30 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Οι Καρυάτιδες σε πανύψηλα βάθρα!

Το μεγαλείο των δύο Καρυάτιδων του τάφου της Αμφίπολης αποκαλύφθηκε σήμερα. Σχετικά από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού εξεδόθη το ακόλουθο Δελτίο Τύπου:

«Συνεχίστηκε από την ΚΗ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, η αρχαιολογική έρευνα στο ταφικό συγκρότημα λόφου Καστά Αμφίπολης. Αφαιρέθηκαν οι δύο τελευταίοι δόμοι του τοίχου σφράγισης, μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, αποκαλύπτοντας στο σύνολο τους τα μαρμάρινα βάθρα, πάνω στα οποία πατούν οι Καρυάτιδες.

Ο διάκοσμος των βάθρων είναι συνέχεια της ορθομαρμάρωσης των τοίχων. Αποτελείται από μαρμάρινους δόμους με περιταίνια. Το ύψος των βάθρων είναι 1,40μ., έχουν πλάτος 1,36μ. και πάχος 0,72μ. Το συνολικό ύψος βάθρου και αγάλματος είναι 3,67μ.. Το δάπεδο του δεύτερου χώρου είναι υπερυψωμένο κατά 0,07μ. Ιχνη μπλέ χρώματος εντοπίζονται στο μέτωπο της ανωτέρω επιφάνειας.

Συνεχίστηκαν, επίσης, οι ανασκαφικές εργασίες, στον χώρο πίσω από τις Καρυάτιδες, με αφαίρεση χωμάτων σε βάθος μέχρι 1,5μ. (φωτογραφία κάτω) αποκαλύπτοντας την συνέχεια της ορθομαρμάρωσης των τοίχων, όπως και στον προηγούμενο χώρο, καθώς και μεγάλο μέρος του θυρώματος, που οδηγεί στον τρίτο χώρο.

Ολοκληρώθηκαν, ακόμη, οι εργασίες αντιστήριξης με την προσθήκη υποστυλωμάτων στον πρώτο χώρο και ταυτόχρονα τοποθετήθηκαν οριζόντιες αντηρίδες στον δεύτερο, προκειμένου να προχωρήσει η αποχωμάτωση. Παράλληλα, με τη συνέχιση της αποχωμάτωσης, στο θύρωμα του τρίτου διαφραγματικού τοίχου, ξεκίνησαν οι εργασίες υποστύλωσης στον τρίτο χώρο.»

Και άλλη αρχαιολόγος «χτυπάει»:

«Ο τάφος δεν είναι μακεδονικός»

Ο τάφος της Αμφίπολης συνεχίζει να προκαλεί εμφύλιο στους κόλπους των αρχαιολόγων με την επίτιμη διευθύντρια Κλασικών Αρχαιοτήτων Κατερίνα Ρωμιοπούλου να καταθέτει τη δική της ένσταση για την χρονολόγηση του τύμβου και να τον τοποθετεί χρονικά στο μέσου του 3ου αιώνα π.Χ.

Συγκεκριμένα η κ. Ρωμιοπούλου που έχει συμμετάσχει σε ανασκαφές στη Βεργίνα, τα Λευκάδια αλλά και την Αμφίπολη παλαιότερα, θεωρεί πως μπορεί οι Καρυάτιδες να μην είναι ρωμαϊκής εποχής, όπως υποστηρίζει η Όλγα Παλαγγιά, αλλά ούτε ακριβώς και του 4ου αι. π.Χ. Τις χρονολογεί έως το 250 π.Χ.

Υπενθυμίζεται πως η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ξεκαθάρισε χθες ότι δεν αμφισβητείται η χρονολόγηση της ανασκαφικής ομάδας της κ. Περιστέρη και πως ο τάφος της Αμφίπολης χρονολογείται την εποχή αμέσως μετά τον Μέγα Αλέξανδρο.

ΠΗΓΗ: iefimerida.gr

29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Μενδώνη:

Μνημείο του 4ου αιώνα π.Χ. ο τάφος

Στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα πΧ τοποθετεί την ηλικία του τύμβου Καστά η Γενική Γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, σχολιάζοντας τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με το θέμα της Αμφίπολης.

Μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Star, η κ. Μενδώνη διευκρίνισε ότι το υπουργείο Πολιτισμού είναι υποχρεωμένο να υιοθετήσει τη χρονολογία την οποία δίνει η ανασκαφική ομάδα και η επικεφαλής της, καθώς είναι οι μόνοι που έχουν τα στοιχεία στη διάθεσή τους.

Σε ερώτηση σχετικά με το πότε θα ξέρουμε ποιος ή ποιοι είναι οι ένοικοι του τάφου της Αμφίπολης, η κ. Μενδώνη απάντησε ότι απαντήσεις θα έχουμε, όταν τελειώσει η ανασκαφή.

«Η ανασκαφική διαδικασία είναι αρκετά χρονοβόρα και όσο πιο κοντά είναι κανείς στο τέλος τόσο πιο σύνθετα γίνονται τα πράγματα. Θα ήταν παρακινδυνευμένο να πούμε από τώρα το χρόνο. Η ανασκαφέας έδωσε έναν χρονικό ορίζοντα περίπου έναν μήνα από τώρα, δηλαδή τέλος Οκτωβρίου - αρχές Νοεμβρίου», επισήμανε η κ. Μενδώνη. Ωστόσο, ανέφερε ότι αυτό το χρονικό διάστημα δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως ένα όριο το οποίο δεν θα αλλάξει είτε νωρίτερα είτε αργότερα.

29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Συμφωνώντας με Έλληνες ομολόγους του

Ο Νέαρχος είναι ο νεκρός της Αμφίπολης,

λέει ο καθηγητής Ρόμπιν Λέιν Φοξ

Συνεχίζονται οι εικασίες και η (αντι)παράθεση εκτιμήσεων από ιστορικούς και αρχαιολόγους γύρω από τα ευρήματα στον τάφο της αρχαίας Αμφίπολης και το όνομα του νεκρού, που βρίσκεται εντός αυτού.

Μια νέα εκδοχή έρχεται να προστεθεί σε αυτήν την «αλυσίδα», με τον ομότιμο καθηγητή Ιστορίας στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών του φημισμένου Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Ρόμπιν Λέιν Φοξ, να εκτιμά ότι στο τύμβο Καστά είναι θαμμένος ο Νέαρχος, επιστήθιος φίλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου από τα παιδικά χρόνια, ή άλλο, υψηλόβαθμο στέλεχος του στρατού του.

Το ερευνητικό έργο του εν λόγω καθηγητή -βιβλία και αρθρογραφία- είναι αφιερωμένο, κατά το μεγαλύτερο μέρος, στον Μέγα Αλέξανδρο, κι έτσι οι δηλώσεις του αποκτούν ξεχωριστό ενδιαφέρον.

Επικαλούμενος το έργο του Πλούταρχου «Βίος Αλεξάνδρου» (μία από τις πέντε δευτερογενείς πηγές για τον Μακεδόνα βασιλέα με περιγραφές περιστατικών, που δεν περιλαμβάνονται σε καμία άλλη πηγή), ο Ρόμπιν Λέιν Φοξ αναφέρεται στον ευγενή Δημάρατο τον Κορίνθιο, ο οποίος τάφηκε σε τύμβο που, ως προς το μέγεθος, μοιάζει με αυτόν της Αμφίπολης.

«Υποψιάζομαι ότι στον τύμβο βρίσκεται υψηλόβαθμο στέλεχος του στρατού του Αλεξάνδρου, ο οποίος επέστρεψε στην Αμφίπολη είτε ζωντανός είτε νεκρός» είπε ο Λέιν Φοξ, ο οποίος συντάσσεται με αυτόν τον τρόπο με την άποψη αρκετών Ελλήνων αρχαιολόγων, μεταξύ των οποίων ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας, Παναγιώτης Φάκλαρης και ο ομόλογός του, Πάνος Βαλαβάνης.

Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι ο ακαδημαϊκός Μιχάλης Τιβέριος είχε πει πως «η εμβληματική παρουσία του Λέοντα της Αμφίπολης δείχνει προς την κατεύθυνση κάποιου σημαντικού στρατηγού της εποχής, καθώς ο Λέων αποτελούσε σύμβολο της πολεμικής αρετής», θεωρώντας πιθανότερου αυτό του Νέαρχου, αρχηγού του στόλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

ΠΗΓΗ: protothema.gr

28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

          Αναζητώντας τον Μέγα Αλέξανδρο

Η αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδη γράφει για τη

διαρκή αναζήτηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου, για το

πώς συνδέεται με την ευγενική εκδοχή της παγκοσμιοποίησης

και για τα τρία επίπεδα του ψηφιακού μουσείου που

είναι αφιερωμένο στον βασιλιά των Μακεδόνων

Το «Φαινόμενο της Αμφίπολης» αξίζει να μελετηθεί σε βάθος, ωστόσο το προφανές συμπέρασμα είναι πως φθάνει η παραμικρή υπόνοια συσχέτισης - όσο ανιστόρητη και επιπόλαιη και αν είναι αυτή - ενός μνημείου με τον Μεγαλέξανδρο, με την οικογένεια ή το περιβάλλον του, για να καταστεί αυτό, προτού ακόμη αποκαλυφθεί, «μεγαλειώδες», «μοναδικό», «ανεπανάληπτο», «οικουμενικό»... άξιο ειδικής, απολύτως προνομιακής «διαχείρισης». Και αυτό σε μια χώρα που αν κάτι δεν της λείπει, τούτο είναι αρχαία μνημεία με πραγματικά τεράστια καλλιτεχνική αξία και ιστορική σημασία...

Οσοι, βέβαια, ασχολήθηκαν ποτέ σοβαρά με το θέμα γνωρίζουν - οι αρχαίες πηγές είναι λαλίστατες στο σημείο αυτό - ότι το σώμα του Αλεξάνδρου, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή στη Βαβυλώνα το 323 π.Χ., βαλσαμώθηκε και ύστερα από δύο χρόνια - τόσο κράτησε η ετοιμασία της πολυτελέστατης άμαξας και των υπόλοιπων απαραίτητων για την «κηδεία» - ξεκίνησε το ταξίδι για να επιστρέψει στις Αιγές, τη γη των προγόνων, όπου το απαράβατο έθιμο όριζε να θάβονται οι Τημενίδες βασιλείς των Μακεδόνων...

Η πομπή, που θύμιζε περισσότερο λιτανεία ιερής εικόνας παρά ξόδι, διέσχισε τη Μεσοποταμία και τη Συρία, αλλά δεν έφτασε ποτέ στη Μακεδονία... Ο Πτολεμαίος άρπαξε το Σώμα και έχτισε επάνω του ένα βασίλειο, ο Περδίκκας, προσπαθώντας να ανακτήσει Σώμα και εξουσία, σφαγιάστηκε και οι στρατιώτες του αποδεκατίστηκαν από τους κροκόδειλους στη λάσπη του Νείλου. Στην καρδιά της Αλεξάνδρειας, κοντά στα Ανάκτορα, το Μουσείο και τη Βιβλιοθήκη, μέσα από τον τάφο-ναό του, το Σώμα του Θεού Αλεξάνδρου, αντικείμενο προσκύνησης και λατρείας, εξασφάλισε για επτά αιώνες ευτυχία και ευημερία στην πόλη που ο ίδιος είχε χτίσει... Στο τέλος του 4ου αι. μ.Χ. οι χριστιανοί κατέστρεψαν το Σαραπείο. Τότε χάνονται και τα ίχνη του «Σώματος». Δεν αποκλείεται στην πυρά που έκαψε τον τάφο-ναό του Αλεξάνδρου προσανάμματα να ήταν αρχαία βιβλία της γειτονικής βιβλιοθήκης...

