26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Η Θεσσαλονίκη προπύργιο  

Ορθοδοξίας και  Ελληνισμού

Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΧΟΛΕΒΑ

Επιτρέψτε μου, αγαπητοί αναγνώστες, να αποτίσω τον οφειλόμενο φόρο τιμής στη γενέτειρά μου Θεσσαλονίκη, η οποία στις 26 Οκτωβρίου εορτάζει τα 100 χρόνια από την απελευθέρωσή της, την ίδια ημέρα που τιμά και τη μνήμη του πολιούχου της. Η πόλη του Αγίου Δημητρίου ιδρύθηκε από τον Κάσσανδρο το 315 π.Χ. και ονομάσθηκε έτσι προς τιμήν της συζύγου του, ετεροθαλούς αδελφής του Μ. Αλεξάνδρου. Αποτέλεσε σημαντικό σταθμό στο αποστολικό έργο του Αποστόλου Παύλου, ο οποίος μάλιστα στην Α΄ προς Θεσσαλονικείς Επιστολή του λέγει ότι οι Θεσσαλονικείς έγιναν υπόδειγμα για όλους τους πιστούς στη Μακεδονία και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Το μαρτύριο του Αγίου Δημητρίου το 305 μ.Χ. έκανε την πόλη επίκεντρο πανορθοδόξου προσκυνήματος και έως σήμερα η λατρεία προς τον Μυροβλήτη  Άγιο συγκεντρώνει στον ναό του πιστούς από την Οικουμενική Ορθοδοξία.

Στα τείχη της με τη βοήθεια του Αγίου οι Βυζαντινοί Έλληνες αποκρούουν δεκάδες επιδρομές αλλοφύλων. Η οικουμενική της ακτινοβολία αναδεικνύεται με τον εκχριστιανισμό σλαβικών λαών από τους Θεσσαλονικείς αδελφούς Κύριλλο και Μεθόδιο τον 9ο αιώνα. Η νομοθεσία του Θεσσαλονικέως Κωνσταντίνου Αρμενόπουλου υπήρξε η βάση του Αστικού Δικαίου των Ελλήνων από τον 14ο αιώνα έως και το 1946! Η συμβίωση των ορθοδόξων με την εβραϊκή κοινότητα που δημιουργήθηκε τον 15ο αιώνα ήταν αρμονική, ενώ αρνητικά ήταν πάντα τα αισθήματα των Ελλήνων για την τουρκική κατοχή επί πέντε αιώνες. Η πόλη καταστράφηκε από το τουρκικό μαχαίρι μετά την εξέγερση της Χαλκιδικής το 1822. Στα σχολεία της δίδαξαν μεγάλες μορφές του υπόδουλου Γένους, όπως ο Κοσμάς Μπαλάνος και ο Αθανάσιος Πάριος. Το 1850 ο Ελληνόβλαχος Γκαρμπολάς ιδρύει το πρώτο ελληνικό τυπογραφείο της πόλης. Και στην ένοπλη αποκορύφωση του Μακεδονικού Αγώνος το Ελληνικό Προξενείο και η Ιερά Μητρόπολις στη Θεσσαλονίκη γίνονται το επίκεντρο της διπλωματικής και πνευματικής προετοιμασίας. Στήριγμά τους, οι Φιλεκπαιδευτικοί Σύλλογοι, τα σχολεία και οι έμποροι.

