17 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1941

Σε ύψωμα κοντά στα Κερδύλια Σερρών χιτλερικές δυνάμεις εκτελούν 250 Κερδυλιώτες, ηλικίας από 15 μέχρι 60 ετών, επειδή από το κοντινό μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου, πέρασε το αντάρτικο σώμα «Οδυσσέας Ανδρούτσος», το οποίο οι Γερμανοί χαρακτήριζαν κομμουνιστικό! Στη συνέχεια πυρπόλησαν τα χωριά Άνω και Κάτω Κερδύλια και έδιωξαν τα γυναικόπαιδα. Στο ύψωμα υπάρχει σήμερα το Κοιμητήριο των πεσόντων.

Για την απάνθρωπη αυτή ενέργεια, στις 2 Νοέμβριου, στις γερμανόφιλες εφημερίδες της Θεσσαλονίκης, θα δει το φως της δημοσιότητας η
 παρακάτω ανακοίνωση της Γερμανικής Διοίκησης:

«Εις τα βουνά δυτικώς του Στρυμόνος δρα από εβδομάδων μία κομμουνιστική συμμορία απαρτιζομένη από κατοίκους των πέριξ χωρίων και επιδιδομένη εις την ληστείαν των πλουσίων χωρικών της περιοχής όπως προσπορισθεί χρηματικά μέσα, την σύλληψιν Ελλήνων αστυνομικών προς αφαίρεσιν των όπλων των και δι' αυτών τον φόνον Γερμανών στρατιωτών. Θέτουσα εις εφαρμογήν το σχέδιόν της συνέλαβε και αφόπλισε εις την Ευκαρπίαν και Μαυροθάλασσαν Έλληνες χωροφύλακες, αφήρεσεν την 10ην Οκτωβρίου δια ληστείας από τον Γρηγόριον Καρακαλιόν εν Ηρακλεία 1000 δρχ. και εδολοφόνησε τον εργάτην τούτου Ιωάννην Κάρκαν. Περί τα τέλη Σεπτεμβρίου εδολοφονήθησαν εις θέσιν Λαχανά 2 Γερμανοί στρατιώται και προ ημερών εγένετο απόπειρα εναντίον του γερμανικού στρατού με αποτέλεσμα τον φόνον δύο Γερμανών ναυτών και τον βαρύ τραυματισμόν ενός άλλου εις Καλόκαστρον. Εν συνεχεία διά των παρά του γερμανικού στρατού ληφθέντων μέτρων κατεστράφησαν παρ' αυτού τα χωριά Άνω και Κάτω Κερδύλια, οι κάτοικοι των οποίων αποδεδειγμένως ανήκον εις την εν λόγω συμμορία τροφοδοτούντες και υποστηρίζοντες ταύτην παντοιοτρόπως»
Ναζιστική ωμώτητα σε όλο της το μεγαλείο!

Από αναφορά της εφημερίδας «δημοκρατία», 18 Μαρτίου 2015:

Στις αρχές Οκτωβρίου του 1941 ο Δημήτριος Κίκηρας, ένας κάτοικος του Κάτω Κερδυλίου, έλαβε από τους αντάρτες χρήματα και ένα ζώο προκειμένου να αγοράσει και να μεταφέρει σε αυτούς τρόφιμα. Ο Κίκηρας, όμως, καταχράστηκε τα χρήματα. Ενας από τους αρχηγούς των ανταρτών, ο Μιχάλης Μπογατσόπουλος, τον απείλησε να τα επιστρέψει. Εκείνος, για να τα βρει, προσπάθησε να ληστέψει, στις 10 Οκτωβρίου, τον καλόγερο Γρηγόριο Καρακαλινό από το μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου. Σκότωσε τον βοηθό του καλόγερου, τραυματίστηκε ο ίδιος και διέφυγε. Την επομένη ο Κίκηρας συνελήφθη στην Ευκαρπία. Κατά την ανάκριση έδωσε τα ονόματα των ανταρτών, καθώς και τα ονόματα όσων τους τροφοδοτούσαν.

Στις 12 Οκτωβρίου το 382ο Σύνταγμα Πεζικού της Βέρμαχτ ερεύνησε τα δυο χωριά και αναζήτησε όσους είχε κατονομάσει ο Κίκηρας, χωρίς όμως να τους βρει. Κατά τη διάρκεια των ερευνών εκτέλεσε ένα άτομο στο Κάτω Κερδύλιο, πυρπόλησε ορισμένα σπίτια ανταρτών και συνέλαβε κάποια άτομα.

Ξημερώματα της 17ης Οκτωβρίου δύο λόχοι του 220ού Τάγματος Σκαπανέων της Βέρμαχτ υπό τις διαταγές των λοχαγών Βέντλερ και Σράινερ περικύκλωσαν τα Ανω Κερδύλια από τη θέση Στρόβολο και τα Κάτω Κερδύλια από τη θέση Λειβάδια.

Οι στρατιώτες της Βέρμαχτ συγκέντρωσαν τους άνδρες μεταξύ 16 και 60 χρόνων στις θέσεις Αλώνια και Κούτρες. Οι γυναίκες και τα παιδιά αρχικά συγκεντρώθηκαν στα σχολεία και στη συνέχεια, αφού είχαν απομακρυνθεί οι άντρες, τους επετράπη να φύγουν. Στις εννιά το πρωί δόθηκε το σήμα με μια φωτοβολίδα και οι Γερμανοί στρατιώτες άρχισαν να εκτελούν... Τα κτίρια των χωριών κάηκαν, εκτός από τις εκκλησίες...

Μόλις 17 άτομα έμειναν ζωντανά από τα δύο χωριά, μεταξύ των οποίων ο ιερέας, ο δάσκαλος και ο δασοφύλακας, για να θάψουν τους νεκρούς. Λίγες ώρες μετά, πυκνοί μαύροι καπνοί κάλυπταν τον ουρανό για πολλά χιλιόμετρα. Οι ναζί τα έκαψαν συθέμελα πριν αποχωρήσουν, αφήνοντας πίσω τους μόνο τη μυρωδιά του θανάτου.

Αριστείδης Μάτιος