30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011

Εκδήλωση μνήμης στη Θεσσαλονίκη, για τη θυσία των 50.000 Ελλήνων Εβραίων του Ολοκαυτώματος.
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και η Ισραηλιτική Κοινότητας της Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Εθνική Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων-Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος, τίμησαν σήμερα τη μνήμη των Εβραίων-Θεσσαλονικέων, που θυσιάστηκαν στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Μνημείο του Ολοκαυτώματος, το οποίο βρίσκεται στην πλατεία Ελευθερίας.

28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1961

Αποκαλύπτεται από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το ανάκτορο της Βεργίνας, μνημείο λαμπρού αρχιτεκτονικού σχεδίου της Μακεδονικής δυναστείας. ( Στη φωτογραφία το εσωτερικό του υπογείου κτιρίου)

28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1926

Συλλήψεις κομμουνιστών στη Θεσσαλονίκη με την κατηγορία ότι κυκλοφορούσαν ανατρεπτικές προκηρύξεις. Ήταν περίοδος της δικτατορίας, την οποία είχε κηρύξει ο Πάγκαλος στις 4 Ιανουαρίου 1926, ενώ στις 4 Απριλίου εκλέχτηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που ανετράπη από τον Κονδύλη στις 7 Αυγούστου, για να επανέλθει στην προεδρία ο Κουντουριώτης.

26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1936

Στις εκλογές για την Γ΄ Αναθεωρητική Βουλή και με το Παλλαϊκό Μέτωπο ( έτσι εμφανίστηκε το Κομμουνιστικό κόμμα, υπό τον Νίκο Ζαχαριάδη ) που με ποσοστό 5,76% εξέλεξε 15 βουλευτές, εκλέγεται βουλευτής Καβάλας για δεύτερη φορά, ο ποντιακής καταγωγής πολιτικός και εκ των ηγετικών στελεχών του ΚΚΕ Δημήτριος Παρτσαλίδης. Ο Δημήτρης ή Μήτσος Παρτσαλίδης γεννήθηκε στη Τραπεζούντα το 1903 ή το 1905. Πρόσφυγας του '22, ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Θεσσαλονίκη, όπου είχε εγκατασταθεί από το 1924. Στην αρχή προσλήφθηκε στη Δημόσια Υπηρεσία Επισιτισμού στην Καβάλα, όπου και εργάσθηκε μέχρι που απολύθηκε από το καθεστώς της Δικτατορίας του Παγκάλου και συνέχισε να εργάζεται ως καπνεργάτης.

25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011

Στο σημερινό φύλλο της εφημερίδας «δημοκρατία» επισημάναμε το παρακάτω ενδιαφέρον δημοσίευμα με τίτλο «Κανένας συμβιβασμός με τα Σκόπια, λένε οι μακεδονικές οργανώσεις». Παραθέτουμε το κείμενο:
«Η ΑΓΩΝΙΑ της συντονιστικής επιτροπής μακεδόνικων οργανώοεων για τις πιέσεις που δέχεται η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να κλείσει το ταχύτερο δυνατόν το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ και τις κλιμακούμενες προκλήσεις του προέδρου των Σκοπίων, εκφράστηκε κατά την προγραμματισμένη για χθες συνεδρίαση της στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών (ΕΜΣ). Αυτή η συντονιστική επιτροπή, που εκπροσωπεί 150 και πλέον μακεδόνικες οργανώσεις, αποτελείται από εκπροσώπους επτά σωματείων και οργανώσεων και είχε δραστηριοποιηθεί ιδιαίτερα την περίοδο των τελευταίων περιφερειακών και αυτοδιοικητικών εκλογών, με την έκδοση και αποστολή «ανοικτής επιστολής» που απηύθυνε προς όλους τους υποψήφιους δημάρχους και περιφερειάρχες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, προκειμένου να λάβουν υπόψη τους προβληματισμούς των μελών και φυσικά να λάβουν θέση επ' αυτών.

25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1931

Μετά την εν μέρει ικανοποίηση των αιτημάτων τους λήγει η μεγάλη εξαήμερη απεργία των φοιτητών στη Θεσσαλονίκη, κατά τη διάρκεια της οποίας είχαν κλείσει το Πανεπιστήμιο, η Φοιτητική Λέσχη και το φοιτητικό γυμναστήριο. Από τα φύλλα των ημερών της απεργίας, της εφημερίδας ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ θα μεταφέρουμε παρακάτω την πορεία και τα αιτήματα των απεργών.

24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1902

Με υπόμνημα προς τις Μεγάλες Δυνάμεις το Βουλγαρικό Κομιτάτο ζητάει την επέμβασή τους, για να σταματήσουν οι διωγμοί των Βουλγαρικών πληθυσμών στη Μακεδονία.

22 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1916

Την ημέρα αυτή η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ δημοσίευε μια ενδιαφέρουσα, από δημοσιογραφικής πλευράς, είδηση, για τη «μεγάλη δίκη της “Μακεδονίας” και της “Οπίνιον”, αι οποίαι απηλλάγησαν μεν της κατηγορίας, κατεδικάσθησαν δε.» Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το ρεπορτάζ, ομολογουμένως σπαρταριστό: (Στη φωτογραφία απόσπασμα του δημοσιεύματος)
«Χθες εξεδικάσθη υπό του ενταύθα πλημμελιοδικείου η πολύκροτος πλέον υπόθεσις της “Μακεδονίας” και της συναδέλφου “Οπίνιον”, κατηγορουμένων, ως γνωστόν, δια την κατά την 21ην Νοεμβρίου π. ε. αναγραφήν μιας ψευδούς δήθεν ειδήσεως, καθ΄ ην συνεκροτήθη ενταύθα μία πεντακοσιομελής Τουρκοβουλγαρική συμμορία, κατασυντριβείσα υπό του στρατού μας εν Καρατζόβα. ( Σ. Σ.: Καρατζόβα: Περιοχή της Αλμωπίας ― επαρχία σήμερα ― στα βόρεια του νομού Πέλλας. Οι Βούλγαροι την έλεγαν Μογλενά και οι Τούρκοι Καρατζόβα ( Μαύρη Γη ). Φημισμένο το χοντρό κόκκινο πιπέρι – μπούκοβο – της περιοχής. ). Κατηγορούμενος εκ μεν της “Μακεδονίας” ήτο ο εκ των συντακτών αυτής κ. Πέτρος Λεβαντής εκ δε της “Οπίνιον” ο διευθυντής αυτής κ. Α. Ρουμπέν........ 

