Από το βιβλίο του Μ. Κοττάκη «ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ OF THE RECORD»
Το γνώριζαν από το 2003 οι κ.κ. Σημίτης και Παπανδρέου
Στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του «ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ – OF THE RECORD» (Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη – 2011) ο πολιτικός συντάκτης Μανώλης Κοττάκης, αναφέρει λεπτομέρειες παρασκηνίου, για την απόφαση των ΗΠΑ, το 2004, να αναγνωρίσουν τα Σκόπια με το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Κι αυτό έγινε γιατί ο τότε πρόεδρος Μπους ήθελε να «τιμωρήσει» τον Καραμανλή για τη στάση του στην απόρριψη του Σ χεδίου Ανάν για το Κυπριακό. Αντιγράφουμε από τις σελίδες 198 έως 203, του βιβλίου:
«Τέλη Σεπτεμβρίου, (ΣΗΜ. 2004) στο Υπουργείο Εξωτερικών άρχισαν να ανησυχούν πώς κάτι δεν πάει καλά με το Σκοπιανό. Ο Καραμανλής είχε μείνει με την εντύπωση ότι ο Μπους κατενόησε τις ελληνικές θέσεις στην πρόσφατη συνάντησή τους.
• Στις 23/09/2004 ο Μολυβιάτης συνάντησε την ομόλογο του των Σκοπίων Μίτρεβα, στο περιθώριο της 59ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Συμφώνησαν να αρχίσουν «εντατικοί ρυθμοί» στις διαπραγματεύσεις για το όνομα.
• Στις 21/09/2004 ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Βαληνάκης συναντήθηκε με τον ειδικό μεσολαβητή του ΟΗΕ Νίμιτς, ενώ στις 23/10/2004 ο υπουργός Εξωτερικών μετέβη στα Σκόπια για διαβουλεύσεις.
Όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, Μολυβιάτης-Βαληνάκης χωρίς να το γνωρίζουν -η πρεσβεία μας στις ΗΠΑ κοιμόταν του καλού καιρού- προσπάθησαν να ισοφαρίσουν ένα χαμένο παιχνίδι στο 91΄. Ήταν όμως αργά! Πολύ αργά...
Σας 04/11/2004, εικοσιτετράωρα μετά την επανεκλογή Μπους, έσκασε η βόμβα! Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ρίτσαρντ Μπάουτσερ ανακοίνωσε ξαφνικά ότι οι ΗΙΙΑ αναγνωρίζουν τα
Σκόπια με το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Στην Αθήνα έπεσε παγωμάρα. Ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος Ευάγγελος Αντώναρος πέρασε ένα μαρτυρικό μπρίφινγκ πυροβολούμενος από τα κανάλια. «Μας την έφεραν!» θα μου πει τότε ο Πέτρος Μολυβιάτης. Η τριάδα που με μυστικότητα ετοίμασε το διπλωματικό χτύπημα στην κυβέρνηση Καραμανλή μετά από απόφαση του πανίσχυρου υπουργού Αμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ, τον οποίο έψησαν παρασκηνιακά οι Σκοπιανοί, ήταν ο πρέσβης Μίλερ, ο επόμενος πρέσβης στην Αθήνα Τσαρλς Ρις και ο εβραϊκής καταγωγής διπλωμάτης και πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία μέχρι το 2005 Μαρκ Γκρόσμαν.
Ένας από τους τρεις, θα αποκαλύψει αργότερα στον Μολυβιάτη:
«Σκεφτήκαμε -πως, αν σας προειδοποιούσαμε, θα βάζατε τους τρεις Έλληνες χρηματοδότες του Μπους και θα το σταμάταγαν». Δεν είχε άδικο. Ήταν κυνικά ειλικρινής...
Τους λόγους που οδήγησαν τους Αμερικανούς να αναγνωρίσουν τα Σκόπια με το όνομα «Μακεδονία» υπαινίχτηκε ευθέως σε συνέντευξή του στην Καθημερινή της Κυριακής και ο ειδικός μεσολαβητής Μάθιου Νίμιτς, ο οποίος τόνισε;
«Δε μου είπαν ποτέ το λόγο, αλλά εικάζω, και είναι απλά μια εικασία, ότι η κυβέρνηση Μπους ένιωθε πως τα Σκόπια βρίσκονταν πιο κοντά στις πολιτικές που ακολουθούσαν στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και αλλού και ήθελε να τους επιβραβεύσει για τη στάση τους αυτή, ενώ αντίθετα η Ελλάδα δεν ήταν τόσο κοντά» (04/09/2011).
