Ζάεφ:
Ο
Ιβάνοφ δεν μπορεί να σταματήσει
την
ευρωπαϊκή πορεία της ΠΓΔΜ
Ο πρόεδρος Γκιόργκι
Ιβάνοφ δεν μπορεί να σταματήσει την
ευρωπαϊκή πορεία της ΠΓΔΜ
. Εάν δεν υπογράψει και πάλι τη συμφωνία
για το ονοματολογικό με την Ελλάδα τότε
υπάρχει και το δημοψήφισμα, το οποίο θα
διεξαχθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου, ή στις
αρχές Οκτωβρίου, δήλωσε ο πρωθυπουργός
της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ στο βουλγαρικό
πρακτορείο BGLES στο περιθώριο της
συνόδου κορυφής της Κίνας με τις χώρες
της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης
στη Σόφια.
«Οι πολιτικοί θα πρέπει
να σέβονται τη γνώμη του λαού» είπε ο
Ζάεφ και τόνισε: «Αυτός που πρέπει να
ψηφίσει, θα ψηφίσει και αυτός που πρέπει
να υπογράψει, θα υπογράψει, γι αυτό
υπηρετούμε τους πολίτες» .
«Ο Ιβάνοφ δεν μπορεί
να εμποδίσει τη διαδικασία. Αν δεν την
υπογράψει τώρα τη συμφωνία, θα πρέπει
να το κάνει μετά το δημοψήφισμα», ανέφερε
ο Ζάεφ.
Στην ερώτηση αν θα
υπάρξει μομφή κατά του προέδρου, αν δεν
υπογράψει την συμφωνία ο Ζάεφ απάντησε
πως όλες οι επιλογές είναι δυνατές και
επανέλαβε ότι ο μοναδικός δρόμος για
την χώρα του είναι η ισότιμη ένταξη στο
ΝΑΤΟ και εκτίμησε πως αυτό πιστεύει και
η πλειοψηφία των πολιτών της ΠΓΔΜ.
ΠΗΓΗ:
ΑΠΕ-ΜΠΕ
**************************************
Eλλάς - Σερβία, διπλωματική
δυσφορία
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΖΙΜΑΣ
ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ:
Από αριστερά:
Αλέξης Τσίπρας, Μπόικο Μπορίσοφ, Βιόριτσα
Ντάντσιλα, Αλεξάνταρ Βούτσιτς στην
τετραμερή Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας,
Σερβίας, στη Θεσσαλονίκη. Ο Σέρβος
πρόεδρος αναγκάστηκε να μιλήσει θετικά
αλλά με «μισή καρδιά» για τη συμφωνία
των Πρεσπών.
Ο Σέρβος πρόεδρος
Αλεξάνταρ Βούτσιτς αισθάνθηκε την
ανάγκη να αναφερθεί στις δηλώσεις του,
στο τέλος της τετραμερούς συνάντησης
(Ελλάδα, Σερβία, Βουλγαρία, Ρουμανία),
την Τετάρτη στη Θεσσαλονίκη, (και) στη
συμφωνία των Πρεσπών.
Με «μισή καρδιά» μίλησε
για «μια καλή είδηση» για την περιοχή,
διευκρινίζοντας ότι η χώρα του δεν
αναμειγνύεται σε «διμερή θέματα»,
παραβλέποντας τη γεωπολιτική σημασία
της διευθέτησης της μακροχρόνιας αυτής
εκκρεμότητας.
Ο Σέρβος ηγέτης δεν θα
μπορούσε να «σφυρίξει» αδιάφορα αγνοώντας
το κορυφαίο γεγονός στα Βαλκάνια τούτη
την περίοδο, από τη στιγμή που στην
πολιτική ατμόσφαιρα, τόσο στην πατρίδα
του όσο και διεθνώς, αιωρείται το ερώτημα
για την απροθυμία του Βελιγραδίου να
χαιρετίσει τη συμφωνία Ελλάδας - Σκοπίων.
