18 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1878

Μέσα στον επαναστατικό πυρετό όλης της Μακεδονίας, συγκεντρώνονται από τις αρχές Φεβρουαρίου ένοπλοι άνδρες στην περιοχή του όρους Βουρίνου, νότια της Κοζάνης και Σιάτιστας. Στη Δυτική Μακεδονία πρωτοστάτησαν ο Ιωσήφ Λιάτης, ο Αναστάσιος Πηχεών (φωτογραφία) και ο Ιωάννης Γκοβεδάρος και στις 18 Φεβρουαρίου 1878 σχηματίσθηκε στο όρος Βούρινο της Κοζάνης «Προσωρινή Κυβέρνηση εν τη Μακεδονία Επαρχίας Ελιμείας» η οποία έστειλε την παρακάτω προκήρυξη στην Ελληνική Κυβέρνηση «Η ημετέρα επαρχία, μη δυνάμενη να υποφέρη τον ακατανόμαστον δούλειον τουρκικόν ζυγόν, τας ανηκούστους βιαιοπραγίας των καταδυναστευόντων την πατρίδα του Μεγάλου Αλεξάνδρου τυράννων, τας απείρους κακώσεις και τας φοβεράς καταπιέσεις, εις ας ου μόνον η περιουσία ημών είναι εκτεθειμένη, αλλά και η ζωή αυτή και η τιμή…ήρατο ως εις άνθρωπος τα όπλα, ίνα κηρύξη ενώπιον θεού και ανθρώπων την ελευθερίαν από του δουλείου ζυγού και την μετα της Μητρός Ελλάδος ένωσιν αυτής…».
Στην περιοχή του Ολύμπου με έδρα το Λιτόχωρο σχηματίζεται η «Προσωρινή Κυβέρνηση της Μακεδονίας» η οποία στις 19 Φεβρουαρίου 1878 κάνει την παρακάτω επαναστατική προκήρυξη: «Συνελθόντες σήμερον οι αντιπρόσωποι των διαφόρων κοινοτήτων της Μακεδονίας, κατέλυσαν την τυραννικήν εξουσίαν του Σουλτάνου, ανεκήρυξαν την ένωσιν της Μακεδονίας μετά της μητρός Ελλάδος και εξελέξαντο ημάς, όπως σχηματίσωμεν την προσωρινήν Κυβέρνησιν της επαναστάσεως με την υποχρέωσιν ν’αποταθώμεν προς τας Χριστιανικάς δυνάμεις και να ζητήσωμεν την ισχυράν αυτών προστασίαν υπέρ του δικαίου του αγώνος μας και το έλεος αυτών υπέρ των κινδυνευόντων εκ της Τουρκικής Θηριωδίας γυναικοπαίδων ημών».
Την ίδια περίοδο ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Στρωμνίτσης (σήμερα εντός του κράτους των Σκοπίων) σε μία επιστολή διαμαρτυρίας εναντίον της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, αναφέρει: «Ημείς οι κάτοικοι Στρουμνίσσης (Στρωμνίτσης) δεν θέλομεν να υπαχθώμεν υφ’ οποιονδήποτε σλαβικόν ζυγόν, διότι είμεθα και θέλομεν να ήμεθα Μακεδόνες και σταθερόν μέλος της μεγάλης Ελληνικής Οικογενείας, αποστρεφόμεθα και αποτροπιαζόμεθα τον σλαυϊκόν ζυγόν πολύ πλείον του τουρκικού, διότι οι μέν Τούρκοι εσεβάσθησαν τα πάτρια ημών ήθη και έθιμα, άθικτα σχεδόν άφησαν τα θρησκευτικά καθεστώτα….. τα λείψανα των εν τη χώρα ημών αρχαιοτήτων είναι άπαντα ελληνικά, αι σκέψεις ημών πάσαι φιλικαί, εμπορικαί, συγγενικαί, ελληνικαί εν τοις ιεροίς ημών ναοίς ελληνιστί ποιούμε τας ιεροτελεστίας εν τοις σχολείοις ημών μόνον η ελληνική γλώσσα διδάσκεται , ενώ σλαυϊκόν σχολείον ουδέποτε υπήρξεν εν Στρουμνίσση…..».
Οι αγωνιστές των παραπάνω επαναστάσεων στην Μακεδονία, μεταβαίνουν στην Πελοπόννησο και συνεχίζουν τον αγώνα. Μετά την απελευθέρωση λαμβάνουν τιμητικά στρατιωτικά αξιώματα και πολλοί από αυτούς εγκαθίστανται βόρεια της πόλεως των Αθηνών σε ένα προάστιο το οποίο ακόμα και σήμερα ονομάζεται Θρακομακεδόνες και στην περιοχή της Αταλάντης.