Κινητικότητα
για το όνομα της ΠΓΔΜ
ΓΙΑΤΙ
ΗΠΑ ΚΑΙ ΝΑΤΟ «ΠΙΕΖΟΥΝ»
ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Του
Κ. Ι. ΑΠΈΛΟΠΟΥΛΟΥ
Εντείνονται
στα διπλωματικά παρασκήνια οι φήμες
για εξελίξεις προσεχώς στην υπόθεση
της ονομασίας της ΠΓΔΜ. Κάτι φαίνεται
να «κινείται», πράγματι, και μάλιστα
για πρώτη φορά μετά το 2008, οπότε το ζήτημα
«πάγωσε» με την άρνηση του Κ. Καραμανλή
να δεχθεί, στο Βουκουρέστι, ένταξη των
Σκοπίων στο ΝΑΤΟ με ανοικτό το θέμα του
«ονόματος». Όμως, πίσω από την υπόθεση
αυτή υπάρχουν σήμερα ένα γενικότερο
σκηνικό και κάποια νέα δεδομένα.
Κατ’
αρχάς, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι δεν
επιθυμούν να διατηρούν σήμερα και στα
Βαλκάνια «μαύρες τρύπες». Και ειδικότερα
οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ έχουν κάθε λόγο να
θέλουν να ολοκληρώσουν τον βαλκανικό
«φράκτη», που κλείνει τον δρόμο για
«επιρροές» της Ρωσίας στη Νοτιοανατολική
Ευρώπη. Η σημερινή αρχιτεκτονική των
Δ. Βαλκανίων δεν έχει λύσει μια σειρά
προβλημάτων και είναι γνωστό στα
διπλωματικά παρασκήνια, ότι η Ουάσινγκτον
θα ήθελε να αλλάξει κάποια πράγματα σε
αυτή την περιοχή. Αλλά, στη σημερινή
διεθνή συγκυρία, με ζοφερό το σκηνικό
της Εγγύς Ανατολής, κρίνεται από τις
ΗΠΑ ότι προέχει η διατήρηση μίας
«σταθερότητας» στο υπάρχον συνοριακό
σκηνικό των Δ. Βαλκανίων. Επομένως, εκ
των πραγμάτων, επανέρχεται στο προσκήνιο
και το ανοικτό θέμα του «ευρωατλαντικού
προσανατολισμού» της ΠΓΔΜ. Και από αυτό,
τίθεται πάλι στο διπλωματικό τραπέζι
το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων,
που είναι για την Ελλάδα ανοικτό «εθνικό
θέμα».
Ηδη
από το καλοκαίρι στον ΟΗΕ και -εννοείται-
με τη στήριξη της Ουάσινγκτον έχει
εκδηλωθεί ζωηρό ενδιαφέρον για ένα νέο
ξεκίνημα διαπραγματεύσεων Αθήνας-
Σκοπίων για το «όνομα» ύστερα από την
αποχώρηση του «σκληρού εθνικιστή» Ν.
Γκρουέφσκι από την εξουσία. Δύο
εξελίξεις προκάλεσαν επιτάχυνση στην
υπόθεση: Τον Ιούνιο, έγινε 29ο μέλος του
ΝΑΤΟ το Μαυροβούνιο και τον Αύγουστο
υπογράφτηκε ένα σημαντικό Σύμφωνο
Φιλίας μεταξύ Βουλγαρίας και ΠΓΔΜ. Στο
σχετικό κείμενο, η Σόφια εμμέσως παρέκαμψε
το ζήτημα της άρνησής της για αναγνώριση
«μακεδονικής» γλώσσας (παραμένει η
άρνηση «μακεδονικού έθνους») και τα
Σκόπια, από την πλευρά τους, παραιτήθηκαν
από τη «μακεδονική μειονότητα» Βουλγαρίας.
Δόθηκε δε, έμφαση ιδιαίτερη από τη Σόφια
στην ευρωατλαντική προοπτική της ΠΓΔΜ.
ΔΥΟ
«ΤΡΥΠΕΣ-»
Ο
δυτικός «διεθνής παράγων» έκλεισε,
λοιπόν, δύο «τρύπες». Ετσι, σε συνάρτηση
με αυτές τις εξελίξεις, ξεκίνησαν οι
πρώτες εμπιστευτικές συνομιλίες των
υπουργών Εξωτερικών, Κοτζιά και
Ντιμιτρόφ, τον Ιούνιο στην
Αθήνα και τον Αύγουστο στα Σκόπια. Ο
υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ εμφανίζεται
να εκπροσωπεί μία «νέα» πολιτική, η
οποία απορρίπτει την εθνικιστική στάση
του Γκρουέφσκι που «προκαλούσε» την
Αθήνα και εκτιμά ότι μπορεί να γίνει
μία «σημαντική αλλαγή» στα δεδομένα
αυτής της υπόθεσης.
