23 ΙΟΥΛΙΟΥ 1917:

Κυκλοφορεί στην Αθήνα το 1ο φύλλο της εφημερίδας ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Εκδότης – διευθυντής ο Γιάννης Πετσόπουλος και αρχισυντάκτης ο Ν. Γιαννιός. Περιλαμβάνουμε την έκδοση στο ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΜΑΚΕΔΝΩΝ γιατί η εφημερίδα αυτή εξεδόθη το πρώτον στη Θεσσαλονίκη. Αυτό βεβαιώνεται από μια επιστολή του εκδότη Γ. Φιλάρετου, που παραχωρεί τον τίτλο στον Πετσόπουλο. Για την ιστορία αντιγράφομε το κείμενο της επιστολής αυτής, που είναι γραμμένη σε άπταιστη καθαρεύουσα:

«Εν Αθήναις τη 25 Ιουνίου 1917. Φίλε μοι κύριε Πετσόπουλε. Εν Αθήναις. Σπεύδω ν΄ απαντήσω εις την προ μικρού ληφθείσαν επιστολήν σας ότι του πανδαμάτορος χρόνου μη επιτρέποντός μοι, δυστυχώς, να συνεχίσω ήδη την έκδοσιν του επί τριετίαν (1908 – 1910) βιώσαντος “Ριζοσπάστου”, ως επεθύμουν, συναινώ, συμφώνως τη εκδηλωθείση υμετέραν επιθυμία, να χρησιμοποιήσητε τον τίτλον αυτού ένεκα της εις Αθήνας μεταφοράς του νύν εν Θεσσαλονίκη εκδιδομένου “Ριζοσπάστου” σας, άνευ όμως ουδεμιάς απολύτως συμμετοχής ή ευθύνης μου υπό πάσαν έποψιν, εν τη πεποιθήσει πάντοτε, ότι και η πορεία αυτού θέλει προσηκόντως εξυπηρετήσει τας δημοκρατικάς ελευθερίας και τα εθνικά συμφέροντα. Μίαν μόνην εκδηλώ υμίν ευχήν μετά παρακλήσεως, οιονεί ως αντάλλαγμα της συναινέσεώς μου όπως πεισθήτε, ότι δια της γλώσσης ήν αξιοί το άρθρον 107 του αναθεωρηθέντος Συντάγματος, θέλετε ωφελήση την πατρίδα, ασυγκρίτω λόγω πλειότερον και εμέ ιδιαζόντως θέλετε ευχαριστήση. Ευαρέστως αναμιμνησκόμενος ότι εν Χίω επιτυχώς συνειργάσθημεν υπέρ των ελευθεριών, κατά Σεπτέμβριον του 1916, εύχομαι επιτυχίαν του Θεσσαλονικέως “Ριζοσπάστου” και εν τη πατρίδι της Ελευθερίας και παρακαλώ να δεχθήτε την διαβεβαίωσιν των φιλικών προς υμάς αισθημάτων μου. Γ. ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ.»
Ο Πετσόπουλος πρόσθετε στο τέλος την εξής σημείωση: « Σ. Ρ. Ερωτώμεν τον σεβαστόν μας φίλον και πατέρα της εν Ελλάδι δημοκρατικής κινήσεως: Δεν είναι επίσης δημοκρατικόν, άμα αγωνίζεται κανείς δια τον λαόν να ζητή και την επικράτησιν της δημοτικής γλώσσης;»
Η έκδοση του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ είχε διαφημιστεί στις άλλες αθηναϊκές εφημερίδες με την εξής αγγελία: “Η μόνη εφημερίς δημοκρατικών αρχών εν Ελλάδι “ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ”της Θεσσαλονίκης θα εκδίδεται και εν Αθήναις, καθημερινός, πρωινός, τετρασέλιδος και πεντάλεπτος. Διευθυντής: Γ. Πετσόπουλος. Αρχισυντάκτης: Ν. Γιαννιός. Η μόνη εφημερίς δημοκρατικών αρχών εν Ελλάδι. Γραφεία: Πειραιώς 24”.
Την Κυριακή 23 Ιουλίου που εκδόθηκε ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, ήταν η επομένη μέρα της ορκωμοσίας του βασιλιά Αλέξανδρου στη Βουλή, όπου είχε εκφωνήσει και τον σχετικό λόγο, για τον οποίο σχολίαζε η εφημερίδα: «Έρχεται λοιπόν η μέλλουσα Εθνοσυνέλευσις δια να στερεώση τον θρόνον, “δια να ενισχύση το βασιλικόν έμβλημα”. Εμάθαμεν ακόμη, δια πρώτην φοράν, ότι η Εθνοσυνέλευσις θα είνε Αναθεωρητική. Αλλ΄ η εντύπωσις, που αφίνει όλος αυτός ο Βασιλικός λόγος, είνε ότι και την αναθεωρητικήν Εθνοσυνέλευσιν αν ηδύνατο ν΄αποφύγη η Κυβέρνησις θα το έπραττε.»


Στη φωτογραφία το 1ο φύλλου του αθηναίου ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ.