7 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Ο Οκτώβριος μπορεί να χαρακτηριστεί μήνας της Θεσσαλονίκης, μια και στο πέρασμα των αιώνων έχουν καταγραφεί στις ημερομηνίες του σημαντικά γεγονότα , με κορυφαία τη θανάτωση του προστάτη Αγίου Δημητρίου και την απελευθέρωσή της, την ημέρα της εορτής του.
Ο Άγιος Δημήτριος θανατώθηκε το 303 μ. Χ. από τους Ρωμαίους στρατιώτες του αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού (μάλλον 26 Οκτωβρίου) και το σώμα του στη συνέχεια ρίχθηκε στο πηγάδι του λουτρώνα, κοντά στο στάδιο της πόλης. Σε λίγο από το πηγάδι άρχισε να αναβλύζει μύρο (γι΄ αυτό ονομάστηκε Μυροβλήτης). Δέκα χρόνια μετά τη θανάτωση, το 313, εκδόθηκε το διάταγμα του Μιλάνου, με το οποίο επιτρεπόταν στους χριστιανούς να ασκούν ελεύθερα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα. Οι Θεσσαλονικείς, τότε, θυμήθηκαν τον Δημήτριο που είχε μαρτυρήσει στα υπόγεια του λουτρώνα και ανήγειραν εκεί ένα μικρό ναό, στον οποίο προσέτρεχαν για θεραπεία και σωτηρία. Λέγεται ότι θεραπεύτηκε και ο έπαρχος Λεόντιος, που έκτισε ευγνωμονώντας τον Άγιο Δημήτριο, μεγάλο, επιβλητικό ναό. Το 629 και 634 ο ναός κάηκε αλλά ξανακτίσθηκε με αρκετές βελτιώσεις. Ακολούθησαν λεηλατήσεις από Σαρακηνούς, Νορμανδούς και Τούρκους μέχρι το 1430 (άλωση Θεσσαλονίκης). Το κτίσμα όμως έμεινε ανέπαφο και με διαταγή του Μουράτ αποδόθηκε στους χριστιανούς. Το 1493, όμως, ο σουλτάνος Βαγιαζήτ μετέτρεψε το ναό σε τζαμί (Κασσιμιέ Τζαμί) μέχρι το 1912. Η εκκλησία κάηκε στη μεγάλη πυρκαϊά του 1917 και ανοικοδομήθηκε πάλι για να ξαναλειτουργήσει – όπως είναι σήμερα μεγαλοπρεπής – στις 26 Οκτωβρίου 1948.