσάκος: Αμετανόητος

και προκλητικός ο Γκρούεφσκι

«Ο αμετανόητος κ. Γκρούεφσκι, επανέλαβε από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, εκείνες τις προκλητικά ανιστόρητες θέσεις που εμποδίζουν, επί δεκαετίες, την αναγκαία επίλυση του ζητήματος της ονομασίας των Σκοπίων», επισημαίνει σε δηλώσεις του μετά τα λεγόμενα του πρωθυπουργού των Σκοπίων Ν. Γκρούεφσκι ο υπεύθυνος του Τομέα Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Γιώργος Κουμουτσάκος.

«Δηλητηρίασε για μία ακόμα φορά την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία πρέπει να γίνονται οι διαπραγματεύσεις για την επίτευξη μιας αμοιβαίως αποδεκτής λύσης», επισήμανε ο κ. Κουμουτσάκος.

«Πέραν αυτών, ο κ. Γκρούεφσκι αγνόησε πανηγυρικά τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που συμφωνήθηκαν με την Ελλάδα τον περασμένο Ιούνιο. Θα περιμένουμε την αντίδραση της κυβέρνησης στη νέα προκλητικότητα Γκρούεφσκι», πρόσθεσε σχετικά.

2 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015

Λίνα Μενδώνη για Αμφίπολη:

«Και κεραμεύς κεραμεί κοτέει»

«Η κυρία Περιστέρη κάνει μια ανάγνωση των επιστημονικών δεδομένων»

Τη Παρασκευή 2 Οκτωβρίου η Λίνα Μενδώνη μίλησε στους Βασίλη Χιώτη, Νότη Παπαδόπουλο και Γιώργο Παπαχρήστο για την Αμφίπολη και το υπουργείο Πολιτισμού.

Για την ανασκαφή της Αμφίπολης και τις δηλώσεις Περιστέρη

«Η κυρία Περιστέρη χθες παρουσίασε πολλά δεδομένα, τα οποία δεν τα είχε μέχρι σήμερα παρουσιάσει. Αυτό προφανώς είναι αποτέλεσμα της μελέτης, του χρόνου δηλαδή που ασχολήθηκε κι εκείνη και η ομάδα της και μελέτησε το υλικό, το οποίο είχε προέλθει από την ανασκαφή, όχι μόνο τις επιγραφές - εννοώ και την κεραμική. Έδειξε κεραμική, την οποία προχθές δεν την είχε ξαναδείξει. Διότι η κεραμική έπρεπε να συντηρηθεί, έπρεπε να συγκολληθεί, έπρεπε να μελετηθεί. Εάν πάμε στη συγκεκριμένη πρόταση που κάνει, εγώ θα θεωρούσα και τη θεωρώ ως μια υπόθεση εργασίας. Είναι μια πρόταση, έχει δώσει τα δεδομένα, έτσι όπως εκείνη και η ομάδα της αναγιγνώσκουν τα αρχαιολογικά δεδομένα. Από εκεί και πέρα, χρειάζεται περαιτέρω έρευνα. Πρέπει να ασχοληθούν ειδικά με τις επιγραφές, άνθρωποι επιγραφικοί κι έχουμε ένα πολύ καλό δυναμικό επιστημονικό που ασχολείται με την επιγραφική της Μακεδονίας. Υπογραφή αρχιτέκτονα δεν υπάρχει. Είναι μια υπόθεση, την οποία στηρίζουν σε πολύ συγκεκριμένα δεδομένα των γραπτών πηγών η κυρία Περιστέρη και ο κ. Λεφαντζής κι αποδίδουν το μνημείο στο Δεινοκράτη. Όμως, δεν υπάρχει η υπογραφή του Δεινοκράτη, όπως για π.χ υπάρχει στα αγγεία η υπογραφή του Εξηκία, «Εξηκίας έγραψε». Οπότε εκεί, δεν μπορεί κανείς να το αμφισβητήσει. Εδώ, είναι ένα επιστημονικό συμπέρασμα. Αυτά όλα πρέπει να τεθούν στη κρίση της επιστημονικής κοινότητας. Υπάρχει η φράση που είναι πολύ γνωστή: «και κεραμεύς κεραμεί κοτέει», που έλεγαν οι αρχαίοι. Δηλαδή, καλό λόγο ο ένας κεραμέας για τον άλλο δεν πολυέλεγε…»

