9 0ΚΤΩΒΡΙΟΥ 2011

ΑΠΕΙΛΕΣ ΤΟΥ ΛΕΥΚΟΥ ΟΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΓΙΑ ΤΟ ΒΕΤΟ ΣΤΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΣΚΟΠΙΩΝ

Απόρρητα τηλεγραφήματα της ελληνικής πρεσβείας στην

Ουάσιγκτον αποκαλύπτουν την αλήθεια για το θέμα των Σκοπίων

Του ΣΠΥΡΟΥ ΤΡΙΨΑ
Από το περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ, τεύχος 6/10 – 12/10/2011

Τον τρόπο με τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν τη διένεξη Ελλάδας - Σκοπίων για την ονομασία, προκειμένου να ασκήσουν πιέσεις προς τη χώρα μας ώστε να εγκαταλείψει τα κοινά ενεργειακά της σχέδια με τη Ρωσία, αποκαλύπτουν τέσσερα απόρρητα τηλεγραφήματα της ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον που φέρνουν σήμερα στο φως της δημοσιότητας τα «Επίκαιρα». Στα τηλεγραφήματα γίνεται ευθέως λόγος για «προειδοποιήσεις» που δέχτηκαν Έλληνες αξιωματούχοι από Αμερικανούς συναδέλφους τους και την εκδήλωση «αντίμετρων» στο
πλαίσιο της κλιμάκωσης των αμερικανικών πιέσεων προς τη χώρα μας, προκειμένου να πειστεί η τότε ελληνική κυβέρνηση Καραμανλή, ώστε να μην θέσει βέτο για την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ κατά τη Σύνοδο του Βουκουρεστίου, τον Απρίλιο του 2008, αλλά και να εγκαταλείψει την
ενεργειακή της συνεργασία με τη Ρωσία.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Ε.Χ. 2221/215/ΑΣ 3376 τηλεγράφημα, με θέμα «Ευρω-ατλαντική προοπτική πΓΔΜ - Ζήτημα ονόματος / Θέσεις Λευκού Οίκου», που εστάλη από τον Έλληνα πρέσβη στην Ουάσιγκτον, κ. Μαλλιά, προς το ΥΠ ΕΞ στις 3 Δεκεμβρίου 2007, εάν δεν εξευρεθεί λύση στο ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων πριν από τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, τότε οι ΗΠΑ θα προωθήσουν την ένταξη τους στη Συμμαχία με την ονομασία FYRΟΜ. «Σε περίπτωση που δεν προχωρήσει ανωτέρω στρατηγική λόγω ελληνικών αντιρρήσεων, Λευκός Οίκος είναι αποφασισμένος να προχωρήσει σε γενικότερη κλιμάκωση. Σύμφωνα με συνομιλητή μας, πολιτική αυτή αναμένεται, μεταξύ άλλων, παγώσει υποψηφιότητα Ελλάδος για ένταξη σε Visa Waiver Program», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Μαλλιάς, προσθέτοντας αμέσως
μετά ότι η απόφαση κλιμάκωσης των αμερικάνικων πιέσεων προς τη χώρα μας «ελήφθη από Λευκό Οίκο και Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας και, όπως μας ελέχθη, είναι ενδεικτικής σημασίας οποία αποδίδεται από Πρόεδρο Μπους προσωπικά σε διεύρυνση ΝΑΤΟ, ως λίαν σημαντικό, τμήμα παρακαταθήκης του». Ένα επίσης ενδιαφέρον στοιχείο από το συγκεκριμένο τηλεγράφημα είναι η
άποψη του συντάκτη του ότι, όπως του μετέφερε Αμερικανός συνομιλητής του, θα μπορούσε να επέλθει ενίσχυση των διαπραγματευτικών μας όπλων, «χωρίς όμως εγγυήσεις», όπως σπεύδει να επισημάνει, εάν η Ελλάδα συνταχθεί με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ στο ζήτημα του Κοσόβου και προβεί σε αύξηση της συμμετοχής της στο Αφγανιστάν.