21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1945

Ο Κωνσταντινουπολίτης πολιτικός και δημοσιογράφος Πέτρος Λεβαντής επανεκδίδει την καθημερινή εφημερίδα του «Ελληνικός Βορράς» που είχε αναστείλει την έκδοσή του μετά τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936, σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Ο «Ελληνικός Βορράς» από της πρώτης εκδόσεώς του υπήρξε Βενιζελική εφημερίδα, αφού ο εκδότης του Π. Λεβαντής διετέλεσε συνεργάτης του Ελευθερίου Βενιζέλου και πολλές φορές βουλευτής και υπουργός με το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Το 1952 ο Λεβαντής και ο «Ελληνικός Βορράς» προσχώρησαν στον «Ελληνικό Συναγερμό» του Αλέξανδρου Παπάγου. Ο Π. Λεβαντής πέθανε το 1957, ενώ ο «Ελληνικός Βορράς» - που υπήρξε έπαλξη των εθνικών αγώνων για τη Μακεδονία, Κύπρο, Θράκη και Βόρειο Ήπειρο – ανέστειλε την καθημερινή έκδοσή του στις 10 - 10 - 1986.

20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2010

Στην εκπνοή της προθεσμίας που είχε ορισθεί από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, η Αθήνα κατέθεσε το απαντητικό Μνημόνιο στην προσφυγή της ΠΓΔΜ εναντίον της Ελλάδας. Η κατάθεση έγινε από τους εκπροσώπους της χώρας μας πρέσβη κ. Γ. Σαββαΐδη και τη νομικό σύμβουλο και προϊσταμένη του Τμήματος Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου της Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας του ΥΠΕΞ, κ. Μαρία Τελαλιάν. Η προσφυγή της ΠΓΔΜ, που έγινε τον Νοέμβριο του 2008, καταγγέλλει παραβίαση από τη χώρα μας του άρθρου 11 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας. Τα Σκόπια επικαλούνται άσκηση βέτο από την Ελλάδα στην ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ κατά τη σύνοδο κορυφής της Συμμαχίας στο Βουκουρέστι, τον Απρίλιο του 2008. Το βασικό επιχείρημα της ελληνικής πλευράς είναι ότι στο Βουκουρέστι δεν ασκήθηκε βέτο και ότι η απόφαση για ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, εφόσον επιλυθεί το ζήτημα της ονομασίας, ελήφθη ομόφωνα. Το περιεχόμενο του μνημονίου που κατέθεσε η ελληνική πλευρά, όπως και το περιεχόμενο του μνημονίου που κατέθεσαν τα Σκόπια προ εξαμήνου παραμένουν εμπιστευτικά μέχρι την έναρξη της προφορικής διαδικασίας. Η πλευρά της ΠΓΔΜ θα ενημερωθεί για το περιεχόμενο της ελληνικής τοποθέτησης και, εφόσον το επιθυμεί, μπορεί να απαντήσει γραπτώς εντός διαστήματος που θα ορισθεί από το δικαστήριο. Ανάλογη δυνατότητα θα έχει στη συνέχεια και η Ελλάδα και θα ακολουθήσει η προφορική διαδικασία.

20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1931

Εκτεταμένες συλλήψεις Αρχειομαρξιστών στη Θεσσαλονίκη. Ο Αρχειομαρξισμός, ένα παγκόσμιο τροκτσκιστικό κίνημα εμφανίστηκε το 1920 και στην Ελλάδα, βασικός δε ηγετικός παράγοντας υπήρξε ο Αρχειομαρξιστής Δημήτρης Γιωτόπουλος, πατέρας του Αλέξανδρου, του καταδικασμένου ως ηγέτη της 17 Νοέμβρη, γνωστος με το ψευδώνυμο «Witte». Δεξί χέρι του Τρότσκι, ο «Witte» περιγράφεται ως ένας άνθρωπος που δεν φοβόταν να πει τη γνώμη του ακόμα και στον αρχηγό. Γνωστή είναι η κόντρα τους για το «μακεδονικό ζήτημα». Ο Γιωτόπουλος υποστήριζε ότι η πλειονότητα των κατοίκων της περιοχής ήταν Ελληνες και για το λόγο αυτό ήταν εναντίον ενός μακεδονικού κράτους. Ο Τρότσκι, από την άλλη, δεν διαφωνούσε με τη θέση αυτή, αλλά ζητούσε από τους Αρχειομαρξιστές να σεβαστούν τη γνώμη του λαού της περιοχής. Ωστόσο οι δύο διαφώνησαν αργότερα και στο θέμα της «Δεξιάς Στροφής» στο Παρίσι. Ο μεν Γιωτόπουλος υποστήριζε τη θέση της εβραϊκής κοινότητας, που ήταν αντίθετη με τη «Δεξιά Στροφή», δηλαδή την ενοποίηση των τροτσκιστών με τους κομμουνιστές στη Γαλλία, θέση που στήριζε ο Τρότσκι. Για το λόγο αυτό χαρακτήρισε τον Γιωτόπουλο «αναρχικό». Φωτογραφία του Δημήτρη Γιωτόπουλου, από τον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ της 20ης Ιουλίου 2002.