Για το υπουργείο Πολιτισμού

«Τον Ιανουάριο του 2015 παραδώσαμε έναν αριθμό, θα έλεγα, πολύ μεγάλο, περίπου εξακόσια πενήντα εργοτάξια, τα οποία χρηματοδοτούσε και τα οποία υποθέτω συνεχίζει να χρηματοδοτεί το ΕΣΠΑ. Τουλάχιστον τότε, τον Γενάρη, εξακόσια πενήντα ήταν τα έργα, τα οποία είχαν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ. Όσο ήμασταν εμείς, πρέπει να ολοκληρώθηκαν καμιά 150αριά. Από εκεί και πέρα, τα υπόλοιπα ήταν σε εξέλιξη και είχαν χρόνο ολοκλήρωσης ανελαστικό: 31/12/15. Διότι τότε λήγει η προγραμματική περίοδος αυτή.»

ΠΗΓΗ: tovima.gr

30 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Ανακοίνωση για την ΑΜΦΙΠΟΛΗ:

Ταφικό σύνολο για τον Ηφαιστίωνα

με εντολή του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Αρχιτέκτονας ο Δεινοκράτης, όπως σημείωσε η Κατερίνα Περιστέρη

σε ομιλία της με τη συμβολή του αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή

Της Μπίτσικα Παναγιώτας

Νέα στοιχεία που οδηγούν στην εκτίμηση ότι ο τύμβος Καστά της Αμφίπολης κατασκευάστηκε, τουλάχιστον αρχικά, προς τιμήν του Ηφαιστίωνα, του χιλίαρχου του εταιρικού ιππικού (και ναύαρχου), κατ' εντολήν του Μεγάλου Αλεξάνδρου έδωσε σε ομιλία της στο ΑΠΘ η επικεφαλής της ανασκαφικής έρευνας κυρία Κατερίνα Περιστέρη. Επιγραφικά σήματα που αποδίδονται, κατά την ανασκαφική ομάδα, σε μονόγραμμα του μακεδόνα στρατηγού και εταίρου βρέθηκαν σε τρία σημεία (εντός του ταφικού μνημείου αλλά και στον περίβολο).

Αποτελούν ενδείξεις, κατά τους ερευνητές, σε συνδυασμό με ευρήματα λατρευτικού χαρακτήρα ότι το ταφικό μνημείο, η περίβολος και το λιοντάρι συγκροτούν ενιαίο σύνολο, το οποίο φέρει την υπογραφή του αρχιτέκτονα Δεινοκράτη και αφιερώθηκε στον Ηφαιστίωνα, μετά τον αφηρωισμό του.

Η επικεφαλής της ανασκαφής κυρία Περιστέρη και ο υπεύθυνος αρχιτέκτονας κ. Μιχάλης Λεφαντζής επισήμαναν ότι βρήκαν τρεις «επιγραφές», η μία εκ των οποίων αναγράφει: «Παρέλαβον Ηφαιστίωνος Ηρώον», το γραπτό οικοδομικό «συμβόλαιο» δηλαδή παραλαβής του μνημείου -μια πλούσια εργολαβία- από τον Αντίγονο τον Μονόφθαλμο.

Το μονόγραμμα «ΑΝΤ» θεωρήθηκε από τους ανασκαφείς ότι αφορά τον Αντίγονο τον Μονόφθαλμο, αν και τέτοιου τύπου τυπικά μονογράμματα στους ορθοστάτες του περιβόλου υπήρχαν από την εποχή του Αντίγονου Γονατά μέχρι του Μονόφθαλμου. Όμως στην εποχή του Αντίγονου Γονατά, που ήταν μεταγενέστερη (πέθανε το 239 π.Χ.), δεν ήταν δυνατόν, σύμφωνα με τους ανασκαφείς, να κατασκευαστεί έναν τέτοιο τεράστιο έργο διότι δεν υπήρχαν χρήματα. Έτσι, σύμφωνα με τον κ. Λεφαντζή, κλείνει η χρονολογική ψαλίδα στα πέντε-έξι χρόνια μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου (323 - 319 π.Χ.) οπότε αρχίζει η οικονομική κάμψη και οι διάδοχοι διαμοιράζουν το κράτος του Έλληνα στρατηλάτη στον Τριπαράδεισο (321 π.Χ.).