Αντίμετρα Η ΠΑ κατά Ελλάδας

Οι Αμερικανοί, πάντως, είχαν αντιληφθεί, ήδη από τα μέσα του 2007, ότι η αρνητική στάση της τότε ελληνικής κυβέρνησης να συναινέσει στην είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ συνιστούσε σαφή πολιτική επιλογή και όχι ευκαιριακό τακτικό ελιγμό. Επρόκειτο για ένα γεγονός το οποίο ερχόταν σε ξεκάθαρη αντίθεση με την πολιτική που είχε επιλέξει να ακολουθήσει ο πρόεδρος Μπους στην περιοχή. Όπως αναφέρεται στο Φ. 1115/486/ΑΣ 2877 τηλεγράφημα της πρεσβείας μας στην Ουάσιγκτον, με ημερομηνία 15 Οκτωβρίου 2007 και θέμα «ΠΓΔΜ: Συνάντηση με Αναπληρωτή Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας Προέδρου Bush Judy κα Ansley», ο Αμερικανός πρόεδρος είχε προσωπικά αποφασίσει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με τη συμμετοχή Κροατίας, Αλβανίας και πΓΔΜ, θεωρώντας ότι η ονοματολογική εκκρεμότητα μεταξύ της χώρας μας και των Σκοπίων δεν αποτελεί κριτήριο ένταξης χώρας στο ΝΑΤΟ. «ΥΠΕΞ (αμερικανικό) και Rice, σύμφωνα με συνομιλήτρια μας, φέρεται εκνευρισμένη με απόφαση χώρα μας "μεταβάλει"πολιτική της σε σχέση με διαλαμβανόμενα, όπως μου ειπώθηκε επανειλημμένως, σε Ενδιάμεση Συμφωνία καθώς και με ολοένα και συχνότερη δημόσια αναφορά Ελλάδας σε χρήση βέτο. Εάν τελικά Ελλάδα εμποδίσει Σκόπια ενταχθούν σε Συμμαχία, θα πρόκειται για "μία εξαιρετικά άτυχη επιλογή που θα έχει συνέπειες"», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο τηλεγράφημα.

Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης συνάντησης που είχε ο Έλληνας πρέσβης κ. Μαλλιάς με την αναπληρώτρια σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου Μπους, η δεύτερη δεν άφησε κανένα περιθώριο στον πρώτο να παρερμηνεύσει τις πραγματικές προθέσεις και τους στόχους της
αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στο θέμα των Σκοπίων. «Η κα. Αnsley είναι καλός και χαμηλών τόνων συζητητής. Εκτιμώ ότι τόνος και συνειδητά, από πλευράς της, δυσάρεστο ύφος συζήτησης είχε χαρακτήρα σκόπιμης προειδοποίησης», σημειώνει ο κ. Μαλλιάς, δίνοντας επί της ουσίας το στίγμα της πολιτικής που έμελλε να ακολουθήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες έναντι της χώρας μας
για το επόμενο χρονικό διάστημα. Μια πολιτική που σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, το Σεπτέμβριο του 2008, θα είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργήσει πλείστα εμπόδια και προβλήματα σε μια σειρά από ανοιχτά μέτωπα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και, κυρίως, στο θέμα που αφορά στην κατάργηση της βίζας για τους Έλληνες που ήθελαν να επισκεφθούν τις ΗΠΑ. Στο συγκεκριμένο θέμα αναφέρεται, άλλωστε, και το Ε.Χ. 700/219/ΑΣ2869 τηλεγράφημα, με ημερομηνία 19 Σεπτεμβρίου 2008 και θέμα: « Visa Waiver Program - Στάση ΗΠΑ έναντι ένταξης Ελλάδας», το
οποίο κάνει ευθέως λόγο για «αντίμετρα ΗΠΑ» λόγω του ελληνικού βέτο στο Βουκουρέστι και της ενεργειακής στροφής προς τη Μόσχα.