Τηλεγράφημα του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών που είδε το φως της δημοσιότητας πρόσφατα αποκαλύπτει ότι οι διεργασίες για την αναγνώριση είχαν αρχίσει από το 2003, ότι η αναγνώριση «πάγωσε» λόγω προεκλογικής περιόδου και Ολυμπιακών Αγώνων και ότι ενήμεμοι.για την εξέλιξη αυτή ήταν ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης και ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος
Παπανδρέου. Αμφότεροι όμως δεν ένιωσαν την ανάγκη να ενημερώσουν τους διαδόχους τους Καραμανλή και Μολυβιάτη για την προϊστορία του θέματος.
Και για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η αναγνώριση των Σκοπίων είχε και εκδικητικό χαρακτήρα λόγω της στάσης της νέας κυβέρνησης στα εθνικά θέματα, στις 30/11/2004 αποκαλύφθηκε ότι στα επίσημα έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ περιεχόταν, μεταξύ άλλων, και χάρτης που παρουσίαζε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας (Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική, Κιλκίς, Πέλλα και Ημαθία) ως «κατεχόμενες».
Ήταν η πρώτη φορά που ο Καραμανλής θα πλήρωνε τα «όχι» του στις ΗΠΛ. Δε θα ήταν όμως και η τελευταία.
«Δεν τους κάναμε τα χατίρια, παιδί μου! Δε στείλαμε στρατό στο Ιράκ, δεν κάναμε παρέμβαση στην Κύπρο. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι θα αλλάξουμε πολιτική ούτε και ότι θα τα χαλάσουμε μαζί τους. Θα συνυπάρξουμε. Είμαστε σύμμαχοι. Η Ελλάς, άλλωστε, ποτέ δεν είχε εύκολη ζωή! Ευτυχώς που έχουμε το λιμάνι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αντέχουμε...» θα μου αιτιολογήσει τη δυσμενή εξέλιξη, λίγες μέρες αργότερα, ο Πέτρος Μολυβιάτης.
Τα χασμουρητά τον Πάουελ
Το Δεκέμβριο του 2004 όμως ο Καραμανλής επισκέφθηκε τη Μόσχα και συνάντησε το Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, αποκτώντας μία νέα συμμαχία, η οποία, όπως θα δούμε σε άλλα κεφάλαια, επηρέασε καταλυτικά την πολιτική του διαδρομή στα επόμενα χρόνια. Το είχε πει άλλωστε κάποτε στους Αμερικάνους «Υπάρχουν και οι Ρώσοι».
Παρά τις «μαχαιριές», ο Μολυβιάτης δεν το έβαλε κάτω. Στο παρασκήνιο είχαν αρχίσει διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και ο Νίμιτς επεξεργαζόταν προτάσεις. Σε μια συνδιάσκεψη του Ν ΑΤΟ, στην οποία ήταν παρών και ο Πάουελ μολονότι απερχόταν για να τον διαδεχτεί η Κοντολίζα Ράις, ο υπουργός Εξωτερικών εκμεταλλεύτηκε την κόπωση του ακροατηρίου από τις μακρόσυρτες τοποθετήσεις και όταν του δόθηκε ο λόγος είπε με χιούμορ:
«Από ό,τι κατάλαβα, γενικέ, μας ζητάτε τρία πράγματα: να έχουμε στρατιωτική παρουσία στο Αφγανιστάν, να στείλουμε παρατηρητές στην Ουκρανία για τις εκλογές και να είμασιε σύντομοι. Συμφωνώ και στα τρία!»