20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1916

Την ίδια μέρα ( 20 Ιανουαρίου ) υπήρξε και άλλο αεροπορικό επεισόδιο στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. Κατερρίφθη πάνω από το Γιδά ένα γερμανικό αεροπλάνο, ύστερα από σφοδρή αερομαχία με δύο γαλλικά. Τα μυδραλλιοβόλα και των τριών αεροπλάνων «έβαλλον μετά λύσσης ενεντίον αλλήλων», όπως σημειώνει στο σχετικό ρεπορτάζ η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. Τελικά, μετά από ημίωρη μάχη, το γαλλικό κατώρθωσε να πλήξει το γερμανικό αεροπλάνο στον κινητήρα του και να το αναγκάσει να προσγειωθεί. Ένας Έλληνας δεκανέας από το Τάγμα Γεφυροποιών, που στάθμευε στο Γιδά, έσπευσε τότε στα δύο αεροσκάφη. Οι αεροπόροι του γερμανικού,― ένας Γερμανός λοχαγός και ένας Βούλγαρος υπολοχαγός ― μόλις τον είδαν πέταξαν τα περίστροφά τους και παραδόθηκαν στον δεκανέα. Ο Γάλλος αεροπόρος, ένας 19χρονος λοχίας, διέταξε τους δύο πιλότους του γερμανικού, να παραδοθούν σ΄ αυτόν. Αυτοί, όμως, του είπαν ότι είχαν ήδη παραδοθεί στον Έλληνα δεκανέα. Και η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ σημειώνει: «Τότε ο Γάλλος αεροπόρος προχωρήσας προς τους εχθρούς του, τους έτεινε την χείρα, μεθ’ ό τοις προσέφερε σιγαρέττον» χαρακτηρίζει δε την πράξη του Γάλλου γαλλικό ιπποτισμό! Το γερμανικό αεροπλάνο ― αφού αποσυναρμολογήθηκε στις δύο πτέρυγες και το σκάφος ― μεταφέρθηκε με μεγάλο φορτηγό αυτοκίνητο μπροστά από το Γαλλικό Στρατηγείο, στην οδό Ναυάρχου Κουντουριώτη, δίπλα από τις πυρποληθείσες αποθήκες της Τραπέζης Θεσσαλονίκης και αφού συνδέθηκαν τα τρία μέρη του, εκτέθηκε σε κοινή θέα. Ο Γάλλος πιλότος, που υποχρέωσε το γερμανικό αεροπλάνο να προσγειωθεί, παρασημοφορήθηκε από τον στρατηγό Σαράϊγ με το μετάλλιο της στρατιωτικής αξίας. Οι αντίπαλοι αεροπόροι παραδόθηκαν σε γαλλικό πολεμικό.
Η υπόθεση περιείχε και μια δημοσιογραφική αντιπαράθεση. Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ στο φύλλο της 22 Ιανουαρίου δημοσίευε στη 2η σελίδα της εξής διάψευση: « ΨΕΥΔΟΛΟΓΙΑΙ ΤΟΥ ‘ΦΩΤΟΣ‘: Είναι ψευδέστατον το αναγραφέν υπό του ‘Φωτός‘ ότι δήθεν Γερμανίς κυρία μετέβη και έρρανε το αιχμαλωτισθέν γερμανικόν αεροπλάνον δι΄ ανθέων. Είναι εξ ίσου ψευδές το γραφέν υπό της αυτής εφημερίδος ότι δήθεν οι Γερμανοί αεροπόροι πρόκειται να τυφεκισθούν, διότι δεν είναι τακτικοί στρατιώται αλλ΄ αεροπόροι. Φαίνεται ότι η αγαθή συνάδελφος επιθυμεί να θεσπίση ιδικούς της διεθνείς νόμους περί πολέμου».

19 προς 20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1916

Τα ξημερώματα και ώρα 2.45 π. μ. γερμανικό Ζέππελιν βομβαρδίζει τη Θεσσαλονίκη, όπου στρατοπεδεύουν δυνάμεις της Αντάντ. Αναφέρονται νεκροί, τραυματίες και πολλές καταστροφές σε κτίρια. Από τα φύλλα της εφημερίδας «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» μεταφέρομε αποσπάσματα του εκτενούς ρεπορτάζ για τον βομβαρδισμό, που βεβαίως είναι γραμμένο σε άπταιστη, αρχαϊζουσα καθαρεύουσα.