Οι ιστορίες συνωμοσίας με απαγωγές και αποκρύψεις του Σώματος είναι ίσως κατάλληλες για σενάρια χολιγουντιανών παραγωγών, αγνοούν ωστόσο παντελώς τη λογική και την ουσία των αρχαίων ταφικών εθίμων. Η κηδεία του νεκρού μέλους της είναι για κάθε αρχαία οικογένεια μια δημόσια πράξη που αποσκοπεί στη συγκινησιακή εδραίωση του status quo. Αυτό ισχύει φυσικά κατεξοχήν για την κηδεία του ηγεμόνα, εφόσον μέσα από τις προσφερόμενες σε αυτόν νεκρικές τιμές περνά η νομιμοποίηση του διαδόχου του... Θα πρέπει, λοιπόν, να συμφιλιωθούμε με την ιδέα ότι ο ναός-τάφος του Μεγαλέξανδρου βρίσκεται θαμμένος κάτω από τα στρώματα αιώνων ζωής της Αλεξάνδρειας και αν ποτέ βρεθούν και αναγνωριστούν τα λείψανά του, ίσως να μην ανταποκρίνονται καθόλου στα όνειρά μας.

Ωστόσο, πέρα από ιδιοτέλειες, σκοπιμότητες και πολιτικές, πέρα από τη χρήση και την κατάχρηση της πληροφορίας, πέρα από τις ενεχόμενες ομάδες και τα όποια συμφέροντά τους, υπάρχουν εκατοντάδες και χιλιάδες άνθρωποι που παρακολουθούν με αγωνία τα ανασκαφικά ανακοινωθέντα της Αμφίπολης, προσδοκώντας ομολογημένα ή ανομολόγητα να είναι Εκείνος... Να ανοίξει ο τάφος και να βρεθεί ο Μεγαλέξανδρος... ως να μπορεί το «Σώμα» μέσα από το μνημείο να νικήσει για μία ακόμη φορά τον κατηραμένο όφιν των πολλαπλών δεινών που ταλανίζει την καθημερινότητά μας.

Ετσι, ο Αλέξανδρος εισβάλλει ξανά στη ζωή μας... Βέβαια, η αλήθεια είναι πως δεν είχε φύγει ποτέ... Εκατοντάδες εκατομμύρια αναφορές στις μηχανές αναζήτησης του Διαδικτύου, χιλιάδες βιβλία, εκατοντάδες ντοκιμαντέρ, ταινίες, έργα τέχνης και εκθέσεις ανά τον κόσμο μαρτυρούν ότι ο «ανίκητος» εξακολουθεί να γοητεύει και να συναρπάζει, παρέχοντας ένα απόλυτο πρότυπο. Ή, πιο πεζά, ότι το «Μέγας Αλέξανδρος» είναι ένα «brand name» υψηλής δυναμικής που μπορεί να εξυπηρετήσει διάφορες σκοπιμότητες...

Τη δεκαετία του '90, ανάμεσα σε δύο μεγάλες περιοδικές εκθέσεις για τους Μακεδόνες και τον Μεγαλέξανδρο (Ρώμη 1995, Νέο Δελχί 1997) μου ζητήθηκε να ετοιμάσω μια πρόταση μεγάλης διεθνούς έκθεσης για τον Αλέξανδρο η οποία δεν έγινε ποτέ, αλλά η τεράστια δουλειά δεν πήγε χαμένη γιατί, μαζεύοντας το διάσπαρτο σε δεκάδες μουσεία υλικό, συνειδητοποίησα ότι στην πραγματικότητα καμιά συμβατική έκθεση αντικειμένων σε ένα μουσείο δεν μπορεί ποτέ να τον «χωρέσει». Από τη Μακεδονία στην Αίγυπτο, στη Βαβυλώνα και στην Ινδία, από τις παρυφές της Κίνας στη Ρώμη και στο Βυζάντιο, από τους Αραβες στην Αναγέννηση και στον Διαφωτισμό, από την ενωμένη Γερμανία του Βίσμαρκ στη νεαρή Ελλάδα της Μεγάλης Ιδέας, από το Μυθιστόρημα στο Κοράνι και στη Φυλλάδα, από τους Λυσίππειους ανδριάντες στις περσικές μινιατούρες, από το μπαρόκ στον ρομαντισμό και τη μοντέρνα τέχνη, ο Αλέξανδρος αιωρείται στο αχανές του χώρου και του χρόνου...

Ετσι, το 2000 γεννήθηκε η ιδέα ενός ψηφιακού μουσείου αφιερωμένου στη ζωντανή μνήμη του Μεγαλέξανδρου. Η ιδέα ωρίμασε και ύστερα από προσπάθειες δέκα χρόνων, το 2011, εντάχθηκε στο πρόγραμμα της Ψηφιακής Σύγκλισης και έγινε έργο ΕΣΠΑ το «Εικονικό Μουσείο Μέγας Αλέξανδρος: από τις Αιγές στην Οικουμένη» που υλοποιεί η ΙΖ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Ενα μεγάλο διεθνές επιστημονικό

συνέδριο με τίτλο «Discovering the World of Alexander the Great», στο οποίο παρουσιάστηκαν από τους κορυφαίους στον τομέα ερευνητές τα αποτελέσματα των πιο σημαντικών ανασκαφών και ερευνητικών προγραμμάτων, 3.500 σελίδες πρωτότυπων κειμένων και 12.000 καταχωρίσεις στη βάση δεδομένων είναι η μέχρι τώρα συγκομιδή της ομάδας εργασίας, ενώ ξεκινά σε συνεργασία με τον ανάδοχο, με κινηματογραφήσεις, φωτογραφίσεις, ψηφιακές αναπαραστάσεις κ.τ.λ., η παραγωγή των «ψηφιακών αντικειμένων» του μουσείου που θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριo του 2015.

Στόχος μας στην Ου-τοπία του Διαδικτύου να δημιουργηθεί ο τόπος του Αλεξάνδρου, η «χώρα του αχωρήτου»: Σε μια πρωτοποριακή σύλληψη, διαστάσεις απροσπέλαστες και ασύνδετες στον πραγματικό κόσμο με άξονα συνοχής τον Αλέξανδρο διασυνδέονται και κάνουν φανερή τη συνάφεια, δημιουργώντας έναν ψηφιακό Κόσμο, ένα «Μουσείο» με την πρωταρχική έννοια του όρου, ναό της γνώσης, της τέχνης και της μνήμης, αντάξιο του εμπνευστή και πρώτου πολίτη της Οικουμένης, ένα μουσείο που, εκμηδενίζοντας τις αποστάσεις, μέσα από τη δημοκρατία του Διαδικτύου, θα φτάνει παντού και θα κάνει προσιτούς σε όλους τους «κρυμμένους θησαυρούς», ξεπερνώντας στον κυβερνοχώρο τις συχνά ανυπέρβλητες για τον φυσικό κόσμο δυσκολίες πρόσβασης.

Το ψηφιακό μουσείο αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα: Στο πρώτο, εκτυλίσσεται σε ένα διαδραστικό βίντεο η ξενάγηση στο σύνολο του μουσείου (με συνεχή εικόνα-δράση και αφήγηση, περιλαμβάνει όλα τα ψηφιακά εκθέματα εν περιλήψει, δίνοντας τον βασικό κορμό της πληροφόρησης σε πραγματικό χρόνο περίπου πέντε ωρών). Στο δεύτερο επίπεδο, όπου ο επισκέπτης πηγαίνει κατά βούληση, υπάρχουν πλήρως ανεπτυγμένα τα 304 ψηφιακά εκθέματα και όλα τα βίντεο-ντοκιμαντέρ. Στο τρίτο επίπεδο, βρίσκονται βιβλιοθήκες, κατάλογοι εικόνων και πραγματικών αντικειμένων, φωτογραφίες, σχέδια, λήμματα, κείμενα, πηγές, βιβλιογραφία, κάθε είδους πληροφορίες, σελίδες διαπιστευμένων χρηστών, όπου μπορούν να παρουσιάζουν αποτελέσματα έρευνας, ανασκαφών, άρθρα, ανακοινώσεις κ.τ.λ., διάφοροι σύνδεσμοι, fora συζητήσεων, διαδικτυακά παιχνίδια και εκπαιδευτικές δράσεις.

Το αισθητικά άρτιο περιβάλλον, η γλαφυρότητα της αφήγησης, η δύναμη των εικόνων, η γοητεία των μνημείων και των αναπαραστάσεων, συνδυασμένη με τις πολυάριθμες υπηρεσίες που θα εξασφαλίζουν πολυεπίπεδη πληροφόρηση αλλά και ψυχαγωγία, θα κάνουν το ψηφιακό μουσείο ιδανικό καταφύγιο για τον ταξιδιώτη του Διαδικτύου που αναζητά το ταξίδι στον χρόνο, την περιπέτεια της γνώσης, την επαφή με τους ήρωες που σφράγισαν τη μοίρα του κόσμου. Παράλληλα, η ενσωμάτωση και παράθεση του τεράστιου αρχαιολογικού και ιστορικού υλικού, των πηγών, των ευρημάτων και των νέων δεδομένων της επιστημονικής έρευνας εγγυώνται την εγκυρότητα της πληροφορίας και θα συντελέσουν στο να γίνει το ψηφιακό μουσείο ένας κρίσιμος άξονας για την προσέγγιση του θέματος τόσο από το ευρύ κοινό όσο και από τους ειδικούς.

Το περιεχόμενο αρθρώνεται σε επτά ενότητες-«αίθουσες»: πρώτη ενότητα είναι «Οι ρίζες», όπου παρουσιάζεται το πέρασμα της Μακεδονίας από τον μύθο στην Ιστορία με βάση τα ιδιαίτερα εντυπωσιακά και άγνωστα στο κοινό ευρήματα των τελευταίων χρόνων από τις Αιγές, την Αιανή, το Αρχοντικό κ.τ.λ. Δεύτερη «Η Μακεδονία του Φιλίππου Β΄», όπου περιγράφεται η μετάλλαξη του αρχαϊκού βασιλείου σε ριζοσπαστικό μοχλό αλλαγής του αρχαίου κόσμου κάτω από την εμπνευσμένη καθοδήγηση του μεγαλοφυούς βασιλιά. Η τρίτη ενότητα, «Αλέξανδρος ο Φιλίππου», είναι αφιερωμένη στην παιδεία και στα στοιχεία που διαμόρφωσαν την προσωπικότητα του νεαρού διαδόχου. Στην τέταρτη περιγράφεται η «Εκστρατεία της Ανατολής» που ξεκινάει από τις Αιγές το 334 π.Χ. και τελειώνει στη Βαβυλώνα το 323 π.Χ. Στην πέμπτη ενότητα, που έχει τον τίτλο «Ο πρώτος πολίτης της Οικουμένης», αναπτύσσονται η ιδεολογία και οι πολιτικές του Μεγαλέξανδρου, ενώ στην έκτη, που είναι η μεγαλύτερη και πιο εντυπωσιακή από όλες, περιγράφεται «Ο νέος κόσμος: Η ελληνιστική κοινή». Η τελευταία ενότητα λέγεται «Αθάνατος» και είναι αφιερωμένη στον μύθο του Αλεξάνδρου που φτάνει ως τις ημέρες μας.