Η κυρία Περιστέρη ανέφερε πλήθος στοιχείων για το ταφικό συγκρότημα στον τύμβο Καστά και τόνισε τον χαρακτηρισμό του τάφου με τους τέσσερις θαλάμους, την κιβωτιόσχημη θήκη όπου υπήρχε νεκρός ή νεκροί ως «μοναδικό μακεδονικό ταφικό μνημείο». Επέμεινε σε ανασκαφικά δεδομένα τα οποία δείχνουν, σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα, ότι υπήρχε «λατρεία ήρωα, νεκρού ή νεκρών». Πάντως είναι αξιοσημείωτο ότι έδωσε έμφαση πολλάκις σε στοιχεία, συμβολισμούς ή ευρήματα, που, όπως είπε, είναι σαν να «εκπέμπουν» το μήνυμα του «δυαδισμού».

Αυτόν τον «δυαδισμό» εντόπισε στις Σφίγγες, στις «Καρυάτιδες» (Κόρες), στην απεικόνιση του ψηφιδωτού της αρπαγής της Περσεφόνης όπου υπάρχουν δύο άλογα - σε σύγκριση αντίστοιχου ψηφιδωτού, τη λεγόμενη «αρπαγή της Ελένης» στην Πέλλα, που ανήκει στην ίδια εποχή, τα άλογα ήταν τέσσερα. Πάντως η αναφορά της σε μία λεπτομέρεια αναμένεται να δώσει τροφή σε σενάρια που θέλουν να συνδέουν πιο στενά το ταφικό μνημείο και με τον Αλέξανδρο: Το ένα μάτι του ενός αλόγου στο άρμα του Πλούτωνα ήταν γαλάζιο με γυάλινη χάνδρα ενώ το άλλο του μάτι μαύρο...

Χρονολόγηση

Παρά το ότι η μελέτη των ευρημάτων και η έρευνα συνεχίζεται, η κυρία Περιστέρη στην ομιλία της έδωσε αναλυτικά δεδομένα για τη χρονολόγηση του ταφικού συγκροτήματος στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα. Παρέθεσε τα πειστήρια που, εδώ και καιρό, επιτρέπουν στην ανασκαφική ομάδα να διατυπώνει με σαφήνεια ότι το σύνολο στον Τύμβο Καστά της Αμφίπολης -περίβολος ταφικό μνημείο, λέοντας- είναι πρωιμότερο από τα ρωμαϊκά χρόνια.

Κλειδί είναι η ανασκαφική διερεύνηση, τα κινητά ευρήματα, οι ταυτίσεις αρχιτεκτονικών μελών που βρέθηκαν κοντά στον τάφο και στη γύρω περιοχή αλλά και η τεχνοτροπία των γλυπτών, του ψηφιδωτού αλλά και της γραπτής ζωφόρου (θριγκός) που υπήρχε στον τάφο. Κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό το περιεχόμενο της απεικόνισης και η ερμηνεία του, ο τρόπος απόδοσης των χρωμάτων και η χρήση του υλικού. Στον χώρο όπου είναι το ψηφιδωτό και η ζωφόρος έχουν βρεθεί πολλά επιζωγραφισμένα μαρμάρινα μέλη χωρίς την παρεμβολή επιχρίσματος, κονιάματος.

Στον θριγκό η επιζωγράφιση γίνεται απευθείας πάνω στο μάρμαρο, όπως και στα ιωνικά επιστύλια, στους πλευρικούς τοίχους, κάτι που, σύμφωνα με εκτιμήσεις, δείχνει πολύ πρώιμη κατασκευή. Η τοποθέτηση χρώματος απευθείας πάνω στο μάρμαρο είναι ως τεχνική πρωιμότερη από τους ύστερους ελληνιστικούς χρόνους, ίσως πρωιμότερη και από τους ελληνιστικούς χρόνους. Σε άλλο σημείο του ταφικού μνημείου έχει διαπιστωθεί μεταγενέστερη επισκευή, στην οποία υπάρχει τοποθέτηση επιχρίσματος, ενός συγκεκριμένου πάχους, και επιζωγράφιση πάνω στο στούκο. Τόσο η χρονολόγηση όσο και οι ενδείξεις για διαφορετικές οικοδομικές φάσεις αποτυπώνονται στην τέχνη, στη διάταξη των χώρων αλλά και στον τρόπο κατασκευής του τάφου.

