ΤΑ
ΣΚΟΠΙΑΝΑ ΤΡΟΛ ΠΛΟΥΤΙΣΑΝ ΜΕ ΤΑ FAKE
NEWS
(ψεύτικες ειδήσεις)
ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΤΡΑΜΠ
________________________________________________
Μέσα
στη μιζέρια και την εξαθλίωση
του Βέλες, μιας μικρής
πόλης των Σκοπιών,
μια παρέα 18άρηδων έστησε ολόκληρη
βιομηχανία διασποράς
ψευδών ειδήσεων κερδίζοντας ζεστό
χρήμα από τις
διαφημίσεις και φτάνοντας στο σημείο
να
επηρεάζουν
τη γνώμη των Αμερικανών ψηφοφόρων
________________________________________________
Του
Βασίλη Τσακίρογλου
Τα
τρέχοντα βάσανα του Ντόναλντ Τραμπ,
ακόμη και το ενδεχόμενο της καθαίρεσής
του, πιθανότατα δεν αγγίζουν καθόλου
τους Σκοπιανούς ιντερνετικούς αρχαγγέλους
του, μια αλλόκοτη νομενκλατούρα εφήβων
που κάνει επίδειξη του ξαφνικού,
ουρανοκατέβατου πλούτου της.
Εκατοντάδες
ιστοσελίδες συστηματικής διασποράς
ψευδών ειδήσεων υπέρ του Τραμπ και
εναντίον των πολιτικών του αντιπάλων
γέμισαν το Ιντερνετ, ενώ οι διαχειριστές
τους που ονειρεύονταν την ντόλτσε βίτα
κυκλοφορούν με πανάκριβες ολοκαίνουριες
«4άρες» BMW κ.ο.κ.
Η
ιστορία των Σκοπιανών τρολ θυμίζει
σύγχρονο παραμύθι: η μικρή και πάμπτωχη
πόλη Βέλες, στην όχθη του Αξιού, ακριβώς
στο κέντρο της σκοπιανής επικράτειας,
με πληθυσμό περίπου 50.000 κατοίκους,
μοιάζει να απέχει έτη φωτός από το σύμπαν
της Ουάσινγκτον και του Λευκού Οίκου.
Εκεί, όμως, μέσα στην εξαθλίωση και τη
μιζέρια του Βέλες έχουν την έδρα τους,
τη φωλιά τους καλύτερα, τα πιο ισχυρά
-και πλέον επικίνδυνα- από τα αναρίθμητα
σκιώδη τρολ που στήριξαν τον Τραμπ. Εν
προκειμένω, πρόκειται για μια συντροφιά
18άρηδων που έστησαν μια ολόκληρη
βιομηχανία διασποράς ψευδών ειδήσεων
μέσω του Facebook, αλλά και
χρησιμοποιώντας σαν πρατήριο fake
news εκατοντάδες ψευδεπίγραφες
ιστοσελίδες, δήθεν σοβαρού πολιτικού
περιεχομένου, με βαρύγδουπες πλην κενές
ονομασίες όπως DailyNewsPolitics.com
κ.ά. Διεθνή ΜΜΕ κατάφεραν να έρθουν σε
επικοινωνία με ορισμένους από αυτούς
και κρυμμένοι πίσω από ψευδώνυμα του
τύπου Μπόρις, Αλεξ κ. λπ. αποκάλυψαν
εμμέσως ότι δεν είναι τίποτε άλλο από
παιδιά χαμηλής πνευματικής καλλιέργειας,
κατά το πλείστον περιθωριοποιημένα,
λόγω της γενικότερης ανέχειας στο Βέλες.
Παιδιά
ηλικίας το πολύ έως 20 ετών που παίζοντας
παιχνίδια με τους υπολογιστές για να
σκοτώσουν την ώρα τους, εντελώς τυχαία,
ανακάλυψαν μια πραγματική φλέβα χρυσού.
Η μέθοδός τους ήταν εξαιρετικά απλή:
«αλήτευαν» στο Διαδίκτυο, κυρίως στις
υπερσυντηρητικές, ξενοφοβικές, ακροδεξιές
παρυφές του αμερικανικού κυβερνοχώρου.