Επί της ουσίας δεν είπε
τίποτα διαφορετικό απ’ ό,τι είχε δηλώσει
ο επί των Εξωτερικών υπουργός του Ιβιτσα
Ντάτσιτς, αρκετές ημέρες μετά τις Πρεσπες
και ενώ ο Τύπος, σερβικός αλλά και
διεθνής, βούιζε για την «εκκωφαντική
σιωπή» του Βελιγραδίου.
«Δεν
υπήρχε λόγος»
Με τον δικό του ιδιαίτερο
λόγο, ο Ντάτσιτς αναγκάστηκε τότε
να δηλώσει, σε συνέντευξη Τύπου, και
μόνον όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφο
γι’ αυτό, ότι «η συμφωνία Αθήνας - Σκοπίων
είναι διμερές ζήτημα και δεν υπάρχει
ανάγκη ανάμειξης της Σερβίας, αφού δεν
είναι προσκεκλημένο μέρος», τονίζοντας
πως «δεν απευθύναμε συγχαρητήρια, γιατί
δεν υπήρχε λόγος για να συγχαρούμε».
Ο Βούτσιτς στη Θεσσαλονίκη
επιβεβαίωσε απλώς ότι η τοποθέτηση του
Ντάτσιτς δεν ήταν μια «αυθόρμητη» δική
του πρωτοβουλία, από εκείνες που συνηθίζει
ο απρόβλεπτος αυτός πολιτικός, αλλά η
επίσημη θέση του Βελιγραδίου για μια
συμφωνία που επαινέθηκε διεθνώς, αλλά
κατά βάθος ενόχλησε κάποιους παίκτες
στη Βαλκανική, με τους Σέρβους να μην
μπορούν, ή και να μη θέλουν, να το κρύψουν.
Πολιτικοί παρατηρητές
εκτιμούν ότι το επίσημο Βελιγράδι
προβληματίστηκε από την επίτευξη
συμφωνίας διαβλέποντας τον κίνδυνο να
αυξηθούν τώρα οι πιέσεις από την Ε.Ε.
για την επίλυση του ζητήματος του
Κοσόβου.
Οι ερμηνείες γύρω από
την απροθυμία των Σέρβων να «χαρούν»
για τη συμφιλιωτική κίνηση των Ελλήνων
και των τέως συγκατοίκων (Γιουγκοσλαβία)
Σλαβομακεδόνων ποικίλλουν, με τους
αναλυτές στο Βελιγράδι αλλά και τα
ελεγχόμενα από τον Βούτσιτς ΜΜΕ να τη
συνδέουν με τον κίνδυνο να αυξηθούν
τώρα οι πιέσεις Ευρωπαίων και Αμερικανών
για την επίλυση του ζητήματος του
Κοσόβου.
Εκφράζεται μάλιστα
επ’ αυτού η άποψη ότι, εφόσον η Ευρωπαϊκή
Ενωση «ανάγκασε» μία χώρα να αλλάξει
όνομα, θα προσπαθήσει να αναγκάσει και
τη Σερβία να κάνει ταπεινωτικές
υποχωρήσεις στο ζήτημα του Κοσόβου.
Η αλήθεια είναι ότι
μετά το κλείσιμο(;) της εκκρεμότητας
Αθήνας - Σκοπίων το ενδιαφέρον του
διεθνούς παράγοντα αναμένεται να
επικεντρωθεί στην επούλωση της άλλης
πιο επικίνδυνης πληγής στη Δυτική
Βαλκανική, αυτή του Κοσόβου, και εδώ τα
πράγματα προβλέπονται πολύ πιο περίπλοκα,
λόγω της ενεργού εμπλοκής της Ρωσίας,
η οποία είναι βέβαιο ότι θα ενισχύσει
με κάθε τρόπο τη διαπραγματευτική θέση
των Σέρβων.