18 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1953

Διεξάγεται αναπληρωματική εκλογή στη Θεσσαλονίκη και εκλέγεται η υποψήφια του Ελληνικού Συναγερμού Ελένη Σκούρα, με το 33,62% των ψήφων. Η Ελένη Σκούρα (φωτογραφία) γεννήθηκε το 1896 στο Βόλο όπου και ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές της σπουδές. Στη συνέχεια, από το 1915 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε φωνητική μουσική και το 1950 έλαβε το πτυχίο της Νομικής, δικηγορώντας στη συνέχεια στην ίδια πόλη με τον σύζυγό της δικηγόρο Δημήτριο Σκούρα. Η Ελένη Σκούρα είχε αναπτύξει πλούσια κοινωφελή και πατριωτική δράση ιδιαίτερα κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και στη γερμανική κατοχή ως Πρόεδρος της "Στέγης της Φαλαγγίτισσας" και επίσης της "Φανέλας του Στρατιώτη". Το καλοκαίρι του 1942 συνελήφθη από τους Γερμανούς και φυλακίσθηκε μαζί με τον σύζυγό της και τον αδελφό της Απόστολο Παπαχρήστου. Όντας η πρώτη εκλεγμένη γυναίκα βουλευτής στην ιστορία του ελληνικού κοινοβουλίου, η ίδια αμέσως μετά την εκλογή της δήλωσε: «Θα προσπαθήσω να πράξω παν το δυνατόν διά να φανώ ανταξία της εμπιστοσύνης των ψηφοφόρων μου, τους οποίους θερμώς ευχαριστώ. Γνωρίζω ότι ως πρώτη και μοναδική γυναίκα εις την Βουλήν έχω μεγάλας ευθύνας και πολλά καθήκοντα. Είναι πολλά εκείνα που πρέπει να πράξωμεν υπέρ των Ελληνίδων, ιδίως εις τον τομέα της κοινωνικής μερίμνης». Η Ελένη Σκούρα τιμήθηκε από τον βασιλιά Παύλο με το στρατιωτικό μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων καθώς και με τον Ταξιάρχη του Βασιλικού Τάγματος Ευποιίας. Πέθανε πάμπτωχη στο Γηροκομείο, στο οποίο είχε εκχωρήσει όλη της την περιουσία, στις 4 Φεβρουαρίου 1991.

17 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011

Έγιναν σήμερα το πρωί τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, στο πλακόστρωτο της νέας παραλίας στη Θεσσαλονίκη. Στην τελετή των αποκαλυπτηρίων κυριάρχησαν οι αναφορές στο έργο, την προσφορά και την παρακαταθήκη του Μακεδόνα πολιτικού, που υπηρέτησε την Ελλάδα ως υπουργός, πρωθυπουργός και πρόεδρος της Δημοκρατίας.

«Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ξεκίνησε ως νεωτεριστής πολιτικός. Στη συνέχεια έγινε εθνάρχης. Και σήμερα είναι σύμβολο», υπογράμμισε στην ομιλία του ο πρόεδρος της ΝΔ Αντώνης Σαμαράς. Επισήμανε τον ενωτικό ρόλο του Κωνσταντίνου Καραμανλή στη μεταπολίτευση, τόνισε πως η ΝΔ τιμά την παρακαταθήκη του, διδάσκεται από το έργο του κι έκανε ιδιαίτερη μνεία στο «δωρικό» ύφος και ήθος του, λέγοντας: «Ήταν απέριττος, ευθύς και σαφής. Σαφής στη διατύπωσή του. Ευθύς στα μηνύματα που έδινε. Και απέριττος στον πολιτικό του λόγο. Δεν έκρυβε τις ιδέες του. Δεν λάτρεψε ποτέ τη λεγόμενη «πολιτική ορθότητα». Δεν διακοσμούσε τις απόψεις του με περιττά ψιμύθια. Δεν υπέκυπτε στους πειρασμούς του λαϊκισμού(…). Ήταν αληθινός ηγέτης. Και απόλυτος αντίπαλος της επιδερμικής πολιτικής, της επιφανειακής πολιτικής και του «δήθεν»(… ).Δωρικός στο ύφος και το ήθος του. Αλλά Αριστοτελικός στη σκέψη του. Με την έννοια της σύνθεσης, της οικουμενικότητας και της ελληνικότητας ταυτόχρονα. Του ρεαλισμού, αλλά και της διορατικότητας. Έβλεπε μπροστά. Τόσο μπροστά, που αρκετές φορές ένιωσε πολύ μόνος».

17 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

ΣΗΜΕΡΑ εορτάζει και ο Όσιος Αντώνιος ο νέος, που καταγόταν από τη Βέροια. Νέος ακόμη πήγε στη Μονή της Πιερίας, όπου έγινε μοναχός. Στη συνέχεια αποχώρησε από τη μονή και εγκαταστάθηκε σε μια κοντινή σπηλιά, όπου ασκήτεψε για 50 χρόνια, με αυστηρή προσευχή και άσκηση και εκεί κοιμήθηκε ειρηνικά και περέμεινε άταφος. Κατά τύχη τα σκυλιά κάποιου κυνηγού βρήκαν το άγιο λείψανό του, το περισυνέλεξαν και το έθαψαν με ευλάβεια και τιμές στη Βέροια. Στον τόπο της ταφής του κτίστηκε ναός στο όνομά του, που σώζεται μέχρι σήμερα.

17 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 395 μ. Χ.:

Πεθαίνει ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Μέγας Θεοδόσιος, που συνέδεσε το όνομά του με τη σφαγή 7.000 Θεσσαλονικέων, μέσα στον Ιππόδρομο, που διέταξε την Άνοιξη του 390 μ. Χ. Ο Θεοδόσιος είχε εκδώσει νόμο που τιμωρούσε με θάνατο τους ομοφυλόφιλους. Βάσει αυτού του νόμου ο γερμανικής καταγωγής διοικητής της Θεσσαλονίκης Βουθέριχος φυλάκισε ένα λαοφιλή ηνίοχο. Ο όχλος οργίστηκε και κατακρεούργησε το Βουθέριχο. Ο Θεοδόσιος θύμωσε και αυτός και διέταξε τη σφαγή του πλήθους, αδιακρίτως γένους, ηλικίας και επαγγέλματος. Άλλοι ιστορικοί ανεβάζουν τον αριθμό των σφαγέντων σε 15.000.

15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1942

Ο Ερυθρός Σταυρός Θεσσαλονίκης αγωνίζεται να διασώσει 5.000 παιδιά της Μακεδονίας, που κινδυνεύουν από την πείνα.

