19 ΙΟΥΛΙΟΥ 1903

Επτά συμμορίες Βουλγάρων – στα πλαίσια της ψευδεπανάστασης του Ίλιντεν – μπαίνουν νύκτα στην κωμόπολη Κρούσοβο, βόρεια του Μοναστηρίου (σήμερα ανήκει στα Σκόπια) και αρχίζουν εκτελέσεις Ελλήνων και καταστροφές ελληνικών περιουσιών. Απώλειες 28 νεκροί – 450 σπίτια καμμένα. Αρχίζει ο ξερριζωμός των Ελλήνων του Κρουσόβου, παρέμειναν πάντως 5.395. Η καταστροφή αυτού του αιωνίου προπυργίου του Ελληνισμού, προκάλεσε ιδιαίτερη συγκίνηση στην κυβέρνηση της Αθήνας, όπου σιγά-σιγά άρχιζε να προετοιμάζεται ο Μακεδονικός Αγώνας.
Στο ΕΜΠΡΟΣ της 25ης Ιουλίου 1903 διαβάζομε ότι το Κρούσοβο κατελήφθη υπό των Βουλγάρων μετά από μάχη με την μικρή φρουρά του τουρκικού στρατού, που φρουρούσε την πόλη. Όταν άρχισαν την επίθεση οι βουλγαρικές συμμορίες, που είχαν επικεφαλής Βουλγάρους αξιωματικούς, η τουρκική φρουρά έσπευσε εκτός της πόλης και επετέθη κατά των συμμοριτών. Και τα τηλεγραφήματα της εφημερίδας αναφέρουν συγκεκριμένα: <Τότε συνήφθη αληθής μάχη έξωθεν του Κρουσόβου, καθ΄ ήν οι επαναστάται ρίπτοντες βόμβας εκ δυναμίτιδος κατά της οθωμανικής φρουράς και αποφεύγοντες τον έντιμον (!) πόλεμον ηνάγκασαν αυτήν να υποχωρήση, αφού προηγουμένως αφήκεν εις το πεδίον της μάχης πεντήκοντα νεκρούς και πολλούς τραυματίας. Μετά την δια τόσον ατίμων μέσων επιτευχθείσαν νίκην οι Βούλγαροι δυναμιτισταί, αποσυρθέντος του τουρκικού στρατού, εισήλθον εν αλλαλαγμοίς εις το Κρούσοβον, όπου ενέσπειραν τον πανικόν και τον τρόμον. Μετ΄ ολίγον το Κρούσοβον κατελήφθη υπ΄ αυτών οι οποίοι ανύψωσαν βουλγαρικάς σημαίας εις το αστυνομικόν κατάστημα και τα λοιπά δημόσια καταστήματα.>