Ως αρχιστράτηγος και εντολοδόχος όλων των Ελλήνων ο Αλέξανδρος εκστρατεύει εναντίον των Περσών, δίνοντας νέα διάσταση στην παλιά αντιπαράθεση Δύσης και Ανατολής. Εν τέλει, όμως, μέσα από την πολιτική του πράξη σαν Κοσμοκράτορας αίρει την αντίθεση και ετοιμάζει τον δρόμο που θα οδηγήσει στην πιο δημιουργική σύνθεση πολιτισμών που γνώρισε ποτέ ο κόσμος με τη δημιουργία της ελληνιστικής οικουμένης, της πιο ανοιχτής και ανεκτικής πολυεθνικής και πολυπολιτισμικής κοινωνίας της ανθρώπινης Ιστορίας.

Ανίκητος πολεμιστής και εμπνευσμένος οραματιστής, ο Αλέξανδρος αποδέχεται «τους άλλους» σε βαθμό που σκανδαλίζει τους δικούς του. Θυσιάζοντας στους θεούς τους, σεβόμενος τα ήθη και τιμώντας τις παραδόσεις τους, κατακτά την καρδιά των υπηκόων του και γίνεται ήρωας στους μύθους των λαών του κόσμου. Η γόνιμη σύνθεση των αντιθέτων, το όνειρο του Κοσμοκράτορα που ενέπνευσε τους γάμους των Σούσων και σφράγισε την κοσμοαντίληψη της πεφωτισμένης ελληνιστικής ηγεμονίας, σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ, κάνει τον εμπνευστή του πρόδρομο και πατέρα της παγκοσμιοποίησης στην πιο ευγενική εκδοχή της.

Χάρη στον Αλέξανδρο, ο ελληνικός πολιτισμός φτάνει ως την Απω Ανατολή και μετασχηματίζεται σε ελληνιστικό, η ελληνιστική κοινή γίνεται κοινό σημείο αναφοράς των λαών από την Ευρώπη ως την Αίγυπτο και την Ινδία. Μια νέα κοσμοαντίληψη γεννιέται με άξονα αναφοράς όχι μεμονωμένα έθνη, αλλά την Οικουμένη. Το ανεξάντλητο απόθεμα του ελληνιστικού πολιτισμού, διάσπαρτο σε τρεις ηπείρους, γίνεται αφετηρία διαλόγου, πηγή ιδεών και ιδεολογιών, μήτρα νέου κόσμου που γεννά αυτοκρατορίες, σφραγίζει την τέχνη, εξελίσσει την επιστήμη και διαμορφώνει τη σύγχρονη κοσμοαντίληψη.

Κέντρα εμπορίου και διαπολιτισμικών ανταλλαγών, οι ελληνιστικές πόλεις ορίζουν το δίκτυο των δρόμων του πολιτισμού και ο ίδιος ο Αλέξανδρος, ο μόνος ανίκητος, θεός κερασφόρος, στοιχειώνει τις περσικές μινιατούρες, παλεύει με στοιχειά και τέρατα για να αναληφθεί εν δόξη στους καθεδρικούς της Ευρώπης και να ξαναφανεί απτόητος στα φωτογραφικά παλίμψηστα του Αντι Γουόρχολ και στις επικές συγκρούσεις του Ολιβερ Στόουν, διατηρώντας πάντα την απαράμιλλη γοητεία του που ξεπερνά τα όρια του χώρου και του χρόνου.

Το εικονικό μουσείο θα φτάνει στους υπολογιστές και στα σπίτια όλων των χρηστών του Διαδικτύου, στα ελληνικά και τα αγγλικά. Φυσική του έδρα είναι το Μουσείο των Αιγών, ο μόνος τόπος όπου ανάμεσα στα κόκαλα του πατέρα και του γιου του - στηριγμένες εξ αρχής σε ισχυρότατα αποδεικτικά στοιχεία, οι ταυτίσεις εδραιώνονται όλο και περισσότερο με το πέρασμα του χρόνου και την εξέλιξη της έρευνας - βρίσκονται αυτούσια αντικείμενα που ο Αλέξανδρος είδε και άγγιξε και, κυρίως, οι δύο μοναδικές του εικόνες - ο καβαλάρης της τοιχογραφίας και το χρυσελεφάντινο κεφαλάκι - που ο ίδιος είδε και διασώθηκαν, μαρτυρίες πολύτιμες της μορφής του!

*Η Αγγελική Κοτταρίδη είναι δρ αρχαιολόγος, διευθύντρια της ΙΖ΄Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και αναπληρώτρια διευθύντρια της 11ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2014

ΣΤΗ ΦΩΤΟ: Εφιππος Αλέξανδρος - Ο βασιλιάς των Μακεδόνων καλπάζει καβάλα στον αχώριστο σύντροφό του στις μάχες, Βουκεφάλα – έργο του γλύπτη Ευάγγελου Μουστάκα, εγκαινιάσθηκε το 1974 στην παραλία της Θεσσαλονίκης.

28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Ο ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΟΠΙΑΝΟ

Ιδιαίτερο βάρος στα θέματα που άπτονται της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής έριξε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων, αλλά και το Κυπριακό έθιξε ο υπουργός Εξωτερικών, καθώς και άλλα διεθνή θέματα.

Για το ζήτημα της ονομασίας της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, ο κ. Βενιζέλος υπογράμμισε ότι Η Ελλάδα, μέχρι σήμερα, έχει κάνει πολύ σημαντικά βήματα και αναμένει από την άλλη πλευρά να προβεί σε αντίστοιχα. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, πάντως, η χώρα μας στηρίζει πλήρως τη διαδικασία υπό τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, μέσω του προσωπικού απεσταλμένου του, κ. Μάθιου Νίμιτς και συμμετέχει πάντα σε αυτές εποικοδομητικά και με καλή θέληση. «Προτείνουμε μια αμοιβαία αποδεκτή σύνθετη ονομασία (με γεωγραφικό προσδιορισμό πριν τη λέξη “Μακεδονία”) για κάθε χρήση, erga omnes. H Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική προοπτική της γείτονος χώρας και συγκαταλέγεται εδώ και πολλά χρόνια μεταξύ των εκεί κορυφαίων άμεσων ξένων επενδυτών. Η ευρωπαϊκή και ευρωαντλαντική προοπτική της δεν εξαρτάται από το ζήτημα του ονόματος ή από την Ελλάδα, αλλά από το σεβασμό των υφιστάμενων γενικών κριτηρίων που ισχύουν για όλες τις υποψήφιες χώρες. Εξαρτάται από τα ζητήματα σχετικά με τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις αρμονικές διεθνοτικές σχέσεις και την ελευθερία του τύπου. Όπως αναφέρεται στα σχετικά συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, πρέπει να γίνουν «απτά βήματα» σε αυτά τα ζητήματα» τόνισε.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΥΠΕΞ ΓΙΑ ΤΟ «ΘΟΡΥΒΟ», ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

«Ακραίοι παριστάνουν ότι δεν ξέρουν

τις ελληνικές θέσεις για την ΠΓΔΜ»

ΑΚΡΑΙΟΥΣ κύκλους καταγγέλλει το υπουργείο Εξωτερικών, για το «θόρυβο» που ξεσήκωσαν σχετικά με τις θέσεις της Αθήνας για το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων. Ειδικότερα, το υπουργείο σε ανακοίνωση του, αφού αναφέρει ότι «ορισμένοι ακραίοι κύκλοι παριστάνουν τον

ανήξερο ή τον έκπληκτο σαν να πληροφορήθηκαν τώρα -από την ομιλία του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Εξωτερικών στη φετινή Γενική Συνέλευση του Ο Η Ε- τη θέση της χώρας για το όνομα της ΠΓΔΜ», υπογραμμίζει ότι η θέση της Ελλάδας είναι σταθερή εδώ και

πολλά χρόνια.

«Η θέση της Ελλάδος -αναφέρεται στην ανακοίνωση- υπέρ ενός σύνθετου ονόματος με γεωγραφικό προσδιορισμό πριν από τη λέξη «Μακεδονία» και όχι πριν από τη λέξη «Δημοκρατία» που θα χρησιμοποιείται έναντι πάντων (erga omnes), για κάθε χρήση, εσωτερική και διεθνή, έχει διαμορφωθεί εδώ και πολλά χρόνια, έχει κατ' επανάληψη δηλωθεί στη Βουλή των Ελλήνων και διεθνώς σε πολυμερείς και διμερείς συναντήσεις. Επί τη βάοει της θέσης αυτής μετέχει ο Ελληνας εκπρόσωπος στη διαδικασία του ΟΗΕ υπό τον κ. Νίμιτς». «Είναι προφανές ότι η προσωρινή ονομασία (Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ), υπό την οποία εντάχθηκε η γειτονική μας χώρα στον ΟΗΕ το 1993, είναι μια σύνθετη ονομασία, με επιθετικούς προσδιορισμούς πριν από τη λέξη "Δημοκρατία" και όχι πριν από τη λέξη "Μακεδονία". Αυτή η σύνθετη προσωρινή ονομασία δεν χρήσιμοποιείται έναντι πάντων (erga omnes), αλλά στους διεθνείς οργανισμούς και διμερώς με μεγάλο αριθμό χωρών, αλλά δυστυχώς όχι εσωτερικά, όχι στα διαβατήρια και όχι διμερώς με όσες χώρες έχουν αναγνωρίσει την ΠΓΔΜ με τη λεγόμενη συνταγματική της ονομασία. Αυτή είναι μια κατάσταση που παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και πρέπει να αλλάξει».

ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ, 30 Σεπτεμβρίου 2014

ΕΠΙΚΡΙΤΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ

Με τον τίτλο «Τα Σκόπια Μακεδονία! «Καλά δεν το ξέρατε;», η εφημερίδα «δημοκρατία» σχολιάζει την ανακοίνωση του ΥΠΕΞ την οποία χαρακτηρίζει «κείμενο ντροπής». Γράφει σχετικά:

«Με μια προκλητική ανακοίνωση, διά χειρός του ιδίου του Ευάγγελου Βενιζέλου, το υπουργείο Εξωτερικών ομολογεί με κυνικό τρόπο (και εξυπνακισμούς που αποτελούν στοιχείο της ιδιοσυγκρασίας του αντιπροέδρου της κυβέρνησης) ότι αν τα Σκόπια χρησιμοποιήσουν τον όρο «Μακεδονία» σε μια σύνθετη ονομασία, δεν... τρέχει και τίποτα. Μιλώντας για «ακραίους κύκλους», προκαλεί επί της ουσίας τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά να πάρει θέση, ενώ κάνει ότι δεν έχει ακούσει και δεν γνωρίζει την απόφαση του Συμβουλίου των Αρχηγών το 1992, η οποία δεσμεύει την ελληνική πολιτική να μην αναγνωρίσει τα Σκόπια εάν στην ονομασία τους περιέχεται το όνομα «Μακεδονία» ή παράγωγά του. Επίσης, λησμονεί ότι, για να ανακληθεί αυτή η απόφαση στην οποία είχε πάρει μέρος και ο σημερινός πρωθυπουργός -με την ιδιότητα τότε του υπουργού Εξωτερικών-, πρέπει, αν μη τι άλλο, να συγκληθεί εκ νέου το Συμβούλιο Αρχηγών και να την ανατρέψει. Αυτό επιβάλλουν οι κανόνες της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Τα φληναφήματα με τους προσδιορισμούς στη λέξη «Μακεδονία» πριν ή μετά απλώς εκθέτουν τον αμετροεπή αντιπρόεδρο και καταδεικνύουν ενδοτική συμπεριφορά. Αλλά αυτά για τον κ. Βενιζέλο είναι λεπτομέρειες, μπροστά στην ανάγκη του να επιβιώσει πολιτικά έχοντας τη στήριξη και άλλων παραγόντων.

Για την ιστορία, δημοσιεύουμε το κείμενο της ντροπής που απέστειλε το ελληνικό (και όχι το σκοπιανό) υπουργείο Εξωτερικών, με το οποίο καταρρίπτεται κάθε επιχείρημα της χώρας μας!»

(Ακολουθεί η ανακοίνωση υπουργείου Εξωτερικών). 

28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Γιατί τα Σκόπια δεν θα μπουν στην Ε.Ε.

Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΧΟΛΕΒΑ

Κατά τη συνάντηση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά με τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ στις 23/9/2014 μία δημοσιογράφος γερμανικών ΜΜΕ ρώτησε γιατί η Ελλάδα εμποδίζει την ένταξη των Σκοπίων στην Ευρ. Ένωση. Αποκάλεσε, μάλιστα, το κράτος των ψευδομακεδόνων με το όνομα «Μακεδονία». Ο πρωθυπουργός δεν απήντησε στο συγκεκριμένο ερώτημα προφανώς διότι δεν εντασσόταν στα αντικείμενα της συζητήσεως των δύο ηγετών στο Βερολίνο. Για να μη μένουν, όμως, λανθασμένες εντυπώσεις, καλό είναι να θυμίσουμε στη Γερμανίδα δημοσιογράφο και σε κάθε άλλον καλοπροαίρετο ή κακοπροαίρετο μελετητή των βαλκανικών θεμάτων τους λόγους για τους οποίους δεν πρέπει το γειτονικό μας κράτος να ενταχθεί στην Ε.Ε.

Πρώτον, είναι χρήσιμο να θυμούνται οι ενδιαφερόμενοι ότι η ίδια η Ευρ. Επιτροπή (Κομισιόν) έχει δηλώσει ότι τα Σκόπια θα αρχίσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις μόνον όταν επιλυθεί η διαφορά με την Ελλάδα για το όνομα του κράτους.

Δεύτερον, είναι καλό να θυμόμαστε όλοι, εντός και εκτός Ελλάδος, ότι η Ευρωπαϊκή Κοινότητα, πριν μετονομασθεί σε Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει λάβει δύο σημαντικές αποφάσεις για το θέμα αυτό, τη μία τον Δεκέμβριο του 1991 στις Βρυξέλλες και την άλλη τον Ιούνιο του 1992 στη Λισαβόνα. Και οι δύο αποφάσεις τονίζουν σαφώς ότι δεν πρέπει το κράτος των Σκοπίων να χρησιμοποιεί όνομα το οποίο εκφράζει εδαφικές διεκδικήσεις και αλυτρωτισμό εναντίον γειτονικών χωρών.

Τρίτον, το πρόβλημα των Σκοπίων δεν είναι μόνον η ελληνική αντίδραση. Είναι και η Βουλγαρία, κράτος-μέλος της Ε.Ε., η οποία έχει ρητά δηλώσει ότι τα Σκόπια θα εμποδισθούν, αν δεν σταματήσουν την παραχάραξη της Ιστορίας των γειτόνων. Η Βουλγαρία διαμαρτύρεται διότι θεωρεί Βουλγάρους όλους σχεδόν τους ήρωες που προβάλλουν οι Σκοπιανοί ως «Μακεδόνες».

Τέταρτον, υπάρχει σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από όλες τις σκοπιανές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών με την άδικη φυλάκιση του νομίμου ορθοδόξου Αρχιεπισκόπου Αχρίδος κ. Ιωάννου. Ο Ιωάννης αρνείται να χρησιμοποιήσει τον τίτλο «Εκκλησία Μακεδονίας» και κάνει ζημιά στην προπαγάνδα του ψευδομακεδονισμού.

Πέμπτον, η Ευρ. Ένωση ήδη έχει αρκετά προβλήματα με τις αποσχιστικές τάσεις και δεν θα ήθελε άλλη μία χώρα υπό διάλυσιν. Θυμίζω την εξέγερση των Αλβανών στα Σκόπια το 2001 και τη μόνιμη απειλή τους να αποσχισθούν.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα «κυριακάτικη δημοκρατία», 28 Σεπτεμβρίου 2014

28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

ΑΜΦΙΠΟΛΗ: Ενδείξεις για τάφο της Ολυμπιάδας

με «χορηγούς» τις αδελφές του Μ. Αλεξάνδρου

Μιλώντας για έναν από τα σημαντικότερα μνημεία που έχουν ανασκαφεί ποτέ στην Ελλάδα, ο Αντριου Τσαγκ είναι από τους ερευνητές που μιλά σχεδόν με βεβαιότητα για τον «ένοικο» του τάφου της Αμφίπολης, «δείχνοντας» προς τη μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ολυμπιάδα.

Ο Βρετανός μελετητής της ιστορίας του Μακεδονικού βασιλείου και καθηγητής του Μπρίστολ, τις προηγούμενες ημέρες δημοσιοποίησε τις σκέψεις που τον οδηγούν στην Ολυμπιάδα, σε ό,τι αφορά στο αναπάντητο μέχρι στιγμής ερώτημα για τον «ένοικο» του μεγαλοπρεπούς τάφου, μιλώντας με βεβαιότητα για γυναίκα. Οπως εξήγησε στο «Εθνος της Κυριακής», οι Σφίγγες και οι Καρυάτιδες είναι μερικά από τα στοιχεία που τον οδηγούν όχι μόνο σε αυτό το συμπέρασμα, αλλά και στο ό,τι πρόκειται τελικά για τον τάφο της Ολυμπιάδας, με «χορηγούς» του τις αδελφές του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Ηδη έχει κάνει το γύρο του κόσμου η άποψη του Τσαγκ ότι οι Καρυάτιδες που βρέθηκαν στο λόφο Καστά αναπαριστούν Κλώδωνες, ιέρειες του Διονύσου. «Πρώτο οι Καρυάτιδες φαίνεται να φέρουν στο κεφάλι τους ένα καλάθι- χαρακτηριστικό των ακολούθων του Διονύσου- και δεύτερον στο στήθος τους διακρίνονται πτυχώσεις που παραπέμπουν στο κουβάλημα ενός σακιδίου. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι εξαιρετικά σπάνιο και εντοπίζεται σε δύο μόνο αγάλματα ακολούθων του Διονύσου που βρίσκονται σε μουσεία της Ευρώπης και αποτελούν αντίγραφα αντίστοιχων γλυπτών του 4ου αιώνα π.Χ. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι ο Πλούταρχος κάνει αναφορά στην Ολυμπιάδα και στις γυναίκες της, οι οποίες συμμετείχαν σε ορφικές τελετές και διονυσιακά όργια», αναφέρει ο Βρετανός ερευνητής και συγγραφέας μιλώντας στο «Εθνος».

Ο Τσαγκ όμως δεν μένει μόνο στις Καρυάτιδες. Ενα σημαντικό μέρος της θεωρίας του στηρίζεται και στις σφίγγες, στην είσοδο του τάφου. «Προσωπικά εκτιμώ ότι στην Αμφίπολη είναι θαμμένη η βασίλισσα των Μακεδόνων, καθώς οι σφίγγες που βρέθηκαν στην είσοδο έχουν βρεθεί και σε δύο θρόνους βασιλισσών της Μακεδονικής περιόδου που έχουν ανακαλυφθεί στη Βεργίνα. Ο ένας εκ των δύο θρόνων ήταν της Ευρυδίκης, της γιαγιάς του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Οι σφίγγες ήταν πιθανότατα σύμβολο των θηλυκών μελών της βασιλικής οικογένειας, καθώς η Σφίγγα σε κάποιες πηγές είναι ένα μυθικό πλάσμα που σχετίζεται με την Ηρα, δηλαδή με τη σύζυγο του Δία, από τον οποίο οι βασιλιάδες της Μακεδονίας υποστήριζαν ότι κατάγονται», εξηγεί ο Βρετανός.

Μάλιστα, ο ίδιος έχει μία θεωρία και για το ποιος ήταν ο κατασκευαστής και χρηματοδότης του μεγαλοπρεπούς τάφου. Οπως αναφέρει, πιστεύει ότι ο Κάσσανδρος, παρότι πηγές αναφέρουν ότι μετά τη δολοφονία της Ολυμπιάδας έδωσε εντολή να παραμείνει άταφη, εν τέλει έδωσε την συγκατάθεσή του να ταφεί.

Το κόστος και το σχεδιασμό του τάφου φαίνεται ότι ανέλαβε κάποιος εκ των στενών συγγενών της Ολυμπιάδας «Θεωρώ ότι σχεδόν σίγουρα η Κλεοπάτρα, η αδερφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και κόρη της Ολυμπιάδος, έπαιξε κάποιο ρόλο στην κατασκευή του, ενώ δεν αποκλείεται και η σύζυγος του Κασσάνδρου και ετεροθαλής αδερφή του Αλέξανδρου, Θεσσαλονίκη», προσθέτει ο Τσαγκ, ο οποίος αναφέρει ότι τα στοιχεία καταδεικνύουν πως ο τάφος χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.Χ. και όχι αργότερα. Ενδείξεις για αυτό σύμφωνα με τον ίδιο είναι η τεχνοτροπία του πατώματος, τυπική της Πέλλας του Φιλίππου και του δεύτερου μισού του 4ου αιώνα π.Χ. Τόνισε βέβαια πως οι Ρωμαίοι ήταν καλοί αντιγραφείς, αλλά το γεγονός ότι παρόμοια πατώματα έχουν βρεθεί στην Πέλλα και όχι στη Ρώμη ή αλλού, είναι ένα ισχυρό στοιχείο.

ΠΗΓΗ: iefimerida.gr

27 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Αποκάλυψη στο περιοδικό Focus των Σκοπίων

Ο Κίρο Γκλιγκόροφ προωθούσε ονομασία

«Σλαβική Μακεδονία» για τα Σκόπια

Του Παναγιώτη Σαββίδη

Σύνθετη ονομασία τύπου «Σλαβική Μακεδονία» ή «Σλαβομακεδονία» φέρεται να προωθούσε ο πρώτος πρόεδρος των Σκοπίων Κίρο Γκλιγκόροφ, το 1991 μετά την ανεξαρτητοποίηση της χώρας από την ενιαία Γιουγκοσλαβία, προκειμένου να επιλυθεί η διαφορά με την Αθήνα.

Με άρθρο του στο τελευταίο τεύχος πολιτικού περιοδικό Focus των Σκοπίων, (φωτο) ο πρώην πρόεδρος της εκεί βουλής, Στόγιαν Άντοφ, αποκαλύπτει τις κινήσεις Γκλιγκόροφ, που τελικά δεν προχώρησε αφού δεν διέθετε την αναγκαία πλειοψηφία βουλευτών. «Ο Γκλιγκόροφ ζήτησε τη γνώμη μου και μου ζήτησε να συγκαλέσω εκτάκτως τη βουλή ώστε να προχωρήσουν οι απαραίτητες αλλαγές στο Σύνταγμα και να μετονομαστεί η «Δημοκρατία της Μακεδονίας» σε «Δημοκρατία της Σλαβικής Μακεδονία». Βέβαια του εξήγησα πως δεν θα μπορούσε να προχωρήσει μια τέτοια λύση, αφού δεν διέθετε την αναγκαία πλειοψηφία στη βουλή» υποστηρίζει ο Άντοφ, που διετέλεσε πρόεδρος της βουλής των Σκοπίων τα πρώτα ταραγμένα χρόνια της ελληνοσκοπιανής διαφοράς.

