26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1912

Ο ελληνικός στρατός, μετά διαπραγματεύσεις δύο ημερών με τους απεσταλμένους του Ταξίμ Πασά, αρχίζει στις 11 το πρωί την προέλασή του προς τη Θεσσαλονίκη, ενώ πλησίαζε και η βουλγαρική φάλαγγα. Στις 11 το βράδυ δύο Έλληνες αξιωματικοί, οι Β. Δούσμανης και Ιω. Μεταξάς συνυπέγραφαν με τον Ταξίμ Πασά το πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με τους όρους που είχαν ήδη συμφωνηθεί.
Για τις διαπραγματεύσεις για την παράδοση ο Διάδοχος Κωνσταντίνος είχε τηλεγραφήσει στις 26 στον πρωθυπουργό Βενιζέλο: 

«Χθες την νύκτα παρουσιάσθησαν εις το εν Τοψίμ Στρατηγείον μου οι γενικοί πρόξενοι Αγγλίας, Γαλλίας, Γερμανίας και Αυστρίας μετά Τούρκου φρουράρχου Θεσσαλονίκης, ως αντιπρόσωποι του αρχηγού των στρατευμάτων Χαχξίν (Ταξίν) πασσά και μοι υπέβαλον προτάσεις περί παραδόσεως της πόλεως και του στρατού επί τω όρω να τηρήση ούτος τα όπλα, αλλά να μείνη ουδέτερος μέχρι τέλους του πολέμου. (Σ.Σ. Η τουρκική πονηρία...) Μη δεχθείς τούτο έθεσα απαράβατον όρον την κατάθεσιν των όπλων δεχθείς μόνον την επιστροφήν αυτών μετά τον πόλεμον και έδωσα διορίαν μέχρι της 6ης πρωινής σήμερον προς οριστικήν απάντησιν. Όντως δε την 5ην πρωινήν ώραν επανήλθεν ο φρούραρχος Θεσσαλονίκης μετά τινος διπλωματικού υπαλλήλου προς διαπραγμάτευσιν, καθ΄ ην εδέχθησαν μεν την παράδοσιν των όπλων, αλλ΄ επέμενον να αφεθώσιν αυτοίς 5.000 όπλα προς εκγύμνασιν των νεοσυλλέκτων. Τούτου δε μη γενομένου δεκτού ανεχώρησαν ζητήσαντες έτι δίωρον διορίαν προς συνεννόησιν μετά του αρχηγού των στρατευμάτων Χαχξίν πασσά. 

Παρελθούσης όμως και της διορίας ταύτης χωρίς να επανέλθωσι, διέταξα από της 9 και 30 ώρας της πρωίας, την προέλασιν του στρατού μου, ήτις και ήρξατο. Ότε όμως αι γραμμαί ημών επλησίασαν τας προφυλακάς των εχθρών περί ώραν 4.30 το εσπέρας, ο Χαχξίν πασσάς μοι έστειλε επιστολήν δι΄ αξιωματικού, δηλών μοι, ότι δέχεται τας προτάσεις μου, διέκοψα δε αμέσως την προέλασιν και απέστειλα δύο αξιωματικούς προς σύνταξιν του σχετικού πρωτοκόλλου καταθέσεως των όπλων και παραδόσεως της πόλεως, προ της οποίας ευρίσκονται τα στρατεύματα ημών. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΙΑΔΟΧΟΣ.»
Στις φωτογραφίες οι πρώτες σελίδες του ΕΜΠΡΟΣ και του ΣΚΡΙΠ στις 27 Οκτωβρίου με τις ειδήσεις της καταλήψεως της Θεσσαλονίκης. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι την ημέρα αυτή οι πληροφορίες των εφημερίδων δεν ήταν και πλήρως επιβεβαιωμένες, λόγω προβλημάτων στην τηλεγραφική σύνδεση. Γι΄ αυτό και το τηλεγράφημα του Κωνσταντίνου προς τον Βενιζέλο δημοσιεύτηκε δύο ημέρες μετά.
Αμέσως μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, δημιουργήθηκε Διοίκηση Μακεδονίας, με έδρτα τη Θεσσαλονίκη και όπως παρατηρεί ο Νίκος Μάρτης «ουδείς αντέδρασε διότι όλοι γνώριζαν ότι η Μακεδονία ήταν Ελληνική και οι Μακεδόνες Έλληνες». Αυτά, ως μία ακόμη απάντηση στους πλαστογράφους των Σκοπίων.