ΑΜΦΙΠΟΛΗ: Προτεραιότητα
η συντήρηση των
ευρημάτων
Στη στερέωση και
συντήρηση των αρχαιολογικών ευρημάτων
πρόκειται να αφοσιωθούν τις επόμενες
δυο-τρεις μέρες οι αρχαιολόγοι στον
Τύμβο Καστά, στην Αρχαία Αμφίπολη,
προκειμένου να τα προστατεύσουν, όπως
δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επικεφαλής της
ανασκαφής, αρχαιολόγος Κατερίνα
Περιστέρη, επαναλαμβάνοντας προηγούμενη
δήλωσή της ότι «ένα μνημείο βγαίνει και
παράλληλα συντηρείται, αλλιώς το χάσαμε».
Παρότι η ανασκαφή από
την ΚΗ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών
Αρχαιοτήτων προχωρά με γρήγορους
ρυθμούς, οι αρχαιολόγοι δίνουν
προτεραιότητα στις ανάγκες υποστύλωσης
και συντήρησης των ευρημάτων, αλλά και
στη διάσωση των ιχνών των χρωμάτων που
βρέθηκαν στον χώρο.
«Πρέπει να καταφέρουν
να διατηρήσουν τα χρώματα που βρέθηκαν
πάνω στα αρχαιολογικά ευρήματα και
χρειάζονται ειδικές θερμοκρασίες
ψύχους, αλλιώς θα χαλάσουν αμέσως»
επισημαίνει η αρχιτέκτονας, πρόεδρος
του τμήματος Αρχιτεκτονικής Τοπογραφίας
και Γεωπληροφορικής του ΤΕΙ Κεντρικής
Μακεδονίας Λίνα Θεοδωρίδου,
παραπέμποντας στα «ευαίσθητα» χρώματα,
που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες
ζωγράφοι.
Σύμφωνα με ιστορικές
πηγές, το μαύρο χρώμα που χρησιμοποιούσαν
οι ζωγράφοι της εποχής ήταν ο άνθρακας,
το κάρβουνο, το σπουδαιότερο χημικό
στοιχείο που χρησιμοποιήθηκε ως χρώμα
και το έπαιρναν οι ζωγράφοι της
αρχαιότητας, από την καύση οστών, ενώ
το καλύτερο μαύρο έβγαινε από το καμένο
φιλντίσι. Μαύρο έπαιρναν επίσης και από
καύση ξύλων. Το καλύτερο ξυλοκάρβουνο
θεωρείτο ότι προέρχεται από νέα βλαστάρια
κλήματος αμπέλου. Ξυλοκάρβουνα
χρησιμοποιούνταν με τη μορφή λεπτών
ράβδων για τη σχεδίαση. Για να χρησιμοποιηθεί
σαν χρώμα μετατρεπόταν σε σκόνη. Καλής
ποιότητας μαύρο προερχόταν από το
κουκούτσι του ροδάκινου και τα κελύφη
των αμυγδάλων. Άλλο μαύρο ήταν το φούμο
(καπνιά), που μετατρεπόταν σε μελάνι με
την ανάμιξή του με κόμμι. Για την παραγωγή
του άφηναν μια φλόγα να παίζει κάτω από
μια ψυχρή επιφάνεια και μάζευαν την
καπνιά που συσσωρευόταν σ' αυτήν. Η φλόγα
συνήθως δημιουργείτο από λαμπάδα από
κερί μέλισσας.
Το πορφυρό χρώμα, γνωστή
ως «πορφύρα» από αρχαιοτάτων χρόνων
σαν βασιλική βαφή, ήταν η ωραιότερη και
ακριβότερη βαφή. Η πορφύρα θεωρήθηκε
από την αρχή ευγενές χρώμα και σύμβολο
των θεών και βασιλιάδων. Η λέξη πορφύρα
είναι το συνολικό όνομα μιας ομάδας
οικογενειακών κοχυλιών, ενώ η παραγωγή
τους ήταν πολύ επίπονη και απαιτούνταν
μεγάλος αριθμός κοχυλιών και άλλων
μαλακίων που συγκεντρώνονταν σταγόνα
σταγόνα.