Ουσιαστικά ο πρώην σκοπιανός αξιωματούχος, επιβεβαιώνει σήμερα τα όσα το 2013 είχε αποκαλύψει ο τέως Πρέσβης της Ελλάδας στο Βελιγράδι Ελευθέριος Καραγιάννης. Πως το καλοκαίρι του 1993, με παρέμβαση και πίεση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς η Ελλάδα και τα Σκόπια είχαν φθάσει κοντά σε συμφωνία για το θέμα της ονομασίας. Σύμφωνα με τον κ.Καραγιάννη, ο πρόεδρος Γκλιγκόροφ σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Μιλόσεβιτς φαίνεται να είχε αποδεχθεί το όνομα «Σλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας», το έθνος να ονομάζεται «Σλαβομακεδόνες» και η γλώσσα και η ταυτότητα «σλαβομακεδονική».

Τελικά η πρόταση αυτή δεν προχώρησε λόγω των πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα - με την αλλαγή κυβέρνησης - αλλά και την υπαναχώρηση Γκλιγκόροφ. Τα επιχειρήματα του Άντοφ προς τον πρόεδρο των Σκοπίων, ήταν πως το «σλαβική» δεν χαρακτήριζε όλους τους πολίτες της χώρας καθώς υπάρχουν και Αλβανοί, Τούρκοι κ.λπ. και ότι δεν υπήρχε λόγος να ξεκινήσει τέτοια συζήτηση μια και η χώρα, σύμφωνα με τον ίδιο, είχε εξασφαλισμένη και την ταυτότητα και τη γλώσσα. Και έτσι η όλη πρωτοβουλία-μεσολάβηση του Μιλόσεβιτς έλαβε τέλος.

Ο Κίρο Γκλιγκόροφ, υπεραμυνόταν της σλαβικής προέλευσης της πλειοψηφίας των κατοίκων, της χώρας του. Το 1992 στα Τίρανα, είχε δημόσια δηλώσει «Εμείς είμαστε Σλάβοι, δεν έχουμε καμία σύνδεση με τον Μέγα Αλέξανδρο

Το 2009 ο Κίρο Γκλιγκόροφ, παραχώρησε την τελευταία του συνέντευξη στην ελληνική εφημερίδα ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ. Σχολιάζοντας την εμμονή της κυβέρνησης Γκροέυφσκι στον «αρχαιομακεδονισμό», είχε δηλώσει καυστικά : «Σοβαροί ιστορικοί γελούν με όλα αυτό που συμβαίνουν στη χώρα μου τα τελευταία χρόνια. Υπάρχουν ιστορικοί στη χώρα μου που υποστηρίζουν πως εμείς βρισκόμαστε στα χώματα αυτά 2.000 χρόνια πριν από τον Μέγα Αλέξανδρο. Για γέλια, δηλαδή... Έλεγα σε έναν φίλο μου ιστορικό ότι έτσι όπως πάμε θα βγούμε απευθείας απόγονοι του Αδάμ και της Εύας και θα αποδειχτεί και ότι ο Παράδεισος είναι «μακεδονικός» και ιδιοκτησία μας».

ΠΗΓΗ: protothema.gr

27 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Βενιζέλος προς Σκοπιανό ΥΠΕΞ:

«Μην περιμένετε τίποτα από τη διεθνή κοινότητα»

Η θέση της Ελλάδας είναι γνωστή και η Αθήνα περιμένει από τα Σκόπια «να κάνουν βήματα», ανέφερε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, στον ομόλογό του της ΠΓΔΜ, Νίκολα Πόποσκι, κατά τη συνάντησή τους, (φωτο) στο περιθώριο της 69ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη.

Για το θέμα της ονομασίας, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο κ. Βενιζέλος επεσήμανε στον κ. Πόποσκι, ότι η χώρα του δεν πρέπει να περιμένει τίποτα, ούτε από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ούτε από αλλού πουθενά, καθώς έχει εμπεδωθεί πλέον στη διεθνή κοινότητα ότι οι ιθύνοντες στα Σκόπια είναι αυτοί που πρέπει να πάρουν αποφάσεις και να προχωρήσουν με καλή πίστη και με διάθεση συμβιβασμού στα κατάλληλα βήματα, ώστε να επιλυθεί η διαφορά.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών τόνισε στον υπουργό Εξωτερικών της ΠΓΔΜ ότι σημασία έχει τώρα να γίνει η νέα συνάντηση με τον διαπραγματευτή Μάθιου Νίμιτς, μετά την αναβολή που είχαν ζητήσει οι Σκοπιανοί, επειδή ο νέος διαπραγματευτής τους θα είναι ο πρεσβευτής τους στην Ουάσιγκτον.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στην έδρα του ΟΗΕ, ο κ. Βενιζέλος επεσήμανε ότι δηλώσεις και ενέργειες, όπως οι πρόσφατες του αντιπροέδρου της Βουλής της ΠΓΔΜ, Αντόνιο Μιλόσοσκι στον Όλυμπο, καθώς και του προέδρου των Σκοπίων Γκιόργκι Ιβάνοφ στα Ηνωμένα Έθνη, δεν βοηθούν στην καλλιέργεια κλίματος εμπιστοσύνης και σχέσεων καλής γειτονίας.

Τέλος, συζητήθηκε και το θέμα της ενδεχόμενης συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας. Ο ομόλογός του της ΠΓΔΜ ζήτησε από τον κ. Βενιζέλο, όπως επισημαίνεται, να επιβεβαιώσει τη θετική θέση της Ελλάδας για τη διασύνδεση του αγωγού TAP με το δίκτυο της χώρας του. Ο κ. Βενιζέλος τόνισε ότι «ισχύει απολύτως» αυτό που είχε πει στον κ. Γκρούεφσκι, κατά την επίσκεψή του στα Σκόπια στο πλαίσιο της βαλκανικής περιοδείας κατά την διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, και ότι οι δυο χώρες μπορούν να προχωρήσουν, ανεξαρτήτως της διαδικασίας επίλυσης του ζητήματος της ονομασίας, όσον αφορά τον διασυνδετήριο αγωγό φυσικού αερίου μεταξύ Ελλάδας-Σκοπίων, σημειώνοντας επίσης ότι θα γίνουν επαφές σε επίπεδο υπουργών ενέργειας, προκειμένου να καθοριστούν οι τεχνικές λεπτομέρειες και ότι αυτή η συνεργασία θα ενισχύει και την προοπτική του TAP.

ΠΗΓΗ: protothema.gr

26 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Ανακοινώσεις της κυρίας Άννας Παναγιωταρέα

ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΚΑΦΗΣ 

ΣΤΟΝ ΤΥΜΒΟ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ

ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ: «Σ΄ ένα μήνα τελειώνουμε»

Η υπεύθυνη επικοινωνίας για την ανασκαφή στην Αμφίπολη, Άννα Παναγιωταρέα ενημέρωσε σήμερα τους δημοσιογράφους για τις εξελίξεις στις εργασίες των αρχαιολόγων στον τάφο, ενώ έδωσε και μία εικόνα για το πόσο έχει κοστίσει μέχρι σήμερα η ανασκαφή.

Παράλληλα τόνισε πως είναι νωρίς να διατυπώνονται οι οποιεσδήποτε ερμηνευτικές θεωρίες για τα ευρήματα στον τάφο. «Ας επιτρέψουν να προηγηθεί η ανασκαφέας, που έχει και την επιστημονική ευθύνη της ανασκαφής και διαθέτει και όλα τα δεδομένα» είπε χαρακτηριστικά.

Οι δηλώσεις της κυρίας Παναγιωταρέα

Ας δούμε, κατ' αρχήν, μερικά γενικά ζητήματα, που έχουν ανακύψει από την προηγούμενη Πέμπτη ως σήμερα, στο πλαίσιο της τακτικής μας συνάντησης:

Το ΥΠΠΟΑ και οι συντελεστές της ανασκαφής στον λόφο Καστά Αμφίπολης, παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον την διατύπωση απόψεων Ελλήνων και ξένων-ειδικών και μή- σχετικά με το ταφικό συγκρότημα.

Οι διατυπωθείσες θεωρίες περί της ταυτότητος του νεκρού, ως σήμερα, ανάγονται σε 14. Θέλω να γίνει σαφές ότι οι συντελεστές της ανασκαφής δεν διατυπώνουν άποψη για την ταυτότητα του νεκρού, που γίνεται τόσος λόγος. Περιμένουν, με επιστημονική υπομονή, να μιλήσει το ίδιο το ταφικό συγκρότημα.

Εχουν, επίσης, διατυπωθεί δύο βασικές απόψεις σε ό,τι αφορά την χρονολόγησή του ταφικού συγκροτήματος. Η ανασκαφέας, εκτιμώντας τα ανασκαφικά δεδομένα, εκφράζει στην άποψη ότι το μνημείο χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα. Αλλωστε, έχει παρουσιάσει την επιστημονική θέση της, κάνοντας δύο ανακοινώσεις, σε αντίστοιχα αρχαιολογικά συνέδρια.

Είναι προφανές ότι μόνον η συγκροτημένη δημοσίευση του ανασκαφικού υλικού θα οδηγήσει στην ανάπτυξη ενός γόνιμου επιστημονικού διαλόγου.

Εμείς, με την έκδοση δελτίων τύπου, που αναφέρονται στην πρόοδο των εργασιών στο μνημείο, φροντίζομε για την ενημέρωση των Ελλήνων και ξένων ενδιαφερομένων -όχι μόνον των ειδικών αλλά και των μη ειδικών- από την στιγμή που η διεθνής κοινή γνώμη δείχνει αυτό το πρωτοφανές ενδιαφέρον.

Το ίδιο το μνημείο, πέραν πάσης αμφιβολίας, είναι εξαιρετικά σημαντικό. Και όλοι συμφωνούν ότι τα μέχρι στιγμής αποκαλυφθέντα στοιχεία του, το καθιστούν μοναδικό.

Εδώ, να προσθέσω, ότι είναι νωρίς να διατυπώνονται οι οποιεσδήποτε ερμηνευτικές θεωρίες. Ας επιτρέψουν να προηγηθεί η ανασκαφέας, που έχει και την επιστημονική ευθύνη της ανασκαφής και διαθέτει και όλα τα δεδομένα.

Ι. Οικονομικά

Γενικά: Η μελέτη που ανατέθηκε από το ΥΠΠΟΑ -παρουσιάστηκε από την γγ Πολιτισμού κ. Μενδώνη, στο σεμινάριο για το ΕΣΠΑ, στις 28ης Αυγούστου- και αφορά στην οικονομική διάσταση του Πολιτισμού στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη, απέδειξε ότι:

Α. Ο πολιτιστικός τομέας σε επίπεδο ΕΕ συνέβαλε κατά 4,5% στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της.

Β. Ενα ευρώ επένδυση σε έργα Πολιτισμού, σημαίνει 3,44 ευρώ στην πραγματική οικονομία.

Επομένως: Οι επενδύσεις στον πολιτισμό συνιστούν κινητήρια δύναμη της οικονομίας, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και ενθαρρύνοντας ιδιωτικές επενδύσεις.

Ειδικότερα: Βλέπω να τίθεται συχνά το θέμα για την χρηματοδότηση της ανασκαφής. Μέχρι σήμερα τα χρήματα τα οποία έχουν δοθεί είναι τα εξής:

2010: Δόθηκαν 20.000, μέσω Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ Υπουργείου Πολιτισμού και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Σερρών, από την Νομαρχία Σερρών.

2011: Δόθηκαν 80.000, μέσω Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ Υπουργείου Πολιτισμού και Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας , από την Περιφέρεια.

