Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους της Δ΄ Σταυροφορίας, άρχισε η διανομή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στους αρχηγούς της. Αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης στέφθηκε ο κόμης της Φλάνδρας Βαλδουίνος Γ΄. Κατά μία άλλη εκδοχή οι Σταυροφόροι είχαν εγγυηθεί ότι νέος αυτοκράτορας της Λατινικής Αυτοκρατορίας της Κων/πολης θα γίνει ο Βονιφάτιος ο Μομφερρατικός από την Λομβαρδία με πολλές πολεμικές επιτυχίες στη Σικελία και Γαλλία.
Οι Βενετοί, όμως, και ο δόγης τους έθεσαν βέτο λόγω των καλών σχέσεων που είχε πρωτύτερα με τους κατακτημένους. Έτσι, πρώτος Λατίνος αυτοκράτορας εξελέγη ο Βαλδουίνος. Ο Βονιφάτιος εξοργίστηκε και για να τον εξευμενίσουν του έδωσαν το βασίλειο της Θεσσαλονίκης, όπως και περιοχές της Κρήτης. Το δικαιολόγησαν λόγω του μικρού αδελφού του Ρενιέ με τον γάμο του με την Μαρία Κομνηνή (1180) που ήταν παλιότερα βασιλιάς της Θεσσαλονίκης και είχε από αυτόν τα δικαιώματα του. Την Κρήτη την πούλησε αμέσως στους Βενετούς. Οι Θεσσαλονικείς παραδόθηκαν εύκολα στον Μομφερράτο, αφού μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης δεν ήταν διατεθειμένοι να αντισταθούν. Διαπραγματεύθηκαν πριν την παράδοση τους, ζητώντας μονάχα διατήρηση των προνομίων τους, κάτι που ο Βονιφάτιος συμφώνησε. Έτσι έγινε ο ιδρυτής του βασιλείου της Θεσσαλονίκης – το οποίο λέγεται ότι στην αρχή διεκδίκησε και ο Βαλδουίνος - που θα διατηρηθεί για 20 χρόνια. Στη φωτογραφία πίνακας με τη στέψη του Βονιφάτιου του Μομφεράτου σαν αρχηγού της 4ης Σταυροφορίας - έργο του Henri Decaisne (1840)