Το μπλε χρώμα που
χρησιμοποιείτο από την κλασική αρχαιότητα
είναι ο αζουρίτης, από τον λαζουρίτη
(lapis lazuli), που σημαίνει πέρα από τις
θάλασσες, διότι υπήρχε αποκλειστικά
στην Περσία. Για την παραγωγή του
απαιτούνταν περίπλοκες μέθοδοι, γι'
αυτό και ήταν ακριβό υλικό και μέσον
για πολυτέλεια. Άλλη μια ομάδα μπλε
είναι οι ενώσεις χαλκού με αμμωνία, ενώ
το μπλε κοβαλτίου χρησιμοποιήθηκε
ευρέως καθώς επίσης και το «λαζούρι»-
έτσι ονομαζόταν το ινδικό, που είναι το
χρώμα μαβί, φυτικό και το έφερναν από
την Ινδία.
«Ο αρχιτέκτονας
Μιχάλης Λεφαντζής, που είναι στην ομάδα
της Κατερίνας Περιστέρη, γνωρίζει
απόλυτα την προστασία που χρειάζονται
όλα όσα έχουν μέχρι τώρα αποκαλυφθεί»
επισημαίνει η Λίνα Θεοδωρίδου,
υπενθυμίζοντας ότι το τμήμα Γεωπληροφορικής
του ΤΕΙ Σερρών συνεργάστηκε στενά το
2010 με την προϊσταμένη της ΚΗ Εφορείας
Κατερίνα Περιστέρη, όταν στις ανασκαφές
της κοντά στον Τύμβο Καστά χρειάστηκε
να χρησιμοποιηθεί το γεωραντάρ που
διαθέτει το τμήμα.
Όπως εξηγεί, ωστόσο,
στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αναπληρωτής καθηγητής του
τμήματος Αρχιτεκτονικής Τοπογραφίας
και Γεωπληροφορικής του ΤΕΙ Κωνσταντίνος
Παπαθεοδώρου, «μέχρι στιγμής, δεν
έχει ανακοινωθεί κανένα αποτέλεσμα
γεωφυσικής έρευνας που να σχετίζεται
με την πρόσφατη σημαντική ανακάλυψη
στο χώρο του λόφου Καστά» και
«σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε έρευνα,
γίνεται μόνο σε συνεργασία με την κ.
Περιστέρη, η οποία είναι η μόνη αρμόδια
να κάνει σχετικές ανακοινώσεις».
«Η έρευνα, σε
συνεργασία με το ΤΕΙ Σερρών, περιορίστηκε
το 2010 στην περιοχή αρχαιοτήτων της
νεκρόπολης που εφάπτεται με τον Τύμβο
Καστά, σε εντελώς όμως αντίθετη πλευρά
με αυτή της ανασκαφής που πραγματοποιείται
τώρα και δεν έχει καμία σχέση με τη
σημερινή ανασκαφή που γίνεται στο
συγκεκριμένο σημείο. Η έρευνα δεν
σχετιζόταν ούτε με τον περίβολο ούτε
με τον τάφο που ανασκάπτεται αυτή την
ώρα. Επρόκειτο για παιδικούς τάφους που
είχαμε βρει τότε» διευκρινίζει,
από την πλευρά της, η Κατερίνα Περιστέρη.
Οι ανασκαφές και τα
μοναδικά ευρήματά τους στον λόφο Καστά
βρίσκονται στο επίκεντρο παγκόσμιου
ενδιαφέροντος, ενώ οι επισκέπτες της
περιοχής, που αυξάνονται καθημερινά,
έχουν βάλει πλέον στην «ατζέντα» τους
και την επίσκεψη στον λόφο Καστά.
Την ίδια ώρα, τις
εξελίξεις των ανασκαφών παρακολουθεί
στενά το υπουργείο Πολιτισμού με τη
γενική γραμματέα Λίνα Μενδώνη να
παραμένει στην Αρχαία Αμφίπολη. Χθες,
επίσης, διμελές κλιμάκιο του Κεντρικού
Αρχαιολογικού Συμβουλίου, με επικεφαλής
την αρχαιολόγο, προϊσταμένη της Γενικής
Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής
Κληρονομιάς του υπουργείου Μαρία
Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, βρέθηκε στο χώρο
των ανασκαφών προκειμένου να δει από
κοντά την εξέλιξη των ανασκαφών.