2012: Δόθηκαν 50.000 ευρώ από το Υπουργείο Πολιτισμού και 50.000 ευρώ από το Υπουργείο Μακεδονίας Θράκης.

2013: Δόθηκαν 90.000 ευρώ από το Υπουργείο Πολιτισμού.

2014: Δόθηκαν 150.000 ευρώ από το Υπουργείο Πολιτισμού.

2014: Δόθηκε ως δωρεά (παροχή εις είδος) από την Εθνική Τράπεζα (150.000), ενώ οι χορηγίες των Εταιρειών του Δημοσίου, ΔΕΣΦΑ (35.000) και Ελληνικά Πετρέλαια (25.000), δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί.

ΙΙ. Τεχνικές ενέργειες από Πέμπτη 18/9/14 έως Παρασκευή 26/9/14.

Γενικά: Επισημαίνεται για άλλη μία φορά: Η απομάκρυνση των χωμάτων γίνεται με τον ενδεδειγμένο ανασκαφικά τρόπο, ώστε τα στρωματογραφικά δεδομένα να αξιοποιούνται απολύτως.

Ειδικότερα: Απομακρύνθηκε πλήρως η επίχωση από τον πρώτο χώρο. Ετσι αποκαλύφθηκε στο σύνολό του το δάπεδο με τα μικρά τεμάχια μαρμάρου. Το γνωστό «κόκκινο». Το αποκαλυφθέν δάπεδο σκεπάστηκε με φύλλα ενισχυμένης πολυστερίνης και κόντρα πλακέ, για την προστασία του από την διέλευση των συνεργείων.

Ολοκληρώθηκε η τελική προσωρινή υποστήλωση και αντιστήριξη στον πρώτο χώρο, πίσω από τις Σφίγγες.

Προχώρησε το χωματουργικό έργο για απάλυνση των πρανών από τη δυτική πλευρά του μνημείου.

Tαπεινώθηκε η στάθμη της επίχωσης στο δεύτερο χώρο πίσω από τις Καρυάτιδες, ώστε να δημιουργηθεί κατάλληλο δάπεδο πρόσβασης για τον επόμενο χώρο.

Ολοκληρώθηκε η υπολογιστική τεκμηρίωση των μέτρων αντιστήριξης και υποστύλωσης, που θα χρησιμοποιηθούν στο τρίτο χώρο, πίσω από την θύρα. Να σημειωθεί ότι τα μέτρα θα τροποποιούνται αναλόγως των δεδομένων της ανασκαφικής έρευνας.

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ:

Το άνοιγμα, δια της αφαίρεσης του χώματος, του τρίτου θυρώματος.

Η υποστύλωση του τρίτου διαφραγματικου τοίχου και η εισαγωγή των αντιστηρικτικών στοιχείων για την πρώτη φάση υποστήριξης και αντιστήριξης των κατακόρυφων τοίχων.

Δηλώσεις της κυρίας Κ. Περιστέρη:

Χριστούγεννα: «Μια κουβέντα είπα». Η κ. Περιστέρη δηλώνει ότι «σ´ ένα μήνα τελειώνουμε».

Απάντηση στο σχόλιο ότι εξυπηρετεί συμφέροντα: «Την δουλειά μας κάνουμε. Ούτε οικονομικά, ούτε πολιτικά συμφέροντα εμπλέκονται. Αγωνιζόμαστε για την έρευνά μας».

Στο σχόλιο που εμφανίζει «κόντρα Περιστέρη-Παλαγγιά»: «Η κ. Περιστέρη ό,τι ήταν να δηλώσει, το δήλωσε. Δεν θα ασχοληθεί περαιτέρω».

Εκ μέρους της ομάδας εργασίας η ανακαφέας παρακαλεί «να μείνει το αρχαιολογικό έργο στο πεδίο, μακράν πάσης παραφιλολογίας».

ΠΗΓΗ:.iefimerida.gr

25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Discovery Channel:

«Δεν είναι Καρυάτιδες, αλλά Κλώδωνες

και ο Τάφος ανήκει στην Ολυμπιάδα»

Τα γυναικεία αγάλματα που βρέθηκαν στο τάφο του τύμβου Καστά της Αμφίπολης, χρησιμοποιεί ως «οδηγούς» ο γνωστός αιγυπτιολόγος Άντριου Τσαγκ, για να καταλήξει στο συμπέρασμα πως εκεί βρίσκεται θαμμένη η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ολυμπιάδα. Θεωρεί τα αγάλματα ιέρειες του Διονύσου, οι οποίες ονομάζονται κλώδωνες, λόγω της συμμετοχής τους στα διονυσιακά και ορφικά όργια, ενώ στα κεφάλια τους είχαν καλάθια γεμάτα με φίδια...

«Αυτά τα γυναικεία γλυπτά μπορεί να απεικονίζουν συγκεκριμένα τις Κλώδωνες, τις ιέρειες του Διονύσου, οι οποίες συναναστρέφονταν με την Ολυμπιάδα, την μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου» λέει ο Τσαγκ στο DiscoveryChannel. «Κι αυτό γιατί τα καλάθια που φέρουν στα κεφάλια τους είναι ιερά για τον Διόνυσο».

«Στο έργο "Η Ζωή του Αλέξανδρου", ο Πλούταρχος γράφει πως η Ολυμπιάδα συνήθιζε να συμμετέχει σε διονυσιακές τελετές, στις οποίες συμμετείχαν και οι Κλώδωνες», εξηγεί ο Τσαγκ.

Βάσει του Πλούταρχου, ο Τσαγκ θεωρεί ότι τα καλάθια ήταν γεμάτα φίδια, τα κεφάλια των οποίων εξείχαν για να τρομάζουν τους άντρες συμμετέχοντες στα όργια. «Έχω εντοπίσει σε διάφορα μουσεία, αγάλματα του 4ου αιώνα π.Χ. που απεικονίζουν τον Διόνυσο, συνοδεία ιέρειας, ντυμένης όπως οι Καρυάτιδες της Αμφίπολης, συμπεριλαμβανομένων των πλατφόρμων στα παπούτσια», συμπληρώνει ο καθηγητής.

«Στην υπόθεση ότι ο Τάφος της Αμφίπολης ανήκει στην Ολυμπιάδα, οι Καρυάτιδες είναι στην ουσία Κλώδωνες, οι οποίες μοιράζονταν τα διονυσιακά όργια με την βασίλισσα της οποίας τον τάφο προστατεύουν»  υποστηρίζει ο Τσαγκ στο Discovery, το ρεπορτάζ του οποίου καταλήγει με το ερώτημα που μας απασχολεί όλους: «Ποιον προστατεύουν αυτά τα κολοσσιαία αγάλματα; Ποιος είναι θαμμένος στον Τύμβο της Αμφίπολης»;

ΣΤΗ ΦΩΤΟ: Η κεντρική φωτογραφία στο ρεπορτάζ του Discovery Channel

ΠΗΓΗ: protothema.gr

25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ:

«Οσοι λένε πως ο τάφος είναι ρωμαϊκός

εξυπηρετούν άλλα συμφέροντα»

Απάντηση σε όσους υποστηρίζουν πως ο τάφος της Αμφίπολης είναι ρωμαϊκός έδωσε η επικεφαλής των ανασκαφών, η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη, υποστηρίζοντας πως αυτές οι απόψεις είναι απλώς απωθημένα. Μιλώντας στην εφημερίδα της Ομογένειας «Νέος Κόσμος» τόνισε «αποκλείεται ο τάφος να είναι ρωμαϊκός, το λέω με ακρίβεια αυτό, το οποίο βγαίνει από τα στοιχεία της ανασκαφής. Πρόκειται για παραφιλολογίες και απωθημένα ορισμένων ανθρώπων, που εξυπηρετούν άλλα συμφέροντα».

Παράλληλα πρόσθεσε πως η ανασκαφή συνεχίζεται με αμείωτη ένταση αλλά και προσοχή, καθώς οι εργασίες απαιτούν χειρουργική ακρίβεια και συνέπεια. Θέλοντας να δώσει ένα χρονικό περιθώριο του έργου είπε «ελπίζω μέχρι τα Χριστούγεννα, ίσως και νωρίτερα, να έχουμε νέα».

Τέτοιο μνημείο δεν έχει ξαναβρεθεί ποτέ

Αναφερόμενη στα έως τώρα ευρήματα η κα Περιστέρη τονίζει πως δεν έχει σημασία ποιος είναι ο «ένοικος» του τάφου και τονίζει πως το σημαντικό είναι ότι «τέτοιο μνημείο δεν έχει ξαναβρεθεί ποτέ». Συγκεκριμένα είπε «Πάντως, δεν έχει σημασία ποιος ή ποιοι είναι οι "ένοικοι" του ταφικού συγκροτήματος, όλο το μνημείο είναι σημαντικό και μας δίνει πληροφορίες για την εποχή μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Δεν ξέρουμε ακόμη τι κρύβει μέσα το συγκρότημα, αλλά τέτοιο μνημείο δεν έχει ξαναβρεθεί ποτέ. Πάντως, θα ήθελα να τονίσω ότι η περιοχή της Αμφίπολης παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, εδώ βρίσκονται στοιχεία από τα αρχαϊκά χρόνια με την αρχαϊκή νεκρόπολη δίπλα στο ταφικό συγκρότημα και πολλά άλλα ευρήματα από την αρχαία Ελλάδα, τα οποία βρίσκονται στο τοπικό Αρχαιολογικό μουσείο. Η Αμφίπολη υπήρξε κατά την αρχαιότητα από τις σημαντικότερες ελληνικές πόλεις. Όσον αφορά το χρονικό περιθώριο του έργου, ελπίζω μέχρι τα Χριστούγεννα, ίσως και νωρίτερα, να έχουμε νέα. Θέλω να τονίσω την άριστη συνεργασία και συμπαράσταση του Υπουργείου Πολιτισμού και ότι δεν έχω δεχθεί πιέσεις από κανένα. Αυτά που γράφονται και ακούγονται δεν ευσταθούν».

«Πρόκειται για ένα σημαντικό ταφικό συγκρότημα, το οποίο χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα, δηλαδή μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι το 325- 300 π. Χ. Αυτά είναι τα στοιχεία που δίνει με ακρίβεια η αρχαιολογική σκαπάνη. Δεν ξέρουμε τι άλλο έχει μέσα, αλλά τέτοιο μνημείο δεν έχει ξαναβρεθεί έως τώρα σε παγκόσμιο επίπεδο. Κάθε μέρα ανακαλύπτουμε καινούργια πράγματα τα οποία μας εκπλήσσουν και συγκινούν. Δεν μπορώ να σας περιγράψω με λόγια την αίσθηση που είχαμε μόλις αντικρίσαμε τις ολόσωμες Καρυάτιδες πριν από μερικές ημέρες που είναι σημαντικά έργα τέχνης, σμιλεμένα από μάρμαρο Θάσου».

Τέλος υποσχέθηκε προς του Ελληνες της ομογένειας ότι όταν ολοκληρωθούν οι εργασίες στην Αμφίπολη θα επισκεφθεί την Αυστραλία και θα δώσει διάλεξη για τους Έλληνες και τους ξένους για όλο το χρονικό της ανασκαφής με όλες τις λεπτομέρειες και αναλυτικά στοιχεία.

ΠΗΓΗ: iefimerida.gr

ΛΙΝΑ ΜΕΝΔΩΝΗ:

«Υπάρχει και τέταρτο θύρωμα.