Ο συσχετισμός, ωστόσο,
της συμφωνίας με πιθανές εξελίξεις στο
Κόσοβο δεν ερμηνεύει από μόνος του τη
σερβική «μικροψυχία» απέναντι στην
«καλή είδηση» ότι Ελλάδα και ΠΓΔΜ τα
βρήκαν μεταξύ τους και μάλιστα σε έναν
συμβιβασμό που, εφόσον «περπατήσει»
στη ζωή, θα ηρεμήσει τον βαλκανικό Νότο.
Ευρωπαϊκές διπλωματικές
πηγές που παρακολουθούν από πολύ κοντά
τις εξελίξεις στο «καυτό τρίγωνο» της
Βαλκανικής θεωρούν πως οι Σέρβοι
αντέδρασαν στη συμφωνία διαισθανόμενοι
ότι η επιρροή τους στην ΠΓΔΜ υποχωρεί
θεαματικά, και μετά την πτώση του
Γκρούεφσκι από την εξουσία, υπέρ
της Βουλγαρίας, σε μια περιοχή όπου
είχαν παραδοσιακά ρόλο «προστάτη» του
αδύναμου κράτους.
Ενόχληση
και σε Βουλγαρία, Ρωσία
Το παρελθόν και το
παρασκήνιο; Οι Σέρβοι οργίστηκαν
βλέποντας τον Ζόραν Ζάεφ να υπογράφει
με το που ανήλθε στην εξουσία, δύο
συμφωνίες, με τη Βουλγαρία πρώτα και με
την Ελλάδα στη συνέχεια, που θεωρούν
ότι απομακρύνουν το Βελιγράδι από τα
Σκόπια.
Οπως με την τωρινή
συμφωνία των Πρεσπών, το Βελιγράδι, επί
Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς τότε, δεν
είχε δει με καθόλου καλό μάτι ούτε και
την υπογραφή της ενδιάμεσης συμφωνίας
Ελλάδας - ΠΓΔΜ, το 1995, που βελτίωνε το
κλίμα στις σχέσεις του νεόκοπου κράτους
με την Αθήνα.
«Ο Μιλόσεβιτς δεν ήθελε
η Βουλή της Μακεδονίας να επικυρώσει
τη συμφωνία, γιατί τότε, εκτός από την
Ελλάδα, ούτε η Γιουγκοσλαβία αναγνώριζε
τη Μακεδονία. Αν εμείς επικυρώναμε τη
συμφωνία στη Βουλή, θα αποκαθιστούσαμε
τις σχέσεις με την Ελλάδα και ο Μιλόσεβιτς
μας ήθελε μετέωρους για να μας κρατάει
στο χέρι. Ηθελε να είμαστε όσο το δυνατόν
πιο ασταθείς για να μας έχει στο χέρι
και και να μπορεί να λέει στους Ελληνες
ότι θα μεσολαβήσει για το όνομα», είχε
υποστηρίξει σε συνέντευξή του στην «Κ»,
τον Οκτώβριο του 2014, ο στενός συνεργάτης
του Γκλιγκόροφ και πρόεδρος της Βουλής
της ΠΓΔΜ Στόγιαν Αντοφ.
Η εμπλοκή της σερβικής
πρεσβείας και των μυστικών υπηρεσιών
της στα δραματικά γεγονότα του Απριλίου
του 2017, όταν φανατικοί εθνικιστές του
VMRO εισέβαλαν στη Βουλή των Σκοπίων και
ξυλοκόπησαν άγρια τον Ζαεφ και βουλευτές
του, ερμηνεύθηκε από διπλωματικούς
κύκλους τότε ως απεγνωσμένη προσπάθεια
του Βελιγραδίου να υπερασπιστεί τα
σερβικά συμφέροντα που θεωρούσε ότι
διακυβεύονται με την ανατροπή του
Γκρούεφσκι.
Αλλά δεν ήταν μόνον η
Σερβία που δεν πέταξε τη σκούφια της
για τη συμφωνία των Πρεσπών. Η ανακοίνωση
του βουλγαρικού υπουργείου Εξωτερικών
προκάλεσε και αυτή συζητήσεις.