Απ. Τζιτζικώστας:
«Ημασταν οι πρώτοι που χρηματοδοτήσαμε
την ανασκαφή»
«Στην Περιφέρεια
Κεντρικής Μακεδονίας αισθανόμαστε πολύ
δικαιωμένοι διότι ήμασταν οι πρώτοι
που χρηματοδοτήσαμε πριν από 2,5 χρόνια
την ανασκαφή στην Αμφίπολη με 100.000 ευρώ,
όταν το Υπουργείο Πολιτισμού εκείνης
της εποχής αντιμετώπιζε το ζήτημα με
σκεπτικισμό» δήλωσε ο Περιφερειάρχης
Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος
Τζιτζικώστας, σχολιάζοντας την πορεία
της ανασκαφής στο ταφικό μνημείο της
Αμφίπολης Σερρών.
Η Περιφέρεια, όπως είπε
ο κ. Τζιτζικώστας, μιλώντας σε σημερινή
τηλεοπτική εκπομπή, εκταμίευσε 100.000
ευρώ για την έναρξη της ανασκαφής, ενώ
όταν τα χρήματα της Περιφέρειας
εξαντλήθηκαν, ο ίδιος, αφού επισκέφθηκε
την Αμφίπολη, επικοινώνησε με τον τότε
υπουργό Πολιτισμού Κώστα Τζαβάρα
και τού απηύθυνε πρόσκληση να επισκεφθούν
από κοινού την Αμφίπολη.
Ο κ. Τζαβάρας αποδέχθηκε
την πρόσκληση, οι δύο άνδρες επισκέφθηκαν
την Αμφίπολη και στη συνέχεια εξασφαλίστηκαν
50.000 ευρώ για τη συνέχιση του ανασκαφικού
έργου, το οποίο κι εντάχθηκε ακολούθως
σε χρηματοδοτικό εργαλείο του Υπουργείου
Πολιτισμού.
«Έτσι φτάσαμε εδώ
και μιλάμε σήμερα για μια τεράστια
ανακάλυψη» σημείωσε ο Περιφερειάρχης
Κεντρικής Μακεδονίας, χαρακτηρίζοντας
οικουμενική την αξία των ευρημάτων στην
Αρχαία Αμφίπολη.
Στη φωτογραφία: Η
πλαϊνή και πίσω όψη των ιωνικών επικράνων
των παραστάδων, που επικαλύπτονται από
νωπογραφία, με ίχνη κόκκινου και μαύρου
χρώματος.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΑΜΦΙΠΟΛΗ: Νέες
φωτογραφίες
Συνεχίζονται
οι ανασκαφικές εργασίες στον τύμβο
Καστά, στην Αμφίπολη, από την ΚΗ Εφορεία
Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων.
Όπως αναφέρει
σε ενημέρωσή του το υπουργείο Πολιτισμού,
αφαιρέθηκε και ο τελευταίος δόμος από
τον τοίχο σφράγισης, που έκλεινε την
πρόσοψη του ταφικού μνημείου και αποκαλύπτει τη συνέχεια του ψηφιδωτού δαπέδου.
Στο κέντρο
και μπροστά από την είσοδο, αποκαλύπτεται
βοτσαλωτό δάπεδο, που αποτελείται από
ορθογώνια και τετράγωνα σχήματα,
πλαισιωμένα από ασπρόμαυρους ρόμβους.
(φωτο)
Στο κάτω
μέρος της πρόσοψης εμφανίζεται στη
νωπογραφία ταινία, μπλε χρώματος, η
οποία παρακολουθείται και στους
πλευρικούς τοίχους.
Συνεχίζεται
η αφαίρεση των χωμάτων από τον προθάλαμο,
σε πλάτος δυο μέτρων περίπου, από τον
τοίχο της εισόδου. Ο εσωτερικός χώρος,
καλύπτεται ακόμη από όγκο χωμάτων, ο
οποίος θα αφαιρείται, με ιδιαίτερη
προσοχή, στις επόμενες μέρες.
Την ίδια
ώρα, πραγματοποιούνται, συστηματικά,
εργασίες συντήρησης και στερέωσης τόσο
της πρόσοψης του μνημείου, όσο και του
εσωτερικού του αποκαλυπτόμενου χώρου.
Παράλληλα
με την πρόοδο της ανασκαφικής έρευνας
δημιουργούνται οι εργοταξιακές υποδομές,
που θα εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες
εργασίας στους εργαζόμενους και
ασφαλέστερη προστασία στο ταφικό
μνημείο από τις καιρικές συνθήκες.