Αγωνία Μπους

Η αμερικανική αρνητική στάση έναντι των ελληνικών θεμάτων αλλά και οι ασφυκτικές πιέσεις που ασκήθηκαν έναντι της χώρας μας, ώστε να εναρμονιστεί με τις θέσεις της Ουάσιγκτον, εξηγείται εν πολλοίς, όμως, με βάση ένα ιδιαίτερα σημαντικό τηλεγράφημα, που ήδη από το 2006 είχε αποστείλει η πρεσβεία μας στην Ουάσιγκτον προς το ελληνικό ΥΠΕΞ και περιγράφει τους σχεδιασμούς του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα Βαλκάνια αλλά και την αγωνιώδη προσπάθεια του προέδρου Μπους να αντιστρέψει την αρνητική του εικόνα στο εσωτερικό των ΗΠΑ.
Η παραπάνω κατάσταση αναλύεται διεξοδικά στο Φ. 1130πΓΔΜ/377/ΑΣ3407 τηλεγράφημα, με ημερομηνία 19 Δεκεμβρίου 2006 και θέμα «Σχεδιασμοί Administration για Βαλκάνια: Προοπτική ένταξης πΓΔΜ σε ΝΑΤΟ - Ρόλος Ελλάδος - Ρόλος πΓΔΜ - Προοπτικές επίλυσης ονοματολογικής εκκρεμότητας». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο συγκεκριμένο τηλεγράφημα, «εξελίξεις αμερικανικής πολιτικής σε Ιράκ εκπέμπουν μια ιδιαίτερα αρνητική εικόνα για Πρόεδρο Μπους, για Ρεπουμπλικάνους και φυσικά για σημερινή Administration. Στο πλαίσιο αυτό Αμερικανός Πρόεδρος έχει ανάγκη παρουσιάσει σε αμερικανική κοινή γνώμη, και πάντως πριν τις προεδρικές εκλογές του 2008, μία επιτυχία στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής. Μία απτή και εύπεπτη για τον αμερικανικό λαό επιτυχία, οποία θα εμπεριέχει τα συστατικά της διάδοσης των δυτικών αξιών
(δημοκρατίας, ελευθερίας, δικαιοσύνης) σε κάποια γωνιά του πλανήτη. Τα Βαλκάνια, σύμφωνα τουλάχιστον με ανθρώπους που πλαισιώνουν τον Πρόεδρο, καίτοι δεν αποτελούν διακύβευμα ως προς τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ, αποτελούν ωστόσο τη μόνη γεωγραφική περιοχή που δύναται επιτευχθεί ανωτέρω στόχος και μάλιστα "ανέξοδα" για τις ΗΠΑ. Προκλήσεις που είχε να αντιμετωπίσει στα Βαλκάνια Administration ήταν η σταθεροποίηση της περιοχής και η ένταξη των χωρών της στην ΕΕ και κυρίως στο ΝΑΤΟ».

Αναγνώριση Σκοπίων

Σε ό,τι αφορά στη διένεξη μεταξύ Ελλάδας και Σκοπίων για την ονομασία και το ρόλο που διαδραμάτισαν οι Αμερικανοί, ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα όσα αναφέρονται στο τηλεγράφημα Φ. 1130πΓΔΜ/377/ΑΣ 3407, το οποίο αποκαλύπτει ότι το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών γνώριζε ήδη από το 2003 την απόφαση των Αμερικανών να αναγνωρίσουν τα Σκόπια υπό την ονομασία «Μακεδονία». Να σημειώσουμε ότι υπουργός Εξωτερικών της χώρας εκείνη την περίοδο ήταν ο κ. Γιώργος Παπανδρέου, με πρωθυπουργό τον κ. Κώστα Σημίτη. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο τηλεγράφημα, δύο Αμερικανοί πρώην αξιωματούχοι είχαν ήδη από τις αρχές του 2003 ενημερώσει τον Έλληνα πρέσβη στην Ουάσιγκτον ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε αποφασίσει να αναγνωρίσει την ΠΓΔΜ με τη συνταγματική της ονομασία. «Υλοποίηση της μετατέθηκε χρονικά, λόγω ελληνικής προεδρίας σε ΕΕ, προεκλογικής περιόδου (αρχές 2004) και Ολυμπιακών Αγώνων. Στηρίχθηκε δε, (α) σε συμφωνία πΓΔΜ συνεργαστεί πλήρως σε υποθέσεις σύλληψης, ανάκρισης και μεταφοράς υπόπτων από CΙΑ, (β) σε υπογραφή συμφωνίας για εξαίρεση Αμερικανών στρατιωτών από δικαιοδοσία Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και (γ) συμμετοχή της σε
στρατιωτικές επιχειρήσεις σε Αφγανιστάν και Ιράκ. Τούτο καταδεικνύει ότι αμερικανική πολιτική, πέραν σταθερών φιλιών και συμμαχιών, υπαγορεύεται και επηρεάζεται καταλυτικά όταν εξυπηρετούνται βραχυπρόθεσμοι στόχοι και συμφέροντα της. Στην περίπτωση αυτή Ουάσιγκτον είναι διατεθειμένη να ακούσει και να ικανοποιήσει αιτήματα άλλων». ■
Στις φωτογραφίες τηλεγραφήματα της πρεσβείας μας στην Ουάσιγκτον, ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν και ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης με τον τότε υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Παπανδρέου.