Η ανασύνθεση της ζωφόρου

Είναι αξιοσημείωτο ότι έγινε ανασύνθεση κομματιών της ζωφόρου η οποία βρισκόταν στον τρίτο χώρο, εκεί που στο δάπεδο ήταν το βοτσαλοειδές ψηφιδωτό με την αρπαγή της Περσεφόνης -του 4ου π.Χ. αιώνα με βάση την τεχνοτροπία του και συγκριτικά παραδείγματα που ανέφερε-, και στην οροφή η διακόσμηση σε τετραχρωμία (κυανό, μαύρο, κίτρινο λευκό). Η απόδοση έγινε από τον κ. Λεφαντζή, που περιγράφει το περιεχόμενο του κομματιού στον βορινό τοίχο, σημειώνοντας ότι περιλαμβάνει τον νεκρό που είναι έφιππος με λεοντοκεφαλή και ένα κράνος πολεμιστή, ο ήρωας είτε σε μάχη είτε σε αρματοδρομία με τα όπλα του (φαρέτρα και θώρακας).

Σε άλλο κομμάτι αποδίδονται δύο υδρίες, μια Σφίγγα που πατά σε κίονα, δίπλα δύο Κένταυροι και στη μέση ένας ταύρος, ένδειξη εναγνισμού. Πρόκειται για μυθολογική σκηνή που ενδεχομένως να σχετίζεται με τον Διόνυσο. Σε άλλο σημείο της ζωφόρου υπάρχει ο δελφικός τρίποδας, μια λέμβος, στη μία πλευρά της οποίας την οδηγεί μια φτερωτή μορφή ενώ αντίστοιχη μορφή υπάρχει στην άλλη πλευρά. Ο μανδύας χαμηλά είναι πάνω από τη λέμβο ενώ μπροστά ένα πανί πάνω από τον ταύρο -«πιστοποίηση» ήρωα σε αυτό το σημείο- και παραδίπλα ένας ιππέας.

Στο κομμάτι της ζωφόρου στον ανατολικό τοίχο υπάρχει μορφή ανθρώπου ανακεκλιμένου χωρίς όμως οι ανασκαφείς να μπορούν να διευκρινίσουν ή να αποδώσουν αν είναι νεκρόδειπνο ή συγκέντρωση θεών. Παραδίπλα, δύο φτερωτές μορφές, ο Ύπνος και ο Θάνατος, ενώ και πάλι δεσπόζει κόκκινος μανδύας, κρατούν το ίδιο δελφικό τρίποδα. Επίσης απεικονίζεται και ένα κράνος.

Τα άλλα κομμάτια της ζωφόρου δεν έχουν «αναγνωστεί», χρειάζεται πρώτα καθαρισμός και συντήρηση. Όπως είπε η κυρία Περιστέρη, αναμένουν από την κεντρική υπηρεσία να στείλουν άτομα και να καθοδηγήσει και τη συντηρήτρια του Μουσείου της Αμφίπολης, αλλά «ακόμα περιμένουμε» σημείωσε χαρακτηριστικά.

Κινητά στοιχεία και επίχωση

Στοιχεία που «πιστοποιούν» λατρεία ήρωα, «του νεκρού ή των νεκρών», όπως είπε η κυρία Περιστέρη, στο ταφικό μνημείο αποτελούν μεταξύ άλλων υπολείμματα καύσης, καμένο αγγείο, αρυτήρας άβαφος (απαντάται από τον 4ο π.Χ. αι. ως τον 2ο π.Χ. αι. και χρησιμοποιείται για εναγνισμό, προσφορές). Κεραμεική βρέθηκε στην επίχωση σε όλους τους χώρους, ενώ νομίσματα χρονολογούνται από το τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αι. ως τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Η επίχωση των χώρων έγινε από τους τελευταίους Μακεδόνες με σκοπό να προστατευθεί το μνημείο και τα σπουδαία γλυπτά του από κάθε λογής φύλα που εισέβαλλαν στην περιοχή, Θράκες, Ρωμαίοι κ.ά., μετά τον 2ο π.Χ. αι.

Ο λέων

Σύμφωνα με τον υπεύθυνο αρχιτέκτονα της ανασκαφής, ο λέοντας της Αμφίπολης βρισκόταν στην κορυφή του τύμβου και αποτελεί μνημείο το οποίο τυπολογικά ομοιάζει με αντίστοιχα μνημεία με λιοντάρι στα Εκβάτανα, τόπο θανάτου του Ηφαιστίωνα, και στην Αλεξάνδρεια, όπου έχει βρεθεί επιγραφή παραγγελία του εταίρου Κλεομένη για την κατασκευή του κατ' εντολήν του Μ. Αλεξάνδρου, ο οποίος είχε ζητήσει να αναγράφεται το όνομα του Ηφαιστίωνα.