15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1935

Συμμορία κομιτατζήδων εισβάλλει στη Μακεδονία και επιδίδεται σε εγκλήματα κατά του ελληνικού πληθυσμού. Μετά καταδίωξη από ελληνικά αποσπάσματα διαφεύγουν στη Βουλγαρία.

13 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1822

Η επανάσταση στη Χαλκιδική έχει τελείως κατασταλεί και οι Τούρκοι έχουν επιβάλει βαρείς οικονομικούς όρους στα μοναστήρια του Αγίου Όρους (όπως π. χ. να πληρώνουν τα έξοδα διατροφής 3.000 Τούρκων στρατιωτών ). Η Δυτική Μακεδονία και ο Όλυμπος, όμως, τώρα βρίσκονται στις παραμονές της εξέγερσης, για την οποία το σχέδιο είχε καταρτισθεί από τον Δημ. Υψηλάντη και τον Νικόλαο Κασομούλη από τον Σεπτέμβριο του 1821. Την ίδια εποχή οριζόταν από τον Υψηλάντη αρχηγός της εξέγερσης ο χιλίαρχος του ελληνικού στρατού Γρηγόριος Σάλας, που θα συγκέντρωνε από τα νησιά ενισχύσεις και θα αποβιβαζόταν στη Μακεδονία για να ηγηθεί του αγώνα. Άργησε, όμως. Έφθασε στην Πιερία στις 13 Μαρτίου 1822, όταν ο αγώνας είχε ξεκινήσει. Κηρύσσεται τελικά η Επανάσταση στην περιοχή Σκάλας του Ελευθεροχωρίου Ολύμπου από το Γρηγόριο Σάλα, στις 13 Μαρτίου.

12 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1937

Προφυλακίζεται ο παυθείς, με την κατηγορία για καταχρήσεις, δήμαρχος Θεσσαλονίκης Μάνος.

11 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1940

Μεγάλη πυρκαϊά σε αποθήκες βαμβακιού και καπνού, στη Θεσσαλονίκη.

11 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1902

Δέκα Βούλγαροι του Βουλγαρικού Κομιτάτου σκοτώνονται στην Κοζάνη, μετά από μεγάλη συμπλοκή Τούρκων και Βουλγάρων.

8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

Σήμερα στις κοινότητες Μονοκκλησιάς, Νέας Πέτρας και Α. Καμήλας του νομού Σερρών τελείται το έθιμο της Γυναικοκρατίας. Για το έθιμο η πρόεδρος του Συλλόγου Εγγάμων Γυναικών Ν. Πέτρας κυρία Ευαγγελία Νασιούλη – Τζελέπη γράφει: «Κάθε χρόνο στις 8 του Γενάρη γιορτάζεται στην Ν.Πέτρα Σερρών το έθιμο της «Μπάμπως» η «Βρεξούδια» και επειδή σ αυτό το έθιμο κυρίαρχο ρόλο έχουν οι γυναικες, με τους άνδρες να παραμένουν στα σπίτια τους ή να παρακολουθούν από μακριά, ονομάστηκε μεταγενέστερα «Ημέρα της Γυναικοκρατίας». Η μέρα αυτή είναι μέρα τιμής στην γηραιότερη γυναίκα του χωριού (μπάμπω) που εκτελούσε και χρέη μαμής . Κατά την ημέρα αυτή όλες οι παντρεμένες γυναίκες του χωριού κάτω από τους ήχους μουσικών οργάνων, (παλιότερα με τους ήχους της γκάιντας) μαζεύονται στην κεντρική πλατειά και από εκεί πορεύονται προς το σπίτι της μπάμπως για να της προσφέρουν δώρα. Στη συνέχεια σχηματίζοντας πομπή και με σκωπτικά τραγούδια, χορό και κρασί την περιφέρουν στην πλατεία. Κατά τη διάρκεια όλων των παραπάνω δεν επιτρέπεται να πλησιάσει κανείς άντρας, διότι τα δρώμενα είναι ακατάλληλα για αντρικά αυτιά.. Αν παρ΄ όλα αυτά τολμήσει κάποιος να πλησιάσει, τότε οι γυναίκες τον κυνηγούν, τον καταβρέχουν και προσπαθούν να του βγάλουν ένα ρούχο, το οποίο στη συνέχεια θα δημοπρατήσουν. Μετά το πέρας της πομπής ακολουθεί «κεκλεισμένων των θυρών» γλέντι με σκωπτικά τραγούδια παραδοσιακά εδέσματα και πολύ κρασί μέχρι τελικής πτώσης. Το έθιμο αυτό το έφεραν οι Θρακιώτισες από την Πέτρα της Αν Ρωμυλίας και το γιορτάζουν κάθε χρόνο από την εγκατάσταση τους στην Ν Πέτρα Σερρών. Πολύ αργότερα διαδόθηκε και σε άλλα χωριά του Νομού Σερρών που υπήρχαν Θρακιωτες από γυναικες της Ν.Πέτρας που εγκαταστάθηκαν εκεί όπως είναι η Μονοκκλησια κλπ. Σύμφωνα με τους λαογράφους το έθιμο έχει ρίζες αρχαιοελληνικές και θυμίζει τα θεσμοφόρια και περισσότερο τα Αλώα, που γίνονταν την ίδια εποχή.» Φωτογραφία από την εκδήλωση στη Νέα Πέτρα.