Αναζητούσαν οποιοδήποτε αγγλόφωνο
κείμενο σχετικό με τον Τραμπ, καθώς
διαπίστωσαν ότι, ιδιαίτερα κατά τη
διάρκεια της προεκλογικής περιόδου
στις ΗΠΑ, το κοινό κατάπινε με λαιμαργία
οποιαδήποτε είδηση αφορούσε τον
εκκεντρικό μεγιστάνα. Κατόπιν οι
Σκοπιανοί παράλλασσαν τα άρθρα που
αλίευαν, προτάσσοντας έναν υπερβολικό
και κραυγαλέα προβοκατόρικο τίτλο,
ακόμη κι αν δεν ήταν αληθοφανής (πόσο
μάλλον τεκμηριωμένος) του τύπου «Ο
Κεννάτης Ομπάμα μεθοδεύει υπογείως
τρίτη προεδρική θητεία», «Η Τσέλσι είναι
εξώγαμο της Χίλαρι», «Ο Μπιλ Κλίντον
έχει νόθο παιδί με μια Αφροαμερικανίδα
πόρνη», «Η Χίλαρι είναι σατανίστρια και
συμμετέχει σε παιδοφιλικά όργια» κ.ο.κ
Τα
Like και οι αναδημοσιεύσεις
Αυτού
του είδους οι ειδήσεις δημοσιεύονται
στις ιστοσελίδες που φτιάχνουν οι
Σκοπιανοί νέοι δουλεύοντας σε
σαραβαλιασμένους υπολογιστές και
συνήθως μέσα σε οικήματα-τρώγλες. Αλλά
το περιβάλλον εργασίας δεν έχει καμία
σημασία, το μόνο που μετρά είναι τα Like
στο Facebook και οι
αναδημοσιεύσεις. Οι ψευδο-αποκαλύψεις
των τρολ διαδίδονταν εν ριπή οφθαλμού
και αναπαράγονταν σε παγκόσμια κλίμακα.
Οι αυτουργοί τους δεν έχουν καμία
ιδεολογία και αδιαφορούν πλήρως αν
χειραγωγούν εκατομμύρια ανθρώπους. Τα
άνθη της σκοπιανής νεολαίας από το Βέλες
εκμεταλλεύονται τη σύγχυση που επικρατεί
πλέον στο Διαδίκτυο ανάμεσα στις έγκυρες
ειδήσεις και τις ανυπόστατες φήμες, τις
συκοφαντίες κ. λπ. Μάλιστα, όπως συνέβη
στις πρόσφατες αμερικανικές εκλογές,
κατέληξαν να επηρεάζουν ακόμη και την
πρόθεση ψήφου των Αμερικανών πολιτών.
Στην ουσία, τα Σκοπιανά τρολ διασκεδάζουν
με την αίσθηση παντοδυναμίας που τους
προσφέρει η ευπιστία του πόπολου.
Μάλιστα, οι πιο επιτυχημένοι από αυτούς
τους ψευδολόγους έφτασαν στο σημείο να
προσλαμβάνουν Αμερικανούς κειμενογράφους
για την παραγωγή «πρωτότυπου» περιεχομένου.
Πώς
στήθηκε το κόλπο
Θεωρητικά,
αυτά τα ανήσυχα νιάτα από το Βέλες θα
μπορούσαν να μισθοδοτούνται κρυφίως
από τον Τραμπ, τον Πούτιν ή και τους δύο
μαζί, κάτι τέτοιο όμως δεν μοιάζει και
τόσο πιθανό. Στην πράξη η ίδια η φύση
της διάδοσης κατασκευασμένων ειδήσεων
είναι μια επιχείρηση-φάντασμα, εντελώς
απρόβλεπτη και ανεξέλεγκτη. Ακριβώς τα
στοιχεία αυτά είναι που την καθιστούν
εξαιρετικά αποτελεσματική και επικίνδυνη,
εκείνοι που την ασκούν όμως είναι εξίσου
αναξιόπιστοι με τα άρθρα που δημοσιεύουν.
Τα τρολ του Βέλες ψωμίζονται και ευημερούν
χάρη στη διαφήμιση που φιλοξενείται
στις ιστοσελίδες τους από την Google
αυτόματα, λόγω της υψηλής επισκεψιμότητας
που επιτυγχάνουν.
Αδραξαν
λοιπόν την ευκαιρία από τις εξελίξεις
στη διαδικτυακή διαφήμιση, η οποία πλέον
αυτορυθμίζεται και ακολουθεί, σχεδόν
αποκλειστικά, τις προτιμήσεις του
κοινού, βάσει αλγορίθμων και επεξεργασίας
των λεγάμενων big data, των
κολοσσιαίων ποσοτήτων δεδομένων, τα
οποία επιτρέπουν την προσωποποίηση της
διαφήμισης ανά μεμονωμένο χρήστη. Εάν,
δηλαδή, καταγράφεται στατιστικά μια
τάση των χρηστών του Διαδικτύου να
επισκέπτονται σελίδες που αφορούν, π.