Μόλις τον άκουσε ο Πάουελ, ο οποίος κόντευε να κοιμηθεί από το χασμουρητό, σηκώθηκε όρθιος και τον χειροκρότησε ανακουφισμένος. Έτσι, όταν έληξε η συνεδρίαση, τον πλησίασε και του έδωσε συγχαρητήρια που έβαλε τέλος στο μαρτύριο του.
«Θέλω μία χάρη», εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία ο Μολυβιάτης. «Να διερευνήσεις αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ως βάση συζήτησης στις διαπραγματεύσεις που κάνουμε με τα Σκόπια το όνομα "Νέα Μακεδονία-Σκόπια"».
«Αμέσως!» του απάντησε ο Πάουελ. Λίγες μέρες μετά όμως ενημέρωσε τον Μολυβιάτη ότι οι Σκοπιανοί συζητούσαν μόνο την εκδοχή «Μακεδονία-Σκόπια»... Γνώριζαν ότι τυχόν αποδοχή της
πρότασης Μολυβιάτη θα ήταν χτύπημα στην αλυτρωτική προπαγάνδα τους και στους ισχυρισμούς περί «μακεδόνικου έθνους».
Στις 31 Μαρτίου, λίγο πριν στείλει ο Νίμιτς την πρόταση του για το όνομα, επισκέφθηκε την Αθήνα ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Ρόμπερτ Ζέλικ. 'Οταν μπήκε στο γραφείο του Μολυβιάτη, την προσοχή του απέσπασε ένας παλιός χάρτης των-Βαλκανίων με το πορτρέτο του Ρήγα Φερραίου.
«Ξέρετε, είναι ένας μεγάλος Έλληνας που πρότεινε να φτιάξουμε την Ομοσπονδία των Βαλκανίων», εξήγησε ο υπουργός Εξωτερικών.
«Ενδιαφέρον», «τσίμπησε» ο Ζέλικ, μα πριν προλάβει να τελειώσει πάγωσε από την ατάκα του υπουργού Εξωτερικών:
«Δυστυχώς, τον κρεμάσανε!»
Η κυβέρνηση Καραμανλή δέχτηκε, μην μπορώντας να πράξει διαφορετικά, ως «βάση σ υζήτησης» την πρόταση Νίμιτς (08/04/2005) για την ονομασία «Republica Makedonja Scopije» (αμετάφραστο), αλλά οι Αμερικανοί είχαν και άλλες «απαιτήσεις»...
* Φωτογραφία από τη συνάντηση Μπους - Καραμανλή.
ΠΩΣ ΟΙ ΗΠΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΑΝ ΤΑ ΣΚΟΠΙΑ
ΩΣ «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ»
Το γνώριζαν από το 2003 οι κ.κ. Σημίτης και Παπανδρέου
«Τέλη Σεπτεμβρίου, (ΣΗΜ. 2004) στο Υπουργείο Εξωτερικών άρχισαν να ανησυχούν πώς κάτι δεν πάει καλά με το Σκοπιανό. Ο Καραμανλής είχε μείνει με την εντύπωση ότι ο Μπους κατενόησε τις ελληνικές θέσεις στην πρόσφατη συνάντησή τους.
• Στις 23/09/2004 ο Μολυβιάτης συνάντησε την ομόλογο του των Σκοπίων Μίτρεβα, στο περιθώριο της 59ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Συμφώνησαν να αρχίσουν «εντατικοί ρυθμοί» στις διαπραγματεύσεις για το όνομα.
• Στις 21/09/2004 ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Βαληνάκης συναντήθηκε με τον ειδικό μεσολαβητή του ΟΗΕ Νίμιτς, ενώ στις 23/10/2004 ο υπουργός Εξωτερικών μετέβη στα Σκόπια για διαβουλεύσεις.
Όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, Μολυβιάτης-Βαληνάκης χωρίς να το γνωρίζουν -η πρεσβεία μας στις ΗΠΑ κοιμόταν του καλού καιρού- προσπάθησαν να ισοφαρίσουν ένα χαμένο παιχνίδι στο 91΄. Ήταν όμως αργά! Πολύ αργά...