«Το νέο όνομα “Δημοκρατία
της Βόρειας Μακεδονίας” δεν θα πρέπει
να ερμηνευθεί ως λόγος για πιθανή αλλαγή
των υφιστάμενων συνόρων ή για βλέψεις
απέναντι στους γείτονες και συγκεκριμένα
για τη γλώσσα, τον πολιτισμό, την ιστορία
και την ταυτότητά τους», ανέφερε η Σόφια,
διαισθανόμενη μελλοντικούς κινδύνους
αλυτρωτικών επιδιώξεων των Σκοπίων στη
δική της Μακεδονία του Πιρίν.
Το ότι με τη συμφωνία
η Αθήνα αναγνώρισε, έστω με «αστερίσκους»,
μακεδονικό έθνος, σήμανε για τη Βουλγαρία
την οριστική απώλεια ενός ισχυρού
συμμάχου με τον οποίο έως την 17η Ιουνίου
επέμεναν ότι τέτοια εθνότητα δεν υπάρχει.
Η βουλγαρική αντίδραση
θεωρείται βέβαιο ότι δεν θα ήταν τόσο
διακριτική αν η υπογραφή της συμφωνίας
δεν συνέπιπτε με την άσκηση από τη Σόφια
εκείνες τι ημέρες της προεδρίας της
Ε.Ε., η οποία την είχε χαιρετίσει σε
διθυραμβικούς τόνους.
Στους «τεθλιμμένους
συγγενείς» και η Μόσχα, που περιορίστηκε
σε μια αδιάφορη πλην υπαινικτική, ως
προς τη σταθερότητα στη Βαλκανική,
δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι
Λαβρόφ, ενώ η Αγκυρα, που επίσης
«μαγειρεύει» στη «βαλκανική κουζίνα»,
απορροφημένη από τις προεδρικές εκλογές,
δεν βρήκε χρόνο να ασχοληθεί με το θέμα.
Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν την
ενδιαφέρει, και μάλιστα πολύ, το θέμα.
Μόνοι ένθερμοι γείτονες υποστηρικτές,
τα Τίρανα και η Πρίστινα.
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Η
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 8 Ιουλίου
2018
****************************
Η
φόρμουλα του ΝΑΤΟ για την ΠΓΔΜ
ΒΑΣΙΛΗΣ
ΝΕΔΟΣ
Σε δύο άρθρα της τελικής
διακήρυξης της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ
στις Βρυξέλλες θα αποτυπώνεται η
αιρεσιμότητα για την ένταξη της ΠΓΔΜ
στη Βορειοατλαντική Συμμαχία μόνον
εφόσον ολοκληρωθεί η συμφωνία με την
Αθήνα για το ονοματολογικό. Εκτός
απροόπτου, στα άρθρα 59 και 60 της διακήρυξης
(ήδη υπάρχει έτοιμο ένα προσχέδιο) θα
περιγράφεται η πολιτική ανοιχτών θυρών
του ΝΑΤΟ, με αναφορά ακριβώς στην ανάγκη
να ολοκληρωθεί κάθε βήμα που απομένει
ανάμεσα σε Αθήνα και Σκόπια, προκειμένου
να ολοκληρωθεί η ένταξη της ΠΓΔΜ στη
Βορειοατλαντική Συμμαχία. Αυτή την
αντίληψη, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές,
συμμερίζονται όλοι οι εταίροι της
Ελλάδας. Τα επόμενα βήματα στο ΝΑΤΟ
αναφέρθηκαν και στις συζητήσεις που
είχε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς
κατά τις πρόσφατες διαδοχικές τηλεφωνικές
συνομιλίες του με τους πρωθυπουργούς
Ελλάδας και ΠΓΔΜ, Αλέξη Τσίπρα και
Ζόραν Ζάεφ.