7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011

Οι κάτοικοι της Νέας Μεσημβρίας Θεσσαλονίκης συγκεντρώθηκαν σήμερα στην κεντρική πλατεία του χωριού, γέμισαν στάμνες με νερό και... μπουγέλωσαν τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Παναγιώτη Ψωμιάδη. Δεν πρόκειται για κάποια μορφή διαμαρτυρίας, αλλά για το εθιμο «το βρέξιμο του γαμπρού», στο οποίο ο κ. Ψωμιάδης συμμετείχε για ακόμη μία χρονιά ως «κουμπάρος». Με τη βοήθεια των «συνκουμπάρων» του κατάβρεξε έξι νέους άνδρες που παντρεύτηκαν στην πραγματικότητα μέσα στο 2010 και εκείνοι, για να τον «εκδικηθούν», απάντησαν με τον ίδιο τρόπο.
Το «βρέξιμο του γαμπρού» αποτελεί παράδοση των προσφύγων από τη Μεσημβρία της Μαύρης Θάλασσας. Το έθιμο ταξίδεψε στην Ελλάδα το 1925 και αναβιώνει κάθε χρόνο ανήμερα της γιορτής του Αγίου Ιωάννη. Ο συμβολισμός του είναι διπλός. Αναβιώνει μια ημέρα μετά τον αγιασμό των υδάτων και σηματοδοτεί τον εξαγνισμό των γαμπρών από την κραιπάλη του ελεύθερου βίου και τη σκληραγώγησή τους για να αντέξουν τα συζυγικά βάρη.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του πολιτιστικού συλλόγου Νέας Μεσημβρίας Λευτέρη Μαργαρίτη, κατά την αναβίωση του εθίμου στη Μαύρη Θάλασσα, συνηθίζονταν τότε να βρέχουν και τις νύφες. Οι κουμπάροι κουβαλούσαν τον γαμπρό και τον έριχναν στη θάλασσα, ενώ όταν έρχονταν η σειρά της νύφης, έπαιρναν εκτός από νερό και άμμο, ώστε να μπερδέψουν τα μαλλιά της. Τα τελευταία χρόνια, οι γυναίκες της Ν. Μεσημβρίας κατάφεραν να «ξεφύγουν» από το έθιμο», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Μαργαρίτης. Στο έθιμο συμμετείχε φέτος για πρώτη φορά και ένας νεαρός από την Αθήνα ενώ ήδη έχουν εκδηλώοει ενδιαφέρον για την επόμενη χρονιά «γαμπροί» από την Κρήτη και την Κύπρο.
Στη φωτογραφία το «βρέξιμο του κουμπάρου» κ. Π. Ψωμιάδη.
(Με πληροφορίες από το ΑΠΕ)

7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

Σήμερα εορτή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, γιορτάζει η Μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους. (Φωτογραφία). Βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της χερσονήσου του Αθω και είναι αφιερωμένη στον Τίμιο Πρόδρομο. Ιδρύθηκε τον 14ο αι. από τον όσιο Διονύσιο από τον Κορησό της Καστοριάς. Κατέχει την πέμπτη θέση μεταξύ των μονών του Αγίου Όρους και είναι κοινοβιακή. Το καθολικό της μονής χτίστηκε τα έτη 1537-1547 και τοιχογραφήθηκε την ίδια περίοδο. Ο ναός είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο και περιβεβλημένος με κόγχες. Η τοιχογράφηση του ναού έγινε από τον Κρητικό ζωγράφο Τζώτζη. Εκτός από το καθολικό η μονή διαθέτει και πολλά παρεκκλήσια. Το θολωτό σκευοφυλάκιο της μονής είναι πολύ πλούσιο από κειμήλια διαφόρων εποχών, ενώ στο σκευοφυλάκιο της μονής φυλάσσονται πολλά χρυσόβουλα, σιγγίλια, κ.α. Σε ιδιαίτερη κρύπτη του ναού φυλάσσονται τα οστά του αγίου Νήφωνος, πατριάρχη Κωνσταντινούπολης. Η βιβλιοθήκη της μονής περιέχει 804 χειρόγραφους κώδικες και 3.500 έντυπα βιβλία, σπάνιες εκδόσεις της Αγίας Γραφής και εκκλησιαστικών και κλασσικών συγγραφέων.

6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011

Ο ιστορικός – εκδότης κ. Νεκταριος Κατσιλιώτης, σε επιστολή του προς την εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, που δημοσιεύεται σήμερα, με τίτλο «Η ψυχρολουσία στο Σκοπιανό» γράφει:
«Κύριε διευθυντά,
Ξαφνικά, εκεί που είχαμε μια ηρεμία στο Μακεδονικό, ήρθε η αναστάτωση από την Ευρώπη. Αρκετά πανεπιστήμια με χρηματοδότηση των Βρυξελλών περιλαμβάνουν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα μαθήματα αρχαίας «μακεδονικής» γλώσσας. Ετσι όμως τα Σκόπια παίρνουν προβάδισμα στο θέμα το γλωσσικό και μειονοτικό, καθώς θα προσπαθήσουν να περάσουν στη διεθνή κοινή γνώμη, μέσα από τον κύκλο σπουδών, ότι υπάρχει «μακεδονικό» έθνος με ρίζες στην αρχαιότητα, επομένως οι ελληνικοί ισχυρισμοί είναι αβάσιμοι και συνεπώς η διπλωματία πρέπει να παραχωρήσει στο γειτονικό κρατίδιο το όνομα «Μακεδονία» και να υποχρεώσει την Ελλάδα να αποδεχτεί ζήτημα «μακεδονικής» μειονότητας. Ολοι γνωρίζουν ότι η αρχαία μακεδονική διάλεκτος είναι παράρτημα της ελληνικής, όμως οι ξένοι πολιτικοί υποστηρίζουν τον Σκοπιανό αλυτρωτισμό. Χρησιμοποιούν ως μοχλό πίεσης ένα ελεγχόμενο κράτος για να αποσπάσουν από την Ελλάδα περισσότερα προνόμια για τις επιχειρήσεις και τα πνευματικά τους ιδρύματα.»