Ισχυρές ενδείξεις τυμβωρυχίας»

Για την ύπαρξη τέταρτου μαρμάρινου θυρώματος πλάτους 96 εκατοστών, το οποίο θα πρέπει να οδηγεί κάπου, έκανε λόγο η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη στο Βήμα FM. «Γεωλογική έρευνα που έγινε στον τρίτο χώρο, με μια μορφή γεωτρήσεων, με χειροκίνητο τρυπάνι, μας έδειξε ότι υπάρχει ένα τέταρτο θύρωμα. Ότι οδηγεί κάπου, οδηγεί. Διαφορετικά, δεν έχει νόημα να έχεις θύρωμα» ανέφερε, σημειώνοντας ότι το μοναδικό, μέχρι στιγμής, γνωστό στοιχείο είναι ότι πρόκειται για άνοιγμα 96 εκατοστών.

Η κ. Μενδώνη συμπλήρωσε ότι είναι σε εξέλιξη η ανασκαφή και αποχωμάτωση στον πρώτο και δεύτερο θάλαμο του τάφου, ούτως ώστε να προετοιμαστεί η είσοδος του συνεργείου και των επιστημόνων στον τρίτο θάλαμο.

Παράλληλα, μίλησε για ενδείξεις ότι έγινε απόπειρα ή απόπειρες τυμβωρυχίας στον τάφο της Αμφίπολης, αν και τις προηγούμενες ημέρες είχε επισημάνει ότι οι κατασκευαστές είχαν λάβει μέτρα πρόνοιας για να αποφύγουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο. «Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ακόμα και για την περίοδο της αρχαιότητας αλλά δεν μπορούμε να ξέρουμε μέχρι ποιο σημείο έφτασε η τυμβωρυχία», δήλωσε.

Αναφερόμενη στο θέμα της χρονολόγησης του μνημείου, η κ. Μενδώνη επισήμανε ότι όσο είναι σε εξέλιξη η ανασκαφή «ο πρώτος λόγος είναι των ανασκαφέων, οι οποίοι θεωρούν ότι το μνημείο χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ.». Πρόσθεσε μάλιστα ότι το μνημείο θα μάς απασχολήσει για πολλά χρόνια ακόμα.

«Το ίδιο το μνημείο είναι από μόνο του ένα εξαιρετικά σημαντικό μνημείο. Παρουσιάζει εντελώς πρωτότυπα χαρακτηριστικά, έχει μία ιδιάζουσα σύνθεση, επομένως από μόνο του είναι πολύ σημαντικό. Θα τολμούσα να πω ότι τα χαρακτηριστικά του είναι σχεδόν μοναδικά» συμπλήρωσε, τονίζοντας ότι το συγκεκριμένο μνημείο «θα απασχολήσει πολύ κόσμο και για πολλά χρόνια».

ΠΗΓΗ: kathimerini.gr

24 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Παλαγγιά: «Για πολιτικούς λόγους βαπτίστηκε

“μακεδονικός” ο τάφος στην Αμφίπολη»

Επιμένει στη θεωρία της ότι ο τύμβος Καστά στην Αμφίπολη δεν είναι των μακεδονικών χρόνων, αλλά μεταγενέστερος, η καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας Ολγα Παλαγγιά, η οποία μιλώντας το πρωί της Τετάρτης στο Mega, υποστήριξε πως «ο τάφος είναι του 1ου αιώνα π.Χ.»

«Ελληνες το έχουν κάνει το μνημείο, είναι ελληνικό, απλά το χρηματοδότησαν οι Ρωμαίοι» σημείωσε η Ολγα Παλαγγιά.

Για να αντικρούσει τη θεωρία της επικεφαλής των ανασκαφών Κατερίνας Περιστέρη περί μακεδονικού τάφου, η Παλαγγιά εξήγησε: «Οι Μακεδονικοί τάφοι σφραγίζονται όλοι από μία μεγάλη πόρτα, μέχρι στιγμής στην Αμφίπολη δεν έχουμε βρει καμία πόρτα»,.

«Πριν μπει στον τάφο η κυρία Περιστέρη, χωρίς να έχει κανένα στοιχείο, δήλωσε ότι ήταν ο Δεινοκράτης ο δημιουργός του τάφου», πρόσθεσε η Ολγα Παλαγγιά αφήνοντας σαφείς αιχμές κατά της επικεφαλής της αρχαιολογικής ομάδας που συνεχίζει τις ανασκαφές στον τάφο της Αμφίπολης.

Η Ολγα Παλαγγιά υποστήριξε μάλιστα ότι ο τάφος «βαπτίζεται» μακεδονικός για πολιτικούς λόγους.

«Πολιτικός ο λόγος, που δηλώνουν όλοι ότι είναι μακεδονικός ο τάφος, η κυρία Περιστέρη εξαρτάται από την κυβέρνηση, μόνο σε αυτή την ανασκαφή έχει γίνει τόσο ντόρος», δήλωσε και πρόσθεσε: «Αν είχε βρεθεί ο τάφος στην Πελοπόννησο δεν θα γινόταν τόσο ντόρος».

«Το μνημείο αυτό είναι καταπληκτικό, αλλά αν δεν ήταν στα εδάφη της Μακεδονίας, σας λέω δεν θα γινόταν τόσο χαμός» επανέλαβε και προσέθεσε: «Στην Πελοπόννησο υπάρχει μία ανακάλυψη που είναι μεγαλύτερη της Αμφίπολης: Το παλάτι του Μενελάου. Το ξέρει κανείς; Εκεί η επιστημονική ομάδα ασχολείται με την δουλειά και δεν έχει καλέσει πολιτικούς»...

Η αρχαιολόγος έκανε και την πρόβλεψη της σχετικά με τον «ένοικο» του τάφου, «Είναι πολυάνδριο, δηλαδή είναι θαμμένοι πολλοί. Επίσης, οι τρεις πύλες που έχουν βρεθεί χωρίς πόρτες δείχνουν ότι το μνημείο ήταν επισκέψιμο, όλοι οι Μακεδονικοί τάφοι έχουν μια πόρτα μαρμάρινη, εδώ προς το παρόν δεν έχουμε βρει τίποτα».

Οι νέες δηλώσεις της Ολγας Παλαγγιά αναμένεται να τροφοδοτήσουν εκ νέου την αντιπαράθεσή της με την Κατερίνα Περιστέρη, που ήδη από την περασμένη εβδομάδα έχει λάβει και προσωπικές διαστάσεις με βολές εκατέρωθεν.

Την περασμένη Πέμπτη η κ. Περιστέρη είχε επιτεθεί προσωπικά στην Ολγα Παλαγγιά: «Πιστεύω ακράδαντα ότι αυτό το μνημείο είναι του τελευταίου τετάρτου του 4ου αιώνα πρό Χριστού έχουμε όλες τις αποδείξεις γι' αυτό γι' αυτό είναι μάταιο να βγαίνουν συνάδελφοι και να λένε για ρωμαϊκά χρόνια ή για οτιδήποτε άλλο, μιλάω για την Όλγα την Παλαγγιά που ούτε την ανασκαφή είδε, ούτε την Αμφίπολη ούτε εγώ έχω καμία επαφή μαζί της ούτε και με έχει ρωτήσει οτιδήποτε» είχε πει σε αυστηρό τόνο η επικεφαλής αρχαιολόγος της ανασκαφής στην Αμφίπολη.

Η Ολγα Παλαγγιά ανταπάντησε: «Το να γίνονται προσωπικές επιθέσεις είναι στενάχωρο μακάρι να βρει στοιχεία να με διαψεύσει. Αλλά δεν έχω δει τίποτα. Νομίζω ότι βιάστηκε να πει πράγματα τα οποία δεν τεκμηρίωσε. Εφόσον έχουν μιλήσει τόσοι πολλοί άλλοι, διατηρώ το δικαίωμα να πω τη γνώμη μου. Δεν έχω αλλάξει θέση. Δεν έχει βρεθεί κάτι να με διαψεύσει».

Η ανασκαφική ομάδα πάντως που συνεχίζει τις αποχωματώσεις γύρω από τις δύο εντυπωσιακές Καρυάτιδες ελπίζει ότι το δάπεδο του δεύτερου θαλάμου ή κομμάτια αγγείων που ενδεχομένως να εντοπιστούν στα χώματα θα δώσουν πρόσθετες πληροφορίες για την ακριβή χρονολογία κατασκευής.

ΠΗΓΗ: tanea.gr

23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

«Ασύλητος ο θησαυρός της Αμφίπολης»

Υπόγειο και σε μεγάλο βάθος το κυρίως τμήμα του τάφου

Ο τάφος της Αμφίπολης πρώτα εξέπληξε με το μέγεθος, ύστερα με τον πλούσιο διάκοσμό του και τώρα εκπλήσσει και με τον τρόπο κατασκευής του.

Μπορεί τα χρώματα, οι Σφίγγες και τα αγάλματα να έχουν αφήσει τους πάντες άφωνους, όμως οι αρχαιολόγοι έχουν μείνει το εξίσου άφωνοι από το γεγονός ότι καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι και με μια νέα έκπληξη σε ό,τι αφορά το ίδιο το κτήριο.

Πρόκειται με βεβαιότητα για τον μεγαλύτερο μακεδονικού τύπου τάφο που έχει εντοπιστεί. Όμως ενός μέχρις ενός σημείου το μνημείο ακολουθεί τα πρότυπα των μακεδονικών τάφων, ενώ φυσικά βρίσκεται στο έδαφος της Μακεδονίας και υπολογίζεται ως έργο της περιόδου αμέσως μετά την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου με την μεγάλη ανάπτυξη της περιοχής, κατασκευαστικές (και όχι μόνο) λεπτομέρειες του δίνουν μια πολύ ιδιαίτερη μορφή.

“Ο τάφος είναι ασύλητος”

Αρχικά υπήρξε απογοήτευση. Ένα μεγάλο άνοιγμα στον τοίχο έδειχνε πως ανθρώπινο χέρι είχε αφαιρέσει λίθους και πιθανότατα κάποιοι είχαν επιχειρήσει να μπουν.

Οι φόβοι επιβεβαιώθηκαν και στον επόμενο τοίχο αμέσως μετά τις “Καρυάτιδες”. Υπήρχαν και πάλι ενδείξεις ότι είχαν μπει τυμβωρύχοι. Πιθανότατα μάλιστα στα αρχαία χρόνια, όταν ακόμη το μνημείο ήταν σχετικά νέο. Όταν ήταν ακόμη γνωστό ποιος είχε ταφεί και πιθανότατα είχε επιχειρηθεί να γίνει αρπαγή των πλούσιων κτερισμάτων (συνήθως χρυσών) που συνόδευαν τον νεκρό στον τάφο.

Ξαφνικά όμως τα δεδομένα άλλαξαν. Οι αρχαιολόγοι έφτασαν και στον επόμενο τοίχο και κυριολεκτικά έπεσαν σε ... αδιέξοδο. Βρήκαν μια ακόμη οπή, αυτή τη φορά μικρότερη. Φαίνεται ότι οι αρχαίοι τυμβωρύχοι βρέθηκαν και εκείνοι αντιμέτωποι με τον γρίφο του τάφου που δεν συνεχίζεται σε ευθεία, όπως οι υπόλοι Μακεδονικοί. Βρέθηκαν σε ανάχωμα που δεν βγάζει πουθενά και φαίνεται ότι εγκατέλειψαν. Μάλιστα η τρύπα σε αυτόν τον χώρο είναι μικρή, δείχνει ότι μάλλον οι τυμβωρύχοι είδαν το αδιέξοδο και αποφάσισαν να μην συνεχίσουν.