Τις προηγούμενες
εβδομάδες, έγινε μια αρκετά εκτεταμένη
εσωτερική, τεχνική, αλλά και διπλωματική
συζήτηση περί του νομικού ιστορικού
των συνόδων κορυφής του ΝΑΤΟ. Αν και
υπάρχουν κάποια καταγεγραμμένα
παραδείγματα με τις (μάλλον αόριστες)
υποσχέσεις του ΝΑΤΟ για ένταξη της
Ουκρανίας και Γεωργίας στη Συμμαχία,
δεν υφίσταται κανένα προηγούμενο ανάλογο
με την περίπτωση της πρόσκλησης της
ΠΓΔΜ, όπου πρακτικά βρίσκεται σε εξέλιξη
μια διαδικασία επίλυσης διμερούς
διαφοράς ανάμεσα σε ένα κράτος-μέλος
και σε ένα υποψήφιο. Πηγές αναφέρουν
ότι, επί της ουσίας, η διαδικασία είναι
αμιγώς πολιτική και δεν πρόκειται να
βασιστεί σε τεχνικές λεπτομέρειες ούτε
και να εμποδιστεί από αυτές.
Τούτων δοθέντων, εκτός
συγκλονιστικού απροόπτου, ο κ. Ζάεφ θα
πρέπει να κινήσει εντός του επόμενου
δεκαημέρου και τις διαδικασίες για την
προκήρυξη δημοψηφίσματος. Οπως είπε ο
ίδιος, αυτό θα πραγματοποιηθεί σε μία
από τρεις Κυριακές ανάμεσα στις 23
Σεπτεμβρίου και τις 7 Οκτωβρίου. Φαίνεται
ότι η κυβέρνηση του κ. Ζάεφ έχει αποφασίσει
να συνδέσει άμεσα το ερώτημα για την
έγκριση της συμφωνίας των Πρεσπών με
την ευρωατλαντική πορεία της ΠΓΔΜ. Εν
ολίγοις, η κυβέρνηση Ζάεφ θα θέσει στους
ψηφοφόρους ότι δίχως τη συμφωνία των
Πρεσπών δεν υφίσταται ευρωατλαντική
προοπτική για τη χώρα. Στο επιτελείο
του κ. Ζάεφ θεωρούν ότι, με περισσότερες
ή λιγότερες δυσκολίες, το δημοψήφισμα
θα εγκριθεί από τουλάχιστον τους μισούς
κατοίκους της ΠΓΔΜ. Με βάση τους
υφιστάμενους καταλόγους, στην ΠΓΔΜ
υπάρχουν 1,8 εκατ. άτομα με εκλογικό
δικαίωμα, κάτι που σημαίνει ότι στις
κάλπες θα πρέπει να μεταβούν τουλάχιστον
900.000 ψηφοφόροι.
Αντιθέτως, φαίνεται
ότι υπάρχει δυσκολία να εξευρεθούν και
οι έντεκα βουλευτές που απουσιάζουν
από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία
ώστε να φθάσει τους 80 και να εξασφαλίσει
τα 2/3 που απαιτούνται για τη συνταγματική
αναθεώρηση. Η συμφωνία των Πρεσπών έχει
έως τώρα κυρωθεί κοινοβουλευτικά από
69 βουλευτές, περιλαμβανομένων όλων όσοι
ανήκουν στα αλβανικά κόμματα της ΠΓΔΜ.
Οι 51 που απομένουν και αντιτάσσονται
στη συμφωνία ανήκουν όλοι στο εθνικιστικό
VMRO-DPMNE. Αν και το εκλογικό σύστημα της
ΠΓΔΜ παρέχει αρκετά σημαντική αυτονομία
στον τρόπο ανάδειξης των υποψηφίων
βουλευτών, εκτιμάται ότι σε αυτό το
κλίμα ακραίας πόλωσης και υπόγειων
πιέσεων και αντεγκλήσεων θα αποδειχθεί
εξαιρετικά δύσκολο για οποιοδήποτε
στέλεχος του VMRO να αντιταχθεί στην
κομματική γραμμή κατά της συμφωνίας.
Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται απίθανο
να αποσκιρτήσουν έντεκα βουλευτές του
συγκεκριμένου κόμματος, υπό τις παρούσες
συνθήκες.