6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1907

Δύο ελληνικά σώματα Μακεδονομάχων του Παπά και του Βολάνη βρίσκονται από την αρχή του 1907 στην περιοχή του Μοριχόβου, όπου υπήρχαν και βουλγαρικές δυνάμεις, χωρίς όμως οι Έλληνες να γνωρίζουν την παρουσία τους. Αυτές, αντιλαμβανόμενες τους Έλληνες ζήτησαν τουρκική ενίσχυση. Στις 6 Ιανουαρίου ξεσπά μάχη, νικηφόρα για τα ελληνικά σώματα, που κατεδίωξαν τον εχθρό μέχρι τη Βιτώλιστα. Στο τέλος, όμως, οι Έλληνες, καταδιωκόμενοι από Τούρκους, αναγκάζονται να καταφύγουν στο Καϊμακτσαλάν και από κει προχωρούν μέχρι την Αλμωπία. ( ΣΗΜ: Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του Μοριχόβου βρίσκεται εντός της ΠΓΔΜ. Μικρό κομμάτι στα νότια, βρίσκεται στην Ελλάδα, στους νομούς Φλώρινας και Πέλλας. Η μεγαλύτερη κωμώπολη είναι η Βιτώλιστα, εντός της ΠΓΔΜ. Αποτελούσε στο παρελθόν την «ακρόπολη του σλαβόφωνου Ελληνισμού». Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα οι Βούλγαροι πυρπόλησαν 100 χωριά με σκοπό να κάμψουν το φρόνημα των Ελλήνων κατοίκων.)

2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1890

Γεννιέται ο Φίλιππος Δραγούμης. τέταρτος γιος και προτελευταίο από τα έντεκα παιδιά του Στέφανου Ν. Δραγούμη και της Ελίζας, το γένος Ιωαν. Κοντογιαννάκη. Παρακολούθησε τα μαθήματα του Ελληνικού Εκπαιδευτηρίου (1899-1902) και σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1906-1910). Επιστρατεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1912 ως έφεδρος δεκανέας του Πεζικού. Στη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου τραυματίστηκε στη μάχη του Σαρανταπόρου (χτυπήθηκε με βόλι στον αγκώνα) και νοσηλεύθηκε στην Ελασσώνα. Αποσπάσθηκε κατόπιν στο Γενικό Στρατηγείο ως κρυπτογράφος και ακολούθησε τον Διάδοχο Κωνσταντίνο στην θριαμβευτική είσοδο του στη Θεσσαλονίκη, στα Ιωάννινα και στην εκστρατεία κατά των Βουλγάρων (1913). Τον Φεβρουάριο του 1914, μετά από διαγωνισμό μπήκε στο υπουργείο Εξωτερικών και αργότερα υπηρέτησε ως υποπρόξενος στο Γενικό Προξενείο Αλεξανδρείας (Απρίλιος-Οκτώβριος 1916). Το 1917 όμως, απολύθηκε από το υπουργείο για πολιτικούς λόγους, διώχθηκε ως αντιβενιζελικός και εξορίσθηκε (1917-1918) στην Κρήτη, Θήρα και Αμοργό.
Μετά τη δολοφονία του αδελφού του Ίωνα, ο Φίλιππος Δραγούμης ύστερα από πολλές και ποικίλες πιέσεις φίλων και συγγενών, αποφάσισε να ασχοληθεί με την πολιτική. Στις εκλογές της 1 Νοεμβρίου 1920, εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής Μακεδονίας, στην εκλογική περιφέρεια Φλώρινας-Καστοριάς. ΄Ελαβε μέρος στις περισσότερες από τις εκλογικές αναμετρήσεις, με επιτυχίες αλλά και με αποτυχίες, ως ανεξάρτητος υποψήφιος, συνεργαζόμενος άλλοτε με τους Αγροτικούς και άλλοτε με τους Λαϊκούς. Εξελέγη βουλευτής Φλώρινας-Καστοριάς το 1920-1922, 1926-1928, 1932-1933, 1933-1935, και το 1946-1949 στην εκλογική περιφέρεια Θεσσαλονίκης. Το φθινόπωρο του 1952, ο Φίλιπππος Δραγούμης αποχώρησε από την ενεργό πολιτική. Στο διάστημα της πολιτικής του σταδιοδρομίας διετέλεσε μεταξύ άλλων υπουργός Γενικός Διοικητής Μακεδονίας (1932-34) στην κυβέρνηση Π.Τσαλδάρη. Παντρεύτηκε το 1931, την Ελένη Βαλαωρίτη (1902-1985), κόρη του Ιωάννη Α.Βαλαωρίτη και εγγονή του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, και απέκτησε μαζί της δύο παιδιά: την Ζωή, σύζυγο Ιωάννη Κ.Μαζαράκη, και τον Μάρκο, σύζυγο Αλεξάνδρας Ρ. Χρίστου. Πέθανε στις 2 Ιανουαρίου 1980 στην Αθήνα. Υπήρξε και αυτός ένθερμος υποστηρικτής της δημοτικής γλώσσας, όπως και ο αδελφός του Ίων. ( Βιογραφικό: Από το Αρχείο Φίλιππου Δραγούμη ).