Η
ελληνική διπλωματία κινείται γνωρίζοντας
ορισμένα βασικά στοιχεία της υπόθεσης.
Κατ’ αρχάς στην Ε.Ε. μόνο η Γερμανία
υποστηρίζει την εκδοχή της ένταξης όλων
των χωρών των «αγαπημένων» της, από τα
χρόνια του Κάιζερ Γουλιέλμου, Δυτικών
Βαλκανίων. Οι άλλοι εταίροι, και πρώτιστα
η Γαλλία και η γραφειοκρατία των
Βρυξελλών, το τελευταίο που θα ήθελαν
σήμερα θα ήταν να προστεθούν στην
Ευρωπάϊκή Ενωση τα εσωτερικά προβλήματα
και τα εθνικιστικά «κουσούρια» των
Αλβανών και των Σκοπιανών και οι
«συμπάθειες» των καλών φίλων της
Τουρκίας, Τιράνων, προς τους ισλαμιστές
και τους φιλοξενούμενους σε αλβανικά
εδάφη μουτζαχεντίν. Η Αθήνα γνωρίζει
φυσικά, ότι ΗΠΑ και ΝΑΤΟ θα πιέσουν να
αλλάξει στάση η Ελλάδα και δεν έχουν
βεβαίως κανένα λόγο να υποτάσσουν τους
στρατηγικούς στόχους τους στις εθνικές
«ευαισθησίες» τής μίας και της άλλης
βαλκανικής χώρας. Ηδη, πάντως, ο «διεθνής
παράγων» έχει πείσει την πλευρά των
Σκοπίων -και αυτό φαίνεται- ότι η Αθήνα
δεν μπορεί πλέον να υποχωρήσει από τη
θέση της για «ονομασία με γεωγραφικό
προσδιορισμό και έναντι πάντων (erga
omnes)».
Ανοιχτό
το θέμα του δημοψηφίσματος
Τα
πράγματα δείχνουν ότι η ελληνική πλευρά
δέχεται το άνοιγμα νέας συζήτησης με
τα Σκόπια, αλλά εκτιμά πως αυτό δεν
σημαίνει ότι πρέπει να υποτιμηθεί τώρα
το επιθετικό ιδεολόγημα του «μακεδονισμού»,
που είναι ριζωμένο στον σλαβομακεδονικό
κόσμο (και έχει εκπροσώπους σχετικής
«μειονότητας» και επί ελληνικού εδάφους).
Στην
Αθήνα, αν η υπόθεση του «ονόματος»
προχωρήσει με πραγματικούς πολιτικούς
όρους, θα πρέπει να τοποθετηθούν στις
εξελίξεις όλα τα πολιτικά κόμματα και
βεβαίως και εκείνα που, όπως οι Ανεξάρτητοι
Ελληνες, έχουν έως σήμερα την κατηγορηματική
θέση «όχι σε όνομα με τη λέξη “Μακεδονία”
ή παράγωγά της». Ας σημειωθεί, ότι δεν
αποκλείουν κυβερνητικοί κύκλοι να τεθεί
και στην Αθήνα ζήτημα δημοψηφίσματος.
Το θέμα μπορεί να γίνει ακόμη πιο
περίπλοκο αν ληφθεί υπόψη ότι στη
Βουλγαρία το υπουργείο Εξωτερικών θέλει
να έχει τη δική του γνώμη για το όνομα.
Δεν αρέσει στη Σόφια, για παράδειγμα,
το ενδεχόμενο ονομασίας «Ανω Μακεδονία»,
που συζητείται στους διπλωματικούς
διαδρόμους, διότι κατά την εκτίμηση του
υπουργείου των Εξωτερικών της αφήνει
«ανοικτά» τα όριά της. Οι εξελίξεις θα
δείξουν, σύντομα πάντως, αν έχουν
πραγματική βάση οι πληροφορίες
διπλωματικών παρασκηνίων, που θέλουν
τον διεθνή παράγοντα να επιδιώκει να
κλείσει οπωσδήποτε (και) το θέμα του
ονόματος με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην
Ελλάδα.
ΠΗΓΗ:
Εφημερίδα
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 30 Σεπτεμβρίου 2017