χ, τη Μελάνια Τραμπ, η διαφήμιση κατανέμεται
αυτόματα σε αυτές. Μεσολαβούν εταιρείες,
εξειδικευμένες στο ιντερνετικό
μάρκετινγκ, οι οποίες φροντίζουν ώστε
κάθε χρήστης να βλέπει διαφημίσεις
σχετικά με το αντικείμενο του ενδιαφέροντος
του οπουδήποτε κι αν περιηγείται στο
Διαδίκτυο. Ωφελημένοι από αυτή τη
διαδικασία είναι οι πάροχοι περιεχομένου
- αρκεί βέβαια να μην έχουν αποκλειστεί,
είτε επειδή προβάλλουν την ακραία βία
και τη φανατισμένη μισαλλοδοξία, είτε
την πορνογραφία. Οπως όμως απέδειξε η
σκοπιανή βιομηχανία του ψεύδους, τα
υποτιθέμενα πολιτικά sites
δεν είχαν πρόβλημα να προσελκύσουν
διαφήμιση, τουλάχιστον έως ότου
αποκαλύφθηκε ότι οι ειδήσεις που
αναρτούσαν ήταν ψευδείς και επίβουλα
κατασκευασμένες.
Ο
Μπόρις και οι σαμπάνιες
Τα
Σκοπιανά τρολ είναι ευαγγελιστές νέου
τύπου, λειτουργούν εντελώς έξω από
οποιοδήποτε πολιτικό ή ιδεολογικό
σύστημα, δεν γνωρίζουν και δεν σέβονται
κανέναν κώδικα ηθικής. Και κοροϊδεύοντας
έγιναν κατηχητές του αμερικανικού λαού.
Το κίνητρό τους ήταν επιφανειακό και
κοντόφθαλμο: οι Σκοπιανοί νεαροί από
τη βαλκανική Μέκκα των τρολ, το Βέλες,
ονειρεύτηκαν τη μεγάλη ζωή και τον
εύκολο πλουτισμό. Οταν κάποιος από
αυτούς που δεν είχε χρήματα ούτε για
φτηνή μπίρα στα παρακμιακά μπαρ του
Βέλες, αίφνης, πάρκαρε έξω από το σπίτι
του μια απαστράπτουσα BMW
της Σειράς 4, αξίας δεκάδων χιλιάδων
ευρώ, δημιούργησε ένα νέο πρότυπο που
όλοι οι συνομήλικοί του φθόνησαν και
βάλθηκαν αμέσως να μιμηθούν. Η προηγούμενη
«αφρόκρεμα» που επέδειξε τον πλούτο
της στο Βέλες ήταν μια συμμορία νέων
που είχε επιλέξει ως πεδίο δραστηριότητας
το εμπόριο ναρκωτικών - αλλά δεν
μακροημέρευσε. Αντιθέτως, τα sites
ήταν μια απολύτως νόμιμη επιχείρηση,
εύκολη, ανώνυμη, ακίνδυνη - η τέλεια
αρπαχτή. Ο τύπος με την BMW
δεν είχε επιλέξει την πολιτική, αλλά
την υγιεινή διατροφή, εξ ου και δεν μπήκε
στον κόπο -ένας από τους ελάχιστους στο
Βέλες- να αποκρύψει την αληθινή του
ταυτότητα. Ο Μπορις Βελκόφσκι, μαζί με
τον αδελφό του Αλεξάνταρ, έφτιαξαν την
ιστοσελίδα HealthyFoodHouse και
κατάφεραν, μέσω της σωστής αξιοποίησης
του Facebook, να απευθύνονται
σε περισσότερα από 10 εκατομμύρια
μοναδικούς χρήστες ανά μήνα. Θα έλεγε
κανείς ότι αντιγράφοντας κυρίως άρθρα
από άλλες ιστοσελίδες οι Αφοί Βελκόφσκι
«ανακάλυψαν την Αμερική» - και το πολύ,
εύκολο χρήμα. Ενέπνευσαν επίσης κάποιους
άλλους στο Βέλες, οι οποίοι, σαν τυχοδιώκτες
χρυσοθήρες, βρήκαν πρόσφορο έδαφος για
τη δική τους επιχείρηση στίς πολιτικά
διχασμένες ΗΠΑ. Είναι χαρακτηριστικό
ότι σε μια κοινωνία όπως η σκοπιανή που
μαστίζεται από την ανεργία, με τον μέσο
μηνιαίο μισθό στα 350 ευρώ, ο Μπόρις, ένας
από τους κρυφούς σταυροφόρους του
Ντόναλντ Τραμπ, κέρδισε περίπου 15.000
ευρώ το τετράμηνο Αυγούστου - Νοεμβρίου
2016, δηλαδή στην κορύφωση της προεκλογικής
έντασης. Και αυτό το κατάφερε όντας
απλώς ένας συνηθισμένος έφηβος πριν
καν ολοκληρώσει το λύκειο.