Ο κ. Λεφαντζής καταλήγοντας στην εισήγησή του επισήμανε ότι ο Αντίγονος ο Μονόφθαλμος και ο Δεινοκράτης είχαν «κοινό εφαλτήριο να συνεχίσουν το όραμα του Αλεξάνδρου, ο ένας το πολιτικό και ο άλλος το αρχιτεκτονικό». Παρατήρησε ότι ο Δεινοκράτης μετά τον θάνατο του Ηφαιστίωνα ανέλαβε πολυδάπανα έργα και με εντολή του έλληνα στρατηλάτη έστησε ηρώα στον ίδιο αρχιτεκτονικό τύπο στην Αλεξάνδρεια (σε δύο σημεία, στον Φάρο και στην Κανωπική οδό) και αλλού.

Ο κ. Λεφαντζής έκλεισε με ερώτημα μήπως η ταφή του έγινε στο ένα από αυτά τα δύο ηρώα στην Αλεξάνδρεια ή... αλλού;

ΠΗΓΗ: tovima.gr

3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

ΤΟ ΚΑΣ ΕΝΕΚΡΙΝΕ ΤΙΣ ΜΕΛΕΤΕΣ, ΕΝ ΟΨΕΙ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ

Τροχάδην για την προστασία

του μνημείου της Αμφίπολης

Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ

Με το χειμώνα να απέχει μια ανάσα, αρχαιολόγοι και μηχανικοί τρέχουν χώρα να θωρακίσουν το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης. «Θέλω να εκφράσω την αγωνία μου να μην καθυστερήσουμε. Το μνημείο δεν θα αντέξει το χειμώνα», λέει με μεγάλη ανησυχία η γενική διευθύντρια Αναστήλωσης του υπ. Πολιτισμού.

Η κ. Ευγενία Γατοπούλου αναλαμβάνει το γενικό συντονισμό των στερεωτικών και αναστηλωτικών εργασιών που δρομολογούνται στο λόφο Καστά και στο λαμπρό ταφικό μνημείο που αποκάλυψε η Κατερίνα Περιστέρη. Οι πρώτες μελέτες για τη διασφάλιση της ακεραιότητάς του εγκρίθηκαν στην τελευταία συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Η απόφαση έρχεται λίγο πριν από τον ερχομό του νέου χειμώνα, με τα ασφυκτικά περιθώρια του χρόνου να επιτρέπουν ίσα ίσα την εκτέλεση των πλέον απαραίτητων εργασιών. Οπως είναι η αφαίρεση όλων των ασταθών εδαφών από τα πρανή του τύμβου, που σήμερα θυμίζουν «έλος και κινούμενη άμμο», και η διευθέτηση τους για την καλύτερη απορροή των όμβριων.

Τα νερά της βροχής έχουν δημιουργήσει «τεράστιο κρατήρα» στην κορυφή του λόφου και τρέχουν ακανόνιστα «κατατρώγοντας» τους ευπαθείς λίθους του μνημειώδους περιβόλου. Ιδιαίτερα στα σημεία εκείνα που έχει αφαιρεθεί, ήδη από την αρχαιότητα, η μαρμάρινη επικάλυψη τους. Για το λόγο αυτό προτάθηκε και έγινε αποδεκτή η προσωρινή κατάχωση μεγάλου τμήματος του περιβόλου, σε μήκος 100 μέτρων, επί συνόλου περίπου 500 μέτρων.

Διαφωνεί η Περιστέρη

Με τη λύση αυτή διαφωνεί η Κατερίνα Περιστέρη. Η ανασκαφέας του μνημείου διατύπωσε τις ενστάσεις της με υπηρεσιακό σημείωμα της προς το υπουργείο, καθώς δεν παρευρέθη στη συνεδρίαση λόγω ασθενείας. Ζήτησε μάλιστα να αναβληθεί η συζήτηση του θέματος, αίτημα που δεν έγινε αποδεκτό.