Σας 04/11/2004, εικοσιτετράωρα μετά την επανεκλογή Μπους, έσκασε η βόμβα! Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ρίτσαρντ Μπάουτσερ ανακοίνωσε ξαφνικά ότι οι ΗΙΙΑ αναγνωρίζουν τα
Σκόπια με το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Στην Αθήνα έπεσε παγωμάρα. Ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος Ευάγγελος Αντώναρος πέρασε ένα μαρτυρικό μπρίφινγκ πυροβολούμενος από τα κανάλια. «Μας την έφεραν!» θα μου πει τότε ο Πέτρος Μολυβιάτης. Η τριάδα που με μυστικότητα ετοίμασε το διπλωματικό χτύπημα στην κυβέρνηση Καραμανλή μετά από απόφαση του πανίσχυρου υπουργού Αμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ, τον οποίο έψησαν παρασκηνιακά οι Σκοπιανοί, ήταν ο πρέσβης Μίλερ, ο επόμενος πρέσβης στην Αθήνα Τσαρλς Ρις και ο εβραϊκής καταγωγής διπλωμάτης και πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία μέχρι το 2005 Μαρκ Γκρόσμαν.
Ένας από τους τρεις, θα αποκαλύψει αργότερα στον Μολυβιάτη:
«Σκεφτήκαμε -πως, αν σας προειδοποιούσαμε, θα βάζατε τους τρεις Έλληνες χρηματοδότες του Μπους και θα το σταμάταγαν». Δεν είχε άδικο. Ήταν κυνικά ειλικρινής...
Τους λόγους που οδήγησαν τους Αμερικανούς να αναγνωρίσουν τα Σκόπια με το όνομα «Μακεδονία» υπαινίχτηκε ευθέως σε συνέντευξή του στην Καθημερινή της Κυριακής και ο ειδικός μεσολαβητής Μάθιου Νίμιτς, ο οποίος τόνισε;
«Δε μου είπαν ποτέ το λόγο, αλλά εικάζω, και είναι απλά μια εικασία, ότι η κυβέρνηση Μπους ένιωθε πως τα Σκόπια βρίσκονταν πιο κοντά στις πολιτικές που ακολουθούσαν στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και αλλού και ήθελε να τους επιβραβεύσει για τη στάση τους αυτή, ενώ αντίθετα η Ελλάδα δεν ήταν τόσο κοντά» (04/09/2011).
Τηλεγράφημα του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών που είδε το φως της δημοσιότητας πρόσφατα αποκαλύπτει ότι οι διεργασίες για την αναγνώριση είχαν αρχίσει από το 2003, ότι η αναγνώριση «πάγωσε» λόγω προεκλογικής περιόδου και Ολυμπιακών Αγώνων και ότι ενήμεμοι.για την εξέλιξη αυτή ήταν ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης και ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος
Παπανδρέου. Αμφότεροι όμως δεν ένιωσαν την ανάγκη να ενημερώσουν τους διαδόχους τους Καραμανλή και Μολυβιάτη για την προϊστορία του θέματος.
Και για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η αναγνώριση των Σκοπίων είχε και εκδικητικό χαρακτήρα λόγω της στάσης της νέας κυβέρνησης στα εθνικά θέματα, στις 30/11/2004 αποκαλύφθηκε ότι στα επίσημα έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ περιεχόταν, μεταξύ άλλων, και χάρτης που παρουσίαζε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας (Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική, Κιλκίς, Πέλλα και Ημαθία) ως «κατεχόμενες».
Ήταν η πρώτη φορά που ο Καραμανλής θα πλήρωνε τα «όχι» του στις ΗΠΛ. Δε θα ήταν όμως και η τελευταία.
«Δεν τους κάναμε τα χατίρια, παιδί μου! Δε στείλαμε στρατό στο Ιράκ, δεν κάναμε παρέμβαση στην Κύπρο. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι θα αλλάξουμε πολιτική ούτε και ότι θα τα χαλάσουμε μαζί τους. Θα συνυπάρξουμε. Είμαστε σύμμαχοι. Η Ελλάς, άλλωστε, ποτέ δεν είχε εύκολη ζωή! Ευτυχώς που έχουμε το λιμάνι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αντέχουμε...» θα μου αιτιολογήσει τη δυσμενή εξέλιξη, λίγες μέρες αργότερα, ο Πέτρος Μολυβιάτης.