Όταν στις 26 Οκτωβρίου 1912 ο Ταχσίν πασάς υπέγραφε την παράδοση της πόλης στον αρχιστράτηγο διάδοχο Κωνσταντίνο, όλοι συνειδητοποίησαν ότι επρόκειτο για ένα ακόμη θαύμα του Αγίου Δημητρίου. Όμως από τότε η Θεσσαλονίκη του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας προοδεύει με βάση το ρητό «Συν Αθηνά και χείρα κίνει». Δηλαδή να ζητάς τη βοήθεια του Θεού, αλλά ταυτοχρόνως να δραστηριοποιείσαι και εσύ. Στην πόλη ακούσθηκε για πρώτη φορά ελληνικός ραδιοφωνικός σταθμός, το Ράδιο Τσιγκιρίδη. Εκεί επίσης προβλήθηκε πρώτη φορά τηλεοπτικό πρόγραμμα. Ήταν αρχές της δεκαετίας του 1960 στο περίπτερο της ΔΕΗ στη Διεθνή Έκθεση. Η έλευση των προσφύγων από τις ελληνικές πατρίδες της Ανατολής βοήθησε την πόλη, διότι οι Μικρασιάτες και οι Κωνσταντινουπολίτες μετέφεραν τη χριστιανική τους ευλάβεια, την αγάπη τους στα γράμματα και την επιχειρηματική τους ικανότητα. Εξάλλου το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης είναι σήμερα το πληρέστερο και το πιο οργανωμένο κτιριακά και επιστημονικά από όλα τα ΑΕΙ της χώρας μας. Το λιμάνι, το αεροδρόμιο, το σιδηροδρομικό και οδικό δίκτυο καθιστούν την πόλη πραγματική συμπρωτεύουσα της Ελλάδας, όπως υπήρξε άξια συμβασιλεύουσα της Ρωμανίας (Βυζαντίου).

Το μέλλον της Θεσσαλονίκης βασίζεται στην ορθή, δημιουργική και όχι μουσειακή αξιοποίηση του παρελθόντος της. Ας αφήσουν ορισμένοι τα φληναφήματα για πολυπολιτισμική Θεσσαλονίκη. Ουσιαστικά προσπαθούν να εξωραΐσουν την Τουρκοκρατία και να προετοιμάσουν την αποδοχή του νέου οθωμανισμού. Η πόλη υπήρξε σημαντική για όλους τους λαούς της περιοχής, διότι αποτέλεσε προπύργιο Ορθοδοξίας και Ελληνισμού. Έτσι θα αναπτυχθεί και στο άμεσο μέλλον, τώρα μάλιστα που η πτώση του κομμουνισμού οδήγησε τους γειτονικούς λαούς να ξαναβρούν τη βυζαντινή κληρονομιά τους. Η Θεσσαλονίκη μάς συνδέει με τον ένδοξο βυζαντινισμό μας και μαρτυρεί τη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα «δημοκρατία»

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Το αφιέρωμα στα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης θα εικονογραφήσουμε με φωτογραφίες που ελήφθησαν από το περιοδικό της AEGEAN AIRLINES BLUE MAGAZINE, τεύχος Νο 42. Το φωτογραφικό υλικό είχε παραχωρήσει στο περιοδικό το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης. Το άρθρο για τα 100 χρόνιααπό την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης έχει γράψει στο περιοδικό η Ξένια Γεωργιάδου.

Στην πρώτη φωτογραφία διακρίνεται η αψίδα του Γαλερίου (πιο γνωστή ως Καμάρα) στις αρχές του 20ου αιώνα. Η Εγνατία οδός περνούσε μέσα από την καμάρα.

Η δεύτερη φωτογραφία είναι από την παραλία της Θεσσαλονίκης στα τέλη του 18ου αιώνα.

Τρίτη φωτογραφία: Η λεωφόρος των Εξοχών, η σημερινή λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας.

Τέταρτη φωτογραφία: Η Θεσσαλονίκη λίγο πριν την απελευθέρωση. Διακρίνεται ο Λευκός Πύργος με το περιτείχισμά του, το οποίο γκρεμίστηκε το 1911.

Στην πέμπτη φωτογραφία η παραλιακή λεωφόρος Νίκης φωτογραφημένη από το λιμάνι.

Έκτη φωτογραφία, πιο σύγχρονη: Η Διαγώνιος, από τα κεντρικότερα σημεία της Θεσσαλονίκης τη δεκαετία του 1960. Και θα κλείσουμε με την

Έβδομη φωτογραφία που παρουσιάζει άποψη του Λευκού Πύργου και την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.