Καιά τη διάρκεια ιης συζήτησης η αν. γενική γραμματέας και προεδρεύουσα του Συμβουλίου, Μαρία Βλαζάκη, προσπάθησε να κρατήσει... σβηστές τις σπίθες του καβγά που ελλόχευε, χωρίς πάντα να το κατορθώνει. «Ευτυχώς, απ' ό,τι κατάλαβα πρόκειται για φυσικό λόφο», είπε η διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας, Αγγελική Κοτταρίδη, αναφερόμενη στο λόφο Καστά «Διότι αν ήταν τύμβος και είχαν μπει μπουλντόζες θα υπήρχε τεράστιο πρόβλημα. Δεν κάνουμε ανασκαφή με μπουλντόζες», τόνισε, ρίχνοντας νερό στο μύλο της αντιπαράθεσης της με

την Κατερίνα Περιστέρη.

Πρόσφατα η γνωστή αρχαιολόγος χρονολόγησε το μνημείο στο 2ο αι. πΧ και όχι στο β' μισό του 4ου αιώνα π.Χ. που το χρονολογεί η ανασκαφέας. Για το θέμα αυτό όπως και για τα υπόλοιπα ερωτήματα που έχουν τεθεί αναμένονται οι απαντήσεις της κ. Περιστέρη η οποία «θα πρέπει σύντομα να παρουσιάσει αναλυτική έκθεση της ανασκαφής», σύμφωνα με την κ. Βλαζάκη.

Στη συνεδρίαση του Συμβουλίου εγκρίθηκε (μετ" επαίνων) η μελέτη που εκπόνησε ο πολιτικός μηχανικός Δημήτρης Εγγλέζος, υπό την επίβλεψη της αρμόδιας Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων. Η μελέτη αφορά στην εκτέλεση προσωρινών χωματουργικών εργασιών για την εξασφάλιση των πρανών του Τύμβου Καστά, του ταφικού μνημείου, του περιβόλου και του περιβάλλοντος χώρου όπως και των προσωρινών διευθετήσεων για την απορροή των όμβριων. Το έργο προβλέπει και τη διενέργεια ανασκαφικών τομών προκειμένου να συγκεντρωθούν στοιχεία για τη στρωματογραφία του λόφου. Το Συμβούλιο ενέκρινε επίσης δύο προκαταρκτικές μελέτες. Η πρώτη αφορά τη συντήρηση των ζωγραφικών επιφανειών στο θριγκό της τρίτης αίθουσας του ταφικού μνημείου και η δεύτερη των τριών δαπέδων, συμπεριλαμβανομένου του περίφημου ψηφιδωτού με θέμα την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, τα οποία «σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση με μικρές απώλειες».

800.000 προϋπολογισμός

Ο προϋπολογισμός των έργων είναι 800.000 ευρώ. Από το κονδύλι αυτό έχουν εξασφαλιστεί μέχρι

στιγμής μόνο οι 260.000 ευρώ ενώ το υπουργείο ευελπιστεί στη βοήθεια του τοπικού δήμου και της

Περιφέρειας. Τα μέλη του ΚΑΣ γνωμοδότησαν θετικά και για την πρόσληψη ειδικού τεχνικού συμβούλου για την επίβλεψη των εργασιών. Χωρίς ωστόσο να έχει αποσαφηνιστεί η νομική οδός μέσω της οποίας θα γίνει η πρόσληψη, αλλά ούτε και η αμοιβή του τεχνικού συμβούλου, αν και ακούστηκε το ποσό των 30.000 ευρώ για τους λίγους μήνες που υπολείπονται μέχρι να «κλείσει» το έτος... Σύντομα, όπως έγινε γνωστό, θα ακολουθήσει η συζήτηση και επί των υπόλοιπων μελετών που αφορούν σε υποστυλώσεις και συντηρήσεις των επιχρισμάτων και του γλυπτού διακόσμου του μνημείου.

Ο αρχιτέκτονας της ανασκαφής Μιχάλης Λεφαντζής έκρουσε, με τη σειρά του, τον κώδωνα του

κινδύνου. «Ο περυσινός σκληρός χειμώνας», είπε, «δείχνει τι θα συμβεί αν δεν προστατευθεί το μνημείο. Στο επόμενο δίμηνο πρέπει να υλοποιηθούν οι απαραίτητες σωστικές εργασίες».

Τα έργα για την προστασία του μνημείου θα διαρκέσουν πολύ καιρό, σύμφωνα με τους υπευθύνους, ενώ θα απαιτηθούν «μερικά χρόνια» προκειμένου ο χώρος να γίνει επισκέψιμος....

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ, 3 Σεπτεμβρίου 2015