1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011

Σήμερα στις 12 το μεσημέρι η ΕΤ 1 θα μεταδώσει από τη Βιέννη την καθιερωμένη πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Φιλαρμονικής της Αυστριακής πρωτεύουσας, που τελείται στο περίφημο Μέγαρο Μουσικής. Η κεντρική είσοδος του περιφήμου Μεγάρου Μουσικής στο κέντρο της Βιέννης, που είναι έδρα της Φιλαρμονικής της Βιέννης, βρίσκεται επί της οδού Νικολάου Δούμπα. (Φωτογραφία) Το διάσημο ανά τον κόσμο επιβλητικό χρυσοποίκιλτο Μέγαρο ανήκει στο Σωματείο των Φίλων Μουσικής της Βιέννης, το περιώνυμο Musikverein.(φωτογραφία επάνω) Δημιουργός του Μεγάρου υπήρξε ο Μακεδονικής καταγωγής Νικόλαος Δούμπας, ευεργέτης της Βιέννης και Μαικήνας των Τεχνών. Το σημείωμα που θα ακολουθήσει αφιερώνεται στον μεγάλο αυτό Έλληνα της διασποράς, που υπήρξε επίσης και ευεργέτης στην πατρίδα του την Ελλάδα.

Πατέρας του ήταν ο Στέργιος Δούμπας (φωτογραφία), ο οποίος ξεκίνησε από την πατρίδα του, το Μπλάτσι (σήμερα Βλάστη, κοντά στην Κοζάνη,) και εγκαταστάθηκε -αρχικά μαζί με τα αδέλφια του- στις Σέρρες όπου συνέστησαν την εταιρεία "Αυτάδελφοι Μ. Δούμπα". Από εκεί έφυγαν όλοι μαζί για τη Βιέννη, περίπου το 1819. Ο Στέργιος, ως αντιπρόσωπος της εταιρείας για το εξωτερικό, ασχολήθηκε με το εμπόριο βαμβακιού, αφού στη Βιέννη δημιούργησε κλωστοϋφαντουργεία και εμπορικές επιχειρήσεις.
Ο Στέργιος διετέλεσε πρόεδρος της ελληνορθόδοξης κοινότητας της Βιέννης για πολλές δεκαετίες και την ανέδειξε στην ακμαιότερη από όλες τις άλλες ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού. Σύμφωνα με μαρτυρίες, ο Στέργιος και ο φίλος του Σίμων Σίνας διατήρησαν τον παραδοσιακό ελληνικό τρόπο ζωής και την αμφίεσή τους, μέχρι το τέλος της ζωής τους.

 Ο γιος του Νικόλαος Δούμπας (φωτογραφία) γεννήθηκε στη Βιέννη στις 24.7.1830 και υπήρξε σημαίνον πολιτικό στέλεχος των φιλελεύθερων δυνάμεων της αυτοκρατορικής Βιέννης στην 'Aνω και Κάτω Βουλή. Έγινε, όμως, γνωστότερος ως Μαικήνας, φιλόμουσος και φιλότεχνος μεγάλης ολκής και κάτοχος της σπουδαιότερης συλλογής αυτόγραφων του Σούμπερτ! Έτσι, το όνομά του συνδέεται κατ' αρχήν άμεσα με την προστασία, τη διάσωση και την προβολή του έργου του Σούμπερτ.
Στις 4 Απριλίου 2008 οι Θεσσαλονικείς, σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Νομαρχία Θεσσαλονίκης σε συνεργασία μe την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, απέδωσαν «ελάχιστο φόρο τιμής σε έναν διαπρεπή Έλληνα της διασποράς του 19ου αιώνα, εθνικό ευεργέτη και μαικήνα των Τεχνών, τον Μακεδόνα Νικόλαο Δούμπα, η ζωή και το έργο του οποίου λαμπρύνουν τις χρυσές σελίδες των Ελλήνων ευεργετών που ανέδειξαν την οικουμενικότητα του Ελληνισμού». Να προσθέσουμε ότι τα ονόματα των Στέργιου και Νικόλαου Δούμπα είναι χαραγμένα σε μαρμάρινη πλάκα των Ευεργετών του Πανεπιστημίου Αθηνών στα Προπύλαιά του.

1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1985

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης εγκαινιάζει τους εορτασμούς για τα 2.300 χρόνια από την ίδρυση της συμπρωτεύουσας.

1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1981

Από σήμερα η Ελλάδα 10ο μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας ( Ε.Ο.Κ. ) Το γεγονός αναγγέλλει με πρωτοσέλιδο υπέρτιτλο η εφημερίδα της Θεσσαλονίκης «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ». Στη φωτογραφία η σελίδα της εφημερίδας.

1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 50 μ. Χ.

ΠΡΩΤΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ:  Όπως συνάγεται από τις «Πράξεις των Αποστόλων» τις πρώτες εβδομάδες του 50 μ. Χ. έφθασε στη Θεσσαλονίκη ο Απόστολος των Εθνών Παύλος  και δίδαξε τον Χριστιανισμό. Λίγους μήνες πριν, το 49 μ. Χ., ο Παύλος είχε φθάσει πρώτα στη Νεάπολη, κοντά στη σημερινή Καβάλα, και από κει πήγε στους Φιλίππους, όπου ίδρυσε την πρώτη χριστιανική Εκκλησία της Ελλάδος. Μέσω Αμφιπόλεως και Απολλωνίας, ήρθε μετά στη Θεσσαλονίκη και από δω, φυγαδεύτηκε στη Βέροια και λίγο μετά κατέφυγε στην Αθήνα. Ο Απόστολος Παύλος επισκέφθηκε για δεύτερη φορά τη Θεσσαλονίκη το 57 μ. Χ. Και παρέμεινε για πολλούς μήνες, απύθυνε μάλιστα και δύο «Επιστολές προς Θεσσαλονικείς». Όταν έφυγε από τη Θεσσαλονίκη τον ακολούθησαν οι Θεσσαλονικείς Αρίσταρχος, Σεκούνδος και Ιάσονας.

1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011

1. Θερμές ευχές από τον «Μακεδνό», 

1. προς τους  απανταχού Μακεδόνες.

Στη φωτογραφία η 1η
σελίδα του ΣΚΡΙΠ, την
Πρωτοχρονιά του 1911