H
εκλογική επιτροπή
Υπάρχει μία ακόμη
ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια, γενικά άγνωστη
στην Ελλάδα. Το VMRO έχει αρνηθεί να ψηφίσει
για την έγκριση της εκλογικής επιτροπής
που θα επιβλέψει την πορεία προς το
δημοψήφισμα. Και γι’ αυτή τη διαδικασία
απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων στη
Βουλή της ΠΓΔΜ. Προκειμένου να επιτευχθεί
αυτός ο στόχος, φαίνεται ότι υπάρχουν
σε εξέλιξη κρίσιμες διεργασίες, οι
οποίες δεν είναι βέβαιο πως θα οδηγήσουν
κατ’ ανάγκη σε εγγυημένο αποτέλεσμα.
Ωστόσο, αρκετοί θεωρούν ότι αυτή η
διαδικασία, με αρκετά έντονο παρασκήνιο,
ίσως αποτελέσει προπομπό για τη στάση
που θα κρατήσουν οι βουλευτές του VMRO αν
η συμμετοχή στο δημοψήφισμα είναι μεγάλη
και υπέρ της συμφωνίας των Πρεσπών.
Τότε, όπως αναφέρουν πηγές που γνωρίζουν
την κατάσταση στη γειτονική χώρα, η
ηγεσία του VMRO θα πρέπει είτε να αναγνωρίσει
το δημοψήφισμα είτε να το καταγγείλει.
Σε αυτή τη δεύτερη
περίπτωση, επικρατέστερο σενάριο για
την επόμενη ημέρα, μετά την –πολύ πιθανή
με τα σημερινά δεδομένα– αποτυχία
συνταγματικής αναθεώρησης, είναι ο κ.
Ζάεφ να προκηρύξει πρόωρες εκλογές,
ευελπιστώντας ότι με τη δυναμική της
επικράτησης στο δημοψήφισμα θα
συγκεντρώσει περισσότερες ψήφους, άρα
περισσότερες έδρες στο Κοινοβούλιο.
Πρόκειται για ένα ιδανικό σενάριο, το
οποίο, βέβαια, σημαίνει ότι απομακρύνεται
ακόμη περισσότερο η ημερομηνία επικύρωσης
από την ελληνική Βουλή. Είτε προκύψει
αυτό το σενάριο είτε όλα κυλήσουν σχετικά
ομαλά, οι διαδικασίες στην ΠΓΔΜ δεν θα
ολοκληρωθούν πριν από τον Φεβρουάριο
του 2019. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η
ελληνική Βουλή θα πρέπει να εγκρίνει
τη συμφωνία των Πρεσπών ενδεχομένως
και τον Μάρτιο του 2019, παρότι αυτό το
σενάριο θεωρείται απευκταίο.
Στο
Λονδίνο
Η εμπλοκή της Ελλάδας
στο γενικότερο παιχνίδι που διαδραματίζεται
στα Δυτικά Βαλκάνια είναι ευρεία.
Απόδειξη αυτού είναι η αυριανή παρουσία
του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη
Διαδικασία του Βερολίνου, που φέτος θα
φιλοξενηθεί στο Λονδίνο. Ωστόσο, φαίνεται
πως η κυβέρνηση θέλει να παραμείνει στο
τραπέζι των εξελίξεων δίχως να ανοίξει
άμεσα νέα θέματα. Στο Μέγαρο Μαξίμου
κρίθηκε πως μια συμφωνία με την Αλβανία
για τις διμερείς διαφορές, μπορεί να
περιμένει. Αύριο, άλλωστε, ο κ. Τσίπρας
θα έχει τη δυνατότητα να συναντήσει
όλους τους ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων,
περιλαμβανομένων του Ζόραν Ζάεφ και
του Eντι Ράμα. Στο Λονδίνο θα φανεί,
μεταξύ άλλων, αν η στάση της Aγκελα
Μέρκελ στα Βαλκάνια έχει αλλάξει
σημαντικά, μετά την πολιτική κρίση της
περασμένης εβδομάδας στο Βερολίνο.
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Η
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΉΣ, 8 Ιουλίου
2018
