Υπογράφεται στο προάστειο της Κωνσταντινουπόλεως, Άγιος Στέφανος, η γνωστή «Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου» - μετά τη συντριπτική ήττα του τουρκικού στρατού από το ρωσικό -. Η συνθήκη αυτή αποτελούσε την εποχή εκείνη την ταφόπλακα για τα ελληνικά δίκαια στη Μακεδονία και δημιουργούσε μια διαρκή σλαβική απειλή από Βορρά. Συγκεκριμένα δημιουργούσε τη μεγάλη Βουλγαρία, που περιελάμβανε ολόκληρη την ελληνική Μακεδονία ( εκτός της Χαλκιδικής και της πόλης της Θεσσαλονίκης ) μέχρι και τα σημερινά Σκόπια. Εκτός Βουλγαρίας, επίσης έμεναν οι επαρχίες Βεροίας, Κατερίνης, Κοζάνης, Γρεβενών και Ελασσόνας.
Με τη συνθήκη αυτή, που προσυπέγραψε και η Γερμανία, ανατρέπονταν οριστικά οι συνέπειες της συνθήκης των Παρισίων. Συγκεκριμένα:
Ανακηρύχθηκε η Βουλγαρία σε μεγάλη αυτόνομη Ηγεμονία συνολικής έκτασης 163.000 τετρ. χλμ. περιλαμβάνοντας την περιοχή από τον Δούναβη μέχρι το Αιγαίο, δηλαδή την κυρίως σημερινή Βουλγαρία, την Ανατολική Ρωμυλία, τη Δυτική Θράκη, και την Μακεδονία (με τον λιμένα της Καβάλας) πλην της Θεσσαλονίκης και της Χαλκιδικής.
Η Ρουμανία, η Σερβία και το Μαυροβούνιο μετά την απαλλαγή τους από την οθωμανική επικυριαρχία καθίσταντο ανεξάρτητα Κράτη με δικαίωμα διεύρυνσης συνόρων με προσάρτηση γειτονικών περιοχών.
Η Ερζεγοβίνη και η Βοσνία καθίστανταν επίσης αυτόνομες, αποσπώμενες μεν οριστικά από την Οθωμανική Αυτοκρατορία αλλά υπό την κηδεμονία της Αυστρίας (ως αντάλλαγμα για την μη συμμετοχή της στον πόλεμο κατά της Ρωσίας).
Για δε την μεγαλόνησο Κρήτη η συνθήκη αυτή προέβλεπε την εφαρμογή του Οργανικού Χάρτη του 1868. Και ανάλογη διοργάνωση προβλεπόταν να εισαχθεί για την Ήπειρο, την Θεσσαλία και λοιπά ελλαδικά διαμερίσματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας οριζόμενη ειδική επιτροπή που θα μελετούσε τις λεπτομέρειες του Οργανισμού αυτού που (κατά το κείμενο της συνθήκης) «Προ της εφαρμογής αυτών η Τουρκία θέλει συμβουλευθεί την Ρωσίαν». Επίσης η Ρωσία εξασφάλιζε την απόδοση σε αυτήν όσων εδαφών έχασε με τον Κριμαϊκό πόλεμο καθώς επίσης εδάφη στον Καύκασο και την Αρμενία.
Η σημαντικότερη όμως συνέπεια της συνθήκης ήταν η αναγνώριση αυτόνομης Βουλγαρικής Ηγεμονίας, στην οποία περιέρχονταν όλα τα εδάφη μεταξύ Δούναβη και Ροδόπης, το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας (εξαιρουμένης της περιοχής Θεσσαλονίκης) και ολόκληρη η κοιλάδα του Αξιού. Στην ουσία με τη συνθήκη αυτή η Τουρκία έχανε το μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών της εδαφών. Τέλος υποχρεωνόταν να αφήσει πλήρως ανοιχτά τα στενά για τα σκάφη όλων των κρατών, με την εξαίρεση όσων είναι σε εμπόλεμη κατάσταση με τη Ρωσία.
Η συνθήκη του Αγίου Στεφάνου ανέτρεπε πλήρως την ισορροπία δυνάμεων που είχε επιβληθεί στην Ανατολή κατά τις προηγούμενες 2 δεκαετίες, προκαλώντας την αντίδραση των άλλων Μεγάλων Δυνάμεων. Τελικά η Ρωσία αναγκάστηκε να δεχτεί τη σύγκληση συνεδρίου στο Βερολίνο με σκοπό την αναθεώρηση της συνθήκης. Η Ελλάδα, που είχε πολλά δικαιώματα ως κληρονόμος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αγνοήθηκε κατά τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, η οποία πάντως δεν εφαρμόστηκε. Στη φωτογραφία η υπογραφή της συνθήκης.
Με τη συνθήκη αυτή, που προσυπέγραψε και η Γερμανία, ανατρέπονταν οριστικά οι συνέπειες της συνθήκης των Παρισίων. Συγκεκριμένα:
Ανακηρύχθηκε η Βουλγαρία σε μεγάλη αυτόνομη Ηγεμονία συνολικής έκτασης 163.000 τετρ. χλμ. περιλαμβάνοντας την περιοχή από τον Δούναβη μέχρι το Αιγαίο, δηλαδή την κυρίως σημερινή Βουλγαρία, την Ανατολική Ρωμυλία, τη Δυτική Θράκη, και την Μακεδονία (με τον λιμένα της Καβάλας) πλην της Θεσσαλονίκης και της Χαλκιδικής.
Η Ρουμανία, η Σερβία και το Μαυροβούνιο μετά την απαλλαγή τους από την οθωμανική επικυριαρχία καθίσταντο ανεξάρτητα Κράτη με δικαίωμα διεύρυνσης συνόρων με προσάρτηση γειτονικών περιοχών.
Η Ερζεγοβίνη και η Βοσνία καθίστανταν επίσης αυτόνομες, αποσπώμενες μεν οριστικά από την Οθωμανική Αυτοκρατορία αλλά υπό την κηδεμονία της Αυστρίας (ως αντάλλαγμα για την μη συμμετοχή της στον πόλεμο κατά της Ρωσίας).
Η σημαντικότερη όμως συνέπεια της συνθήκης ήταν η αναγνώριση αυτόνομης Βουλγαρικής Ηγεμονίας, στην οποία περιέρχονταν όλα τα εδάφη μεταξύ Δούναβη και Ροδόπης, το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας (εξαιρουμένης της περιοχής Θεσσαλονίκης) και ολόκληρη η κοιλάδα του Αξιού. Στην ουσία με τη συνθήκη αυτή η Τουρκία έχανε το μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών της εδαφών. Τέλος υποχρεωνόταν να αφήσει πλήρως ανοιχτά τα στενά για τα σκάφη όλων των κρατών, με την εξαίρεση όσων είναι σε εμπόλεμη κατάσταση με τη Ρωσία.
Η συνθήκη του Αγίου Στεφάνου ανέτρεπε πλήρως την ισορροπία δυνάμεων που είχε επιβληθεί στην Ανατολή κατά τις προηγούμενες 2 δεκαετίες, προκαλώντας την αντίδραση των άλλων Μεγάλων Δυνάμεων. Τελικά η Ρωσία αναγκάστηκε να δεχτεί τη σύγκληση συνεδρίου στο Βερολίνο με σκοπό την αναθεώρηση της συνθήκης. Η Ελλάδα, που είχε πολλά δικαιώματα ως κληρονόμος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αγνοήθηκε κατά τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, η οποία πάντως δεν εφαρμόστηκε. Στη φωτογραφία η υπογραφή της συνθήκης.
