4 ΜΑΪΟΥ 1906

Ο Μακεδονομάχος ανθυπολοχαγός Αντ. Βλαχάκης (Λίτσας) ευρισκόμενος στην περιοχή Καστανοχωρίων παίρνει εντολή από το Κέντρο Μοναστηρίου του Μακεδονικού Αγώνα να επιτεθεί στο Εξαρχικό χωριό Οσνίτσανη (Καστανόφυτο). Αρχίζει την επίθεση τα ξημερώματα της 7ης Μαϊου. Η οκτάωρη μάχη που ακολούθησε είναι μία από τις σημαντικότερες του αγώνα, αφού διεξήχθη εναντίον και κομιτατζήδων και Τούρκων που έσπευσαν σε βοήθεια! Τα ελληνικά τμήματα αγωνίστηκαν ηρωικά και είχαν απώλειες 24 νεκρούς , μεταξύ των οποίων ο αρχηγός Βλαχάκης ο υπαρχηγός Λ. Πετροπουλάκης, ο Καπετάν Λεωνίδας, οι Μανιάτες εθελοντές Πάνος Στεφανάκος, Παναγιώτης Γκιτάκος, Νικόλαος Κατζάκος και Γ. Σκοπετέας, όπως και οι Δ. Οικονόμου, Σ. Μάνδαλος, Δ. Σκλαβούνος, Ι. Τριανταφύλλου, Δ. Χελάκης και Σ. Νιμάς, ενώ τραυματίσθηκαν 11.
Εκ μέρους του τουρκικού στρατού σκοτώθηκαν 6 αξιωματικοί και 130 στρατιώτες, από τους 1200 άντρες που επιτέθηκαν εναντίον των Ελλήνων. Την επίθεση του ελληνικού σώματος είχαν προδώσει στους Τούρκους οι κομιτατζήδες, παριστάνοντας τους απλούς χωρικούς και ζητώντας προστασία από τους επιτιθέμενους Έλληνες. Μετά από μερικές ημέρες οι διασωθέντες οπλαρχηγοί Λουκάς Κόκκινος και Βαγγέλης Βλάχος κινήθηκαν προς το χωριό Έζερετς, όπου είχαν καταφύγει οι προδότες της μάχης της Οσνίτσανης Βούλγαροι πράκτορες και επιτέθηκαν εναντίον τους, μετατρέποντας το χωριό σε στάχτες εντός δύο ωρών. Η Πολιτεία τιμώντας τη μνήμη των νεκρών της Οσνίτσανης, καθιέρωσε με το υπ' αριθ. 709/1960 Β.Δ. (Φ.Ε.Κ. 183) της 19.11.1960 να τελείται ετήσιο μνημόσυνο την πρώτη Κυριακή του Μαΐου "Υπέρ των εν πολέμοις πεσόντων εν Καστανοφύτω Μακεδονομάχων". Το πρώτο μνημόσυνο έγινε στις 7 Μαΐου 1961.