Σήμερα, ολοκληρώθηκε και η τοποθέτηση
του προσωρινού στεγάστρου, που καλύπτει
εξωτερικά το μνημείο. (φωτο)
Φουντώνουν οι φήμες
για την κατάσταση του τάφου
Την ίδια
στιγμή, οι ανασκαφές και τα ευρήματα
στην Αμφίπολη συγκεντρώνουν παγκόσμιο
ενδιαφέρον με πλήθος τουριστών να
αλλάζουν το πρόγραμμα των διακοπών τους
για να επισκεφθούν τον χώρο όπου
πραγματοποιούνται οι εργασίες, αλλά
και πολλά ΜΜΕ του εξωτερικού να φιλοξενούν
εκτενή αφιερώματα για την πορεία των
ερευνών.
Παράλληλα,
όπως ήταν αναμενόμενο, έχει ξεκινήσει
και μια ανελέητη φημολογία για το αν ο
τάφος έχει παραμείνει ανέπαφος ή έχει
συληθεί από τυμβωρύχους. Το νέο στοιχείο
που έβγαλε στο φως η ανασκαφή είναι μια
μικρή οπή στην άκρη του μαρμάρινου
τοίχου, διαστάσεων 40 x 50 που ίσως μαρτυράει
πως τυμβωρύχοι είχαν «προλάβει» τους
αρχαιολόγους και έχουν συλήσει τον
τάφο.
Ωστόσο,
σημειώνεται ότι τότε, οι τυμβωρύχοι
έπαιρναν από τους τάφους το χρυσό και
τα κοσμήματα και δεν πείραζαν κάτι άλλο.
Πάντως, προς το παρόν, κανείς δεν μπορεί
να αποκλείσει τίποτε, αλλά ούτε και να
καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα.
Παράλληλα,
στα διεθνή ΜΜΕ επικρατούν διαφορετικές
απόψεις για το αν ο τάφος θα αποκαλύψει
τελικά εντυπωσιακά ευρήματα με το
αμερικανικό δίκτυο NBC να μεταδίδει
ότι «προς απογοήτευση των επιστημόνων»
ο τάφος έχει συληθεί. Σε πιο επιθετικό
ύφος η DailyMail αναφέρει ότι ο τάφος
έχει συληθεί και πως λιγοστεύουν οι
ελπίδες για να ανακαλυφθούν εντυπωσιακά
ευρήματα που θα φθάνουν χρονικά στην
εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Το μόνο
σίγουρο είναι πως τίποτα δεν μπορεί να
θεωρείται δεδομένο, ενώ και οι ίδιοι οι
επικεφαλής των ερευνών κρατούν σιγήν
ιχθύος και περιμένουν τα πρώτα βέβαια
αποτελέσματα από τις ανασκαφές τα οποία
αναμένονται σύντομα
Ποιος είναι ο «κάτοικος»
του τάφου;
Ταυτόχρονα,
δίνουν και παίρνουν οι θεωρίες για το
ποιος ή ποιοι είναι τελικά θαμμένοι
στον μεγαλοπρεπή τύμβο με την ονοματολογία
να ξεκινάει από Μακεδόνες στρατιωτικούς
με υψηλά αξιώματα και να φθάνει έως την
γυναίκα και το γιο του Αλέξανδρου, ενώ,
οι πιο ακραίες εκτιμήσει κάνουν λόγο
για τον ίδιο τον μεγάλο στρατηλάτη.
Πρόσφατα ο
Βρετανός καθηγητής αρχαιολογίας, Νίκολς
Σόντερς, μιλώντας στο Εθνος
απέκλεισε το ενδεχόμενο να βρίσκεται
στην Αμφίπολη ο Μέγας Αλέξανδρος, ωστόσο,
ανέφερε τρία πιθανά πρόσωπα τα οποία
θα μπορούσαν να έχουν ταφεί εκεί: Ο
Νέαρχος, ένας από τους ναυάρχους του Μ.
Αλέξανδρου, η γυναίκα του Ρωξάνη
και ο γιός του ή η αδελφή του.
Και για αυτά
τα σενάρια οι αρχαιολόγοι που βρίσκονται
στις έρευνες είναι επιφυλακτικοί,
ωστόσο, όπως μαρτυρούν οι κάτοικοι της
περιοχής, φαίνεται πως είναι «κοινό
μυστικό» στην Αμφίπολη ότι ο τύμβος
ανήκει στην Ρωξάνη. Μάλιστα, κάτοικοι
ανέφεραν ότι αυτό είναι ένα «στοιχείο»
το οποίο μεταφέρεται εδώ και χρόνια από
γενιά σε γενιά.