Τα
ψεύτικα προφίλ
Ο
Μπόρις έφτιαξε δύο ιστοσελίδες όπου
αναδημοσίευε άρθρα υπέρ του Τραμπ, είτε
υπογράφοντας με το όνομά του, είτε με
κάποιο από τα 200 ψεύτικα προφίλ του
Facebook που είχε αγοράσει.
Παρεμπιπτόντως, τα ρωσικά προφίλ αυτού
του είδους πωλούνται προς 10 σεντ και τα
αμερικανικά προς 50 έκαστο. Ο Μπόρις
φρόντιζε να κοινοποιεί τις αναρτήσεις
των κειμένων στο Facebook σε
όσους είχαν έντονο πολιτικό ενδιαφέρον,
κυρίως φανατικών οπαδών του Ντόναλντ
Τραμπ. Συν τω χρόνω ο Μπόρις ανακάλυψε
διάφορα κόλπα, όπως το να παρεμβάλλει
διαφημίσεις στα άρθρα, οπότε εξασφάλιζε
ότι το 20% των αναγνωστών του δεν απέφευγε
το κλικ πάνω στο σχετικό μπάνερ. Μόλις
το ραντάρ της Google εντόπισε
τη δημοφιλία των sites του
Μπόρις, το χρήμα άρχισε να ρέει στην
τσέπη του, οπότε ο ίδιος πίστεψε ότι το
να γίνει εκατομμυριούχος ήταν θέμα
χρόνου. Το Βέλες έχει τρία νυχτερινά
κέντρα: το «Tarantino», το
«Avangarde» και το «Drama».
Ολα έστρωναν κόκκινο χαλί πλέον για τον
φορτωμένο με φρέσκο χρήμα νεαρό, ο οποίος
παράγγελνε σαμπάνιες Moet
με την ντουζίνα, μόνο και μόνο για να
βλέπει τον αφρό τους να εκπυρσοκροτεί,
λεκιάζοντας τα καινούρια ακριβά και
επώνυμα ρούχα του.
Σε
καραντίνα
Ωστόσο
το μεγάλο πάρτυ τελείωσε μαζί με την
αμερικανική προεκλογική περίοδο για
τα Σκοπιανά τρολ. Κι έτσι, οι περισσότεροι
από την παρέα του Μπόρις δεν κατάφεραν
να αγοράσουν την πολυπόθητη BMW,
ούτε να ανεγείρουν επιβλητικές επαύλεις
κ. λπ. Η Google έβαλε τις
ιστοσελίδες τους σε καραντίνα, ως ύποπτες
για διάδοση παραποιημένων ή και εντελώς
επινοημένων ειδήσεων. Προηγουμένως
βέβαια, αρκετοί από αυτούς τους ερασιτέχνες
μιντιάρχες, που ακόμη και οι ίδιοι δεν
πίστευαν στην τύχη τους για κάποιους
μήνες είχαν δεχτεί απειλές για μηνύσεις,
αστρονομικές αποζημιώσεις κ.λπ. από
μεγάλους οργανισμούς ΜΜΕ όπως οι «New
York Times».
Κάποιες
από τις σελίδες-μαϊμού των Σκοπιανών
κατέβηκαν πανικόβλητες, εν ριπή οφθαλμού,
μόλις οι διαχειριστές τους έλαβαν την
προειδοποίηση για το τι επρόκειτο να
επακολουθήσει αν συνέχιζαν να χαλκεύουν
την ειδησεογραφία - ή ακόμη και τα
λογότυπα πασίγνωστων και καθιερωμένων
Μέσων. Τα χαμίνια του Διαδικτύου,
τριγυρίζοντας αδέσποτοι στον κιυβερνοχώρο
και πάντα με το όραμα της οριστικής τους
δραπέτευσης από το τέλμα της Βέλες,
δικαιούνται να κομπάζουν ότι ανέβασαν
τον Τραμπ στην εξουσία - έστω κι αν κατά
βάθος η νίκη του δισεκατομμυριούχου
υποψηφίου ήταν παντελώς αδιάφορη γι’
αυτούς.
Ο
δικός τους στόχος ήταν να πραγματοποιήσουν
το λούμπεν όνειρό τους, δηλαδή να οδηγούν
μια εντυπωσιακή σπορ λιμουζίνα, να
ανοίγουν σαμπάνιες με το κιβώτιο, να
κάνουν διακοπές σε πολυτελή καταλύματα,
τελικά να ζήσουν όπως ο ζάπλουτος
πλανητάρχης. Και οπωσδήποτε, να πάρουν
το αίμα τους πίσω από τον περίγυρό τους
κάνοντας φιγούρα στο πάντα θλιβερό
Βέλες...
ΠΗΓΗ:
Εφημερίδα ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ, 19 Φεβρουαρίου
2017