Παράλληλα η μικρή είσοδος που βρέθηκε αρκετά πιο αριστερά από τις άλλες δείχνει ότι ο τάφος συνεχίζει προς τα κάτω. Είναι πιθανότατα υπόσκαφος και σε επίπεδο πολύ πιο κάτω από τους προηγούμενους θαλάμους.

Αυτό και μόνο το γεγονός κάνει τους αρχαιολόγους να ελπίζουν και σε κάτι άλλο. Ο νεκρικός θάλαμος έτσι όπως είναι υπόγειος προσθέτει αρκετά μέτρα προσπάθειας σε εκείνους που επιχείρησαν να μπουν με την “κλασική” μέθοδο των τυμβωρύχων. Ακόμη δηλαδή και εάν κάποιοι έσκαψαν το λεγόμενο πηγάδι από το κέντρο του τύμβου και προς τα κάτω θεωρείται αδύνατο να έφτασαν σε τέτοιο βάθος, ενώ πιθανότατα εάν ο τάφος είναι υπόσκαφος δεν κατάφεραν να βρουν ούτε την οροφή η οποία είναι πολύ πιθανό να είναι φυσική, αποτελούμενη από βράχο και όχι από λίθους που απαρτίζουν θόλο όπως στους υπόλοιπους μακεδονικούς τάφους.

Έτσι οι αρχαιολόγοι στην Αμφίπολη εδώ και λίγες ημέρες χαμογελούν. Είναι πολύ πιθανό πλέον οι θησαυροί του τάφου να είναι στη θέση τους. Είναι πολύ πιθανό πλέον οι κατασκευαστές να κέρδισαν το στοίχημα και να προστάτεψαν τον νεκρό και τα πολύτιμα κτερίσματά του. Όμως ποιοι ήταν αυτοί που έκτισαν και έκρυψαν το μνημείο...

“Το ... τρικ των Αιγυπτίων”

Ο όγκος του μνημείου είναι δεδομένο ότι δεν θα επέτρεπε να μείνει κρυφό το σημείο. Αντίθετα ήταν κατασκευασμένο για να επιδεικνύεται. Έπρεπε όμως παράλληλα να μείνει ασύλητο. Να μην μπορέσει κανείς να βεβηλώσει τον νεκρό.

Η περίοδος που κατασκευάστηκε ο τάφος αφήνει κάποιες υπόνοιες. Όλα δείχνουν ότι έχει ακολουθηθεί το ... τρικ των Αιγυπτίων. Η μέθοδος που ακολουθήθηκε για την προστασία των τάφων των Φαραώ.

Οι Αιγύπτιοι συνήθιζαν να κατασκευάζουν υπόγειους άλλα πολύ πλούσιους τάφους τους οποίους στη συνέχεια “παραγέμιζαν” με άμμο για να εξαφανίσουν τα ίχνη της εισόδου.

Στον τάφο της Αμφίπολης το... τρικ των Αιγυπτίων φάνηκε αρχικά στο χώμα που τοποθετήθηκε σε συνδυασμό με τους αλλεπάλληλους διαφραγματικούς τοίχους που εμπόδιζαν την πρόσβαση. Τώρα αποκαλύπτεται ότι ο τάφος είναι από ένα σημείο και πέρα και υπόγειος, ένα δεύτερο στοιχείο που παραπέμπει στα κόλπα των Αιγυπτίων.

Πολλοί αρχαιολόγοι ισχυρίζονται ότι πλέον είχε γίνει γνωστό και στους Έλληνες το αιγυπτιακό κόλπο, πιθανότατα μάλιστα στην ελληνιστική περίοδο όπου πλέον η ανατολικά άκρη της λεκάνης της Μεσογείου είχε ενοποιηθεί ήταν πιο εύκολη η μεταφορά τεχνογνωσίας και έτσι ίσως επιλέχθηκε ο “μεγάλος νεκρός” να προστατευθεί με όλα τα γνωστά μέσα της εποχής.

ΠΗΓΗ: newsit.gr

ΑΜΦΙΠΟΛΗ: Το ύψος του τάφου ξεπερνάει τα 7 μέτρα

Υπόγειος και με σκάλες ο τρίτος θάλαμος

Του Βασίλη Τσακίρογλου

Το καινούργιο αίνιγμα του Τύμβου Καστά -αλλά ταυτόχρονα και μια αφορμή αισιοδοξίας για την ακεραιότητα των περιεχομένων του- συνιστά ο τρίτος θάλαμος.

Τρία στοιχεία συνθέτουν τον νέο γρίφο: Το μεγαλύτερο ύψος του τρίτου ταφικού δωματίου, η μικρή και έκκεντρη σε σχέση με τις τρεις προηγούμενες είσοδος και, κυρίως, το ότι δεν υπάρχει οπή στον τέταρτο διαφραγματικό τοίχο, αλλά απλώς μερικοί αποκολληθέντες λιθόπλινθοι, πιθανότατα από φυσικά αίτια.

Οι ερευνητές προχωρούν πλέον με τις προσεκτικές κινήσεις χειρουργού, καθώς η πρακτική «βυθομέτρηση» του τρίτου θαλάμου έγινε με χειροκίνητο γεωτρύπανο. Προχωρώντας εκατοστό προς εκατοστό, το μήκος του εργαλείου εξαντλήθηκε, χωρίς να συναντήσει στη διαδρομή του άλλο υλικό εκτός από το ενδοτικό αμμόχωμα της επίχωσης. Το πρώτο πρόχειρο συμπέρασμα ύστερα από αυτή την επέμβαση ήταν ότι το ύψος του τρίτου θαλάμου εντός του Τύμβου Καστά είναι τουλάχιστον επτά μέτρα.

Η διαφορά ύψους ανάμεσα στον τελευταίο χώρο που έχει αποκαλυφθεί έως τώρα και τους προηγούμενους, η οποία πιθανώς υπερβαίνει το μισό μέτρο, παραπέμπει σε μια υπόσκαφη ταφική κατασκευή. Εάν, δηλαδή, υπάρχουν ανθρώπινα υπολείμματα, έπιπλα, κινητά αντικείμενα κ.λ.π. στον συγκεκριμένο θάλαμο -ή και στον επόμενο- τότε αυτά μάλλον βρίσκονται κυριολεκτικά θαμμένα στη γη.

Επ' αυτού συνηγορεί πιθανότατα και μία από τις αρχικές εκτιμήσεις των ερευνητών, οι οποίοι μιλούσαν ακόμη και για το ενδεχόμενο μιας λαξευτής κατασκευής, βαθιά μέσα στον Τύμβο.

Εικάζεται σχετικά ότι προτού δημιουργηθεί ο τεχνητός γήλοφος στη θέση Καστά, υπήρχαν βραχώδεις όγκοι, τους οποίους ο κατασκευαστής του ταφικού μνημείου ήταν αναγκασμένος να λάβει υπόψη του. Και είτε τους παρέκαμψε, είτε τους ενσωμάτωσε στο σχέδιό του.

Πάντως, εφόσον υπάρχει διαφορά επιπέδου μεταξύ των δύο πρώτων και του τρίτου χώρου, το πιθανότερο είναι ότι μόλις αρχίσουν να αφαιρούνται οι επιχώσεις από τον τρίτο θάλαμο, δηλαδή πίσω από τον τοίχο με το ιωνικό περιθύρωμα, θα αρχίσουν να ξεπροβάλλουν σκαλοπάτια. Η εκδοχή της ύπαρξης ενός κεκλιμένου διαδρόμου τύπου «ράμπας», δεν φαίνεται να συνάδει με το πνεύμα της μεγαλοπρέπειας του ταφικού μνημείου.

Το δεύτερο νέο στοιχείο που προβληματίζει έντονα τους αρχαιολόγους, είναι η μικρή θύρα που αποκαλύφθηκε στον τέταρτο τοίχο, με άνοιγμα πλάτους μόλις 96 εκ. αντί του 1.68 μ. των τριών προηγούμενων θυρωμάτων.

Γιατί αυτή η είσοδος είναι πιο στενή, σαν να οδηγεί σε κρύπτη; Γιατί είναι τοποθετημένη πιο αριστερά και όχι σε ευθεία με τις τρεις πρώτες; Ποιο είναι το ύψος της, εφόσον το πάτωμα του τρίτου θαλάμου είναι χαμηλότερο; Βέβαια, το κυριότερο ζήτημα που θέτει η θύρα που εντοπίστηκε στον τέταρτο ή «Κίτρινο» τοίχο είναι το τι κρύβει πίσω της και το πού οδηγεί. Δεν αποκλείεται καθόλου ότι, περνώντας μέσα από αυτό το στενό πέρασμα οι αρχαιολόγοι, θα βρουν το «κλειδί» για την αποκωδικοποίηση του τάφου της Αμφίπολης.

Τέλος, όπως διευκρινίστηκε στο protothema.gr από τους εκπροσώπους του υπουργείου Πολιτισμού, τα κομμάτια του τέταρτου τοίχου που φαίνονται να λείπουν από το πάνω δεξί τμήμα του τέταρτου τοίχου, δεν συνδέονται με ανθρώπινη ενέργεια. Πρόκειται, μάλλον, για πλίνθους οι οποίοι αποκολλήθηκαν, πιθανώς εξαιτίας κάποιας σεισμικής δόνησης.

Το στοιχείο αυτό είναι κρίσιμο, καθώς ενισχύει την πεποίθηση της κυρίας Κατερίνας Περιστέρη και των συνεργατών της, περί μη σύλησης του τάφου της Αμφίπολης. Εάν υποτεθεί ότι οι τυμβωρύχοι είχαν καταφέρει να διεισδύσουν ως τον τρίτο θάλαμο, μοιάζει πλέον πολύ πιθανόν να εγκατέλειψαν την προσπάθεια, αποκαρδιωμένοι από την σύνθετη, σαδιστικά πανούργα θα έλεγε κανείς, σφράγιση του μνημείου.

Ο τρίτος θάλαμος, είτε λόγω του αυξημένου βάθους και άρα της μεγαλύτερης ποσότητας επιχώσεων, είτε λόγω της (σχεδόν) ακέραιης κατάστασης στην οποία βρέθηκε ο τέταρτος τοίχος, αποτελεί την πιο ισχυρή μέχρι στιγμής ένδειξη ότι το όποιο περιεχόμενο του τάφου παραμένει ανέγγιχτο.

ΠΗΓΗ: protothema.gr

Μενδώνη: Ο κατασκευαστής του Τάφου είχε

λάβει μέτρα για να αποφύγει την τυμβωρυχία

«Η ανασκαφή θέλει το χρόνο της», δήλωσε η Γενική Γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, εξηγώντας πως «δεν ξέρουμε ακόμα τι κρύβεται στον τρίτο θάλαμο, για να πάμε στον τέταρτο». Η ανασκαφή είναι μία αυστηρά επιστημονική διαδικασία, είπε στον Ant1, «δεν μπορείς να τη βιάσεις, μπορείς, όμως να την επιταχύνεις, λαμβάνοντας, παίρνοντας κάποια συγκεκριμένα μέτρα προστασίας για τους εργαζόμενους και για το μνημείο».

Η κ. Μενδώνη τόνισε ότι έχει στηθεί στο μνημείο ένα πλήρες και σύγχρονο εργοτάξιο, καθώς υπάρχει ανάγκη υποστήλωσης, που «οφείλεται όχι στο ότι δεν είναι σε καλή κατάσταση, αλλά ότι από την κατασκευαστική του δομή ήταν επιχωσμένο με ποταμίσια άμμο», σε μια προσπάθεια αποτρεπτική για σύλληση. «Οι κατασκευαστές είχαν λάβει μέτρα πρόνοιας για να αποφύγουν την τυμβωρυχία» είπε χαρακτηριστικά.