Τα χασμουρητά τον Πάουελ
Το Δεκέμβριο του 2004 όμως ο Καραμανλής επισκέφθηκε τη Μόσχα και συνάντησε το Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, αποκτώντας μία νέα συμμαχία, η οποία, όπως θα δούμε σε άλλα κεφάλαια, επηρέασε καταλυτικά την πολιτική του διαδρομή στα επόμενα χρόνια. Το είχε πει άλλωστε κάποτε στους Αμερικάνους «Υπάρχουν και οι Ρώσοι».
Παρά τις «μαχαιριές», ο Μολυβιάτης δεν το έβαλε κάτω. Στο παρασκήνιο είχαν αρχίσει διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και ο Νίμιτς επεξεργαζόταν προτάσεις. Σε μια συνδιάσκεψη του Ν ΑΤΟ, στην οποία ήταν παρών και ο Πάουελ μολονότι απερχόταν για να τον διαδεχτεί η Κοντολίζα Ράις, ο υπουργός Εξωτερικών εκμεταλλεύτηκε την κόπωση του ακροατηρίου από τις μακρόσυρτες τοποθετήσεις και όταν του δόθηκε ο λόγος είπε με χιούμορ:
«Από ό,τι κατάλαβα, γενικέ, μας ζητάτε τρία πράγματα: να έχουμε στρατιωτική παρουσία στο Αφγανιστάν, να στείλουμε παρατηρητές στην Ουκρανία για τις εκλογές και να είμασιε σύντομοι. Συμφωνώ και στα τρία!»
Μόλις τον άκουσε ο Πάουελ, ο οποίος κόντευε να κοιμηθεί από το χασμουρητό, σηκώθηκε όρθιος και τον χειροκρότησε ανακουφισμένος. Έτσι, όταν έληξε η συνεδρίαση, τον πλησίασε και του έδωσε συγχαρητήρια που έβαλε τέλος στο μαρτύριο του.
«Θέλω μία χάρη», εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία ο Μολυβιάτης. «Να διερευνήσεις αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ως βάση συζήτησης στις διαπραγματεύσεις που κάνουμε με τα Σκόπια το όνομα "Νέα Μακεδονία-Σκόπια"».
«Αμέσως!» του απάντησε ο Πάουελ. Λίγες μέρες μετά όμως ενημέρωσε τον Μολυβιάτη ότι οι Σκοπιανοί συζητούσαν μόνο την εκδοχή «Μακεδονία-Σκόπια»... Γνώριζαν ότι τυχόν αποδοχή της
πρότασης Μολυβιάτη θα ήταν χτύπημα στην αλυτρωτική προπαγάνδα τους και στους ισχυρισμούς περί «μακεδόνικου έθνους».
Στις 31 Μαρτίου, λίγο πριν στείλει ο Νίμιτς την πρόταση του για το όνομα, επισκέφθηκε την Αθήνα ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Ρόμπερτ Ζέλικ. 'Οταν μπήκε στο γραφείο του Μολυβιάτη, την προσοχή του απέσπασε ένας παλιός χάρτης των-Βαλκανίων με το πορτρέτο του Ρήγα Φερραίου.
«Ξέρετε, είναι ένας μεγάλος Έλληνας που πρότεινε να φτιάξουμε την Ομοσπονδία των Βαλκανίων», εξήγησε ο υπουργός Εξωτερικών.
«Ενδιαφέρον», «τσίμπησε» ο Ζέλικ, μα πριν προλάβει να τελειώσει πάγωσε από την ατάκα του υπουργού Εξωτερικών:
«Δυστυχώς, τον κρεμάσανε!»
Η κυβέρνηση Καραμανλή δέχτηκε, μην μπορώντας να πράξει διαφορετικά, ως «βάση σ υζήτησης» την πρόταση Νίμιτς (08/04/2005) για την ονομασία «Republica Makedonja Scopije» (αμετάφραστο), αλλά οι Αμερικανοί είχαν και άλλες «απαιτήσεις»...
* Φωτογραφία από τη συνάντηση Μπους - Καραμανλή.
